|
| |
| |
| |
Cloris.
FOrtuna, diemen siet met wispelturigh keeren
En wanckelbaer beleyd dit groote rond beheeren,
Lichtvaerdig in haer doen, voert ons nu inde top
Van haer staech-drayend rat, en geeft ons dan de schop:
Nu lacht s' ons lieflick toe, en schijnt ons wat te vleyen
En korts daer na so stelt 's haer stuursch gesicht tot schreyen.
Ons tuymel-sieck geluck, dat swiert gelijck een veer,
Die vande winden wort gedreven gints en weer:
So dat die onbedacht haer selfs daer op betrouwen,
Een huys in 't mulle sant des lossen Oevers bouwen.
Dit heb ick dus beproeft, en voor een weynigh soet
Mijn CLORIS my een kop vol gal uyt-drincken doet
Ach CLORIS: en nochtans en kan ick niet gelooven,
Dat ghy my met u wil soud van mijn heyl berooven:
| |
| |
V wesen anders tuygt, indien het uyterlijck
Van 't geen in't herte schuylt kan geven eenig blijck.
En hoe soud moog'lick zijn, dat in die soete oogen
Yet anders woonen sou als soetheydt en me-doogen?
Hoe soud het konnen zyn, dat die wiens pen en hert
Gestadigh tot u lof en dienst gedreven wert,
Van u soud zyn gehaet? en dat ghy soud de tyden
Van zyn besoeck met een te wreede hand af-snyden;
So hy daer meed' helaes!) doch maer alleen'lick tracht
Na stof waer door u naem ten Hemel zy gebracht:
So dat de Nymphen die de Maes en 't Scelde drincken
V schoonheyds lof-gesang noch sullen hooren klincken.
Denckt, CLORIS; denckt toch eens, of't oock al billlick zy,
Dat die op 't slechte houd u bootst een schildery,
V ziel en gelt krijgt toe: en dat die u gaet maken
Een sulcke beeltenis die wurm noch mot kan raken,
| |
| |
Van u verschoven blijf; en dat ghy hem benijt
V by-zyn. neen, ick u mijn ongeval niet wijt.
'k Geloof niet, dat ghy daer een oorsaeck van soud wesen;
Maer geef 't Geval de schult: dat, even als 't voor desen
My hooch-verheven had, my nu weer licht de voet,
Op dat het my oock doe gelijck het and'ren doet.
't Voorleden niet te min lust my noch t' overdencken,
Hoe wel my sulck gepeyns in tranen doet verdrencken:
Want myn benaeuwt gemoet dat schijnt door het getraen
En door 't vergunt geklagh te worden wat ontla'en.
Wel op dan droeve Luyt, laet u bedruckte snaren,
Die eertijds van myn vreught getrouwe tuygen waren,
Nu oock getuygen zijn van 't misval en verdriet,
Waer mee dat my 't Geval onschuldigh over giet.
Heft aen een treur-gesangh, van 't geen my over-komen
Is sint dien dagh doe my mijn vryheydt wiert benomen:
| |
| |
Of moog'lyck CLORIS door het hooren van myn kracht
Tot mede-lyden mocht noch werden eens gebracht!
Ontrent wanneer de Son door 't wenden van zyn wagen
In een gelycke schael had dagh en nacht gedragen,
So porde my een lust om eens de Feest te sien
Die dan gewoonlyck plach aen d'Amstel te geschien:
Ick ginck om eens ter vlucht de schoonheyd aen te schouwen
Van so veel Nymphen die langhs 't bracke Y haer houwen:
Ick gingh maer om te sien; doch eer ick daer op dacht,
So voeld' ick my door 't sien in slaverny gebracht.
Also geloof ick dat Leander was gekomen
Om Sestus te besien, als hy wiert in genomen
Met Erós lieve Min, en als 't soet-glinstrich oogh
Van sulcken waerdé Nymph zyn herte t' haer-waerts toog.
Doen eens, recht als de lucht met duysent goude oogen
Naer 't dalen vande Son op 't çierlyckst was door-togen,
| |
| |
Scheen't dat het lieve weer ons noode wat te gaen
Vertreden onse spijs, want even had de Maen
In een volwassen rond haer hoornen toe-genepen,
En 't wintjen lancks 't geboomt men niet eens hoorde slepen;
't Nam, gis ick, vol en sat al slapend' zyn gemack,
Of AEolus die most het hebben inde sack.
