|
| |
| |
| |
Vredes-Koffie.
Het was op 'n Zondag dat de ramen van een-hoog en twee-hoog gelijkelijk vlamden. Het bliksemlicht sloeg er z'n paarsen weerschijn tegen.
Eén-hoog werden de ruitjes als parelmoer zoo smeuig. De juffrouw had 'r adem-plofjes met 'n vettigen doek verwreven - van 'r smerigheid kon twéé-hoog verhalen - en 'n bliksem-snauw tegen viezigheid, laat geen plekje onverraden.
Twéé-hoog grunnekte het glas voor de tulen gordijntjes en de ijslijke bloempotjes in de groene rekken, de bloempotjes die twee burenharten gescheiden hadden tot den dood, schrikten van 't brutaal gevlam.
En terwijl de goeie bliksem boven en benee z'n schichtingen tot in de donkerste hoekjes der kamers boorde, dee-die zoowel de oogjens van weduwe Kolk als de vingers van juffrouw De Ruiter knipperen.
Weduwe Kolk - van benèe - die net 'r poes 'n schoteltje melk had geschonken - 't lieve dier had te gulzig 'n musch van 't dak over de trappen gesjord en gepeuzeld - ja, ja, zoo'n duvel van 'n muizenvanger as-die was! -, Weduwe Kolk, die net stond toe te kijken of de rakker niet te veel
| |
| |
op 't tafelzeil spette en nou voor d'r zelf 'n kommetje wou inschenken, spànde 'r armen van angst. Onweer. Onweer en niemand thuis, De koffiepot ketste terug op 't petroliestel en bedrukt slofte ze op 't raam toe, bukte, tuurde tusschen de gordijnballetjes, keek naar den hemel, die grauw en kwaadaardig over de geveltjes lei en 'r oogen sluitend bij een nieuwe, rake licht-wappering, zei ze uit 't diepste harer ziele: ‘Jezis!’ Den heelen middag had ze 't voelen kómen, was ze onrustig geweest. An Koosie, d'r dochter, had ze nog een parapluie opgedrongen. Koosie zei: ‘'t blijft droog moeder.’ - ‘Om wat wil je niet,’ had zij gezeid en nou kwam 't uit en wat 'n vuile lucht. Angstigjes, met zure stuipen as de kamer in 't bleek gevlam opschimde, zocht ze wat blinkend was. De schaar die op 't kozijn lei, werd in 'n wip in de naaidoos onder de klosjes en knoopen verstopt - 't mes naast 't snijkoekje borg ze in de kast - den zondagsch-nikkelen theepot die op 't kastje te pronk stond, zette ze in de alkoof onder 't bed en over de vogelkooi, met z'n koper traliewerk, hing ze 'n wollen omslagdoekje. Bij onweer most je geen glimmende dingen ópen laten - dat trok an - daar was 't weerlicht fél op - daar kwamme de meeste ongelukke en brande van.... Nu nog de deur op 'n kier zettend, dacht ze 'r over of ze bij Bemmel, van benee, zou anbellen, maar ze had ze allemaal zien uitgaan - nee, 'r was geen sterveling in 't hééle huis thuis, behalve 't béést van twee-hoog, dat ze hoorde loopen, 't béést dat ze elken avond verwenschte as ze 'r blommen water gaf. Weduwe Kolk begon van narigheid - bòm, 't dreunde al over de daken - met poes die rustig melk slobberde, te praten.
‘Smaakt 't poesie? - Nou, òf 't 'm smaakt. -
| |
| |
- Niet zoo nàast 't schoteltje morsen, poesie’...
Poes dronk. Anders zei-die nog wel màu, maar geen gruwlijk licht was nà de musch in staat z'n genot van gekookte melk met 'n velletje te bederven.
‘'t Onweert, poesie,’ zei de juffrouw pénibel.
Hij, klaar met z'n lekkers, belikte z'n neus, z'n snuit, z'n baard, wreef met z'n poot de onreinheden weg.
Weduwe Kolk, schuw, met 'n zachjes krauwende hoofdpijn en handjes die tintelden van onrust, nam 'n stoel, sleepte-die naar de alkoof en de alkoofdeuren achter zich sluitend, begon ze in 't schemerduister te bidden, te bidden met hersens die énkel de alkoof-zwevingen zagen, 't beddegebuil, 't geglans van den zondagsch-nikkelen theepot onder de beddeplank en de hoededoozen van Koosie....
