Herinneringen en dagboek (3 delen)

[p. 1511]

Bijlage 5

8 September 1923

Brief aan de Minister van Koloniën
(vgl. p. 494)

Geven met verschuldigden eerbied ondergeteekenden, allen belanghebbenden bij Cultuurondernemingen in Suriname, het volgende te kennen.

De Koffie- en Cacaoplantages in Suriname hebben in de laatste decennia, één enkel oorlogsjaar uitgezonderd, nimmer een rendement opgeleverd evenredig aan de groote risico's, welke deze Cultures medebrengen; van eenige winst is slechts zelden sprake geweest.

In de laatste jaren heeft bijkans geen der plantages zijn exploitatiekosten kunnen dekken met den verkoopprijs zijner producten, en zijn er zeer aanzienlijke, in sommige gevallen noodlottige, verliezen geleden. De verdere prijsdaling van de koffie en de cacao op de wereldmarkt dreigt de verliezen in de naaste toekomst nog grooter te maken.

De ondernemingen in Suriname kunnen zich niet aan deze lagere verkoopprijzen aanpassen door verlaging der productiekosten,

1e. omdat de algemeene kosten als salarissen van leiders der bedrijven en het toezichthoudend personeel reeds zeer gering zijn en andere algemeene kosten reeds tot een minimum zijn beperkt of zelfs menigmaal onder een economisch minimum zijn gedaald;

2e. omdat de voor het bedrijf te betalen loonen, het belangrijkste deel der productiekosten, aan een wettelijk minimum gebonden zijn;

3e. omdat op de productiekosten drukken belangrijke betalingen aan het Gouvernement van Suriname, namelijk immigratiekosten en verschillende belastingen als geneeskundige belasting en het hoofdgeld.

Dientengevolge zullen vele der thans nog bestaande minder kapitaalkrachtige ondernemingen den strijd spoedig moeten opgeven en de lijst der ten onder gegane plantages (Boxel, Johanna Catherina, Morgenster, Vredenburg, de Vrede, Waterland, St. Barbara, Constantia, Caledonia, 't Lot en Klein Mocca), welke in de twee laatste jaren zijn gesloten, verlengen.

Ook de eigenaren der grootere en zelfs de grootste plantages zullen onder deze omstandigheden niet bereid zijn nog langen tijd deze ondernemingen in stand te houden.

Het is daarom, dat ondergeteekenden zich veroorloven aan Uwe Excellentie in overweging te geven de mogelijkheid te scheppen

1e. dat de loonen kunnen worden verlaagd. Op het tijdstip, dat de ver-

[p. 1512]

koopprijzen der producten hunne daling hadden begonnen en men overal elders reeds aan loonsverlaging ging denken, werden in Suriname de minimumloonen verhoogd met 33% voor de mannen en 50% voor de vrouwen, ongerekend de kosten voor verstrekking van levensmiddelen tegen vastgestelde lage prijzen. Na dien tijd zijn bijkans overal ter wereld, ook Java en Sumatra, de loonen aanmerkelijk verlaagd;

2e. dat de op de productiekosten drukkende betaling aan het Gouvernement van Suriname bestaande uit immigratiekosten en verschillende belastingen vervallen en worden vervangen door uitkeeringen aan dit Gouvernement uit winsten boven een behoorlijk rendement van het in ondernemingen gestoken kapitaal.

Zonder deze beide wijzigingen achten ondergeteekenden niet alleen het voortbestaan van bestaande plantages bedreigd, doch tevens Suriname als beleggingsveld geheel onaantrekkelijk. Zonder deze wijzigingen kan er van een vermeerdering van bevolking door immigratie, door het Suriname Studie Syndicaat als middel tot verheffing van Suriname aangeprezen, niets komen. Stelt de overheid zich deze verheffing ten doel, dan moet zij beginnen in Suriname arbeidsmogelijkheden te scheppen, welker kosten althans niet bij die van andere tropische gewesten ten achter staan.

Genoemde maatregelen zullen evenwel om verschillende redenen zóóveel tijd van voorbereiding kosten, dat zeer vele der thans nog bestaande plantages zullen zijn te niet gegaan, vóór dat bedoelde maatregelen kunnen werken.

Dientengevolge meenen ondergeteekenden Uwe Excellentie in overweging te moeten geven te bevorderen, dat als tijdelijke maatregel de ondernemingen, in afwachting van de invoering van blijvende maatregelen, zoo spoedig mogelijk worden vrijgesteld van de betaling van immigratiekosten en van de geneeskundige belasting en het hoofdgeld.

Zij meenen hierbij te mogen opmerken, dat, hoewel toepassing van bedoelden tijdelijken maatregel een onmiddellijk finantieel nadeel voor het Gouvernement van Suriname beteekent, daar tegenover staat, dat deze inkomsten bij den onvermijdelijken ondergang van de verschillende ondernemingen geleidelijk evenzeer en duurzaam zullen verminderen, terwijl nog bovendien de immigranten geheel ten laste van het Gouvernement zullen komen.

Ondergeteekenden zijn van den hoogst ernstigen toestand doordrongen en vreezen voor Suriname een onafwendbare calamiteit, indien niet tijdig wordt ingegrepen.

Hetwelk doende,