|
| |
| |
| |
In de vlam.
‘'t Is jaren geleden,’ vertelde de hotelier: ‘dat 'k in m'n avond-tukje door de portiers-schel gestoord werd.
‘Arrivé!’, riep de Ober in de gang.
Niet te lekker van humeur, nijdig m'n vest dichtknoopend - toen hàd 'k al 'n buikje! - liep 'k de zaal in.
De meeste treinen waren binnen - de voornaamste, de Duitsche, die me de beste klanten bezorgde, was naar kooi.
Zelden kwam 'r op dat uur 'n gast. Toch stond 'n knappe jonge Duitscher, met 'n handvalies voor me.
‘'t Spijt me, ouwe heer, dat ik je in je slaapje stoor,’ zei-ie lachend: ‘maar 'k moet logies voor vannacht - nà vannacht zullen we verder zien - wie morgen leeft, die morgen zorgt.’
‘Uitstekend meneer,’ zei 'k 'n weinig verwonderd over den dadelijk-familiaren toon: ‘welke étage wil u?’
‘Die 't dichtst bij de maan en de sterren is,’ lachte hij opnieuw: ‘en 't liefst 'n kamer met 'n vochtig bed, muizen achter 't behang, 'n snurkenden buurman en 'n electrische schel die niet werkt.’
Hij zei 't in één zet en zoo droog, dat de Ober
| |
| |
en de portier in den lach schoten en ik uit beleefdheid meegrinnekte. Anders hou 'k 'r heelemaal niet van, dat de eerste de beste z'n entree met frechheden maakt.
‘Geef meneer drie en veertig,’ wenkte 'k den Ober.
‘Hoeveel dóét die drie en veertig?’, vroeg de nieuwe gast, alweer tot m'n verbazing. 'n Héér vraagt zoo iets niet. Nog nooit had 'n ander Duitscher den inval gehad.
Ik hield stug m'n mond.
‘De gewone prijs: Twee gulden-vijf-en-twintig mèt ontbijt,’ zei m'n Ober.
‘Accoord,’ lachte de gast: ‘dat zal ik maar direct betalen’ ....
‘Reizigers met bagage behoeven niet dadelijk te voldoen,’ zei ik, duidelijk uit m'n humeur.
‘Bagage moet je nooit vertrouwen, ouwe heer! Die is al net zoo bedriegelijk als de menschen - van buiten! In m'n valies zit enkel 'n stuk zeep, 'n borstel, 'n vuil overhemd, 'n paar sokken van verschillende kleur, en 't portret van 'n knappe meid. Wil je je overtuigen?’
‘Dank u zeer,’ lachte ik.
‘Alsjeblief, Ober, een rijksdaalder! De vijf en twintig centen zijn voor jou - dan begin 'k hier tenminste 'n nieuw leven, zònder schulden. En geef me geen crediet, ouwe heer, want je brandt je vingers - 't is alles wat ik over heb. Alsjeblief!’
Zonder zich voor de lachende ondergeschikten te geneeren, keerde-ie z'n leeren porte-monnaie binnenstebuiten, en begon zoo smakelijk te schaterlachen dat zelfs de gasten meededen.
‘Wijs meneer den weg,’ zei ik, naar m'n bureau gaand. Veel had 'k in m'n leven als hotelier meegemaakt, de raarste gevallen, maar dìt spande de kroon. Zoo rondborstig met je armoe te koop loopen,
| |
| |
was 't doen van 'n malloot, of van 'n verdacht individu. Den rijksdaalder opbergend - geld weigeren moet je nóóit - schelde 'k den Ober.
‘Ober, als die nieuwe drie en veertig uitgaat....’
‘Hij is daar net uitgegaan, meneer.’
‘Nou al?’
‘Ja, meneer. Van de bovenste étage tot bij den portier heeft-ie loopen zingen. 't Lijkt me niet kooscher.’
‘Laten we dan op z'n kamer gaan kijken,’ zei 'k. Ik doe zoo iets nooit, omdat 'k in den regel fatsoenlijke menschen in m'n hotel krijg, maar 't dwaze optreden van den keurig-gekleeden jongen Duitscher, die sans gêne z'n porte-monnaie omkeerde, zelf waarschuwde 'm geen crediet te verleenen, was zoo iets buitengewoons, dat 'k me persoonlijk wilde overtuigen. Jullie heb 'r geen flauw begrip van, wat 'r al niet in 'n hôtel gebeurt!
