Heerlijk Helder

[p. 121]

‘Allemaal niet zo erg’
Michel De Coster (^o1962)

Bekend als bassist van De Mens, maar in het dagelijkse leven manager die zijn strepen verdiende in de ICT-sector. Eerst als directeur bij Telenorma, dan bij Colt en BT, en vervolgens als Executive Vice-President van Belgacom. Daarna werkte hij drie jaar als consultant, waarna hij als commercieel directeur bij de Franse telecomoperator SFR aan de slag ging. Hij schreef het boek No Nonsense (Lannoo, 2012), over leiderschap.

Waarom gebruikt u zo graag Engels jargon?

Het is niet dat ik het graag gebruik; het is veeleer een gewoonte geworden na jarenlange onderdompeling. Je staat er na een tijdje niet meer bij stil, het wordt geïntegreerd in je woordenschat en iedereen met wie je aan tafel zit begrijpt je. En dat is toch het belangrijkste?

Wie zijn helderder, Fransen of Britten?

Ik vind ze beiden niet echt helder, maar ik hou meer van het frivole van de Fransen. Britten zijn saaier in hun taalgebruik. Fransen spelen graag met de taal, zijn directer en expressiever; bij de Britten zit de boodschap soms onder een lading flegma verborgen. Ik voel me meer verbonden met die Franse stijl.

Is ‘Proximus’ helderder dan ‘Belgacom’?

Aan zo'n naamswijziging zijn een aantal voordelen en natuurlijk ook nadelen verbonden. Ik denk dat Proximus in Vlaanderen vooral een betere reputatie heeft, wat overigens de hoofdreden was om het te doen.

[p. 122]

Is een ‘CEO’ beter dan een ‘algemeen directeur’?

Ik vind algemeen directeur nogal oubollig. CEO is prima. Baas vind ik ook niet slecht, want dat zegt beter waar het op staat. Dat zie ik echter nog niet zo snel ingeburgerd worden. Het is allemaal een zaak van conventie, afspraak wat werkt of wat niet werkt.

Wat is uw favoriete buzzword?

Het is misschien niet echt een buzzword, maar ik gebruik vaak KPI. Dat staat in het Engels voor ‘key performance indicators’, in het Nederlands vertaald als ‘kritieke prestatie- indicatoren’. Het gaat om meetbare variabelen om prestaties van ondernemingen te analyseren. Het concept werd in 1961 al bedacht door McKinsey.

Welk buzzword mag verdwijnen?

Een win-winoperatie, want als iemand dat tegen je zegt, is hij je gegarandeerd aan het naaien.

Vecht een site als Vaagtaal.nl tegen windmolens?

Ja.

Wanneer is het begonnen met de managementtaal?

Ik heb het vooral zien doorschieten toen een aantal multinationale ondernemingen in België vestigingen zijn gaan oprichten, dus zeg maar eind jaren 1980, begin jaren 1990. Sindsdien is het managerees snel binnengesijpeld. Maar of ik dat nu erg vind? Ik denk het niet.

Werkt ‘out of the box denken’ niet meer op de lachspieren dan op iets anders?

Ik vind het ook een verschrikkelijke uitdrukking, maar je moet wel toegeven dat iedereen intussen wel begrijpt waar het over gaat en waar we naar op zoek zijn als we het gebruiken. En dat is toch wat zou moeten tellen: dat de ontvanger meteen begrijpt wat de afzender bedoelt?

[p. 123]

De Wethouder in Nederland noemt bobotaal het glijmiddel van bestuurlijk Nederland. Schept bobotaal inderdaad een band tussen managers?

Ik heb het zo niet met Wethouders en vooral niet als ze managers het koosnaampje bobo's geven, want daar zit al een negatieve lading aan vast. Of mag ik hem ambtenaartje noemen? Enfin, het is inderdaad typerend voor die groep van mensen die leiding geven dat ze jargon gebruiken, maar dokters hebben dat toch ook, en vissers?

Zijn bobo's net taalvaardiger dan anderen?

Je hebt taal nodig om mensen aan te sturen, dus laat ons hopen dat de managersgilde die kwaliteit beheerst. Tegelijk worden we ver overtroffen door politici wier enige kwaliteit is dat ze het (wat laat ik in het midden) goed kunnen uitleggen.

Fransen vertalen graag Engelse terminologie. Hoe zit dat in managerstaal?

Dat heb ik inderdaad gemerkt tijdens mijn twee professionele passages in la douce France. Soms wordt het een beetje lachwekkend eigenlijk, want de vertaling is dan zo slecht dat het nergens meer op slaat. Het begint al bij ‘een computer’: de hele wereld zegt ‘computer’, maar zij hebben het over ‘un ordi’. Het heeft mij er niet van weerhouden om een aantal Engelse buzzwords te blijven gebruiken, maar ik ben niet zeker of ze het allemaal wel snapten.

Kan bobotaal ook in een andere taal dan het Engels?

Nee.

Wordt managementjargon niet vaak gebruikt om te verbloemen?

‘Doorcommuniceren’, ‘proactief’, ‘hands-on-mentaliteit’,

[p. 124]

‘win-winsituatie’, ‘stakeholder’, ‘oplijsten’... Misschien draai je er met die woorden wel een beetje omheen, maar het is nu ook geen drama als je er wat taalvaseline aan smeert. Bij delicate materies als ontslag of reorganisaties moet je directer zijn, vind ik.

Wat is uw eufemisme voor ‘ontslaan’?

‘De samenwerking beëindigen’. Het klinkt zakelijker, minder agressief, maar wel kordaat. En dat moet je in dat soort situaties vooral zijn.

Hebben uw werknemers uw boodschap ooit fout geïnterpreteerd?

Jazeker, en dat ligt altijd aan diegene die de boodschap geeft. Je mag de schuld nooit doorschuiven. ‘Ze hebben mij niet goed begrepen’? Dat betekent dat je het niet duidelijk gecommuniceerd hebt.

Heeft u ooit bullshitbingo gespeeld?

Nee, en ik ben dat ook niet meteen van plan. Ik zou niet geweldig scoren, denk ik.

Gebruikt u ooit managementtaal als muzikant?

Gelukkig moet ik op het podium alleen bas spelen en naast het podium wordt er alleen vuile praat verkocht, dus neen.