Droomkoninkje. Een verhaal voor groote kinderen

[p. 303]

XXXV.

Nummer 743 van de nachtploeg, die kort voor 't wanhopig ongeluk gebeurde, door de machinisten en bankwerkers met óók droomoogen was bekeken, omdat-ie ze benee, diep onder den grond, de stem van 't Radio-Zendstation in Soesterberg had laten hooren, 't geluid, dat helder en klaar door de onpeilbare ruimte gezegd had, dat 't op



duizend Meter hoogte windstil was en 't uitzicht vrij, eindigend met de kameraadschappelijke woorden: ‘Wij sluiten nu, goedendag’ - nummer 743 was in stilte door de pas gemaakte vrinden begraven, en enkel Kobus, die 'n uur later achter z'n broer mee naar 't Katholieke kerkhof ging, had de withouten kist in 't graf zien zakken, en met verknepen lippen naar 't ploffen van de aardkluiten op 't deksel geluisterd.

Toen-ie thuis kwam lei-ie in de la van 't kastje de knipbeurs van den electricien, 't mes met de letters K.S., 't

[p. 304]

mes met de kurkentrekker, de nagelvijl, 't dichtklappend schaartje en de steekboor, dat Koertje in Amsterdam voor 't laatst bewonderd had, toen vader 'r de delen voor de verhuiskratten mee schaafde - en 't horloge 5595236 met de gouwen kast, dat op nommer 2606 in de Lommerd gestaan had, en op de binnenzij de belabberde inscriptie: ‘Voor vader bij de geboorte van zijn zoon Koert,’ droeg. 't Tikte hoorbaar zoolang de la openbleef.

‘Heb jij dat voor me meegebracht, Ko?’, vroeg 't kind, dat bij 't neergelaten gordijn met de op z'n jaardag van tante Toos gekregen verfdoos zat te spelen.

‘Nee, vent,’ zei de jonge mijnwerker zacht - 't was iets voor véél later, als je den jongen op de hoogte mocht brengen.

‘Ben je uit geweest?’

‘Nee....’, ontkende Kobus.

‘En je het je Zondagsche kleeren an?.... Mag-ie die zoomaar dragen?.... Wat?’

‘Die doe 'k daalijk weer uit, schat,’ zei de groote neef, en effen boog-ie zich over de natte gele, groene en rooie klodders, waarmee 't jongske de bladzijden van 't schoolschrift besausd had, en waaruit hier en daar de zwak-herkenbare vorm van scheef-hangende huizen of van 'n boom met 'n kroeskop opleefde.

‘Dat heb-ie prachtig gedaan,’ prees-ie.

Z'n hand bedrukte den kleinen, broozen schouder onder de weeke kiel - zelf had-ie 'm dien morgen angekleed, zelf met de bandjes en knoopies geworsteld - z'n oogen zagen geen sikkepit meer door den verroesten mist, dien je niet kwijt raakte, hoe je je kaken op mekaar klemde.

‘Je hengst zoo zwaar op me, Ko,’ klaagde 't kereltje: ‘ik hou je niet, hoor - verdorie wat ben jij 'n vracht....’

‘Dat komt....’, begon Kobus, maar z'n stem wrokte vast, en om zich 'n houding te geven, brak-ie met vernielende beweging 'n doosje sigaretten open, streek 'n lucifer af en zoog zoo wild, dat-ie zich verslikte en met z'n zak-

[p. 305]

doek de tranen, die over z'n wangen stotterden, most drogen.

‘Waarom rook je die stinkende dingen?’, praatte 't mannetje, de slierende rookdampen boven 'n gekronkelden schoorsteen soppend, roetige krinkels, zóó angstig-lang, dat 't papier 'r geen breedte voor had: ‘vader verslikt zich nooit as-ie z'n pijp opsteekt.... Ken jij kringen door je neus blazen, net as de koopman, die de boel in Amsterdam het gekocht?....’

‘Nee, vent,’ zei Ko in 'n hoestbui; ‘maar ik zal 't mórgen probeeren....’

‘Hei-je vader gezien?’

‘Nee....’, klonk 't moeilijk.

‘Ik vind 't niks, niks aardig van 'm, zoo lang weg te blijven.... As ze 'm maar niet houen as toen....’

‘As wanneer....?’