Nou, 'r was nièts te zien. 't Klopte met z'n zeggen. Op 't bagage-rek stond z'n valies open en bloot. Hij had 't beneden niet beter kunnen inventariseeren - 'n stuk zeep in 'n papiertje gewikkeld, 'n haarborstel, 'n overhemd dat-ie minstens acht dagen gedragen moest hebben, één bruine en één zwarte sok, en 'n groot portret te groot voor zakformaat - van 'n zwaar gedecolleteerde juffrouw.
‘Da's 'n liefdes-historie,’ merkte m'n Ober op: ‘die schijnt zoo haastig te zijn weggeloopen, dat-ie den tijd niet moet gehad hebben, om sokken van dezelfde kleur uit de kast te grijpen.’
‘Goed opletten,’ zei 'k de kamer uitgaand: ‘'k vertrouw 't heerschap niet.’
Bij den portier keek 'k 't vreemdelingenboek in. Met mooie stevige letters, had-ie ingevuld Bébé Meister, zieltje zonder zorg, Elberfeld.
| |
| |
‘Oppassen, portier,’ waarschuwde 'k nog eens: ‘da's 'n mèrk.’
‘In orde, meneer,’ zei deze, die wist wat 'k met 'n mèrk bedoelde.
Met zulke noodzakelijke voorzorgsmaatregelen, had Bébé Meister, met 'n enkelen rijksdaalder op zak, z'n entrée in 't hôtel genomen.
Verder dacht 'k niet over den grappenmaker na, tot-ie 's nachts half twee thuis komend - 'k had visite gehad - me in de leeszaal aansprak.
‘Ouwe heer,’ zei-ie aller-gemoedelijkst: ‘'k geloof dat Amsterdam 'n buitengewoon-menschelijke stad is. Weet u of dit 'n goeie lommerd is?’
Met z'n open Germaansch gezicht, 't gezicht van 'n schneidiger Kerl, gezond rood van kleur, met 'n fraaie blonde snor, lachte-ie me weer zoo smakelijk toe, dat 'k tegen m'n wil schik in 'm kreeg.
‘Of ben ik 'r ingeloopen?’, vroeg-ie, me 't lommerdreçu overreikend.
‘Ik heb van deze soort cheques hoegenaamd geen verstand, nog minder van de soliditeit van zulke bankiers,’ lachte ik.
‘Ach wàt, ouwe heer,’ zei-ie me vrijpostig op m'n buik kloppend: ‘heb jij in je jeugd nooit je horloge weggebracht - voor een of twee of drie paar mooie oogen?’
‘Nee,’ zei ik. Zóó had 'k mezelf nooit vergooid.
‘Dan had 'k an jou 'n puntje kunnen zuigen,’ schaterde hij: ‘'k heb twintig gulden op m'n horloge gekregen - 'k heb 'r vijftien over - ze zijn hier niet goedkoop. - Voor alle zekerheid, zal 'k je nog één rijksdaalder afdragen - dan ben 'k voor twee nachten mèt ontbijt binnen. Spring 'k solide met je om, ja of nee?’
| |
| |
Met den rijksdaalder in de hand - ik herhaal: weiger nooit geld - begon ik hem te polsen, vaderlijk toe te spreken. ‘Jonge vriend,’ zei 'k 'n stoel bijschuivend: ‘je heb in 't vreemdelingen-boek voor je beroep “zieltje zonder zorg” ingevuld, maar als 'k 't wel taxeer, heb je allicht in Elberfeld menschen achter gelaten, die 'r 'n andere opvatting op na houden’....
.... ‘Dat heb je zóó patent geraden,’ sprak-ie zonder aarzeling: ‘dat 'k je 'n pot bier offreer.’
‘'k Drink zoo laat geen bier.’
