een 900 bladzijden dikke negentiende-eeuwse roman zouden storten, je was voor gek verklaard. Dat de televisie erin slaagt mensen over te halen de televisie uit te zetten en een boek te pakken, gaat tegen alle gemakzuchtige somberheden van cultuurpessimisten in. En dat Oprah er vierkant voor uitkomt dat ze het boek zelf nog niet heeft gelezen, is een meesterzet; niemand kan nu het gevoel hebben dat hij vernederd wordt door een gigantische portie hoge cultuur. Samen met Oprah beklimmen we deze duizelingwekkende literaire berg.
Ik houd wel van die evangelische toon, die quasi-religieuze variant van het oude socialistische ideaal van zelfverheffing. Vóór Tolstojs roman heeft Oprah al boeken van Carson McCullers, Márquez en Harper Lee gekozen; allemaal goede literaire boeken, allemaal meteen honderdduizenden exemplaren verkocht en gelezen ook, anders kan je niet meepraten met Oprah's lezersforum.
En nu de hamvraag: zou zoiets in Nederland ook kunnen?
...
In Nederland is cultuur sinds jaar en dag het onderwerp van een vermoeiende sociale strijd, waarbij alles wat voor ‘hoge’ cultuur doorgaat, en waar je dus geacht wordt tegen op te kijken, als hautain en elitair wordt gezien. Grote kunst wordt in Nederland meestal als een persoonlijke belediging ervaren. Wie ben jij om mij te zeggen dat ik ergens ontzag voor moet hebben? Vandaar dat de mensen die kunst aan een groot publiek aanbieden, altijd verschrikkelijk hun best doen om hun kunst niet op kunst te laten lijken. Gezellige kunst, kunst waarop iedereen moeiteloos kan inhaken, dat kan er nog wel mee door - vandaar al die hopeloze boekenprogramma's, die na zes mislukte afleveringen weer stilletjes worden afgevoerd; zoals het programma van de overal geïnterviewde Sylvana Simons, volgens wie je pas echt van een boek kunt genieten, als je besluit het helemaal niet te lezen,
Auteursrechtelijk beschermd