Trinette
(1913)–Herman Heijermans–
Auteursrecht onbekend
[pagina 72]
| |
't onhandelbaar kereltje verdragend. Ze had altijd twee geregelde gangen, een naar de Avenue Cortenbergh om 't gezicht op de stad, de ander naar de plaats, waar broeder Bernard op de spelende doofstommen lette.
Eens dat ze zat, waar Frans 't vergezicht getoond had, kwam de geestelijke voorbij. ‘Ken je Brussel, broeder?’ ‘Zeker, Trinette.’ ‘'k Wou 'r wonen.... 'k hunker 'r naar.’ ‘Alles klatergoud, la petite....’ ‘'k Wou 'r zijn.... graag....’ ‘Vlinders willen naar 't licht....’ ‘Dát heeft tante Adri ook eens gezegd.... Dat begrijp ik niet....’ ‘.... Brussel,’ zei de geestelijke ernstig, somber met den arm in de richting van 't glinsterend panorama wijzend.... ‘Brussel lokt, bederft.... doodt.... Brussel is rot....’ Angstig keek 't meisje naar z'n slanke, zwarte gestalte. Toen overdacht ze, dat-ie wel zoo spreken moest en ze lachte vroolijk op. ‘Lach je, Trinette?’ .... ‘'k Wou 'r toch graag zijn.... dolgraag.... 'k verveel me hier!’ ‘Ga naar Rochefort terug.’ ‘Nee, nooit!.... 'k wil zien met m'n eigen oogen.... Wil je broeder?’ Ze presenteerde uit 'n zakje ulevellen. ‘Dank je.... Wie heeft je dàt gegeven?’ Half ongerust keek hij haar aan. .... ‘Tante,’ zei ze haperend, druk bezig met 't dichtmaken van 't zakje. Hij zag dat ze loog. Toch zei hij niets. Ze trok hem zonderling aan. Ze was toch 't jonge opbruisende leven, vol kleine dwaze gebreken; ze was in z'n oog de wilde lust naar vrijheid. Hij had 'n groote smart meegeleefd vóor hij z'n gelofte aflegde. 'n Korte historie. Hij was student, 'n stille | |
[pagina 73]
| |
jongen, vol nadenken, vol sympathie voor z'n medemenschen éen aanbidding voor z'n kerk. Van vrouwen had hij 'n afkeer. Toen wou 't toeval, dat hij 'n passie opvatte voor 'n groot, slank meisje met rood haar, dat in 'tzelfde huis woonde, 'n vrouw die iederen avond met 'n anderen man thuis kwam. Bernard eindigde met haar geheel voor zich te nemen. Ze leefden samen. Toen kwam 'n kind, verrassing en teleurstelling. In 't kraambed stierf de vrouw. 't Kind leefde twee jaar, 'n idioot wezen, waarvan 't bleeke waterzuchtige hoofd nooit van 't kussen opkwam, 'n ellendige stumper, gedoemd twee wanhopige worsteljaren in 't daglicht door te brengen. Van 't grafje kwam Bernard als 'n gebroken man terug, met 't gevoel van 'n groote misdaad over zich. Dat was wel lang geleden. Geen andere sporen van z'n passie waren overgebleven, dan twee graven en 't snellere hartslag wanneer hij vrouwen met rood haar zag. Voor Trinette had hij 'n genegenheid, 'n aandrang, om over dat kopje met goudhaar te waken. In al zijn jaren van opoffering voor anderen, had hij 'n groote menschenkennis verkregen. Hij kende 't meisje. Hij was bang voor die jonge vrouw met haar vreemden aard, alleen in dat groote Brussel, bang voor de weeldestad, die als 'n maalstroom bij de Zigeuner-natuur dreigde. En toch, 't wispelturige, 't ongeduldige, 't oprechte, 't goedhartige, 't haatdragende..., alles bij elkaar trok hem aan.... Ze leek opvallend vreemd op Loulou.... 