‘Ik wel. Ouwe heer, we verschillen 'n weinig. Aannemen! Eén glas Pilsener. Drink je niet mee? Prosit! 't Kan 'r mee door. Wil je gelooven, dat 'k in geen tijden zoo lekker gezeten heb, niet alleen zònder beeren, maar mèt crediet voor den volgenden nacht? Overleg is alles in 't leven. Als 'k morgen avond van m'n vijf rijksdaalders over heb, krijg jij je portie, en als me niks resteert, haal je me niet de flauwe streken uit, om m'n bottines voor de deur - zelf poetsen kan 'k ze niet - in beslag te nemen. Ja, al lach je - ik ken àl de streken van 't vak. M'n vader is zèlf hotelier. 't Is zonde dat ik niet voor opvolger deug. Den eersten dag dat-ie me an table d'hote liet serveeren, keek ik meer naar de blanke halzen van de dames, naar de kleine mondjes, dan naar kip en hertevleesch. De heeren werden woedend omdat de dames terugkeken.... Toen heb 'k twintig duizend Mark met 'n pracht van 'n meid opgemaakt. 'k Heb 'r portret boven. Dat zal 'k je laten kijken. Of hèb je 't al gezien, ouwe smakker, net als m'n vader, die ook de kamers van de lui die-ie niet vertrouwt, inspecteert? Dàcht 't wel. Nou, met dat schoon stuk schepping, heb 'k twintig duizend Mark ver-dit-en-ver-dat. Tot m'n vader 'r 'n stokje voor stak. 'k Heb meelij met
| |
| |
moeder. Laat 'k 'r niet verder over praten! 't Is toch niet te veranderen. En 't bier smaakt wel zoo lekker, zonder beroerde herinneringen. Ouwers hebben met kinderen wat te stellen. 't Is beter dat je niet trouwt, zooals ik. Prosit! Ouwe heer, drink 'n glaasje mee....’
‘Dank u.’
We zaten even zwijgend. Toen, als belangstellend waard, vroeg 'k of-ie voor zaken over was. Hij schoot in 'n lach: ‘Voor zaken? 'n Zakenman die z'n horloge na Oome Jan brengt! 'k Ben weggeloopen. Ik deug niet voor Elberfeld. Mijn ouwe heer - net zoo een als jij, met permissie - lag zoo te donderjagen, dat 'k om 'r 'n end an te maken, gisteravond vijftig Mark uit z'n kas heb genomen - 'k ben z'n eenige zoon - en 'r kalmpjes van door ben gegaan. Dàt moet 'k zeggen: geen levende ziel in Elberfeld heeft 'r benul van, dat 'r in Amsterdam zooveel aardige Duitsche kellnerinnen zijn, zoo'n massa Duitsch bier! Prosit’....
'n Hotelier hoort zooveel, wat 'm 't eene oor in, 't andere uitgaat, dat 'k Bébé Meister, 't zieltje zonder zorg, uit Elberfeld, in de drukte der dagen glad aan 't vergeten was, toen-ie den derden dag op m'n bureau kwam.
‘Ouwe heer,’ zei-ie makkelijk neerzittend: ‘is 'r 'n telegrafische postwissel voor me gekomen? Nee? Natuurlijk. 'k Heb van morgen m'n laatste centen verbruikt, om papa 'n noodsein te geven. Krijg 'k één nacht crediet? Of moet 'k verkassen?’
‘'n Telegrafische postwissel....’, bezon 'k ongeloovig - 'k ben 'r zoo dikwijls ingevlogen! - ‘'r ligt bij den portier 'n brief voor u’.
‘Die heb 'k al,’ zei-ie kalm: ‘lees maar.’
Het was 'n brief van z'n moeder. Ze smeekte 'm
| |
| |
op de smartelijkste wijze, zooals alleen een moeder 't doen kan, terug te keeren. Alles zou vergeven zijn. 'r Zou geen hard woord vallen. Grootmoeder huilde zich de oogen uit, en vader die als 'n beer rondliep, lei 's nachts, als-ie dacht dat niemand 't hoorde, onder de dekens te snikken.
‘'t Is wat moois,’ zei ik: ‘jij moest vanavond nog afreizen. Hoe weet je moeder dat je in mijn hotel logeert?’
‘'k Heb 'r eergisteravond, direct nà den lommerd, 'n Ansichkaart gezonden. Als de telegrafische postwissel komt, ga 'k subiet.’
Als zoon van 'n Duitsch collega - 't was 'n welbekend hotel - gaf 'k 'm dien nacht crediet - zonder z'n bottines door den laarzenknecht te doen achterhouden. En den volgenden morgen kwam 'r inderdaad een aangeteekende brief, met spoedbestelling, inhoudend twee honderd Mark èn 'n half velletje postpapier van de grootmoeder, waarop met bevende potloodletters geschreven stond: ‘Du lieber Bé - kehre sofort zurück. Deine Mutter und ich weinen den ganzen Tag.’ Meer stond 'r niet.