‘As toen moeder 'm op 't politie-bero most halen.... Kijk is hoe mijn schoorsteen an alle kanten rookt.... Dat doet mijn wind - en nou kommen Peerie en Meerie met d'r kinderen van 't dak en die denken - de stommerds, dat 't chocolademelk is, hèhèhè! - en die willen d'r van snoepen, en d'r buiken vullen.... Dan mot je maar eerst vragen, Peerie, of je mag.... Jij vreet overal van, van alles wat je ziet leggen, tot je d'r ziek van wordt en de dokter mot kommen om je lijf open te snijjen.... Dan valt alles wat je steelt 'r uit, en grabbelen de jongens op straat om 't op te rapen.... Nou teeken ik nog de hond van de overzij met al de lellen an z'n hangbuik. Kijk is, Ko, wat 'n pens....’

‘Direk,’ zei de jonge mijnwerker: ‘ik mot na moeder....’

Boven, in d'r ouwe slaapkamer onder 't dak, nou 't benejen slapen niet meer hoefde, lei tante Toos voor zich uit te staren.

Ze had dien morgen op willen staan, om 'r oudsten jongen de laatste eer te bewijzen, had van vermoeidheid niet gekund. Nou vroeg ze niks, zei ze niks, huilde ze niet. Ze nam enkel de ruwe hand van 'r zoon-in-z'n-zondagsche-

[p. 306]

kleeren, en terwijl-ie 'n stoel bij 'r bed schoof, bleven ze zwijgend, allebei met stomheid geslagen, en keken naar den blommetjes-behangselwand, waarop de zon lichte loovertjes spon. Benee zat 't kind voor z'n kleurige fantasietjes, voor den schoorsteen met de chocolade-dampen, waarin Peerie en Meerie met wijd-open bekken en havikspooten de kostelijkste avonturen beleefden. Maar die zeien geen woord in de stilte - de vreemdelijk-neuriënde stilte - de stilte, die als 'n doorschijnende sluier in de huiskamer, 't keukentje, de dakkamers hing - de stilte, waarin je de oogleden der dooden, de wimpers, de kwijnende pupillen zag bewegen - de soepel-ademende, geluidloos-deinende stilte, met 'n verren glimlach tusschen de blauwe schaduwing van 'n baard, 't vertrekken van lippen onder de zachte stekels van 'n snor - de beklemmende, hijgende stilte, die je 't kloppen van je slapen, de wieging van je longen, de trage bonzing van je hart, 't tasten van je gedachten dee voelen - de lieve, teere stilte, die je herinneringen, de haast niet opgelette beelden uit 't verleden, dee nevelen, en tot altijd weer de omstreeling der gelaten, zooals je ze gister, eergister in anderen vorm gekend had, met 't schuchter-voorzichtig gebaar van je in de dadelijke buurt van 'n slapende te bewegen, henen-dwong.

Dat was 't laatste goden-geschenk voor menschen op aarde - 't mekaar door 'n transparanten muur, van uit 'n onmetelijke diepte, hooren en zien. Dat bleef de eerste dagen en nachten, 't groote, bijna niet te overkomen verdriet, en vertroebelde dan zoo geleidelijk of de sluier met de stugheid van 't weer opgroeiend leven, in wijdere, zwaardere plooien viel.

Soms, in later jaren, kwam dan 'n gelaat nog 'ns in 'n kamer, in 't donker, of midden tusschen 't groen in 't blijmoedigst licht opbeven, of 't maar heel even mocht, of de ruige werkelijkheid 't niet verdroeg, en de levenden keken dan even met vochtige oogen en glimlachten of ze 'n vreugde ondervonden.

[p. 307]

‘Zal ik zijn zoon?’, zei Ko: ‘'t is benejen zoo leeg....?’

De vrouw met de zilveren haarslieren knikte.

Toen droeg-ie 't kereltje met den omzwachtelden voet de dakkamer in, zette 'm naast 'r op 't bed, en ze keek met zwemmende oogen naar de scheef-hangende groene huisjes, de bol-gekuifde boompjes, den schoorsteen met de chocolade-striemen, den hond met de buideltepels.

En tegen den middag stond ze op, haalde de zuigeling in de suizelende woning terug, en Ko klom op den stoel, om de krant van de vogelkooi af te halen. De sijs, van die verschrikking verlost, fladderde vroolijk van stok naar stok, en zei 't door de gordijnen binnen-filterend zonnelicht gretig gedag.