Een Herder om en om my leyde door de straten,
Tot dat 't Geval ons bracht ter plaetse waer dat saten
Twee Nymphjes onder 't looff van een beblaede tack,
Die mijnen maet, door dien dat hyse kost, aensprack;
En ick, wat kond ick min als my mee by te voeghen:
De Nymphjes, om ons op ons bidden te vernoeghen,
Die vonden goet op 't leSt dicht aende water-kant
Wat wandeLen te gaen, dies wy ons hant aen hant
Elck met soo soeten kaer op't minnelijckste paerden.
En mijn nieuws-gierich oogh sich niet soo wel bewaerde,
| |
| |
Of 't pooghde staegh te sien by wie dat my 't geluck
So gunstigh had gebracht: ick sach van stuck tot stuck,
En hoe ick langer sach, hoe meerder sich vertoonde
't Wtmuntend' çierlyck schoon, dat in myn CLORIS woonde:
Waer by in al haer doen so een bevallicheydt
Gevoeght was, dat die niet kan worden uyt-geleyt.
Doch als haer lieve sprack met Honich-soete woorden
De deuren korts daer na van myn gehoor door-boorden,
Doe wiert ick eerst geheel als buyten my vervoert,
En myn gemoet door so wat ongewoons ontroert:
En wist niet, oft een droom, of waer was 't geen my beurde;
Voor 't nydig klock-geslach mijn soete vreughde steurde,
En ons vermaende dat het tydt was om te gaen:
En doe ginck my op 't nieuws een nieuwe lust bevaen,
Om eens by daegh te sien 't geen dat my so volkomen
By avond leeck te sijn: Ick wist dat wiert benomen
| |
| |
Het oordeel door de nacht, en dat hy doet verkeert
Die schoonheyd by de kaers of by de Maen waerdeert.
't Geval my wederom so gunstigh hier toe-lachte,
Dat eer ick 't hoopen dorst, en eer ick het verwachte,
Ick my by CLORIS vand; by CLORIS, waer ick doen
Meer schoonheyds noch in sach als ick eerst kost vermoe'n.
Gelyck Diana munt wt alle de Najaden
Wanneer sy gaet ter jacht, of als sy haer gaet baden:
So deed' myn CLORIS oock in 't midden van 't getal
Van haer gespelen, die daer waren by geval:
Haer schoon gekruyfde hayr in duysent strickjes vloeyde;
Waer mee Cupido my op 't onvoorsienste boeyde;
Wt hare oogen (of veel eer twee sterren) quam
Een so soet-stralend' licht, dat het my schier benam
't Gevoelen van myn selfs: so dat ick my gelycken
Met recht mocht by de geen die op den middagh kycken
| |
| |
Na 't flick'ren vande Son; en even-wel wat wast,
Ick sach en sach so langh, tot ick my voelde vast.
Also wanneer des nachts de domme vlieghjes vliegen
Na 't schijnsel vande kaers (waer in zy haer bedriegen)
Als voelen sy daer door haer wieckjes wat geschent,
So houden sy nochtans niet op van daer ontrent
Te swieren heen en weer, voor dat sy zyn gevangen,
En dat sy half-verbrant in 't kaers-smeer blyven hangen.
Op 't net-besneden vlack van 't voor-hooft wel gemaeckt,
Dat 't alder-witst yvoor zijn witheyds roem ontschaeckt,
Daer waren in geleyt twee ebben-houte boogen
Op 't aerdighst van natuur voor meester-stuck vol-togen;
Die aen haer soet gesicht so dienden tot çieraet,
Gelijck het gout 't gesteent dat in haer prachtig staet.
Langhs haer twee koontjes heen daer sachmen 't rood der roosen
Met Lely-wit vermenght op 't alder-schoonste bloosen.
| |
| |
Haer lieve kleyne mont die was rontom bepaelt
Met Lipkens, daer 't korael op verre niet by haelt:
Waer onder, als 't gelach deed schuyven de gordynen,
Men als een Peerlen lyst de tantjes sach verschynen.
Haer effen blancke hals, beschaemde 't Marmer-steen;
Waer onder in het kleet yet schoons verborgen scheen.
In haer snee-witte handt daer kostmen sien vergaren
En lieflijck loopen door de Hemels-blaeuwe ae'ren.
