|
| |
Aen Leyden Uytgegeven met zijn beschrijvinge door Ian Orlers, Borger der selver Stadt.
O Nymphe groot van naé, onwinbaer in het strijdé,
Bemint wel eer vá Mars, maer doch in onse tijdé
Apolloos liefste kint, om dat ghy met u bloet
Gekocht hebt en betaelt de maechdelicke vloet:
Met honger hebt verdient de susters alle negen
Van Phoebus, die nu zijn de moeders van dé segen
Daer ghy u in bevint: en hebben u bereyt,
Op dat ghy niet en sterft, den loon van eeuwicheyt:
Doen klincken over al, van daer de gulde straelen
Der Sonne kijcken uyt, tot daer zy neder daelen
En wijcken voor de nacht, daer t'aertrijck is bequaem
Om menschen op te voen, ô Leyden, uwen naem:
O moeder van soo veel bekende dapper' helden
Die ghy voet met u borst, en die u nu vergelden
V droefheyt, uwen noot: vergeten doen u leet,
Afwasschen bey te saem u tranen en u sweet:
Laet toch u aensicht sien, laet uwen Rijn opsteken
Den kop bekleet met riet, die niet en heeft geweken
Voor al des vyants macht: maer altijt hooger rees,
Gevoet met menschen bloet, gespijst met Spanjaerts vlees.
En dat hy vry vertel (wie kan het beter weten?)
VVie ghy te vooren waert, en hoe ghy nu gheseten
| |
| |
In overvloet en vreucht, in paeys en soete rust,
In alle konsten hebt en spraken uwen lust.
Al wat te Roomen was, al wat de Griecken waeren
Seer wijs en trots daer by, dat hebt ghy doen vergaeren.
De Iode, de Chaldeeu, en half den Indiaen,
De Moor, den Arabier, wort binnen u verstaen.
Te wijle dat Nassou ginck donderen beneven
De tacken van de Maes, het aertrijck dede beven,
Soo hebt ghy sonder vrees den wijt vermaerden helt
Van Brennus neergedaelt doen komen, en gestelt
Tot spijt van de Maraen: een baecken voor de volcken,
Het licht van onsen tijt, den aerent in de wolcken.
Die vol van hemels vier en van Apolloos nat,
Vlooch altijt in de locht, op d'aerde noeyt en sat.
Ghy zijt om zijne wil gegaen uyt uwe paelen,
En om u jonge jeucht te stieren hem gaen haelen.
De Fransman heeft bekent, dat ghy doen hebt gerooft
De peerel van zijn landt, de kroone van zijn hooft.
Ghy hebt daer by gevoecht veel sielen die berennen
De baene van de deucht, doorsnijden met haer pennen
De tanden van de doot: verslijten met haer wijt
En seer beroemt verstant den angel van den tijt.
Hoe haesten wy dus seer? Ick bidde laet ons keeren,
En eerst u vromicheyt en kloecke daeden leeren.
VVat dat ghy hebt gedaen, gedwongen van den noot,
Int voorborch van der hel, int midden van de doot.
Den honger was in stadt, de vyant voor de wallen,
De moeder sach haer vrucht voor haere voeten vallen:
Zy selve menichmael, naer datse sonder broot
Veel dagen was geweest, viel met haer kinders doot,
| |
| |
Noch hangend' aen de borst, noch besich om te buygen
Haer leden naer het werck, en gevend' haer te suygen.
O jammerlick gesicht! ghy hieldt in desesmert
Een yseren gemoet, en een metaelen hert.
De liefde van het landt was krachtiger van binnen,
Als die van buyten was. wie soude konnen winnen
De mensch die niet en vreest? al hadde de Maraen
Gans Spanjen hier gebrocht, soo hadd' hy daer niet aen.
Gelijck de stercke leeu wanneer hy wort besloten
Van jagers in het veldt, of in het lijf geschoten,
Dan roert hy eerst den steert, den oorspronck van zijn kracht,
Is stercker als te voor, versaemelt al zijn macht.
Zijn maene rijst om hooch, het schuym loopt van zijn tanden,
Zijn oogen sijn vol viers, en schijnen hem te branden.
Hoe dat men hem besluyt, hoe dat men hem bespiet
En treft van alle kant, zijn hert en gevet niet.
Of als de wilde zee, naer dat zy vele daegen
Getercht is van de windt, van buyen ende vlaegen,
Indien zy van den dijck geperst wort of het sandt,
Zy steygert in de locht, en vliecht tot op het landt.
Ghy sijt oock soo geweest. tot dat de vloet, de baeren,
Den hemel met gewelt u selve quam bewaeren:
En dat Neptuni stroom met vreesselick gewelt
Den vyant heeft te saem doen loopen uyt het veldt.
VVaer was het snorcken doen? waer mocht Baldeus blijven
Met al zijn groote macht, en met zijn bitter schrijven?