'n Eigenaardige omgang was er in die week tusschen hen gekomen. Trinette vertelde hem openhartig de dwaaste dingen. Soms zat ze ernstig naar hem te luisteren, onder den indruk van z'n groot geduld, z'n beschaving. Soms zag ze in hem alleen den mooien jongen met de meisjesoogen, lachte ze kinderachtig-vroolijk om z'n ernst. Hij zag er ook heel jong uit, ondanks z'n dertig jaren. Ze zei 'm ronduit hoe ze over 'm dacht. Als-ie pastoor was zou ze respect voor hem hebben, maar 'n.... broeder! Of-ie geen berouw had, dat-ie nooit zou kunnen trouwen?.... Hij moest er wel | |
[pagina 74]
| |
knap uitzien als heer gekleed... Ze vertelde 'm van Frans.... dat ze wachtte tot 'r geld genoeg verdiend werd.... Frans, de athleet.... dien hij eens moest gaan zien.... Domheid! Ze had heelemaal vergeten, dat-ie broeder was.... Hij luisterde toe, schudde dikwijls 't hoofd, vermaande, maar had zelden de wilskracht ernstig te moraliseeren, tegenover die ondeugend lachende oogen.... dat rosachtig haar. Eens was hij boos geweest. Ze hadden druk gepraat. Hij was juist heel lang an 't woord, haar vertellend de geschiedenis van 'n doofstom kind, toen ze 'm plotseling in de rede viel: .... ‘Frère.... heb je nooit liefgehad?’ .... ‘Gamine....’ ‘O!.... O!....’ zei ze verlegen: haar vrouwelijk gevoel raadde 'n geheim.
In die week had ze Frans niet meer gezien. Tante had de Zondagavond-wandeling geweigerd en er zou toch niet veel van gekomen zijn, want David Greiner had visite en Trinette moest Cristine 'n handje meehelpen om kleiner vaatwerk te wasschen. Van de stad had ze nog niets gezien. Ze voelde zich als 'n kind, dat 'n stuk speelgoed gekregen heeft, maar er niet mee spelen mag, uit vrees dat 't moois zal breken. Mevrouw Greiner reed elken middag naar de stad. Verlangend keek 't kindermeisje 't wegrollend rijtuigje na, om dan weer met Jules te wandelen. Ze volgde 'n bizondere wijze van opvoeding, liet den knaap doorgaans aan zijn lot over. In 't begin had ze al z'n nukken opgevolgd, nu gaf ze hem van tijd tot tijd 'n oorveeg, als hij 't haar te lastig maakte. Ze had tegelijk de manier ontdekt om te beletten, dat hij dit aan zijn moeder oververtelde. Jules was dol op snoepgoed. Daarmee kocht ze hem om. 't Verwende kind begon van Trinette te houden; 'n vreemdsoortige vriendschap. Tante en oom zag ze weinig. Jean Manson was al voor dag en voor dauw naar de markt. 's Avonds om acht uur - | |
[pagina 75]
| |
't werd meestal later - kwam ze thuis. Oom was naar bed, tante en Florent zaten bij de lamp of in 't schemerdonker. Dan bleef men praten tot tien uur en ging men naar boven. Florent sprak zelden in 't bijzijn der tante. In zijn kamer werd hij altijd grappig, bootste dierengeluiden na. De eerste avonden had ze gezwegen, maar den derden had hij gekreund en gerocheld als 'n stervende. Trinette had er kippenvel van gekregen. .... ‘Florent. Hé!’ ‘Roep je?’ ‘Ach toe, schei uit!....’ ‘'k Sterf,’ was 't antwoord geweest, 'n hol geluid als uit 't graf. ‘Florent!....’ ‘Nou dan?....’ ‘Doe zoo eng niet....’ Zoo waren ze an 't praten geraakt, gedempt sprekend, om niet door tante, die beneden sliep, gehoord te worden. Ze vond 'm zoo leelijk niet meer, was blij als ze z'n stem in 't donker hoorde.
