Naakt de cardroom in
Slechts twee lezers hebben mij opmerkzaam gemaakt op een flater die ik in mijn vorige taalartikel (9 november) heb begaan. Wat moet ik hieruit opmaken? Dat ik slechts weinig lezers heb? Dat ik slechts weinig oplettende lezers heb? Of dat slechts weinig oplettende lezers de moeite nemen mij op zoiets attent te maken? Ik weet het niet. Het is trouwens niet belangrijk.
Belangrijker is de flater zelf. Wat was die? Ik had deze zin geciteerd: ‘Een van de dingen die mij werd gezegd was dat elk leegstaand gebouw in de fik zou gaan.’ En ik had er dit commentaar op gegeven: ‘Waar slaat die op? Op dingen. Maar waarom staat er dan niet: zouden gaan? Of slaat het op een van de dingen? Maar dan had er dat, in plaats van die, moeten staan.’
Van dit commentaar neem ik niets terug, behalve deze ene zin: ‘Maar waarom staat er dan niet: werden gezegd?’ Ziezo, hiermee heb ik mij gekweten van de plicht tot zelfkritiek (die volgens dr. Johnson indirecte lof is) en kan ik overgaan tot het signaleren van de taaleigenaardigheden die ik de afgelopen zes weken ben tegengekomen.
‘Hij behoort tot een van de kunsthandelaren in Nederland die topkwaliteit verkopen.’ Wie behoren er nog meer tot die ene kunsthandelaar?
‘De als goddelijk aangekondigde saus was me te dominant en heb ik maar rustig laten liggen.’ Zelfde constructie als: Piet liep weg en zag ik.
‘De verrukkelijke romige witlofsoep serveert Gert Jan vanaf de vuurkorf en wordt, ook in de winter, buiten gegeten.’ Zelfde constructie als: Piet zag ik en liep weg.
‘Ritzen is te voorbarig.’ Voorbarig betekent op zichzelf al: te haastig, te vroeg.
‘Hij is toch een hypotheek geweest op het functioneren van zijn opvolgers, Voorhoeve, Bolkestein en ik.’ Het functioneren van ik? Zo ook: ‘Hoe onderzoekers en ambtenaren in de steek gelaten worden door u en ik.’
‘...die heeft toegezegd de geschiedenis van dit prachtstuk nader te willen onderzoeken.’ Wie iets toezegt, wil dat ook (tenminste: dat mogen we aannemen). ‘Toch is de discussie in die zin weinig zinvol, omdat de omstandigheden veel gunstiger waren.’ In die zin... dat.
‘Op de vraag of het verdrag van Maastricht niet in strijd is met de Duitse grondwet, heeft het Constitutionele Hof negatief geantwoord.’ Ik dacht dat het Hof had uitgemaakt dat het verdrag niet in strijd met de grondwet is.
‘Niet in het minst dank zij de stimulans van Hans Beuger kon JVA uitgroeien tot een razend populair stedelijk project.’ Dus Beuger heeft daar niet in het minst toe bijgedragen?
‘Waar de Hollandse casino's nog kledingvoorschriften stellen, kan een Amerikaan desnoods naakt de cardroom in. Als de dollars maar uit zijn zak rollen.’ Hoe kan dat, als hij naakt is?
‘Waar zijn we eigenlijk mee bezig als we proberen om tuinclubs in het hele land de gelegenheid te bieden om zoveel mogelijk privétuinen te kunnen bezoeken?’ ‘Veel collega's blijken moeite te hebben dit alles te kunnen volgen.’ In beide gevallen is kunnen dubbelop.
‘Als begeleider is het mijn taak de solisten zo optimaal mogelijk te laten optreden.’ Optimaal betekent op zichzelf al: zo goed mogelijk.
‘Desalniettemin ben ik van mening dat de meest extreme kanten van de door Lubbers gesignaleerde symbiose tussen voorlichters en journalisten een halt zouden moeten worden toegeroepen.’ Wat wordt toegeroepen: die meest extreme kanten of een halt?
‘Net zomin als het publiek van hem kan houden, valt er voor Dresselhuys geen warmte naar hem toe te blazen.’ Der Geist der stets verneint?
‘Alleen als een patiënt overlijdt na een evidente fout lichten artsen en directies tegenwoordig zelfs wel op eigen initiatief de patiënt in.’ Hoe doen ze dat? Met spiritistische middelen?
‘Je had personeelsleden die in de directe uitkeringssector werkzaam waren, en zij die waren ingedeeld in de ondersteunende afdelingen.’ Je had zij die waren ingedeeld?
‘De burgemeester was door de griep geveld en hij werd waargenomen door de wethouder.’ Nam de wethouder de burgemeester in zijn bed waar?
‘...is het een veeg teken als een van de deelnemers aan dit debat de ander onjuiste suggesties in de schoenen schuift, of zelfs verkettert.’ Alleen voor mensen die nog gevoel hebben voor het verschil tussen derde en vierde naamval. ‘Europa wacht zeven mager jaren.’ Of wachten Europa zeven magere jaren?
‘Op weg naar huis omkijkend stond het hotel daar als een paleis van licht in de donkere nacht.’ Wie keek om?
‘Het artikel over David Pinto op pa. 2 van de krant van zaterdag ging abusievelijk vergezeld van de verkeerde foto.’ Ja, stel je voor dat die verkeerde foto er opzettelijk bij was geplaatst!
‘We moeten over die verschijnselen praten als we willen voorkomen dat sommige “geloofsijveraars voor de nationale ziel” er geen complete puinhoop van maken.’ Wat willen we voorkomen: dat er een puinhoop van gemaakt wordt of dat er geen puinhoop van gemaakt wordt?
‘De mannen werden met gebonden handen naar buiten gevoerd, uitgekleed en de keel doorgesneden.’ Werden zij de keel doorgesneden of werd hun de keel doorgesneden? Overigens lijkt het me moeilijk iemand wiens handen gebonden zijn uit te kleden.
NRC Handelsblad van 21-12-1993, pagina 9
Auteursrechtelijk beschermd