|
| |
| |
| |
X.
Vader had 'n schoon boord van moeder gekregen en zij zelf had 'r
Zondagschen hoed opgezet, omdat ze 'm niet alleen naar den Rechter-commissaris
wou laten gaan. 'n Driftig man, beschuldigd van diefstal van fabriekslampen -
de opkoopers hadden al lang om de fabriek gezworven en eindelijk d'r slag
geslagen - 't foefie van 't uitdraaien van nieuwe en 't indraaien van dooie
lampen, as de electricien 'r zich toe leende - 'n zoo opvliegend man, die z'n
patroon haast te lijf was gesprongen, toen-ie 'm enkel ‘dagdief’
noemde, liet je niet zonder geleide as-ie voor most kommen. Samen waren ze naar
't Huis van Bewaring getrokken, maar moeder had benee motten wachten, toen de
ijzeren deur an den stillen Leidsche-kade-kant in 't slot dreunde, de sleutel
nog eens werd rondgedraaid, en de portier benee an de ijzeren trap floot dat 'n
verdachte na boven kwam.
Terwijl paste Koertje op de zuigeling in de wieg, met de door moeder
genaaide tullen gordijnen en imitatie-kanten. Het was de eerste maal van z'n
jonge leven, dat-ie alleen in 't huisje mocht blijven, en met 'n
gnuivend plezier onderging-ie 't wonder, dat vader en moeder 'm
zóó vertrouwden. ‘Wat heb je liever, schattejongen?’,
vroeg moeder: ‘dat we iemand vragen zoolang op jou en je zussie te
passen, of dat je als heel-groote jongen op jezelf en Magdaleentje let?’
- ‘Gaan jullie maar,’ zei-ie: ‘ik zal de deur niet open doen,
niet an 't vuur kommen, niet uit 't raam hangen en me zussie stilletjes
laten schreeuwen....’
- ‘En niet met lucifers spelen en je
brood opeten en je zussie vooral niks geven....’, begon moeder opnieuw
den kleinen | |
| |
voorzorgen-catechismus. - ‘'t
Wordt tijd,’ zei vader: ‘en je kan 'm gerust
vertrouwen!’ - ‘Dat ken je,’ knikte 't ventje. In de 'm toch
bevreemdende stilte, nu ze eindelijk weg waren, de stilte waarin de klok anders
tikte, de kanarievogel anders van zwavelstok naar zwavelstok sprong, en-ie
dingen in de kamer oplette, die-ie nog nooit meende gezien te hebben,
trachtte-ie eerst de door moeder in blokjes gejaapte boterham-reepjes in
gehoorzame volgorde in den kroes met lauwe melk te brokken - de korsten 't
laatst mocht niet - toen, omdat de prop in z'n mond hoe langer
hoe grooter en onhandelbaarder werd, slipte-ie de slaapkamer in, om te kijken
of 't zuigelingetje al wakker was. Ze lee met 'r oogies open, keek naar de
tullen gordijntjes en de rose strikken, of ze maling an de heele santepetie
had. Ze was trotsch of ingebeeld, of te stom om voor den duvel te dansen. Want
al zee je met de broodprop in je mond nog zoo lief: dag zussie, of: dag Lena,
ze verdraaide 't 'r hoofie na je toe te draaien. Maar 'n mooie oogies as ze had
- zoo groot as bikkels - en 'n lange zijjen wimpers, as van de pop in de
étalagie-kast van 't kleeren-magazijn. Voorzichtig schoof-ie 'n stoel
naast de wieg, klom 'r op en zette zich, om 't kale knikkertje beter te kunnen
zien, op een van de zijleuningen.
‘Zoo, me kleine meid,’ praatte-ie in den zoeten
geduldstoon van moeder, en nou 'r niemand was, om 't te verbieden, smokkelde-ie
de prop in z'n knedende hand: ‘Nou kom ik naast je zitten. Zal je
lekkertjes slaapies doen?.... Of zal ik je eerst 'n vertelseltje vertellen?....
D'r was is 'n moeder, die boodschappen in de stad most doen, en die moeder had
zeven kleine geitjes voor kinderen.... Weet je wat 'n geitje is?.... Dat bennen
de witte beesies, die bèbèbèèè roepen as ze
honger hebben.... Pas op voor de wolf, as ik 'r niet ben, zee de moeder-geit,
want da's 'n smerige dief, die, as-ie eenmaal in de kamer is, jullie allemaal
met huid en haar opvreet.... Hoe vin je 't Lena?.... Wat 'n gemeenert
hè?.... Toen zee de moeder nog: je houdt de | |
| |
deur op slot,
enne as ik tegen 't raam klop, let je sekuur op dat me pooten wit
bennen. Nou dag kindere! As je zoet ben breng ik 'n zalig-lekkere taart met
sjelei van binnen, enne torentjes-bossekruid-van-konfituur van buiten, enne
flikkies, enne schuimpies, enne limmenade-met-'n-rietje, enne ijswafeltjes voor
jullie mee. Fijn, zeeën de zeven geitjes, enne ze deeën de pinnen op
't raam enne lieten de jalouzieën zakken, om niks te zien, enne ze dansten
in 'n kringetje, omdat ze zoo schrikkelijk veel hielden van moeder, enne van
taart met sjelei, enne van limmenade met 'n rietje, enne van
ijsco-wafeltjes....’
