Reis door België en langs den Rijn

Dinsdag 20 Augustus.

Dolf en ik lieten ons scheren door een barbier. Feddo zocht eventjes het kantoor des Heeren de Bruyn op. Ik kocht een pet. Vervolgens stapten wij naar het Rijnspoor, waar een spoorboot gereed lag (allercomfortabelst ingericht) die ons om 10 uur naar de Moerdijk voerde. Het weer was gunstig; slechts ééns kwam er een klein regenbuitje ter verfrissing. Wij voeren de Maas langs voorbij het wachtschip, de fabriek en werf van Fijenoord, Kralingen, IJsselmonde, het huis ten Donk (een fraai buiten aan den oever gelegen waar eenige heeren aan het roeien waren), Hendrik-ido- Ambacht (waar Oom Cannegieter verscheidenen jaren als knaap bij zijn Oom den predikant doorbragt) naar Dordrecht, waar Tite (S. Singels- HaverSchmidt) met haren lieven Nico ons stond op te wachten. Wij hadden even tijd om aan wal te gaan en haar te spreken en te groeten. Toen ging het weer voorwaarts, langs de Kil naar de Moerdijk, over het breede water, waarin in 1711 Johan Willem Friso, stadhouder van Friesland, enz. verdronk. Aan den Moerdijk gingen wij over in den spoortrein. In den wagen, waarin wij gingen zitten, nam ook

[p. 7]

een bediende plaats van een Rotterdammer heer die naar Ostende ging. Zijn gezelschap was ons niet aangenaam.

Wij reden langs de stations Eeckeren, Cappellen, Calmpthout, Essen (waar wij onze bagaadje moesten laten visiteren door Belgische douanen, die zeer gemakkelijk en beleefd deden en ons naar geen passen vroegen, omdat, zoals wij later hoorden, voor Hollandsche reizigers naar België, Duitschland en Frankrijk geen paspoort meer vereischt werd), Roozendaal, Oudenbosch en Zevenbergen naar Antwerpen. De haver stond hier en daar op het land reeds in schoren. Wij zagen ook ploegen met ossen. Overigens waren de landerijen niet zoo goed in orde als bij ons. Om groot half drie kwamen wij te Antwerpen aan, alwaar men ons reeds in den trein, waarin te Essen verscheidenen jongelieden gekomen waren, gezegd had dat groote feesten waren ter gelegenheid van het Congres van Artistes (schilders) uit verschillende landen. Wij lieten ons met een vigilant door de Kipdorppoort brengen naar het Hôtel Bien-être ('s Lands welvaert of Bien-être de la patrie) nabij de voormalige in 1858 totaal afgebrande beurs. De logementhouder, Monsieur Corvilain, ontving ons ‘Hollanders’ met geestdrift en ofschoon het moeite scheen in te hebben om ons twee kamers naast elkaar met drie bedden te bezorgen,

[p. 8]

hij zeide dat hij er voor zorgen zou en hij hield zijn woord.

Wij begonnen met te wandelen naar de Meir, een breede straat met schoone huizen aan weerszijden, waaronder wij reeds spoedig het paleis des konings en het huis van Rubens opmerkten. Dit laatste heeft een fraaie gevel, waarin des schilders borstbeeld. Wij moesten er tegenover halt houden want een potsierlijke optogt of ‘ommegank’ kwam ons tegemoet. Het was een volksfeest dat om den tijd van eenige jaren hier telkens pleegt terug te keeren. Bijzonder vielen in het oog: een walvisch, voortrollende op bedekte wielen waarop een engel was gezeten die uit twee aan den walvisch bevestigde slangen ferme stroomen water over de menigte spoot die zich daartegen met parapluien verdedigde. Voorts een paar reuzen van bovenmenschelijke grootte, een Romeinsch veldheer en naar het scheen de Godin Minerva voorstellende, waarschijnlijk de reus die Antwerpen zou gesticht hebben en de Antwerpse Stedemaagd. De veldheer wendde zijn kop regts en links. Een driemaster waarin vertegenwoordigers van alle mogelijke volken. Een tempel waarin vertegenwoordigsters van verschillende kunsten, wetenschappen en bedrijven. Deze werd getrokken door paarden en geëscorteerd door verschillende soorten van kavallerie.