‘Ouwe heer,’ zei de jonge kerel: ‘bewaar jij de eene helft, dan ga ik met de andere helft 'n paar sokken van één kleur koopen, m'n horloge inlossen, me laten scheren en aan 't station informeeren hoe 't met de treinen zit. Is m'n grootmoeder 'n best wijf, ja of nee? Daar zit genereus Frànsch bloed in. Zonder haar zou 'k hier moeten blijven - en niet Bébé heeten. In 'n goed uur ben 'k terug.’
Dat zei-ie 's morgens half twaalf. Den heelen dag bleef-ie weg. Eerst om vier uur in den nacht, vertelde de nachtportier, maak-ie met z'n vroolijkheid andere gasten wakker, toen-ie thuis kwam. Ontbijten dee-ie eerst nà 't tweede ontbijt. Om half
| |
| |
twee, terwijl 'k de boeken controleerde, klopte-ie aan.
‘Dat is toch niet fatsoenlijk,’ zei ik zonder verdere inleiding: ‘nou zijn je moeder en je grootmoeder aan elken trein geweest....’
‘Ouwe heer,’ sprak-ie onderworpen, ‘doe me 't genoegen en hou in den nuchteren morgen geen boetpredikaties. 'r Wachten 'r in Elberfeld dozijnen - en Elberfeld is 'n gat. 'n Eersteklas nest. 'k Moet me vroeg genoeg gaan begraven - voor me heele leven’.....
‘Je heb je wèl laten scheren,’ viel 'k 'm vrij vinnig in de rede: ‘maar je horloge schijn je te hebben vergeten. Of doe je dat vandaag?’
‘'t Spijt me,’ lachte hij sip: ‘'k heb door omstandigheden, die 'k niet nader kan aanduiden, nog precies 'n kwartje op zak. Zou u zoo beleefd willen zijn, van de honderd Mark, die ik in dépot heb gegeven, aan Bébé Meister veertig ter hand te stellen, opdat hij onmiddellijk zijn horloge inlosse?’ ....
‘Nee,’ zei 'k beslist: ‘ik heb den brief van je moeder gelezen èn de paar woorden van je grootmoeder - je krijgt geen cent. Je gaat vandaag terug.’
‘Jij bent 'n beste vent, ouwe heer. Da's waar. En 'k hoef 'r niet over na te denken. Je heb gelijk. En laten we nòù voet bij stuk houen. Schrijf zelf 'n telegram aan de ouwelui, hoe laat 'k van hier afreis.’
Ik keek den reisgids voor hem na, zocht 'n avond-D-trein uit, verzond 't telegram.
‘Geef me nou één rijksdaalder,’ vleide-ie als 'n kind: ‘een rijksdaalder om te verteren en voor de vrouwen, thuis, 'n kleinigheid te koopen. Dáár kan 'k dan toch geen kromme sprongen mee maken. En als je dan vanavond, om zes uur, je huisknecht naar 't station zendt met m'n horloge, en wat 'r
| |
| |
overschiet voor de reis - m'n bagage niet te vergeten - móét 'k wel naar m'n graf afreizen! Jij ben 'n beste ouwe heer - 'k geloof dat 'k je dankbaar moet zijn.’
We namen meteen afscheid, want ik had veel boodschappen te doen, en de huisknecht, dien 'k al zeventien jaar heb, stond voor wat hem opgedragen werd.
Klokslag zes was Johan aan 't Centraal-Station met 't valies, 't ingelost horloge, de gequiteerde hotelrekening en 't saldo, dat ruimschoots voldoende was voor een enkele reis Elberfeld.
Klokslag zes verscheen Bébé Meister.
‘Hij liep,’ vertelde de huisknecht: ‘met 'n raartoegetakelde juffrouw, vroeg wáár 't bagagedépot was, liet daar z'n valies achter, gaf 'n gulden fooi, en ging met de juffrouw weer de stad in.’
Twee dagen later, toen ik van de vischmarkt terugkwam, ontmoette 'k Bébé, die deed alsof-ie me niet zag.
't Briefje van de grootmoeder. ‘Du lieber Bé - kehre sofort zurück. Deine Mutter und ich weinen den ganzen Tag,’ heb 'k nog.
Maart '06. |
|
Auteursrecht onbekend