Magdalena, die 'r paarse duimpje te pakken had, smakte met 'r
zuiglipjes 'n uur in 't rond, en omdat 'r ouwe-mannetjes-hoofie in 't
hoofdkussen-kuiltje verglee, keek ze met doddeldijne-oogjes, die nog geen besef
van zulke droomverhalen hadden, van 'n wereld met echte wolven en echte
geiten, van 'n huis zonder vader en moeder, en van 'n heldhaftig broertje, dat
'r boven op 'n stoelleuning spookhistories zat te vertellen.
‘Zie je nou wel’, ging Koertje voort, en nou-ie 'r
kijkertjes naar zich toe gewend zag, de kleine, zwarte pupilgaatjes, waardoor
je bij elkaar na binnen mocht koekeloeren: ‘zie je nou wel dat 't 'n
prachtig vertelsel is.... Wacht effen, dan haal ik me prentenboek d'r bij - dan
ken je de zeven geitjes met d'r geite-gezichies enne de smiegd van 'n wolf met
z'n varkeskop zelf zien, anders geloof-ie nog da'k je wat wijs
maak....’
Zwiepen dee de deur achter 'm, dat de sprei van 't wiegje 'r rimpels
van in 'r voorhoofd kreeg, en met 'n vaart behinkte-ie de trap naar zolder,
telkens twee treeën tegelijk, hort, hort, en 't luik tjokte achter 'm
neer, of 'r 'n band-van-'n-auto sprong, en z'n toffels keilde-ie in 'n hoek -
allemaal dingen, die-ie niet mocht as moes thuis was - en met dezelfde
onstuimigheid holderdebolde-ie omlaag, de slaapkamer weer in, en de stapel
prentenboeken, die-ie voor alle zekerheid meegesjouwd had, omdat-ie bij
ervaring wist | |
| |
dat as je met één boek
begon, je 'r niet mee uit kon scheien, glee met 'n roffel op 't zeil.
Dat was 't makkelijkste.
De zuigeling, op 't punt in te lodderen, schrikte wakker, maar 'r
duim blééf in 'r mondje - ze bekloof 'm alleen wat zenuwachtiger
en keek schichtig naar 't pinkje, dat plots an 'r handje gegroeid leek.
‘Jok ik nou?’, vroeg 't jongske, zoo buiten adem, dat 't
achter z'n flanelletje piepte: ‘dáár hebbie moeder-de-geit
met d'r boodschappenmand, die ze gedag zeit. Nou sla ik 't blaadje om. Daar
bennen de zeven gehoorzame geitjes. Hé! Hé! As je je oogies dicht
doet, Lena, ken je niet zien.... Nou komt de wolf met z'n zwarte roetpoot...
Maar mis, hoor! 't Oudste geitje, dat ben ik, zeit: je komt 'r niet in,
gluuphannes! Ik herken je an je zwarte poot. As jij me moeder was, zou je 'n
witte poot hebben. Stik maar, verdorie! Nou sla ik 't blaadje weer om. Daar
hebbie de wolf die na de bakker loopt, de stiekeme dief, en z'n poot in 't vat
met meel steekt. Dat weten de kleine geitjes natuurlijk niet. Begrijp-ie? Kind
wat kijk-ie suf uit je oogen! Hé! Hé! As je gaat slapen, vertel
ik geen snars meer. Nou sla ik 't blaadje weer om. Klop, klop, zee de wolf
tegen 't raam, en nou loopt 't oudste jongetje na de ruit en vraagt: wie
daar?.... Ik zee de wolf en stak z'n witte poot over 't kozijn. Nou sla ik 't
blaadje om. Hap zeit de schooier, hap hap, en slokt de geitjes op.
Bèèèèè!
Bèèèèè! Maar d'r hielp geen moedertje lief
tegen. Eén kroop 'r onder 't bed en huilde zoo zachies, zoo
zachies....’
