Rymkronyk van Jan van Heelu betreffende den slag van Woeringen van het jaer 1288

CXXXIV. 5 août 1289.

Bref dit pape Nicolas IV, adressé à l'archevêque de Trèves, pour faire relacher deprison l'archevêque de Cologne, et employer à cet effet les armes spirituelies².

venerabili fratri archiepiscopo trevirensi.

Nefandae praesumptionis excessus, in personam venerabilis fratris Sifridi Coloniensis archiepiscopi, magni utique ac honorabilis ecclesiae Dei membri, per impietatis filios, iniquitatis alumnos, Joannem ducem Brabantiae, Henricum de Juliaco et Adulphum de Monte comites, ecclesiae Colouiensis vassallos, et eorum in hac parte complices et fautores temeritate damnabili perpetratus, prout ipsius ecclesiae validus clamor insinuat, et querulis famae divulgantis affatibus aperitur, nuper apostolicae sedis auditum perculit, turbavit mentem, et ejus intima quasi diri doloris acu-

2 Le pape ignorait que l'archevêrjiic était sorti de prison depuis le mois de mai.

[p. 499]

leus sauciavit. Audivimus etenim, quod dux et comes supradicti, propriis non contenti limitibus, et temerariis ausibus data licentia, scelestisque operibus relaxatis habenis, contra fidelitatis debitum, quod eidem tenentur ecclesiae, temere venientes, conspirationem, conjurationem, et confoederationem cum civibus Coloniensibus, adversus praedictos archiepiscopum et ecclesiam nequiter inierunt; et tandem praeconceptam nequitiam producentes in partum, suaeque claustra malitiae reserantes, terram ipsius ecclesiae cum armatorum multitudine copiosa hostiliter invaserunt. Cumque castrum Worinc prope civitatem Coloniensem constitutum, et ad eandem, ut dicitur, ecclesiam pertinens, ubi tune idem archiepiscopus morabatur, arctius obsedissent, possessiones et bona ipsius ecclesiae in circumadjacentibus consistentia partibus multimodis quasi grassantibus, ac efferatis animis dissipantes, redditus, et proventus ejusdem ecclesiae ibidem inventos ignis incendio concremando; memoratus archiepiscopus tantis nou indigni commotus injuriis, tantis el tam gravibus damnis, quae in conspectu ejus sibi ac eidem inferebantur ecclesiae, non immerito provocatus; ac intendens, pront spectabat ad eum, pravis illorum conatibus obviare, congregata non modica ipsius ecclesiae copia vassallorum, qui sibi super hoc favorabiliter assistebant, contra ducem, comites et alios supradictos exivit pront poterat, resistendo. Demum dux, comites et alii praelibati, suo ad malum directo proposito, et manibus extensis ad scelera in eumdem archiepiscopum, et gentem ipsius impie irruentes, ac in gentem ipsam furentibus gladiis saevientes immaniter, illum, venerabilem utique Christi ministrum, et pontificalis dignitatis titulis reverendum, gravibus lacessitum injuriis, saturatum probris, et afflictionibus contumeliosis affectum capere ausu sacrilego praesumpserunt, eum carceralibus vinculis temeritate damnabili mancipantes, quem adhuc detinere dicuntur taliter mancipatum, nihilominus praedictam Coloniensem ecclesiam in possessionibus, et bonis ipsius multipliciter laedere, perturbare, et opprimere non desinentes, in grandem divinae majestatis offensam, apostolicae sedis contemptum non modicum, plurimorum scandalum, et grave animarum fldelium, quarum eidem archiepiscopo cura commissa dignuscitur, detrimentum. Et quamquam per nonnullos praelatos, et alias ecclesiasticas seculares personas, qui eisdem archiepiscopo et ecclesiae super tantis gravaminibus, injuriis, et jacturis pio compatiuntur affectu, penes ducem, comites, et alios saepedictos sit hactenus multiplictier laboratum, ut ipsi propriae saluti, et famae salubriter providentes, eumdem archiepiscopum pristinae restituerent libertati, ab ipsius ecclesiae turbalionibus, gravaminibus, et oppressionibus abstinendo, hujusmodi tamen labores steriles et inutiles abierunt: et quod pia quaesivit instantia obtinere nequivit, detentorum ipsorum detestanda duritia obsistente. Cum itaque tam horrendae tamque superbae temeritatis audaciam, et execrabilem ac nefariam detentionis injuriam archiepiscopi memorati nolimus, sicuti nec debemus urgente nos conscientia, aequanimiter sustinere, quin ad exerendum contra tanti facinoris patratores ultionis apostolicae gladium (maxime cum publicum et manifestum existat, illos hujusmodi flagitium commisisse,)prout expedit et decet procedamus: fraternitati tuae per apostolica scripta in virtute obedientiae districte praecipiendo mandamus, quatenus hujusmodi negotium, cordi nostro potissime insidens, sub promptitudine devotionis assumens, praetactos comites, eundem archiepiscopum, ut dicitur, detinentes, ex parte nostra per te, vel per alium seu alios juxta datam libi ex alto prudentiam diligenter moneas et inducas; eis nihilominus sub excommunicationis et privationis feudorum quorumlibet, quae ab eadem Coloniensi, et aliis quibusvis ecclesiis et monasteriis tenere noscuntur, poenis, quas co ipso praefatos comites incurrere volumus, si tuis, immo potius apostolicis monitis super hoc non curaverint efficaciter obedire; districtius injungendo, ut infra quindecim dies post monitionem hujusmodi praedictum archiepiscopum et alias secum captos, et detentos ab eis cum bonis ablatis eisdem, sublato cujuslibet diff-

[p. 500]

cultatis objectu, pristinae restituant libertati: et nihilominus eidem Coloniensi ecclesiae de damnis et injuriis ab eis in hac parte irrogatis eidem plenariam satisfactionem impendere non postponant. Datum Reatae, nonis augusti anno II.

Op. Raynaldi Annales ecclesiastici, t. XIV, p. 414 et 415.