|
| |
| |
| |
Eigendommetjes.
Na 't belegd boterhammetje en 't beschuitje met kersengelei was ze voor 't raam gaan zitten.
Nichie Piet, de handen rul van 't droogschuren, had 'r als van ouds 't kommetje koffie met twéé lepels suiker gegeven en net tegen 't laatste slokje dat ze met kringende kopjesschuddingen, om geen kòrreltje te ver-doen, geslikt had, boog ze 'r zeepglanzig hoofdje verschrikt-nieuwsgierig naar den raamspion.
‘Piet kijk is gaùw,’ zei ze, 't kommetje op 't schoteltje smakkend.
Piet stond in 'n zetje op. Tante's angstige watzie-ik-me-daar-toon admiteerde geen aarzling.
'r Most in 't straatje wat te doen wezen. Anders ging tante niet zoo onhebbelijk-wild met 't koffiegerei om.
Piet wrikte 'r rood-zweetend hoofd naast dat van tante. 'r Grijze oogen doorzochten 't spiegelbeeld in den spion, de spion die zoo menig straatbewogenheidje in 't kamertje gereproduceerd had.
‘Wat ziè je dan, tante?’ -, vroeg ze ijvrig de huizen bekoekeloerend. 'r Liepen wat menschen en an de overzij, schuinweg, schepte de groenteboer aardappelen in de maat voor de juffrouw die an de deur stond.
| |
| |
‘Wat ik zie! Wat ik zie?’ zei tante gehaast: ‘wiè loopen daar bij de winkel van Big?’
Piet's wimpers sparden als onraad-speurende sprieten.
Toen, resoluut, zei ze:
‘... Allemachtig - de Van Borkum's.’
‘Dacht 'k 't niet!’, knikte tante.
‘En ze zoeken òns nummer,’ schrikte Piet, gloeiend-aandachtig de gebaartjes bespiedend van den meneer-met-den-hoogen-hoed, van de dame-met-de-kippeveeren, van 't jongetje met 't matrozenpakje die benee in de straat ijverig de deuren bekeken.
‘Da's uitgezocht-beroerd,’ praatte tante heelemaal van streek: ‘ik hou me niet thuis.’
‘Ja, ù houdt u niet thuis - màlligheid!’, zei Piet, driftig den koffieboel redderend: ‘alsof ze benejen èn boven niet weten dat we wèl thuis zijn’...
‘God, wat 'n lammigheid,’ zuchtte tante d'r huisschort lospeutrend. Maar ineens versteenden 'r vingers om den knoop. Benauwd bekeek ze de kruimels op tafel: ‘En alles wat we vòòrgelogen hebben,’ zei ze haast hakkelend.
‘Gut, jà,’ zei nichie Piet.
Als alen-gekrioel glibberde 't door de hoofden van tante en Piet.
Plots zagen ze bei 't zèlfde, 't strand, de zee, de badstoelen, 't mevrouw-gedoe over en weer...
Plots oplééfde in haar de luxe van nog geen máand gelejen...
'n Poosje zandgrond - verandering van lucht had de busdokter gezegd. Na zoo'n aanval van bronchitis moest tante wat op verhaal komen. En omdat ook Piet 'n beetje malaria kreeg en met zuinig overleg de kosten niet zoo heel groot zouen zijn, waren ze op 'n Zondag naar de kleine badplaats
| |
| |
gereisd, hadden ze bij 'n boer die kamers verhuurde en dan zelf met z'n grootmoeder en z'n vrouw op den hooizolder ging slapen, 'n héúsch vertrek met 'n duf-ruikende bedstee gehuurd voor zès gulden in de week met gebruik van warm water 's morgens.
Nou dat was billijk. En al was 't 'r snikheet en al hadden ze 'r last van muizen, waarvan tante de stuipen op 'r lijf kreeg - ze waren 'r bestig tevreden geweest. Want stadsmenschen vinden 't leuk 's zomers in krotjes te kruipen en zich ongerieflijkheden te getroosten om lucht te happen.
‘Ja, 't was 'n héérlijk maandje geweest. Nichie Piet kookte op 't petroliestelletje dat ze meegebracht hadden en an overdaad van etens-lekkernijen hadden ze zich niet bezondigd. Je at lùcht. Je at kennissen. Menschlief, 't was niet te berekenen hoe je ineens in de kennissen zat.
De eerste dagen vlotte 't niet bijster, werd je uit de andre badstoelen begluurd en berekend.
Maar alras klonken kleine diensten strand-vriendschapsbandjes, hing je over je stoel 'n nat broekje van 'n badstoel-buurtje te drogen, mopperde je niet als de hond van diè mevrouw z'n poot tegen je stoelrand strekte en 't souvenir in 't zonnetje dampte, glimlachte je zelfs als 't jongske van weer 'n àndre mevrouw - mensch, 'n badstoel maakte van driehoog en tweehoog mevrouwen van zessen-klaar! - je stoel van achteren ondergroef of je met lepels zand smeet.
En als ze Zaterdags baadden - àllen dag baden was net zoo overdreven als àllen dag je stoepie spoelen - hengelden ze in de Zee eeuwige-vriendschapsbaarzen bij de vleet, openden zich de angstige juffrouwen-harten bij 'n norschbekkige golf als spreeuwen-muiltjes in 't nest, wen de moeder werom keert.
Voorts 's avonds als de badgasten zich verveelden,
| |
| |
dronken ze thee bij mekaar en praatten kneuig over de wereld, de pensions, d'r huishouentjes thuis.
Die 't héél goed hadden hokten onder lampjes, vóór alles zichtbaar, en feestten bij 'n leege Rhijnwijnflesch en leege Rhijnwijnglazen. Zoo te badgast zittend met 'n waarachtig dorps-autoriteitje, een met 'n èigen huis of bekend-veel effecten, droop het groote, wijde Wereld-Geluk uit hun oogjes naar de lieve Zee, die als 'n volleerde schoenlapper honnige vrindschapsbandjes flikte en dan bèlògen zij mekaar. Ja, de ouwe smakker badgast-oceaan had heel wat zieleverwarrinkjes op z'n geweten - die liet de badgasten, ten spot van alle sluitende vooraf berekeningen, méer spendeeren an thee en schuimpjes en van-allerhanden, die dee ze gezamenlijk poenen en jòkken.
In de badstoelen èn 's avonds als de vliegen om den thee-suikerpot snorden, deeën ze mekander sprookjes-verhalen van d'r thuizen, hoe d'r salonnetjes ingericht waren, hoeveel dienstbojen ze hielden, hoeveel ankers wijn ‘meneer’ ineens insloeg, hoe tot vervelens toe ze in Parijs, Berlijn, Weenen waren geweest, hoe ze kennis hadden an diè en an diè, welke stukken en opera's ze hadden gezien.... Vooral de leege Rhijnwijn-flesch-badgasten konden zoo langs d'r neus weg ophakken dat de wilde spaanders naar de branding op 't strand ketsten en de strandvlooien met hébété oogen 't geraas aanschouwden.
Was het dan wonder of onvergeeflijk dat tantevan-een-hoog die netjes kon rondkomen van 'n peuterig pensioentje, mits zij met nichie Piet 't huishouentje zèlf dee, in die bohème-omgeving van strandmutsjes, theetjes, leege flesschen onder lichtende lampjes, flirtende kuitjes en Zaterdags algeheele lichaamskuisching - langzaam aan als ze bij de Van Borkum's badstoelde van 'r eigen huis in
| |
| |
de stad begon te praten. Eerst had nichie Piet, bête als ze bij tijjen zijn kon, in 'r zakdoek gegrunnekt, denkend an de voorkamer, de alkoof, de achterkamer, 't zitje, 't keukentje, maar den eigensten avond te gast bij de Van Borkum's in de verandah en met snoekemondje proevend van galwrangen appelwijn, die in de verte, décoratief gezien, minstens 'n Haut-sauternes-blosje had, was 'r ontrusting voor goed geweken, toen tante bescheiden-onverschillig van 'r eigendommetjes sprak.
En nu, op 't moment dat de schel 't Huis doorkefte, 'r geen badgast-oceaan 't grutterig gejok met z'n suis-leitmotieven begeleidde - er integendeel aan de overzij-ramen nare stadsmensch-hoofden den meneer-met-den-hoogen-hoed, de dame-met-de-kippeveeren, 't jongetje-met-'t-matrozenpakje beloerden, nu dreigde de vale ontreddering door tante's badgaste-domheid, door tante's lievige, dringende invitatie: as ze is in de stad kwamen......
‘Trek an 't touw!,’ zei tante zwaar neussnuivend: ‘anders doet de juffrouw-van-benee open.’
'r Piepte al 'n deur.
‘Blijf u maar - 't is voor òns,’ riep Piet's geëmotioneerde stem de trap af. Van de wasch en 't droogschuren had ze onmenschelijk getranspireerd - nou kwam 'r 't humane angstzweet bij. Goeie hemel, ze was ontoonbaar in 'r versleten ouwen rok en 't dienstmeiden-katoentje. En 't haar dat zoo maar opgeknot was met twee haarspelden....
Het touw spande, de deur kierde hartelijk open.
‘Wie daar?’
‘Is mevrouw Hollander thuis?’
‘Wie kan 'k zeggen?,’ loog Piet gewikst.
‘De familie Van Borkum uit Arnhem.’
Er kolfde een snerpend gebarenspel boven in 't schemerdonker portaal.
| |
| |
‘Wel - ik dacht al - zulke bekènde stemmen,’ zei ook gewikst, tante's stem: ‘wel kom u boven, mevrouw en meneer en Fritsje...’
De trappen pruttelden en nichie verdween.
‘Wel dat treft allerongelukkigst,’ praatte tante, alles radjes en bedremmeld-nerveus: ‘'k hou al vróég najaarsschoonmaak - kijk u alsjeblief niet rond - 't heele huis is op stelten - en me dienstmeisjes zien 'r zoo onooglijk uit, dat ze niet voor den dag durven komen....’
‘Sans gêne - sans gêne,’ zei meneer Van Borkum, die 'r op 't strand zoo gedistingeerd had uit gezien met zijn wit-flanellen broek en nu maar simpelweg 'n confectietje droeg.
‘U woont hier héél lief,’ loog mevrouw Van Borkum met glimlachende judaskoontjes: ‘heel lief - we hebben u toch niet met koffiedrinken gestoord?’
‘O heelemaal niet,’ zei tante geaffaireerd 't goeie tafelkleed over de kruimels spreidend: ‘'k zit hier anders nooit. 't Is hier zoo'n beetje rommelkamer voor de verstelnaaister en zoo - maar de salon wordt behangen en boven en benee zijn de ververs en de stukadoors bezig’....
Zóóveel gelijk had ze 'r heele leven nog niet gelogen, maar in 't verandaatje, onder de lamp, was ze zóó sekuur bezig geweest, had ze zóó rustig van 'r hééle huis gesproken, omdat de Van Borkum's 't telkens hadden over hun keukenmeid, hun noodhulp, hun linnenmeid, hun bonne, hun tuin met volières, hun Maris'en en Toorop's, hún goudvisschenvijver, hun diverse eigendommetjes, dat ze zich toch al benepen gevoeld had achter 't glaasje appelwijn, omdat zij maar van één solide eigen huis dorst spreken....
Mevrouw en mijnheer Van Borkum knikten vrinde- | |
| |
lijk, maakten tante complimentjes over 'r uitstekend voorkomen, informeerden naar nichie Piet, die nog geen kwartier gelejen was uitgegaan om boodschappen te doen en die 't zeker erg onpleizierig zou vinden als ze hoorde dat zulke lieve bekenden van 't strand waren over geweest.
Terwijl wandelde Fritsje de kamer rond, nam alles in z'n handen, betastte de snuisterijtjes van 't hoekdressoirtje, plukte 'n roosie van 't rozepotje, kreeg de portretjes van den schoorsteenmantel, stootte 'n vaasje in scherven op den grond.
Dan zei mevrouw Van Borkum: ‘mag-ie niet ankomen, Frits - Wel foei, Fritsje, wat ben je vandaag ongezeggelijk - Fritsje, kom nou is hier zitten’....
Maar Fritsje, verwend lange-vinger-jongetje dat 't thuis oòk dee, bleef genoeglijk tante's kostbare kamerdingetjes van hun plaats sleuren, smeerde z'n vuile handen over den glimmenden koperen bloemstandaard waaran Piet zich pas 'n ongeluk had gewreven, trok den opgezetten papegaai an z'n kuif om te zien of-ie waaratje dood was.
En bij al de mouvementen van 't lange-vingerjongentje dat de nooit betaste bulletjes als waardeloos speelgoed hanteerde, glimlachte tante zuurtjes - heusch 't kon geen gevaar - 't was 'n rommelkamer - en kinderen zijn eenmaal zoo, niewaar? - die hebben geen rust om stil te zitten.
‘Toe gebruik u nou wat,’ drong tante aan, 't zeepglanzig hoofdje lievig naar de gasten buigend: ‘'n Glaasje port of 'n glas madera - 'k heb van alles in huis....’
‘Nee, mevrouw, geef u geen moeite,’ zei mevrouw Van Borkum: ‘heusch we hebben pàs gelunchd.’
‘'n Glas wijn met spuitwater dan?’ -, glimlachte tante, denkend aan de kleine zeldzame bàdplaats- | |
| |
genoegentjes èn aan den kruidenier van nommer 247 die àlles in huis had, wijn, limonades, bier engelsche kaakjes.... Piet kon 't gàuw genoeg halen.
‘Heusch niet, mevrouw,’ weigerde meneer, die met Thijs-Maris-en-Jan-Toorop-oogen de oleographietjes aan den wand bekeek en goedkeurend knikte.
‘'t Is 'n hééle beslommering zoo'n schoonmaak,’ visite-praatte mevrouw Van Borkum, 't schoorsteen garnituur met aimabele judaskoontjes taxeerend.
‘O vreeselijk, mevrouw,’ zei tante, pogend 'r gedachtetjes vast te houden die als 'n opgejaagde musschenzwerm heenjoelden.
Want de boventrap kraakte en 'n vinger beklopte de achterdeur.
‘Pietje! Pietjèèèèè!,’ klonk 'n stem.
‘Heeft u nog kinderen in huis,’ vroeg de visite-dame.
‘Nee, nee,’ repliceerde tante, bereid 'n verwarden stamelzin voort te brengen om de aandacht af te leiden.
Ze stokte.
De voetstapjes schuifelden op de deur toe. 'n Vinger tikte - de deur werd brutaal geopend en Marietje, 't vrijpostig nest van twee-hoog, keek stupiede 't gezelschap an.
Toen 'r afgezakte kous verlegen ophalend, zei ze in één drens door, om 'r bij zooveel oogen-kijken gáúw van af te zijn:
‘....Juffrouw, moe vraagt of u drie eiere te leen het en of u effen op de deur wil passe as we daar strakkies uitgaan en of we 't Nieuws terug magge’....
‘Ga àchter bij de diènstbode,’ zei tante vaalbleek.
Den volgenden dag had ze pijn in 'r knieën en pijn in 'r rug. |
|
Auteursrecht onbekend