| |
| |
| |
Actvs primvs.
Princeps Avriacvs.
RErum beate rector, & magni parens
Natvra mundi: Vitaque, & Lex omnium
In se fluentes quae trahis rerum vices,
Iocoque mani ludis humanum genus,
Lateque fusi sancta maiestas poli.
Et tu numorum sacra mater ignium
Nox, quae diei lucidam premis facem,
Silentiumque rebus indis, & polo
Faces perennes, languidosque syderum
Donas recursus, Hesperasque lampadas,
Crbesque magnos igne deducis vago:
Usamque nunquam vultibus Phoeben suis
Pro fratre reddis aurei ducem chori.
Ergon' caduca nata gens mortalium
Brevis fugacem currere aetatis viam,
Inter minaceis intonantis impetus
Fortunae, & atras sortis infestae manus
Lususque rerum? labitur velox dies
Ipsisque ab annis mensibusque ducimur,
Fatique summam pervenimus orbitam:
Denascimurque semper, & finem suum
Breves citato provocant anni gradu.
At igneae lux alta mentis, & vigor,
Scintillaque acres pectoris tundens fores,
| |
| |
Et ille tardi spiritus dux corporis
Aeternitatis inclytam affectat viam:
Coelemque lambit, motibusaue ingens novis
Sese lacessens impetu emergit suo,
Terramque supra fertur, & quicquid videt
Mortale ducit, terminosque transilit
Metasque rerum, corporisque odit moras:
Lethumque calcat, propriumque ad aethera
Ignarus atrâ corporis premi lue
Exultat, emicatque, nec sese capit.
Pars illa nostri est; caetera, ipsa quae dedit
Tellus reposcit, iureque exigit suo
Sese prementem corporis foedi struem,
Onusque mentis. Magnus hinc rerum parens
Coeli micantem fornice aurato domum
Et hinc & inde fudit, altaque atria
Discriminata gemmeo astrorum choro
Spectanda late vultibus nostris dedit:
Vt illa magni purior lux pectoris
Infixa terrae sit licet, terram premat
Coelumque cernat semper, & sese erigat.
Hinc illa dia laudis emergit sitis,
Ardorque honorum semper in maius ruens,
Comes ducumque, principumque; quos procul
Supraque rerum culmen evexit favor,
Et annuentis blanda Fortunae manus
In alta duxit. Belgia his cervicibus
Inclinat, incubatque, & invitum trahit
| |
| |
Sege laborum vasta, patriaeque onus
Fluctusque nostrae: Sancta libertas vocat,
Et servitutis faeda detrectat iuga
Mens nata magnis; nec sibi; sed omnibus
Quoscunque regis insolens premit tumor,
‘Comesque rebus prosperis ferocia.’
Sic divus ille fascium dux & parens
Autorque quondam Brutus, & magni patres
Togata turba, Martis aeternum genus,
Diu labantem fulciere regiam
Sanctae nepotes Iliae: sic & ferox
Aristogiton, faustaque Harmodii manus
Caelo superbum prospere eduxit pedem.
Eundum, eundum est. Haud capit motus leveis
Nassoviorum sanguis, & vanas moras,
Periculorum provocator, & sui.
O cor, tibine vincula, & ludos ferox
Impune nectat hostis, & collum premat
Tagi tyrannus, aureo exultans vado,
Opumque nixus robore ingenti? licet
Soloque Pontum iungat, & caelo mare:
Terramque circa spumea eructans vada
Ille aestuantis caerulus regni pater
In nos resurgat: orbe concusso licet
Vtroque ab axe turbidus caeli fragor,
Atlasque latè pondere excusso tremens
Viam recuse; ibimus tamen; neque
‘Servire nostrum est. Regiâ tendens viâ
| |
| |
In dura vìrtus sponte prorumpit; Neque
Cedens prementi subtrahit collum deo:
Seseque fato semper opponit suo
Vis alta mentis.’ Nec tamen primordia
Nunc prima restant: Iacta sunt fundamina
Bellique magna prosperi praeludia,
Motusque vasti. Dexteram hanc ter inclytus
Novit Philippus, Albaque; & si quod ferox
Saevumque pectus arbiter lucis vagae
Phaebus, comantem respicit condens facem:
Haec Hydra nostra est. surgit in laudes meas
Faecunda rerum messis, & manum vocat,
Virumque poscit. tremuit Alceiden fera;
At nos ferarum victor. est & aspera
Nobis noverca, premere quae excelsas solet
Fortuna mentes, impetusque: sed tamen
‘Virtute sortem qui sapit pessundabit.