Ia selfs ick heb gevoelt hoe dat haer kleyne voet
Al meed' yet had, dat my ontvoerde myn gemoet.
Wat wil ick stuck voor stuck, en lit voor lit aen-wysen,
Also sy niet en had dat niet was waert om prysen?
Ach CLORIS! denckt doch eens, hoe ick most zyn gestelt
Terwijl myn keurigh oogh so was op u gevelt!
Helaes! 't was quaet genoeg: maer doen ick u ginck geven
Een half-gestolen kus, doe wiert myn Ziel gedreven,
| |
| |
Of een groot deel daer van, tot in u lieve mont:
Dus komt het, dat ick haeck te wesen t' aller stont
By u, waer ick de helft heb van myn Ziel verlooren,
En d' ander helft die pooght myn boesem door te booren
So haest ick u genaeck, om weer te zijn gepaert
Aen 't afgescheurde deel: recht even als de staert
Eens door-gesneden Slanghs, die woeligh op en neder
Vast wispelt langhs het velt, om so te mogen weder
Gevoeght zijn aen haer hooft, leght CLORIS, legt eens op
Myn borst u sachte hand, daer sult ghy klop op klop
Geweldigh voelen slaen, en sult dan moeten vragen
Hoe myn verwonnen Borst kan sulck een slaen verdragen.
Vijf ses mael quam ick noch by CLORIS na dien dach,
Doch noyt; dat ick in haer niet op een nieuw yet sach
't Geen was verwond'rens waert: geheele weecken scheenen
My dagen maer te zijn; de tijd die was verdweenen
| |
| |
Eer ick het wiert gewaer dat ick most d' Amstel-kant
Verlaten, en my weer gaen keeren na het landt
Waer dat de loome Rijn flaeuw-hertigh door komt vloeijen.
Doch CLORIS af-zyn deed mijn smert en quellingh groeijen
Also heeft Phyllis meer en vieriger gebrant
Om haer Demophoön, als hy verliet haer strant,
Dan doe sy hem mocht sien, en sy mocht by hem wesen;
Gelijck haer droeve dood dat heeft in 't lest bewesen.
Ick was niet als ick plach, maer woud staegh zyn alleen,
Om dat my 't lieve beelt van CLORIS dan verscheen.
Ick vond myn meeste vreucht, of onder dichte boomen,
Of yewers aende kant van buytens-weeghse stroomen;
Om dat ick onbelet daer spreecken mocht mijn klacht,
En in myn eenicheyd mocht voeden myn gedacht.
Vrouw Echo heeft alleen somwijlen wt me-dogen
Haer al begrypend' oor tot myn getreur gebogen,
| |
| |
En scheen my al te mets een hart te spreken in,
Als zy my riedt te sijn volhardig inde Min.
Ick nam niet meer vermaeck in yemand te besoecken,
Het hert was uyt-ten huys, de sinnen uyt de boecken:
Mijn Meesters mochten vast om strijdt doen les op les,
Ick quam naeuw tot gehoor ter maent een mael vijf ses.
't Geen daer ick alder-best mijn tijd mee kost verdryven,
Dat was een lof-gedicht van CLORIS te beschryven:
Op dat door myn gesangh haer soet aen-treckend schoon,
En haer bevallicheyt mocht zyn gestelt ten toon.
Hoe dickwils heb ick wel Leander gaen benyden,
En by mijn selfs geseyt, 't geen hy heeft moeten lijden
Is niet by 't geen ick ly: 't is waer dat als hy socht
By zyne Nymph te zijn, hy dan de koude vocht
Van d' Hellespontsche Zee met swemmen most door-boren:
Maer wat genoot hy weer niet van zyn wt-verkoren?
| |
| |
Daer ick, om slechts alleen myn CLORIS eens te sien,
Aen 't wreed onstuymigh Meyr myn selven wel sou' bie'n.
Als hy sich gaf ter Zee, sach hy een fackel branden
Getuyge van het vier en van de soete banden,
Waer door hy met zyn Lief in weelden was verknocht;
En ick wanneer ick nu met moeyten heb gesocht
By CLORIS eens te zijn, soud my geluckigh achten
In dien ick dese gunst van haer slechts dorst verwachten,
Dat zy my of een strick, of lint, of zyde bandt,
Tot een gedachtenis, wouw binden om mijn handt.
