Heel ons fundament kraakt en andere kanttekeningen

[p. 82]

Holland spreekt een woordje mee
12 juni 1992

‘Als ik soms Nederlanders zie optreden in het buitenland, dan denk ik, god, was ik nou ook zo?’ Aldus ex-diplomaat en oudminister van defensie Van Eekelen, thans secretaris-generaal van de Westeuropese Unie, in een interview in Vrij Nederland van 30 mei.

Er is op dit optreden misschien veel aan te merken, maar in één opzicht steken we de anderen toch zeker de loef af, en dat is onze talenkennis. Tenminste, dat denken we. Daarom spreken onze onderhandelaars in de Europese Gemeenschap - anders dan anderen, die hun eigen taal spreken - graag Engels of Frans.

Een tolk heeft over het jaar 1991-1992 enkele (zoals hij het zelf noemt) ‘parels uit de polder’ opgevangen uit de mond van onze landgenoten. Daar had hij de tijd voor, want hij hoefde niet te vertalen (maar of de andere onderhandelaars begrepen wat die Nederlanders zeiden, is nog de vraag). Hier volgen een paar van die ‘parels’.

I show them the back of my tongue. Let me bring more clearing in the matter. I do not want to mow the grass before somebody else. We have worked hardly. ...and the whole rimram... Let us work this document off. If we arrive at the drempel... Overall in Europe... He is talking about the herorientation of the policy. Can you agree with the text under reserve of the translation? It is needed to explain by my cooperators. We have to take that over. We have to shrap article 8. We have to look further than our nose is long. It is too short time for us. We stop now for the time this theme. We have to change both lids (bedoeld was: paragraphs). The chairman lifted the meeting. I do not know where we will run into. I back him to help us (bedoeld was: beg). We do not get out. As we know van the documents we must put water to the wine. If I remember good from

[p. 83]

my head. We have to look in the coffee. This is a senseful proposition. Don't worry, I'll redraw myself.

Ook voor Frans deinzen ze niet terug: Je vais passer la vue des points de l'ordre du jour. J'ai tout à fait compréhension pour cet améliorement. Je passe la vue pour faire certain que nous sommes en dessus du seuil. Je comprends rien plus. Je parle français, mais je ne suis pas un expert de la langue juristique. Mon ministre est un femme gentilje (aldus uitgesproken). La relaxion de l'obligation... Marie-France est l'élément élémentaire que nous avons vécu ensemble. Nous avons trouvé une solution, mais c'est pas pour écrire à la maison. Pour eux c'est un échappement. Ils sautent tous sur les moutons. (Wat dit laatste betekent is zelfs na terugvertaling niet duidelijk.) La Commission prendra des mesures transistoires.

Jaren geleden zei een Nederlandse onderhandelaar eens, tot plaatsvervangende schaamte van zijn aanwezige landgenoten, tegen een gesprekspartner: ‘Allez votre corridor’, maar dat was om een andere reden misplaatst: die man probeerde grappig te zijn, terwijl de hierboven geciteerde woorden in alle ernst zijn uitgesproken.

Het is voornamelijk eigenwijsheid die maakt dat Nederlanders vinden dat ze geen gebruik hoeven te maken van de diensten van de aanwezige tolken - een eigenwijsheid die zij delen met een voormalige minister-president, die sprekend tot een internationaal gehoor over de taak van de moderne ondernemer, het voortdurend had over the undertaker, wat begrafenisondernemer betekent.

Natuurlijk mag je Nederlanders niet verwijten dat ze geen vloeiend Frans of Engels spreken, maar laten ze, als ze dat niet doen, dan tenminste gebruik maken van de diensten van tolken of vertalers. Ja maar, zo luidt vaak het weerwoord, dan gaat er veel van de eigenlijke bedoelingen verloren. Nu, ik weet niet of in de gevallen waarin het Frans of Engels gesproken werd waarvan hierboven staaltjes gegeven werden, veel van die bedoelingen is overgekomen.