Heramque inanem pectori subdet suo,
Ausisquem magnis, strennuaque adoreâ
Premet superbam casuum potentiam.
Speique vana blandioris praemia,
Dolosque & artes, vimque pellacis deae
Quae incerta semper sponte promittit sua,
Pectusque frustra credula strictum tenet
Lubens recidet, & bonis praesentibus
Ventura ducet; ipse Fortunae parens.’
Nec ansa multi defuit periculi,
Eurysthëusque nomini incumbit meo,
| |
| |
Et solus auget, perfidâque Iber manu
Prodest nocendo. Caetera haud quiquam moror,
De me triumphum primus ingentem tuli:
Idemque victor solus, & victus fui:
Motusque vanos pectoris molem mei,
AEstusque, & iras, impetusque subdidi
Deo, mihique. Latius virtus nequit
Efferre gressus. Omnium victor fui
Meique. Testor nobile heroum genus
Nostrorum, & ausus, sanguinemque & inclytas
Vmbras meorum, santiora nomina:
Et vos Batavûm semper invictas manus:
Et te Batavae magne virtutis parens
Ductorque Nereu; caerulo qui gurgite
Spumantibusque semper exundans vadis
Lubens Ibero caerulam opponis viam;
Victoriarum primus hic gradus fuit,
‘Vicisse memet. Regna namque, sceptraque,
Mirarierque cuncta quae vulgus solet
Regesque; sortis blandientis alea est,
Caßumque nomen; larva magnarum modò,
Et umbra rerum, principum crepundia,
Ducumque. Prima haec cura virtutis; neque
Vincendus hosti est qui sibi prius fuit.’
Vincique posse sponte praeripuit sibi;
Ne restet ulli: consilique pondere
Lascivientem saepius pressi manum
Ardore Martis: impetusque mobiles
| |
| |
Sese solutis efferentes vinculis
In se reduxi: turgidosque spiritus
Et has superbas regii ardoris notas
Virtute strinxi. ‘Principum hîc mentes calor
In prona ducit, visque feruentes ciet
Et ira motus: fraena sed magis sua
Et acriorem poscit hic legem furor.’
Sic aestuantus peruagator Africae
Venator olim, feruidum venabulo
Premens leonem victor intentat minas
Libys, feramque versat, & tergum ferox
Quatit, feritque, deprimitque: olli fremens
Spumas ab imo pectore eructat dolor,
Seseque tollit, bilis haud capax suae,
Scintillaque ardens lumine absistit vago,
Iubaeque moto corpore erectae tremunt:
Venabulumque mandit, & superbus it
Et huc & illhuc vinculi ignarus sui.
At ille contrà pastor, insultans procul
Feram lacessit; illa sese; & ingruit.
Iraque certat alter; alter ictibus
Potentiorque cedit invitus licet,
Captumque tandem sentit, & sese leo
Summittit hosti. Mentis illa regiae
Imago viva est. Surgit & sese erigit
Sublimis ille pectoris magni vigor,
Iniuriarum censor, & vindex sui:
Altasque in iras fertur, & morae inscius
| |
| |
Erumpere ardet. Sic minax Diuûm pavor,
Fuliginoso sub specu versat latus
Ingens Typhoeus, Aetnaque exultans tremit,
Magisque semper fata tentantem premunt.
Nec sponte nostra Martis in discrimina,
Licentiaeve spe subacti venimus;
Communis ista patriae sed vox fuit,
Iussumque: cui nos hox litare sanguine
Et iustum, & aequûm est: Poscit hoc tranquillitas
‘Et pace dempta panditur paci via:
Neceßitasque est ipsa Mavortis parens.
Bellumque tandem ne sit, esse convenit:
Pacemque gignit. incipitque ut desinat
Haec una rerum.’ Caeterûm hic dux maximus
Et vir profecto est, patriaeque commodis
Servire natus. ‘Fervor ille impos sui
Virtutis altum nobilo obfuscat diem:
Solemque menti demit, & lucem suae.
Ardetque semper, imperatque plurimis:
At servit uni, seque nolentem trahit:
Et servitutem qui fugit, sibi dedit.’
|
|