'k Bekent; Leander heeft daer in geschoten 't leven:
Maer wie sou daerom niet zyn leven willen geven?
Met hoe veel tranen heeft hem Ero dood ontfaen,
Als zy om zynent wil haer selven heeft misdaen?
Ach CLORIS! wist ick dat ghy soud myn doot beschreijen,
Ick ginck vrywilligh my van nu daer toe bereijen.
| |
| |
Dus bracht ick door de tijd in tranen en geween;
Hoe-wel mijn ongeval my noch verdraeg'lyck scheen,
Om dat een blinde hoop my als voor vast toe-seyde
De gunst van mijn Voogdes, so ick de tijd verbeyde:
Ia dese hoop die de'e, dat in mijn ongeneught
Ick vinden kost (helaes!) mijn alder-soetste vreught.
Dan nu so sie ick eerst, hoe dat ick ben bedrogen,
En hoe de broosche hoop heeft valschelyck gelogen.
Want als nu tien-mael had de silver-bleecke Maen
Haer holle rond gevult, en tien-mael weer ontdaen:
Sints ick uyt 't oog verloor de leyd-Ster van mijn leven
(Waer door mijn schuytjen wiert, gelijck verdwaelt, gedreven
In d'ongestuyme zee van klagen en misbaer,
Waer 't suchten was de wind, de tranen golf en baer)
Begost de dolle Hond met een uytsinnigh rasen
Zijn brandig-heeten ae'm vast over al te blasen,
| |
| |
En door zijn naar geblaf der Musen soeten sanck
In 't Leydsche Helicon niet meer een-stemmigh klanck:
Waerom de Hooge-School wierd voor een tijd gesloten;
Dies ick doe dacht mijn leet dat heeft de Go'on verdroten,
Vermidts zy my de tijd vergunnen dat ick mach
Mijn CLORIS weder sien, gelijck ick eertijds plach.
Doch als ick alder-dichtst was by mijn heyl gekomen,
So wierd my heyl en hoop door 't wan-geluck benomen.
Fortuyn, dat wrev'ligh wijf, 't welck nieuwers in volhert,
Dan dat zy stadigh om en om gedreven wert,
Die had (ay wreede daed!) mijn CLORIS toe-gesonden
Een droevigh ongeval, en haer daer mee gebonden
So even-staeg in huys, dat zy nauw had de moet
Om buyten hare deur te setten eens een voet.
Ick was ter plaets zy was, en mocht niet by haer komen;
Ick sagh meest alle daegh de groene linde bomen,
| |
| |
Waer onder ick haer had so menighmael gesien;
En nu mocht my niet meer een sulck geluck geschien.
Ick scheen recht Tantalus, die boven 't hooft heeft hangen
Veel lecker-smaeckend ooft, waer naer hem doet verlangen
Een hongerige lust, die door het aensien wast,
Doch d'app'len vliegen wegh, so haest hy daer na tast.
Hoe dickwils heeftmen my voor by haer deur sien draven,
Om slechs met een gesicht mijn heeten brand te laven:
Hoe dickwils en hoe lang heb ick vergeefs gewacht,
Dat ick by CLORIS soud' op 't lest eens zijn gebracht!
En soo 'k dan by geval haer sagh eens voor de glasen,
So wierd mijn vier maer meer gestoockt en opgeblasen;
Ia 't bracht my wel so verd, dat ick uyt ongedult
Mijn CLORIS somtijds gaf van mijn verdriet de schult.
Ach wreede! seyd ick dan, die lust neemt en behagen
In my dus iammerlyck met soo veel leets te plagen;
| |
| |
Koomt, koomt, koelt liever eens u wrevelig gemoed,
En u moord-gierigh oog in mijn onnoosel bloed:
Dan dat ghy my dus staeg doet duysent dooden sterven,
Doch dooden; waer dat ick geen rust door kan be-erven,
Maer naulyckx was geparst tot myne lippen uyt
Door ongedult en pijn dit klaeglyck-naar geluyt.
Of ick begon terstont (gelijck die schielyck komen
Wt 't rasen van een koorts, of uyt benaude dromen)
Te keeren tot mijn selfs, en had recht herten-leet
In 't geen ick had geseyd: dies ick 't my dus verweet,
Ha! onbesuysde tong, wie heeft dy macht gegeven
Te seggen 't minste quaed van 't leven van mijn leven?