Wij wisselden nog enig geld in

[p. 9]

een wisselkantoor en wandelden naar de Groenmarkt of Place Verte, daarbij op de Eierenmarkt een beeld passerende, voorstellende een boer met een mand vol eieren, rondom hetwelk allerlei gedichtjes op borden geplakt ten pleziere van het volk waren opgehangen. Even als hier het eierenmannetje zoo zagen wij in bijna alle andere straten aan de hoekhuizen beelden van heiligen, de meesten heel lelijk en smakeloos. Op de Place Verte zagen wij het fraaie metalen standbeeld van Rubens van Willem Geefs.In de muzijktent daartegenover zong een liedertafel. Het fraaie met boomen beplante plein was vol wandelaars en voor het Café Francais zaten verscheidenen menschen. Wij dronken er een glas bitter (amer d'Hollande), dat duur en anders dan ons bitter was. Vooraf had Dolf in een zijstraat een strooien hoed gekocht. En nu werd het tijd om te eten. Om vijf uur ving dat werk aan en het ging goed. O.a. aten wij heerlijke zeekreeft. Na den eten stapten wij naar de Jardin Zoölogique buiten de Kipdorppoort, waar muzijk en en veel publiek was. De tuin is zeer mooi en wij zagen er vele fraaie dieren. Inzonderheid trof ons een groote verzameling zeer kleine vogeltjes en een groote Egyptische

[p. 10]

tempel met zebras en olifanten. Terwijl wij op den heerlijken avond prettigjes onze cigaar rookten en een glas Lambiek dronken op stoeltjes die het ons moeite gekost had om magtig te worden, kondigde een verwijderd gedonder ons aan dat het groote vuurwerk aanving, 't welk de stad Antwerpen bij gelegenheid van het Congres aan de artistes gaf. Wij maakten ons ijlings op weg; het volk wees ons dien. Den stroom der menigte volgende kwamen wij door een laan waar aan weerszijden een schoone gaz-illuminatie was aangebragt, vormende de namen van alle beroemde schilders van den nieuweren tijd. (Ik denk dat deze laan de avenue Charlotte was tegenover de lunette d'Herenthals. De ‘garçon’ van het Hôtel had ons de plaats van het vuurwerk als boulevard Léopold aangeduid). Aan de overzijde van de gracht die de lunette of schans van onze laan afscheidde werd een prachtig vuurwerk ontstoken, welks onderscheiden kleuren nog nooit door ons zoo schoon waren gezien. Door middel van electrisch licht werd daarenboven een tooverachtig licht op den schans geworpen. Wij wandelden langs de fraai geïllumineerde avenue Macerus, met schoone eerebogen

[p. 11]

opgeluisterd naar de stad terug maar zouden toen bijna in het duister van de stad zijn afgewandeld. Gelukkig wees men ons nog tijdig het regte pad, waarop wij nog even gelegenheid hadden om het laatste gedeelte te zien van de inwendige verlichting van den cathedraalstoren, waarmeê de feestelijkheden van den avond besloten werden. Nu wandelden wij nog een weinig rond, dronken een flesch wijn op de stoep van het café de l'Empereur op de Place de Meir en zochten vervolgens de Reedijk op, alwaar in bijna elk huis muziek gemaakt en gedanst werd. In Frascati dronken wij een glas bier. Een mengelmoes van zeevolk, militairen en burgers danste er met fraai getoiletteerde dames, schoone bloemen -maar die het liefste waas, de onschuld, misten. Na ook dit te hebben gezien zochten wij Mons. Corvilain op en gingen naar bed.