'r Zelf heelemaal in, in de gruwel-gebeurtenis, vergat-ie 't zusje,
dat as 'n marmotje, met twee rose knuistjes naast 'r hoofd, over de kleine
mysterie-dingen, die elk kindje met | |
| |
zich mee in 't leven brengt,
lag te droom-ademen en hij zou misschien niet eens meer aan 'r gedacht hebben,
als de huisschel niet zeer nadrukkelijk, éénmaal, tweemaal, en
toen nog eens geluid had. In 'n wip was-ie halfwege de trap na benejen, en zich
op de zooveelste tree bukkend, zag-ie drie heeren voor de deur staan. De
kleinste had 'n grooten gebogen neus, 'n wegduikende kin en 'n breede
mondspleet in 'n gewriemel van grijzende bakkebaardjes. De wolf in 't
prentenboek zag 'r precies zoo uit, ook met 'n puntboord, ook met 'n rare
das.
‘D'r is niemand thuis’, riep 't ventje achter de
deurruitjes, en met stijgende beteutering, nog kleiner dan anders, keek-ie op
naar de dreiging der zes spiedende oogen.
‘Doe is open, joggie’, zee de wolf, en met 'n langen,
blauwig-witten nagel, tikte-ie tegen 'n ruitje, dat 'r knorrend van op en neer
ging.
‘Ik mag voor me moeder niet open doen -
me zuster en ik bennen alleen thuis’, zee-ie schrieltjes, en z'n verwezen
stemmetje stotterde de holte van 't portaaltje door.
Toen begon de langste meneer, die 'n houten pijp-met-'n-dopje
tusschen z'n tanden en kiezen met gouwen verlengstukjes bekauwde, met beenige
vingerstompjes tegen de deur te kloppen, en de wolf plette z'n voorhoofd zoo
tegen 'n ruitje, om beter de gang in te loeren, dat z'n vel zoo bleek wier as
je vingers wanneer ze dood van de kou waren.
‘As je niet dadelijk open doet, aap-van-'n-jongen’, zee
de wolf: haal ik 'n smid en laat 'k de deur opensteken. Zeg dat an je
moeder!’
‘Moeder is niet thuis’, praatte-ie | |
| |
huilerig, en om 'r van af te wezen, behinkte-ie op z'n sokken de trap, dee de
slaapkamerdeur achter zich op slot, en hurkte weer in den leunstoel naast de
wieg van de zuigeling. Maar de schel ging bezeten tekeer, an een stuk door. Die
rammelde, mokerde, ratelde, as ze 't nog nooit in 'r hersens gekregen had.
Rinkedekink! Rinkedekink! Nog krimmeneeler as wanneer de meneer-van-de-zijjen
gordijnen 's nachts zoo laat thuis kwam, dat z'n vrouw de knippen op de deur
had gedaan, en 'm voor schandaal van de heele buurt buiten liet schildwachten.
Rinkedekink! As vader 'r was, zouen ze niet 't lef hebben beldeurtje te spelen.
Die zou ze met d'r drieën, en met nog wel meer 'r bij, van de vlakte
slaan. Rinkedekink! Kouwe rillingen kreeg-ie 'r van over z'n rug, en straks
maakten ze zussie ook nog wakker. Eerst dacht-ie 'r over in moeder's bed onder
de dekens te kruipen, maar dan in-eens kreeg-ie den inval, om 't raam op te
schuiven, en ze nog is op veiligen afstand te zeggen, dat ze terug mosten
kommen....
‘Schei je d'r uit met je trekken an de bel!’,
schreeuwde-ie omlaag, en nou loosde-ie eindelijk ook de prop: ‘as me
vader komt, slaat-ie je op je falie!’
‘Doe maar rustig open, jongen’, zee toen 'n
agent-met-witte-handschoenen-an: ‘ze zallen je niks doen....’
Nou most 't. As 'n smeris 't zee, most 't. Anders trok-ie z'n
handschoenen uit, en ging je in de paternosters mee na 't bureau.
Trillend van angst, hakkelde-ie de trap af, en zoo toen de deur
openkierde, kwamen ze 'r in, alle drie, de wolf 't eerst, toen de lange met de
pijp, toen de derde, die tenminste zoo fatsoenlijk was z'n voeten te vegen. Ze
liepen na de huiskamer, en de een ging zitten in moeder's stoel, en die zee
enkel maar: schrijf op, Jansen - 'n hangklok - 'n kast - 'n tafel - zes stoelen
- 'n tapijt, twee bij drie - 'n kinderstoel. - En toen keken ze in de
slaapkamer, en toen zee de kleine nog is: schrijf op Jansen - 'n ledikant - 'n
kast - 'n tafel - vier stoelen - 'n wieg. - En toen be- | |
| |
gon
Magdalena, gestoord in 'r slaap 'n keel op te zetten, of ze de drie indringers
an wou vliegen. En toen keken ze nog effen in 't keukentje, waar Piet ze goeien
dag zee, en leien 'n groot stuk papier neer, en gingen de trap weer af, en
trokken de deur achter zich dicht.