Wie maeckt dy toch so stout, dat du vertreetst de wet
En 't nauw-bepaelde perck, dat ick dy heb geset?
Of weet-stu kaeckster niet, dat du maer bist geboren
Om uyt-te-spreecken 't lof van CLORIS mijn verkoren?
| |
| |
Daer nae dan ginck ick voort mijn gal en grimmigheyd
Wt-braecken op 't Geval, een oorsaeck van mijn leyt;
Ick noemden haer Beulin, en wreeder als de baren
Van d'eysselijcke Zee, die hare moeder waren,
Wanschapen ongediert, kael-koppige Sottin,
Vreught-stoorster, blinde feeckx, deughts erref-viandin,
Der boosen voedster-vrouw, Stief-moeder vande goeden,
Schijn-heyligh, die maer soeckt ons nar en geck te broeden.
En dit was alle daegh iae alle uur weer aen,
Tot dat ick (afgeslooft) nam voor my te bestaen,
Of ick door 't reysen sou mijn CLORIS konnen derven,
En of d'onleegheyt kon mijn vier wat doen versterven.
Doch even als een hert dat een gekromde pijl
Heeft in zijn teere borst, hoe 't meer in alder ijl
Sich om te vluchten stelt, hoe 't meer en meer doet dalen
Het doodelycke stael: Soo ginck 't oock met mijn qualen,
| |
| |
Die hoe ick verder vlood, hoe meer die in getal
Verveelden door de vlucht: en so ick by geval
Dan onder Nymphjes quam, in plaets van die te poogen
Met een soet onderhoud te trecken tot mee-doogen,
So sat ick als versuft, en als de stomme bloen
Die niet als na het schoon te sien en konnen doen:
'k Besagh nu dees, nu die; en vond ick dan eens hayren
Die lieflyck op-getoyt met duysend golfjes waren,
So dacht ick sulcken hayr mijn CLORIS oock verçiert,
Waer in als in een net ick eerst gevangen wiert.
Indien ick inden hoop sagh twee git-bruyne oogen,
Die met een soet gewelt een yeder tot hun togen;
So dacht ick, dit zijn recht twee broertjes van 't gesicht
Dat so soet-glinstrigh in mijn lieve CLORIS licht.
Ia wat ick quam te sien in dese vreemde landen,
Was oly inde vlam, en deed mijn vier meer branden.
| |
| |
Helaes wat sal ick doen? mijn CLORIS treckt mijn hert
Gelijck door's seyl-steens kracht het stael getrocken werdt.
Ick weet dat ick by haer geen middel heb te komen,
En even-wel en kan ick myne wil niet tomen:
Ick heb het al beproeft, ick heb van all's versocht,
En word hoe langs hoe meer in wanhoops schuyt gebrocht,
Dies ick (ten eynden raed) my gae voor 't leste keeren
Tot Minne-Godts Autaer, en my voor hem verne'eren.
Gelijck de Stuurman, die, wanneer zijn schae'loos schip
Word vande Noorde wind gedreven na een klip,
So dat noch anckers hem noch al de kabel-touwen
En konnen tegen 't slaen der baeren langer houwen,
Sich hoopeloos begeeft tot bidden, of misschien
Neptun in sulcken noot hem zyne hulp wou bie'n:
So keer ick my tot u, ô Godt die selfs de Goden
Hebt onder u gewelt, hebt onder u Geboden,
| |
| |
Houd op, houd toch eens op, en plaeght my doch niet meer,
My, die Dienaer ben, en die u ken voor Heer.
Recht liever uwen schicht en uwe felle pésen
Naer CLORIS steenen hert, dat u noyt heeft bewesen
Noch eer, noch eenigh blijck van onderdanigheyd:
Indien ghy haer verwint, so is voor u bereyd
Een groene Laure-krans: doch yeder sal u laecken,
Dat ghy u onderdaen u wreede kracht doet smaecken.
Of so door 't noot-geval u sulckx verhindert werdt,
En dat mijn dood alleen kan eynden myne smert,
So bid ick, dat ghy dit te weegh brengt, uyt mee-doogen,
Dat na-demael haer noyt mijn lyden heeft bewogen,
Mijn vroeg-verhaeste dood haer doch bewegen mach,
Dan sal de dood my zijn meer lief als 't leven plach.
|
|
Auteursrechtvrij