Herinneringen en dagboek (3 delen)

[p. 1560]

Bijlage 20

Augustus 1930

Is ratificatie van de Handelsconventie door Nederland gewenscht?
(vgl. p. 877)

De Handelsconventie bedoelt een korte periode van vijf maanden, eventueel met zes maanden verlengbaar, van relatieve rust op internationaal tariefgebied in het leven de roepen, welke men aan besprekingen van het zoogenaamde ‘programme’ de négaciations ultérieures' ter verbetering van het internationale handelspolitieke verkeer wil wijden. De zakelijke punten zijn:

1^o. Nederland verbindt zich (evenals Engeland, Denemarken, Noorwegen en Portugal), tijdens den duur der Handelsconventie geen beschermende rechten te verhoogen of nieuwe beschermende rechten in te voeren (art. IV), terwijl, indien het een fiscaal recht verhoogt en instelt, zóó, dat het een ander land daarmede benadeelt, dit land de Conventie met een termijn van één maand kan opzeggen (art. V).

2^o. Terwijl alle partijen zich verplichten, de tusschen hen bestaande bilaterale handelsverdragen gedurende den duur der Handelsconventie niet op te zeggen, kunnen andere landen dan de hierbovengenoemde hun invoerrechten verhoogen of nieuwe invoeren, waartegenover staat, dat een land, dat zich door zoodanige handeling geschaad acht, kan verzoeken, onderhandelingen over die verhooging (of invoering) van invoerrechten met den betrokken staat aan te knoopen Leveren die onderhandelingen binnen twee maanden geen resultaat op, dan kan de benadeelde partij de Handelsconventie met onmiddellijken ingang opzeggen.

De bovenstaande procedure staat echter voor de groep landen sub 1^o. genoemd niet open, wanneer de verhoogde of nieuwe invoerrechten der tweede groep landen betrekking hebben op agrarische producten.

Het is voornamelijk dank zij den eersten Nederlandschen gedelegeerde te Genève, dat deze Conventie geteekend werd. Ratificeert Nederland niet, dan desavoueert de Regeering daarmede niet alleen het werk van haar delegatie, doch komt zij met zich zelve in strijd, zonder dat een novum daartoe aanleiding geeft. De crisis bestond reeds ten tijde der teekening en de verhooging van agrarische rechten hadden Duitschland en Frankrijk zich destijds reeds voorbehouden. Van Duitschland stond de verhooging zelfs vast, ofschoon men een onbehoorlijke daad als de Fransch-Duitsche transactie niet

[p. 1561]

kon voorzien. Weigert Nederland te ratificeeren, dan zou de Conventie vervallen en tevens de laatste mogelijkheid voor een poging tot verbetering van den toestand. Men moge, voornamelijk op grond van hetgeen Duitschland en Frankrijk doen en van hetgeen misschien in Engeland zal geschieden, sceptisch nopens de resultaten van het voortgezet overleg zijn, de morele verantwoordelijkheid voor het verhinderen van dit overleg ware voor Nederland niet aanvaardbaar.

Hoe groot is het nadeel der gebondenheid tegenover het voordeel van te kunnen onderhandelen naar aanleiding van verhooging van invoerrechten door een ander land? In aanmerking genomen, dat tariefmaatregelen, welke men hier te lande eventueel zou willen nemen (thans in het midden gelaten of zij gewenscht zijn) voorafgaand onderzoek, dus eenigen tijd van voorbereiding vereischen, zou de onthouding, welke Nederland zich door ratificatie voor den tijd van vijf of elf maanden oplegt, geen feitelijk nadeelige gebondenheid medebrengen, terwijl het novum van de mogelijkheid van onderhandelingen naar aanleiding van een autonome tariefswijziging in een anderen staat een bepaalde vooruitgang beteekent en het ons vrij staat uit de Conventie te treden, wanneer de onderhandelingen na eenigen tijd blijken vruchteloos te zijn. Wij behouden dus, bij ratificatie, het recht onze vrijheid te hernemen, indien het gedrag van andere staten al te zeer teleurstelt. Bovendien mag het een voordeel geacht worden, dat bestaande handelsverdragen gedurende den duur der Conventie niet opgezegd kunnen worden. Bedenkt men dan nog, dat de Handelsconventie slechts middel is tot bereiken van het doel: verdere besprekingen mogelijk te maken, welke tot verbetering van den handelspolitieken toestand moeten leiden, waarbij in het bijzonder gedacht wordt aan het onder het oog zien van de gevolgen van het vervallen van de concentie voor de in- en uitvoerverboden over een aantal landen wegens het niet ratificeeren door Polen, dan is er alle aanleiding om met aandrang tot ratificatie te adviseeren.