Panic' gebrek aan ijver?
De oorlog in ex-Joegoslavië vindt zijn weerspiegeling ook in de taaleigenaardigheden waarop de afgelopen vier weken mijn oog viel. Een paar voorbeelden:
‘Ik heb niet alleen de Kroaten in de Balkan voor ogen, maar ook zij die elders wonen.’ Ik heb zij voor ogen?
‘Nederland, Groot-Brittannië en onder meer Denemarken hebben zich altijd voor erkenning van Macedonië opgesteld.’ Waarom staat ‘onder meer’ bij Denemarken en niet bij Nederland en Groot-Brittannië?
‘Gebrek aan ijver en originaliteit kan Milan Panic niet worden ontzegd.’ Dus Panic heeft gebrek aan ijver en originaliteit? Het is mogelijk, maar is hier niet eigenlijk aangewreven bedoeld?
‘Het is regelrecht in flagrante strijd met het verdrag tegen genocide.’ Dan is het wel héél erg in strijd met dat verdrag.
De rest van de actualiteit vinden we terug in de volgende voorbeelden:
‘“Buiten Nederland loopt Michigan in ons land en de beschaafde wereld voorop”, stelde Kevorkian tevreden vast.’ Een merkwaardige geografische plaatsbepaling.
‘Het soms hinderlijke of agressieve optreden van drugsverslaafden wordt eigenlijk door niemand betwist.’ Wordt het optreden door niemand betwist danwel het hinderlijke of agressieve ervan?
‘Ik denk dat het beeld van die vader, die tot een van de honderd machtigste mannen van Nederland behoorde...’ Wie behoorde nog meer tot die ene man? Bedoeld is òf: die tot de honderd machtigste mannen behoorde; òf: die een van de honderd machtigste mannen was.
‘De moeder kon het kind meenemen, maar niet nadat ze vermanend was aangesproken over haar onverantwoordelijke gedrag.’ Dus ze werd daarover aangesproken nadat ze het kind had meegenomen? Logisch zou zijn geweest dat dat daarvóór zou zijn gebeurd. In dat geval had er moeten staan: niet dan nadat.
‘Een van de verhalen die me leerde hoe intens en gecompliceerd de verhouding tussen moeder en dochter kan zijn.’ Waar slaat die op? Op verhalen? Maar dan moet het leerden zijn. Op een verhaal? Maar dan moet het dat zijn.
‘Er hing een geur van vrijkomend sap in dit deel van de fabriek, dat Rudolf met welbehagen opsnoof.’ Wat snoof hij op: het sap of de geur ervan? In het laatste geval had het die moeten zijn.
‘Staroboedssev is de derde putschist die is losgelaten. Boldin en Groesjko waren hem al eerder voorgegaan.’ Zeker niet later.
‘Het ware ondenkbaar dat vraagstukken met betrekking tot onze veiligheid er uitgesloten van zouden blijven.’ Maar is het ook ondenkbaar?
‘Vooral tijdens de nacht van de lange messen, waarin wordt afgerekend met Ernst Röhm en zijn SA, is hij er een tijdlang slecht aan toe.’ Dan kan hij er nooit lang slecht aan toe zijn geweest, want een nacht is niet zo lang.
‘Hij is er zich niet van bewust dat hij als één van de weinige deelnemers aan de Olympische wedstrijden eigenaars heeft, voor wie aparte plaatsen op de eretribune gereserveerd zijn.’ Er waren niet weinige, maar veel deelnemers aan de Olympische spelen. Bedoeld is waarschijnlijk: ...dat hij een van de weinige deelnemers is die eigenaars hebben voor wie (geen komma na hebben!) aparte plaatsen zijn gereserveerd.
‘In het artikel worden de “uiterst tevreden” studenten lof toegezwaaid voor hun studieijver.’ Worden de studenten toegezwaaid? Of wordt hun lof toegezwaaid?
‘Phillippe Herreweghe behoort tot één der meest fascinerende persoonlijkheden in de muziekwereld.’ Zie hierboven.
‘Bij de toepassing van met name vluchtige bestrijdingsmiddelen in land- en tuinbouw wordt blootstelling van omwonenden ten onrechte onderschat.’ Als iets onderschat wordt, is dat meestal ten onrechte. En: wordt die blootstelling onderschat of het gevaar van blootstelling?
‘Waar zijn uiterlijk steeds spectaculairder is geworden, is zijn spel vervlakt, zijn tempo omlaag gedaald.’ Omhoog gedaald is onwaarschijnlijk.
‘Maar daarentegen doet de Indonesische argumentatie nogal gedateerd aan.’ Maar daarentegen - dan moet de tegenstelling met het voorafgaande wel erg schril zijn.
‘Van de vrouw die bij het kleiduivenschieten totaal onverwachts “goud greep” hadden wij nog nooit gehoord, maar Ben de Graaff stelde ons fluks aan haar voor: “Een Chinees wijffie”.’ Zo stelde hij ons niet aan haar voor, maar haar aan ons.
‘De stad Gordion, die ook voor de automobilist op 90 km van Ankara een lonende dagexcursie vormt...’ Vormt die stad een dagexcursie? Of loont zij de moeite van een dagexcursie?
‘Het Nikolai-viertel in het voormalige Oost-Berlijn.’ Oost-Berlijn bestaat nog steeds.
NRC Handelsblad van 21-08-1992, pagina 7
Auteursrechtelijk beschermd