Twée-hoog had juffrouw De Ruiter 't eene raam met 'n smak dichtgesmeten. Op 't kacheltje stond 'r geëmailleerd pannetje met de opgestoofde aardappelen en 't varkenskluifie te smoren. Vandaag, na 'r boodschappen at ze later. Op de tafel had ze 'n servetje gespreid - lànge jaren as ze op de Grachten gediend had, wist ze hóé 't hoorde - vork en mes netjes naast 't bord gezet en 'n slaatje angemaakt in 't gebloemd schaaltje, dat ze nog van 'r laatste mevrouw had. En nou net op 't eigeste oogenblik dat ze 't varkenskluifie uit 't aardappelen-papje wou prikken, vlamde 't achter 'r kraakheldere ruitjes, alsof iemand in 't donker z'n sigaar opstak. Ook juffrouw De Ruiter zei: ‘Jezis!’ en asof ze 't van 'r vijandin, van 't serpent benejen had afgekeken, klikte ze 't blikken dekseltje op de geëmailleerde pan, smeet 't raam dicht en taxeerde met dèzèlfde schrikoogen, het door auteurs zoo dikwerf met schooner zin-bouw beschreven zwerk, dat evenwel voor kamertjesjuffrouwen een ding van gruwel, een
| |
| |
bevende kamertjesrust-verstoring is. Met de dikke vingertoppen bewreef juffrouw De Ruiter 'r bollend kinnetje en zwaar-gelijkmatig van ideeën-groei als 't vieze mènsch benee, droeg ze de gevaarlijke voorwerpen naar de alkoof - 't huis had enkel kamers en alkoven èn op de gangen donkere hokjes, mèt deuren mèt hartvormige kijkgaten -, d'r naaimachine, d'r koperdekselige komfoor, d'r tang en pook, d'r vork en mes, d'r breikous met de verraderlijke breinaalden. Toen ging ze zitten, zoo vèr mooglijk achter de gordijnen, bij de goudvisschenkom, keek met spartlende oogleden naar de goudvisschen die in 't waaiend, blauw-schuierend licht, beweegloos koperglansden. As nou drie-hoog, gùt zulke knappe, fatsoenlijke menschen waren thuis geweest, zou ze boven 'n praatje gemaakt hebben, nou zat ze opgesloten en gòd wist hoe benauwd ze was as 't onweerde. Las je niet telkes van menschen die doodgeslagen werden, van de weerlicht die de schoorsteen in kwam en de raarste bokkesprongen maakte? Was laatst niet 'n vlaggestok van Putters op-den-hoek as 'n lucifer geknapt? Hè! Wat 'n slag! De goudvisschenkom trilde 'r van - 't blikken dekseltje boven 'r aardappelkliekje en 't versche kluifje klepte tegen 't emaille-pannetje alsof iemand gekoekeloerd had. Juffrouw De Ruiter's lijfje schokte. As ze de lamp opstak en de gordijnen dicht dee, zag ze tenminste niks, wist ze niet wànneer de slag kommen most. Ja, ze zou 'r lampie maar opsteken. Voorzichtig loopend, als in vreeze iets te beschadigen, streek ze 'n lucifertje, lichtte het glas. Haast liet ze 't vallen bij 'n bijtenden bliksemflits en 'n krakendknersenden slag met woeste nagrommelingen. Maar 'r gebeurde niks en 't vlammetje knepperde in de kous - de onderhouen kous, zooals zij àlles van 'r huishouentje onderhield. De gordijnen zakten met
| |
| |
rukjes en weèr school ze bij de goudvisschenkom, zoo vèr mogelijk van den schoorsteen. Want als 't kwam, kwam 't daàr.
Om 'r lichte-kamertje, 't zonderling wandenkamertje met 't verschoten tulpen-behang, de portretjes, 't rood-en-zwart-streepjes-kleed, de matten stoelen, 't blank-glimmend kastje en 't propere kacheltje - schokten de zwarte wolkgevaarten hun rauwe dreunslagen.
Een-hoog in de alkoof, biddend bij 'r glimmende kamerdingen, schokkend bij elke donderbersting, wieglend 'r gekromd rugje in 't donker, zat weduwe Kolk.
Twee-hoog achter de goudvisschenkom, benepen starend in 't pieterend lampevlammetje, 'r aardappelkliekje en 'r kluifje tot gare brei latende worden - zat juffrouw De Ruiter.
En anders was 'r niemand in 't huis, behalve de poes.
En boven 't dak met z'n grijs-zwarte pannen, rammeiden de grimmige donderkolossen, mekander met sidderende bliksems besmijtend, mekaar gapende happen uit de lijven vretend.