't Was Vrijdagmorgen, acht uur. Trinette ontbeet met tante in de voorkamer. Oom en Florent waren aan 't werk. Ze had juist 'n brief aan Romaine en moeder afgeschreven. Met groote, dikke hanepooten had ze 't briefje gevuld, 'n onsamenhangend relaas, 'n grappig mengelmoes, waarin frère Bernard, Frans, tante, Florent, Gonne, Madame Greiner en Jules voorkwamen en waarin ze gelijk de groeten aan iedereen, aan den pastoor, aan mère Margrite, Fontan, Cohu, Madame Zu en Minette deed. Voor 't open raam der kamer vertoonden zich de gevulde vormen van Madame Colbert. .... ‘Goeien morgen.... wel geslapen?.... 'k had 'n plannetje, Adrienne....’ ‘Laat 's hooren....’ ‘D'r is optocht van militairen in de stad.... alle muziek- | |
[pagina 76]
| |
korpsen van 't garnizoen.... met fakkels en bengaalsch licht.... Ga j's mee kijken?’ 't Was de tweede dag der nationale feesten. ‘Hoe weet je dat?’ ‘'t Staat angeplakt.’ .... ‘'t Zal zoo drommels laat worden....’ .... ‘Malligheid.... voor één keer.... Neem jij Florent en Trinette mee.... Ik, Janneke.... Nou, wat zè-je?’ Tante Adrienne dacht even na. Trinette popelde van ongeduld. Ze had de buurvrouw wel om den hals kunnen vliegen. .... ‘Als Florent wil....’ ‘Mooi zoo.’ .... ‘Maar Trinette zal niet mee kunnen.... die is pas om acht uur klaar.’ 't Viel als ijskoud water op 't meisje. .... ‘Kom loop zelf 's bij de menschen an. Je nicht heeft nog niks van de stad gezien, wel?’ Trinette schudde treurig 't hoofd, bijna op huilen af. Tante kreeg medelijden. ‘Ik zal 't vragen,’ zei ze eindelijk en werkelijk kwam ze 's middags Mad. Greiner bezoeken, die na wat tegenstribbelen toestond dat de bonne om zes uur vrijaf nam. Trinette juichte. Ze danste met Jules in 't rond. Toen ze Bernard tegenkwam begroette ze hem met den uitgelaten uitroep: .... ‘'k Ga naar Brussel!.... 'k Ga de stad in vanavond!.... Cristi, 'k zou je om je hals kunnen vliegen!’ Bedaard, lachend weerde hij haar af: ‘Men zegt geen Cristi, Trinette.... Nee, wees nu niet zoo opgewonden.’ Maar ze had geen rust om met 'm te praten. Of-ie nog lang hier bij de kinderen bleef? Ja? .... Ze kwam dadelijk weer terug. En ze trok Jules mee, kocht in een der zijstraten 'n groot lint, hel geel, kwam er mee aandraven, rustte niet vóor hij gezegd had of't haar goed stond, of ze 't zóo moest dragen of met 'n strik van achter. | |
[pagina 77]
| |
Ze ratelde door in eén extase. Hij keek haar lang na, toen ze heenging. De doofstommen stoeiden op den weg, die in 't zonlicht baadde. Donker getint met oneffen golvingen kronkelden breede wagensporen. Voetpaden bemost, met heele grasplekken, lagen als bruine voegen van weerszij. Donker geel zand, half klei, vulde de middenruimte. 'n Dikke, groene haag kromde zich rechts, links lagen korenvelden, stonden regelmatige hooischelven, korenbossen. Kleiner de vorm van 't meisje en van den knaap, dien ze meetrok. Nog kleiner. Alleen 't rosachtige haar met de wapperende gele linten, nog zichtbaar achter de kromming van de groene haag. Met vochtige oogen volgde hij haar zoo ver hij kon.... Vréémd was dat geel.... 't huppelde in wuivingen om de glanzing van 't hoofd. Nu was 't heel verdwenen, bleef hij zitten 't hoofd in de handen, 'n zwarte gestalte op den landweg. |
|