Soo haest als Nereus quam gewandelt, en gegaen
Den Spanjaert int gemoet, hy liet zijn tenten staen.
Men sach den swarten hoop seer haestelick verschuyven.
Noch heb ick niet geseyt. waer laet ick toch de duyven,
| |
| |
Die ghy gesonden hebt, daer mede dat ghy socht,
Gesloten van der aerdt, te klimmen door de locht?
Siet wat de Vryheyt doet. het gaen dat was benomen,
Het vaeren was gedaen, noch sijt ghy uytgekomen.
Geen schrijven mochter in. voor brieven was de padt
Ontnomen en beset. zy vlogen in de stadt.
Men secht dat Venus self haer vogels heeft gesonden
Aen Ioncker van der Does, en dese vondt gevonden.
Die zy met groote sorch bewaert heeft, van dien tijt
Dat aldereerst van hem zijn Ida wert gevrijt.
Hoe dickwils heeft zy Mars genomen in haer ermen,
Gebeden dat hy wou de borgeren ontfermen?
Hoe menichmael heeft zy de wagen, daer hy met
Vuyt Thracen werdt gevoert, doen houden en beset?
Al was hy schoon bebloet, en hadde seer verbolgen
Zijn dienaers neven hem, die hem gestadich volgen,
De Vrees, de Schricklicheyt, de Stoutheyt onbeducht,
Daer mede dat hy jaecht geellanden op de vlucht:
Zy ginck hem even wel de sake noch vertoogen,
En haeren grooten noot: en wierp op hem twee oogen,
Soo lodderlick soo soet, dat hy tot aen de grondt
Van zijn manastich hertgeraeckt wiert en gewondt.
Of soo dat niet en was genoech om te bewegen,
Zy deder noch wat by. tot dat zy heeft verkregen
Het gene zy versocht. van daer is zy gegaen
By Thetis haer vriendin, en sprack Neptunus aen.
Neptunus heeft terstont doen spannen in zijn peerden,
En met een groot gedruys gekomen op der eerden.
Hy nam de winden met tot hulp, en Triton blies
Soo lang op zijne schelp, tot dat het water wies.
| |
| |
Het water stoof om hooch, hy maeckte los zijn sluysen,
En opnende zijn rijck. de Spanjaert ginck verhuysen,
Het was hem daer te nat, soo sijt ghy los geraeckt,
En van het harde jock des vyants vry gemaeckt.
VVat was dat eenen dach! Boisot quam aengevaeren,
Gans Zeelandt vol van vreucht quam vliegen door de baeren.
Maetroost bepeckt, betart, liep by de vlaggen staen,
VVierp over al zijn oog. het leger was gegaen.
Een van den rauwen hoop, van Amphitrites sonen,
Die leven in het nat, en in de schepen wonen,
Hadd' in een Spanjaerts hert gebeten, en geseyt,
Het vlees en is niet goet, zijn honden voorgeleyt.
Marane loopt toch wech, en wacht u voor de Zeeuwen,
Laet Hollandt Hollandt sijn. den hert vervolcht de leeuwen,
Hetschaep vervolcht de wolf. gaet seker uyt de doot,
Eer dat men u verscheurt, keert naer u moeders schoot.
Vertelt haer dat ghy sijt geweest in vreemde landen,
Alwaer men Spanjaerts vlees kan knauwen met de tanden,
En lust heeft in haer bloet. maer siet toch dat ghy leert,
Wat dat ghy doet of laet, dat ghy niet weer en keert.
Soo haest het landt van Mars bevrijt was en ontslaegen,
Quam Phoebus in zijn plaets. Die hadd' in haer behaegen.
Minerva quam met hem. die hebben in de Stadt
Gestadich van dien tijt haer woningegehadt.
Door haer is uyt het landt onwetenheyt verdwenen,
En wetenschap geteelt. O Nederlants Athenen,
O Voester van verstandt en kloecken geest. ô Son
Van vryheyt ende konst, ô Duytschen Helicon.
Fonteyn van prijs en eer, ô herberch van de wijsen,
O woonplaets van de Faem, wie soude konnen prijsen
| |
| |
De glans van uwen lof, soo groot en breet? wie sou
Afschilderen u werck en kostelick gebou?
VVie soud' u daden kloeck de weerelt door verkonden,
En treffen met den geest? de man is nu gevonden:
Die met een groote lust, al wat verborgen lach,
En wat men van u weet, brengt t'saemen voor den dach.
Nu wort ghy wederom van vooren aen geboren,
En uwen oorspronck self, die lange was verloren,
Gevonden en verklaert. op dat men eeuwich leest,
Al waert dat ghy verginckt, wie dat ghy sijt geweest.
De toorens gaen te niet, de muyren ende wallen
Verslijten door den tijt, de steenen die vervallen.
Maer dat de penne treckt, geholpen van't verstandt,
VVort in der eeuwicheyt in 'smenschen hert geplant.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd