|
| |
| |
| |
Salon de Coiffure.
Waarlijk we weten te veel.
't Is niet gezellig.
Welgeteld heb 'k twee en 'n halven doctor in m'n familie, 'n paar doctoren als vriend en bij tijden krijg 'k amikaal 'n geleerd afvalletje van een prof.
Zoodat ik reeds éénmaal in staat was een dorwetenschappelijk betoog te publiceeren (verg. 2de Bundel, pag. 127), herhaaldelijk diverse kwalen aan 't eigen lijf poogde te constateeren - hoeveel malen werden m'n vrouw en ik niet op gevallen vergast door medici bij 't dessert? - en nog steeds met antiseptische zaken werk als juffrouw Bout met 't ei.
Loopen we 'n futiel wondje op, dan knoeien we slordig met sublimaat-oplossing, jodoformgaas, verbandwatten, ammonia - zeker huisdeel riekt zomer en winter naar carbol - we koken onze melk, vermijden óésters - we hebben 'n zákje an de waterleidingkraan gebonden om bééstjes tegen te houden - we slapen met open ramen, bàden, zijn matig - en met dat al zonder in excessen te vervallen gevoelen we ons dikwerf griezelig door ons Weten.
Een chirurg, een doctor, een assistent van 'n Gesticht, een huisdoctor - hemel, de vrienden en familieleden in je directe nabijheid maken je zoo wijs en de eigen (zeer origineele) sanitaire beden- | |
| |
kingen brengen je tot een comble van gezondheidspoenerij. Waarom worden hotelbedden niet gedesinfecteerd? Je kruipt 'r in! Welke voorzorgen nemen ze tegen rug- en hoofdleuningen in 'n spoorwegcoupé? Je tukt er op beddingen van àndermansmicroben. Waarom geen wettelijke voorschriften voor glazen, borden, lepels, vorken in 'n restaurant die in de restaurantkeukens gekudderd worden (zegt m'n vrouw)? Je eet raak. Je drinkt je biertje van een glas waarvan twee minuten vroeger 'n bacil-beladene dronk.... En zoo zou je kunnen blijven analyseeren tot in 't wanhopige.
Van de week, bij m'n barbier, baadde ik in bepeinzingen.
Toen 'k te wachten zat - Zaterdagsche drukte - werden 'r drie voór me geschoren, 'n schipper, 'n timmerman, 'n koopman - vijfcentsklanten die met de hànd werden gezeept, geschrapt met 't zèlfde mes, gedroogd met denzelfden handdoek an 't spijkertje naast den spiegel. De schipper werd gejaapt en van den koopman sprong 't robust vel.
Ze wreven de zeepkwakjes weg met den handdoek en de timmerman die proper was, dee 't nòg 'ns na met 'n rooien zakdoek.
Terwijl knipte 't barbiers-joggie de twee kindren van den schipper, twee kinderen met haarbossen als uitgepluisd teertouw, twee gezellige kinderen die zich zoolang 't barbiersjoggie nog inzeepen moest, de hoofden doorharkten met krabgrage vingeren. Ik zeg kràbgraag, terwijl 'k geenszins door sadistischnaturalistische neigingen bij deze descriptie gedreven word -: 'n amoureus naturalist zou van een salon decoiffure op het platteland een zóó geraffineerde beschrijving kunnen geven, dat geen lezer rustig op z'n stoel bleef. Ik mag en wil en kàn 't niet.
| |
| |
Mijn beurt kwam, mijn beurt als meneer en tièncentsklant. M'n bulletjes - mes, kwast, zeeppot, antiseptische steen - werden uitgepakt - een schoone handdoek neergelegd en omstrooid door 't uitgeplozen teertouw der schipperskinderen, onderging ik het procédé, 't plattelandsgeschraap met 'n mond vol zeep en neusgaten wit van schuim.
‘U mag wel weer geknipt worden,’ zei de barbier.
'k Had m'n èigen tondeuse, kam en borstel meegebracht, was voornemens opruiming te houen maar 't gestuif van 't haar naast me en de visie van nog 'n paar kinderen die geholpen moesten worden en om beurten gebaren maakten, dee me bedanken.
‘De vòlgende week, als 't minder druk is,’ zei ik.
‘Anders 'n oogenblikkie werk,’ zei de patroon.
Ik wiesch me, wreef me na met den desinfecteerenden steen, beglimlacht en bestaard door nieuwe klanten. Ja - ja - stadslui hebbe rààr gedoe....
Het was Zondagmorgen èn warm. Na de gure vlagen sloeg de zomersche warmte op je zwaarlijvigheid neer als 'n stoombad.
‘Nou wìst je,’ bromde m'n vrouw: ‘dat we visite krijgen en je lijkt 'k-weet-niet-wat. Was 't zòo'n moeite om je te laten scheren en knippen? Je ziet 'r in één woord schandalig uit!’....
‘'t Schikt nog al,’ zeide ik.
‘Nee 't schikt héélemaal niet,’ betoogde zij: ‘van je kleeren zeg 'k niks meer - die zitten dàdelijk vol vlakken - maar je kin’....
.... ‘'k Hèb me gister laten scheren,’ lei ik uit: ‘in 'n dorp kan je niet beter verlangen. 't Is mooi genoeg dat-ie zoo wéinig heeft laten zitten!’....
‘En je haar?’...
‘'k Was vies van kinderen die geknipt werden’ - 'k detailleerde éénigszins naturalistisch.
| |
| |
‘Dan ga je 'r niet meer heen,’ zei m'n vrouw - wat ièdre vrouw zou gezegd hebben.
‘Moet 'k dan wachten tot 'k weer is naar Amsterdam ga - of wil jij tot zoolang papiljotten in m'n haar draaien?’
‘En je heb 'n tondeuse,’ weerlegde zij: ‘knip je dan zèlf’....
‘Jawel, een, twee, drie!’
‘Ach kom!’, knorde m'n vrouw: ‘zóó moeilijk is 't niet. Ik heb vroeger wel is 'n poedel met 'n tondeuse geschoren - 't gaat vanzelf’....
‘Jawel’..., aarzelde ik.
‘Je kan zoo vanmiddag geen visite ontvangen - je ziet 'r gewoon schàndelijk uit - kijk eens wat 'n pieken!’ Ze had gelijk. De vorige maal scheen de barbier, dien 'k in z'n etenstijd gestoord had, artistiek gewerkt te hebben. Mijn hoofd had iets van Zwitserland - bergen, dalen, afgronden.
Je ver-boert,’ hoonde m'n vrouw: ‘de slager is meer gesoigneerd dan jij.’
‘Zou je dat denken?’, mijmerde ik, bij de toilettafel de tondeuse bekijkend die me zes gulden vijftig gekost had.
‘Natuurlijk,’ zei ze.
‘Vijf of drie milimeter?’, vroeg ik.
‘Vijf op zij en van boven lang laten’....
‘'k Wou dat ik vróúw was,’ zuchtte ik: ‘jullie hoeven niet geschoren te worden, niet geknipt, niet’....
‘Wou je 't hiér gaan doen?’, interrumpeerde zij.
Ja, 'k zát al voor den spiegel, bereid 't te probeeren.
‘Wel zeker! Op Zondag dat haar op 't pas gewreven zeil! Nee toe - ergens anders’....
‘Waar dan!’ zei ik obstinaat: ‘je zeil is òveral pas gewreven!’....
| |
| |
M'n vrouw peinsde kort.
‘In 't schuurtje,’ zei ze.
‘Méén je?’ vroeg ik.
‘In 't schuurtje maak je geen rommel - en dan kan de meid 't wegvegen.’
‘Goed,’ zei ik.
‘.... Wacht nou even! - Leg eerst wat ouwe kranten op den grond en neem 't keukenspiegeltje’....
'k Had 'r wel trek in. Bij warm weer voelt 'n half-geschoren, in geen drie weken geknipt man zich een weinig ouwbakken. En 'n auteur produceert met energischer lust en ràker fantasie, als z'n kin glad of z'n baard gepunt is. Smerige schrijvers leveren verhit, hoogdravend werk - gefriseerde kùnnen niet anders dan smaaklijken arbeid ter markte deponeeren. 'k Heb 'n ruigen poëet gekend die nimmer 'n barbier bevoordeelde, wiens nagels rouwden, wiens overhemd vetpokken had. De man was niet reçu. Men bekeek dóch òntweek hem. Terwijl bijvoorbeeld Couperus 'n snoes van 'n man is, wèl gekapt, wèl verzorgd, wèl geparfumeerd. Aan 't toiletgereedschap herkent men den aard des auteurs, an z'n borstels, z'n tandenschuier, z'n zeep. Of woudt ge beweren dat 't uiterlijk zoo maar groeit? In werklijkheid: psychologen verwaarloozen te zeer dàt wat we doen 's morgens (of 's middags) als we uit bed stappen. De psychologie van het opkalefateren, de zielkundige studie van 't onderhoud des artisten-hoofds ligt nog niet eens in de luren.
Netjes spreidde ik twee Handelsbladen op den grond van 't schuurtje, de beursnoteering - die voor mij geen zin heeft - bovenwaarts - voorzichtig stelde 'k het keukenspiegeltje tegen den
| |
| |
schoenborstelbak en op een tuinstoel, naast de hark, de bezems, de schop en de kolenhokken, begon 'k.
‘Heb je 'n doek omgeslagen?’, riep m'n vrouw uit de keuken.
Waarachtig - 'k had 't vergeten.
‘Hier heb je 'n oud beddelaken,’ zei ze, ‘dat mag je houen, als je je weèr knipt’....
De zaak was compleet.
'k Boog me over het spiegeltje, zette de tondeuse in 't zijwaartsch stoppelveld, wrong de handvatten samen.
Een bruinig, pluizig afval dònsde op het beddelaken. 't Liep gesmeerd. Een beddinkje kroop in 't struikgewas. Allemaal vijf-milimeter-haartjes.
Maar pijnloos ging 't niet.
Bij elk hapje ongeveer bleef de tondeuse, hardnekkig als de schaar van 'n kreeft, in 't haar verward en trok je dan harder om nièt toe te geven, dan braken de weerbarstige haren met stugge knapjes af.
‘Hij haakt telkens!’, riep 'k van uit 't schuurtje naar de keuken.
‘Dan moet je 'm oliën,’ zei m'n vrouw, die aan 'r naaimachine dacht.
‘Teun breng olie op 'n bakje!’, riep 'k.
De meid kwam in 't schuurtje, grinnekte en 'k oliede de tondeuse.
Toen schoor 'k weer ijverig. 'r Begon al heel wat stoppelgestuif op 't laken te vallen. De kippen die dachten dat 'r eten gegeven werd - 't voer stond in 't schuurtje - liepen te hoop voor de deur, idioterig kijkend naar baas in z'n beddelaken die bezig was te ruien.
Ik knipte. 't Eene zijdje was al mooi kaal - maar van achteren kon 'k er niet bij en 't andere zijdje was aan den donkeren kant van de schuur. 'k Draaide m'n stoel, verzette den spiegel naar de
| |
| |
linkerzij. De bruine, harde stoppels slierden over m'n schouders als fijngehakt Mélisande-haar. Jammer, voor de lokken. Doen we niet tegennatuurlijk, wijsgeerde ik, met verfijnde toestellen dàt te verwijderen wat de natuur ons als manlijk schoonheidsmiddel schenkt? Waarom geen baard tot aan ons buikje, geen zwierige haardos tot onze heupen? En is 't niet makkelijker 't te laten groeien dan 't te knotten met 'n tondeuse.
Au. Daar zat-ie weer vast, niettegenstaande de patent-olie die langs m'n vingers droop. De mooglijkheid bestond dat 't bakolie was.
‘'k Kan 'r van achter niet bij!’, riep ik, m'n hoofd bekijkend, wat ook de hébété-kippen deden. 't Zag 'r ànders uit dan 'k 't wel bij den kapper gezien had. Van 't rechter-oorlel tot ergens naar de nekzijde liep een olieachtige gleuf, zwaar beschaduwd door 't gewar er boven. En van 't linker-oorlel naar 'n uitpuilende beddelaken-piek, diepte een kneuig cricketveldje tusschen omringend bosschaadje.
‘Achter zal ik 't wel doen,’ zei m'n vrouw. Ze is handig, heeft éen of meermalen 'n poedel geschoren.
'k Moest 'n endje opschuiven naar de deur, niet te veel voor de buren.
En ze begon stevig, na de tondeuse dróóggewreven en onthaard te hebben.
‘'t Vliegt 'r af,’ zei ze: ‘zie je wel dat je met 'n tondeuse je zèlf kan helpen’....
‘Ja,’ zei ik, krimpend omdat 'r wat haren uitgerukt werden als kropjes veldsla.
‘Je wordt grijs,’ zei ze.
‘Ja,’ zei ik: ‘maar als je ze'r zóó àftondeust wor 'k 'r kaal bij!’
‘Dat komt omdat je haar zoo hard is,’ zei ze kordaat doorrukkend.
Toen sprong 'k op.
| |
| |
‘Knip je nou drie of vijf milimeter?’ vroeg 'k verschrikt.
‘Vijf,’ zei ze.
‘Nee, drie!’ schreeuwde ik bijna. Ze had 'n stuk van de machine vergeten op te schroeven.
'k Keek in 't spiegeltje en schrikte sterker. M'n hoofd was van boven welig, op zij vijf milimeter, van achter driè.
‘Da's niks - dat knippen we bij’....
Ze kreeg 'r schaar en knipte voorzichtig alsof ze 'n hemd onderhanden had. Pluimen en pluisjes dauwden (om 't poëtisch te zeggen) omlaag. 't Regende bruine vlokken en stoppels. Dan vielen 'r heele rissen vermicellistokken, dàn olieachtige - 't was tòch bakolie - proppen franje.
En hoe langer 't duurde, hoe obstinater m'n vrouw de vijf-milimeters met de drie-milimeters en den kuif wilde egaliseeren, hoe hardnekkiger m'n hoofd verzwitserlandde.
‘Als je 't bràndde met 'n stuk papier als 'n geplukte kip, zou 't vlugger gaan!’, meende ik.
Ze gaf 't op, verjoeg boos de kippen die schandaal voor de schuurdeur maakten.
Ik schudde het beddelaken op de beursnoteeringen, liep uit m'n humeur de keuken in.
‘Hou je stil!’, gilde de meid, anstellerig lachend.
Zóóveel reden had ze niet.
‘Wat lach je!’, snauwde 'k.
‘Pischt!’, lachte ze harder.
In de gang, voor den grooten spiegel, lachte 'k mee.
M'n hoofd had van alles, kale plekken, priëeltjes. klimop-gewar, struikgewas, voetpaden, asfaltwegen, Van de kuif stond 'n ruïne. En om 't boord kringde een schippersbaard.
‘Da's èrg prettig,’ zei m'n vrouw: ‘nou we visite krijgen’ ....
| |
| |
‘Hou je stil!’ lach-brulde de meid.
Ik zette 'n pèt op.
Den heelen Zondag hield ik m'n kamer. Je toonen ging niet. En den volgenden morgen vróég op de fiets, haastte 'k me naar den barbier, de pet over m'n ooren, de jaskraag hóog op.
Hij had net drie lèkkere kinderen onderhanden.
‘Wat heb 'k nòu an-de-hand!’, zei-die verbaasd.
‘Zoo knippen ze in de Stàd,’ loog 'k, om 'm te pààien.
‘Tegenwoordig noemt àlles zich kàpper,’ zei hij ernstig-verbolgen en smàkte 'n geel-gore haarbos tegen den grond....
De moraal is - in lang heb 'k geen moraal getrokken - dat 't makkelijker is wilde-auteursharen te hebben dan ze te knippen. |
|
Auteursrecht onbekend