Historica relatio duodecim martyrum Cartusianorum qui Ruremunde in ducatu Geldriae agonem suum feliciter compleverunt

Caput VII.

De tormentis, conviciis & ludibriis, quibus D. Vincentium Sacristam pietate & vitae innocentia spectabilem homines barbari affecerunt, deque ipsius patientia; ac quibus tandem cruciatibus mutilatum, quoque genere mortis interemerunt.

⁺ FUngebatur in Cartusia Ruraemundensi officio Custodis templi, quem Sacristam appellamus, D. Vincentius ab Herck, qui singularem crudelitatem, variaque tormenta & contumelias à nefariis hominibus istis pertulit. Nam detractus ab illis ê testudine templi, ubi delitescebat, cognitur prodere res Ecclesiae, quibus sublatis, volebant eum abducere in castra Principis Orangiae. Sed dum eum in platea alii milites, istorum socii conspiciunt, illis invitis & repugnantibus rapiunt eum, & velut praedam ferè immanes per medium civitatis & per forum trahunt, usque ad alteram urbis portam, trudunt, pungunt, illudunt, conviciantur, vulnera infligunt, & tanto furore in eum insaniunt, ut vix possent majori.

+ D. Vincentius Sacrista quam immaniter per urbem raptatus.

[p. 33]

Deinde nasum & ambas amputant aures, mentum in modum crucis findunt, & fodiunt, cutem in capite,⁺ nimirum à corona sursum versus abstrahunt, & nescio quid non malitię & nequitiae in miserum exercent.

Inter hęc sibi vicissim succedentia supplicia, verbis contumeliosis ipsum proscindunt, & per ludibrium & irrisionem aiunt illi: Concionare nobis Monache, imitatores scilicet eorum, qui Christo Domino illudebant dicentes; Prophetiza nobis, quis est qui te percussit?⁺ Cujus quidem Christi exemplo & noster Vincentius seipsum vincens singulari patientiâ, cupiebat esse discipulus ejus Magistri, qui cùm malediceretur non⁺ maledicebat, cum pateretur non comminabatur. Respondebat autem mansuetè tractantibus se injustè: Quid (inquiens) ego vobis concionabor qui non vultis resipiscere? Ignoscat vobis Deus, equidem lubens ignosco. Sed jam quaeso, finem tandem his cruciamentis imponite. Sic pius Vincentius: nolens vinci à malo, sed vincens in bono malum,⁺ desideravit imitari aliquo modo illum Magistrum suum qui crucifixus dicebat; Pater dimitte illis, non⁺ enim sciunt quid faciunt; & discipulum eum qui positis genibus cùm lapidaretur orabat clamans voce magna: Domine ne statuas illis hoc peccatum.

Tandem unus istorum perditorum militum qui reliquis⁺ clementior videbatur, volens breviori tormento longiores istos cruciatus terminare & concludere, displosit in eum sclopetum, ut in quodam scripto Monasterii reperi: quamquam ex eo necdum videtur occubuisse. Nam in illa Epistola, quam dixi Ruraemundâ ad Lovanienses scriptam de clade Civitatis Ruraemundanae (cujus copiam à R.D. Lindano Buscumducis missam à R.D. Decano Buscoducensi Gisberto Coeverinx accepi ) in ea, inquam, Epistola continetur quod etiam confossus sit Vincentius, & adhuc spirans pertractus ad Minoritarum Franciscanorum coenobium, & ad portae introitum, quâ ad templum itur, semivivus suspensus fuerit.

+ Truncatur auribus naribusque.

+ Matt. 26.

+ I. Pet. 2.

+ Rom. 12.

+ Luc. 23.

+ Act. 7.

[p. 34]

Libet hîc ea ipsa verba attexere, quae in dicta Epistola de mirâ excarnificatione & illusione, martyrioque⁺ hujus D. Vincentii ubique vincentis (ut mihi hoc dicto S. Augustini de Sanctissimo fortissimoque Martyre Levita Vincentio sic loquentis uti liceat) graphicè eleganterque scribuntur. Venerabilem Patrem Sacristam singulari pietate atque rara vitae innocentia spectabilem Monasterio abripiunt, quem chorali serica chlamide indutum ludibrii causa nebulonum manipulus cingit: cappam illam choralem undique per omnia in speciem reverentiae sublevantes subsequebantur aliquot, Dalmaticis, alii Albis, alii sacris casulis vestiti. De Missali diras, nescio quas, porcino grunnitu grunnientes, irreligioseque Deum blasphemantes & Kyrie eleyson obgannientes. Alii pium virum longé trahunt, in itinere insultantes, pedibusque in eum illudentes, & calcibus ferociter pulsantes. Praeibat quidam Crucem Dominicam sublimi manu gestans, oculisque ejus, non tam reverenter illam ostentans, quam in os subinde crudeliter impingens. Alii colaphos sacro impingebant capiti, fessisque longo protractu humeris dira subinde crudeli laniena infligebant vulnera. Tot igitur mactatus vulneribus, tot dissectus plagis, media in platea (quae inferior dicitur è regione Elephantis) foelix Christo cadit hostia, quam ex furiosis illis unus stricto mediam perfodit gladio. Sed adhuc spirantem ad Minoritarum usque pertrahunt Monasterium, ubi ad portae introitum, quà ad templum iter est, de laqueo semivivum suspendunt.

Haec ibi. Sepultum autem corpus ejus fuisse dicitur à bonis Catholicis non procul à porta illa civitatis, quae nigra appellatur: eo enim usque à sceleratis raptum per urbem fuisse dicitur. Post tres autem annos plus minus Reverendissimus Episcopus Lindanus curavit cadaver exhumari, ac primum quidem in vicino coenobio Franciscanorum nocte asservari, deinde postero die cum solenni processione ad Cartusiam nostram transferri, ubi decenter, ut par erat, sepulturae traditum fuit.

+ B. Aug. sermon. 8. inter sermones 17. à Parisiensibus additos in fine tomi decimi.