‘Huil jij maar niet, zuster’, suste 't ventje: ‘'t
was niks hoor. Ze bennen alweer weg en hebben niks gemoerd.... Wil je nou wel
is je mond houen?.... Je mag niet ondeugend zijn.... Zal ik je nog wat
vertellen?.... Hebbie al gehoord van Kleinduimpie?.... Wat is 'r dan,
zussie?.... Hebbie pijn in je buikie?.... Wat is 'r dan, me kleine schat?....
Wat scheelt 'r an, moeder's kindje?.... Zal moeder je 'n lekker warm kruikie
voor je kouwe pooties geven?.... Zal moeder, dat, me
schatte-kindje?....’
Werachies 't kruikie was heelemaal koud. Dat dorst-ie rustig te
vullen. Dat had-ie al is tusschen de dekentjes mogen leggen. Eerst 't kraantje
in de keuken opendraaien. Dan voorzichtig de lucifer, met je vingers uit de
buurt en je oogen dicht. Pang, zeeën de blauwe vlammetjes. En nou de
waterketel 'r op. Terwijl knoopte-ie 't wollen zakje, dat moeder zelf gebreid
had, van 't tinnen kruikje, dat hij ook wel is in z'n bedje gekregen had, los,
liet 't lauwe water wegloopen, en erg tevrejen met 't spelletje, wachtte-ie bij
de aanrecht tot de ketel begon te zingen en 't water rookwolkjes blies, as
vader's pijp. Toen kneep-ie keurig de gaskraan dicht, beurde den ketel van 't
stel - zwaar, hoor - was me 'n vrachie - en heet as 't verroeste hengsel was! -
en handig mikkend liet-ie den dampenden straal uit de tuit in de opening van 't
kruikje klukken tot 't tjok was. Bezig met 't opschroeven van 't tinnen
dekseltje, gebeurde 't groote ongeluk. Want 't kruikje, kwaadaardig-heet, niet
vast te houen, je vingertoppen schroeiend, buitelde als 'n tonnetje over 't
tafelzeil, en in angst achteruitstappend, betrapte-ie de tuit van den op den
grond staanden, nog half-vollen ketel, en 't kokend water floepte in 'n
bijtende, knauwende geul over 't gezonde voetje. Ineens zat-ie op den
wasemenden | |
| |
vloer, trok 't been over z'n knie, en begon in z'n
eentje te huilen, omdat 't zoo gemeen gloeide, en omdat-ie bang was voor 't
standje bij zóó'n morsboel in 't drijvende keukentje. 't Eerste
wat-ie dee was de dweil uit 't gootsteen-kastje halen, en met snikkerige
kreuntjes, niet goed wetend hoe-ie z'n gebranden voet most bewegen, sopte-ie
den plas en de lekstraaltjes in den emmer, tot 't haast droog werd, en
je alleen nog maar de donkere moet in de planken en de keukenmat zag. 't
Kruikje stopte-ie in 't wollen zakje, lei 't boven 't dekentje in de wieg, en
de trappen opstrompelend, zocht-ie op zolder de weggetrapte toffels. Toen,
doodelijk-wit, met blauwe kringetjes onder de oogen en met 't klamme zweet op
z'n voorhoofdje door 't weeë getrek van z'n voet in de te klein geworden
pantoffel, ging-ie weer bij 't wiegje zitten, en toen moeder en vader bedrukt
thuis kwamen - 't was bij den Rechter-commissaris geen malsch verhoor
geweest, want in ieder geval had vader koperdraad van de fabriek voor z'n
radio-toestel gebruikt - begon-ie opzettelijk hardop 'n verhaaltje uit 'n
prentenboek op te zeggen, om ze niks van z'n ongehoorzaamheid met de lucifers,
't gas en den ketel te laten merken.
‘Is 'r niks geweest, groote schat?’, vroeg moeder, blij
dat alles in orde was - ze had geen rustig oogenblik gehad bij de gedachte aan
de twee kinderen alleen thuis.
‘Ja, moeder, drie heeren’, praatte-ie moeilijk, omdat de
zeere voet van z'n been weg scheen te knagen.
‘Drie heeren, voor wat?’
‘Weet 'k niet, moe....’
‘Groote God, kind, wat heb je?’
‘Voel je je niet goed?’ vroeg ze, schrikkend bij 't
mager, geelbleek, vertrokken gezichtje.
‘Ik heb niks....’, trachtte-ie te glimlachen, maar as ze
'm niet opgevangen | |
| |
had, zou-ie zoo van den stoel op
den grond zijn geglejen.
‘Man!’ Man!’, gilde moeder.
En nou kwam vader, die, 't groote papier had gevonden, en haast net
zoo bleek as 't jongetje zag, 'r ook bij. En vloekte as 'n ketter.
|
|
Auteursrecht onbekend