Geïllustreerde flora van Nederland

Handleiding voor het bepalen van de naam der in Nederland in het wild groeiende en verbouwde gewassen en van een groot aantal sierplanten

[p. 870]

Blaasjeskruidfamilie.
Lentibulariaceeën, Lentibulariaceae.

Water- of moerasplanten met tweelippige bloemkroon, twee meeldraden, één stamper met eenhokkig vruchtbeginsel en centralen zaaddrager, 1 stijl. Doosvrucht.

Geslachtentabel.

a.	Bloemen blauw of wit, alleenstaand op lange stelen. Platte bladeren in een wortelrozet. Heiplantje. Blz. 870, Vetblad
b.	Bloemen geel, in trossen; waterplanten. Aan de ondergedoken, fijn verdeelde bladeren zitten blaasjes, waarin kleine diertjes gevangen raken, die daar worden verteerd. Blz. 871, Blaasjeskruid

Geslacht: Vetblad, Pinguïcula.

Uit de rozet van helgroene, kleverige, eironde blaadjes steken een of meer bloeistengels op, ieder met een blauw (zelden wit) bloempje. Bloemkroon gespoord. Op vochtigen, veenachtigen heigrond. Mei, Juni.

♃ Vetblad, P. vulgaris

De kleverige bladeren houden kleine insekten vast en verteren die. Bloemenklasse: Bb. Als bezoeker is een graafbijtje waargenomen. Nadere waarnemingen zijn gewenscht.

[p. 871]

Geslacht: Blaasjeskruid, Utricularia.

Losdrijvende waterplanten zonder wortels, geheel ondergedoken; alleen de bloeistengel steekt boven water uit. De bladeren zijn in fijne slipjes verdeeld en dragen kleine blaasjes, voorzien van een opening met een klepje, dat wel naar binnen, maar niet naar buiten open kan. Zoo worden er diertjes door gevangen.

De planten overwinteren door middel van zoogenaamde winterknoppen: dicht aaneengesloten bladeren op een stukje stengel, dat tegen den winter op den bodem van 't water valt.

De bloemen zijn, volgens hun bouw, echte bijenbloemen (Bb) met een spoor en een masker (plooi van de onderlip, die de opening der bloem afsluit), waarop een honingmerk. Toch worden ze hier te lande door hoog ontwikkelde zweefvliegen (Helophilus lineatus en Rhingia campestris) bezocht. Merkwaardig is de ‘prikkelbare’ stempel. Zoodra deze door een bezoeker wordt aangeraakt, krult hij zich naar voren om, strijkt daarbij door de haren van het insekt en neemt daarvan de stuifmeelkorrels, zoo die er tusschen zitten, af. Maar tevens wordt hierdoor belet, dat de bezoeker, bij het terugtrekken van zijn zuiger, stuifmeel uit de bloem zelf op den stempel zou brengen.

1

a.	Spoor lang e smal.	2
b.	Spoor kort en dik, soms bijna onmerkbaar.	4

2

a.	Er zijn tweeërlei soort van bladeren, sommige met, andere zonder vangblaasjes; bloemen lichtgeel met enkele purperen lengtestrepen (soms vlekjes). In slooten en plassen. Juli-Augustus. ♃ Middelst Blaasjeskruid, U. intermedia
b.	Alle bladeren dragen vangblaasjes, bloemkroon geel met oranje strepen.	3

[p. 872]

3

a.	De bovenlip en het masker zijn ongeveer even lang (zie fig.). Tijdens den bloei worden de randen van de onderlip omgekruld. Bloemsteel driemaal zoo lang als 't schutblaadje aan zijn voet. Veel in slooten en plassen. Juni-Augustus. Fig. vorige blz. ♃ Blaasjeskruid, U. vulgaris
b.	De bovenlip is meer dan tweemaal zoo lang als het masker; de onderlip blijft vlak. Bloemsteel viermaal zoo lang als 't schutblad of nog langer. In slooten en plassen. Juni-Augustus. z.z. ♃ Vergeten Blaasjeskruid, U. neglecta

De naam doelt er op, dat deze soort eerst laat van de vorige is onderscheiden; wèl een bewijs, dat ze weinig verschillen.

4

a.	Bloemkroon lichtgeel, meestal met fijne, bruine streepjes. De randen van de onderlip krullen tijdens den bloei om. Veel in slooten en plassen. Juni-Augustus. ♃ Klein Blaasjeskruid, U. minor
b.	Bloemkroon lichtgeel, met roode strepen; de onderlip blijft vlak. Juli-Augustus. z.z.z. ♃ Vlaklippig Blaasjeskruid, U. Bremii

[p. 873]

Aanteekeningen.