In de wolken was 't ruzie - in de kamertjes wrok.
Toen, bij een knersende kraking en 'n holboldrende dreuning, zóó geweldig dat in de donkre alkoof 'n leege hoededoos van Koosie àfviel en in 't lichte-kamertje, bòven, de portretjes tegen 't behang klukten, stond juffrouw De Ruiter op, liep nerveus heen en weer, 'n heesche kropping in 'r keel. Bij zulk beestenweer kon ze mogelijk 'n praatje gaan maken. Maar dan vlamde paarser dan 't Licht buiten, de veete in 'r op. Zij was niet begonnen. Zij had rècht de blommen op de rekjes te begieten als de zon ònder was - zij had geen burengerucht geschopt dat de politie 'r an te pas was gekommen....
Eén-hoog, gejaagd door dezelfde hitsende angsten, had weduwe Kolk de hoededoos opgeraapt. Nou,
| |
| |
den deurknop in de hand, huilerig, dribbelend, peinsde ze. Zou ze oploopen? Zou ze? Zou ze niet? Nee, ze zou nièt. Elleke dag dat gespat van boven - dat gemors met de gieter - en 't schandaal - hoe 't béést geschreeuwd had - dat bij haàr alles kleefde, dat ze d'r rokken in de hoogte hield as ze de deur voorbijkwam, dat ze allang te vies was geweest om 'n spoog water bij 'r te drinken, dat 't 'r wat op an kwam of 'r schóón water langs smèrige ruiten liep, dat ze beter dee 'n dweil langs de trap te halen.... En toen de politie bij 't schandaal was gekomme en geen verbaal wou opmake, omdat de agent 'n zuster had die d'r nicht met 'n zoon van 't mensch d'r aangetrouwde broer vree - en de agent gezeid had dat blommen-bewateren geen burenlast was en dat ze niet zoo'n herrie most schoppe, toen hadde de bure nog partij getrokke en om 'r te treitere smete de jonges van drie-hoog wel is kouwe aardappele en endjes sigaar op 't kozijn.... Nee, zij verdraaide 't. Koosie zou aardig opkijke as zij na boven kroop.
Een-hoog, twee-hoog, drie-hoog, loensden de ruiten naar 't Licht-dier, naar de sidderingen van wolken en daken. Het straatje daverde, de regen gierde. Knotsslagen grimden, vloeken raspten. Als worstlende reuzen beukten de wolkgevaarten. IJzeren hakken bonkten naar wijkende schenen. Zwaaiende vuisten patsten naar bloedbeloopen oogen. Krijschende kelen rauwden, wit-dampende bekken gierden.
Kortom - het was niet mis.
Toen, vóór het infernaal geraas met driester woede hernieuwde, kùchten de traptreedjes, verlegen bij 't aarzlend gestap van wollen kousen - en de kierende deur kierde wijder.
Juffrouw De Ruiter keek timiede-lachend de kamer in - weduwe Kolk opende 'r alkoofje.
| |
| |
En juist, terwijl een versche daverslag poes van de tafel dee springen en 't snijkoekje zàcht op 't schoteltje veerde, zagen ze mekaar voor 't eerst na maanden, lànge maanden, in de tamme oogen.
‘Wel zoo - is ù daar juffrouw,’ zei Weduwe Kolk, blij dat ze 'r eigen geluid hoorde.
‘Ja, 'k dàcht zoo,’ zei juffrouw De Ruiter, niets denkend.
‘'t Is vùil weer,’ zei een-hoog.
‘Zeldzaam,’ zei twee-hoog.
Ze glimlacherden mekaar toe, geruster nou ze sàmen waren in 't kamertje, waarboven de Donder z'n brullingen schreeuwde.
‘Ga u niet zitte?’
‘Ja, dat ken 'k wel.’
‘En drinkt-u 'n kommetje mee?’
‘As 'k niet ontrief.’
‘Wel nee, hoe zou u ontrieve?’...
't Bevend tuitje siepte koffiedik en 'n zwart strooperig straaltje pruttelde 't kommetje in, belicht door 't grijnzend bliksem-gesater.
En in juffrouw De Ruiter's leege maag, de maag die van zenuw-kropping geen varkenskluifie had kùnnen hebben, zakte 't eerste slokje.
‘Mau,’ zei poes op tafel wippend en z'n staart langs de mouw der visitie schurkend.
15 Juli '02. |
|
Auteursrecht onbekend