Hulde aan Helmers. Lofdichten op Jan Fredrik Helmers (1767-1813)

[p. 35]

B.H. Lulofs
Ode

Auch ein Klaglied zu seyn im Mund der Geliebten ist herrlich,

Denn das Gemeine gent klanglos zum Orcus hinab. (Schiller)

Hoe, Helmers stierf! en zonder praal of luister
Daalde in het graf zijn stoflijk hulsel neêr!
Hoe, Helmers stierf! en van geen citersnaren
Klonk nog één toon, dien grooten Bard ter eer!
Geen marm'ren zuil rijst over zijn gebeente;
Een handvol aard' slechts dekt de heilige asch
Van hem, die waard het prachtigst grafgesteente,
Die Hollands roem en Hollands glorie was!

Ondankbaar volk! - Verdient dan hij, wiens schedel
Door Phoebus zelf met lauw'ren werd getooid,
Niet, dat de hand van zijne medeburgers
Een enkel bloempje op zijne grafzerk strooit?
Hoe! heeft niet hij op 't heerelijkst gezongen
Van hen, die eens 't geweld van Arragon,
Die, ô Castielje, uw dwing'landij bedwongen,
En al den trots van 't magtig Albion? -

Ondankbaar volk! ô, Wend den blik naar de oorden,
Waar 't licht der kunst in Weimar schitt'rend gloort,
Vaar 't Musenkoor, verrukt en opgetogen,
Uw' tooverzang, ô Schiller, heeft gehoord,
En staag nog kranst, ô Goethe, uw zilv'ren haren!
Hoor daar, hoe dof het statig graflied klinkt!
Schouw al de praal van kostb're lijkgebaren,
Als de ijz'ren slaap op Wielands oogleên zinkt!

Of zie, waar ginds Lutetias paleizen
In trotsche pracht zich heffen naar omhoog,
Zie dáár dien stoet van achtb'ren slepend nadren;
Zie 't droef gelaat, zie aller somber oog!
Hoor daar den lof van 's Reed'naars lippen stroomen,
Als hij, die 't zoet der Landrust heeft gemaald,
Naar 't hemelsch oord de wijkplaats heeft genomen
Waar zuiv'rer licht dan 't aardsche zonlicht straalt!

[p. 36]

 

Maar 't groote en 't schoon' behoeft geen eerbetooning,

 

Om eeuwig en onsterflijk te bestaan;

 

Geen rouwpraal schenkt ons de onverwelkb're lauw'ren;

 

Onsterflijkheid is 't loon van groote daân.

 

Als 't Nakroost eens, verrukt, op een' Beschermer

 

Des Staats, of Bard, uit ouder tijden staart,

 

Dan vraagt het niet, of onder 't prachtigst marmer,

 

Of luttel zand hunne assche ligt vergaârd.

 

 

 

Zoo klonk misschien, toen naar de stille dalen,

 

Waar Lethe ruischt, Homerus schim ontvlood,

 

Geen enk'le toon voor hem, die Griekens Helden

 

Den tempel der onsterflijkheid ontsloot.

 

Doch eeuwig blijft zijn godlijk lied verrukken:

 

Nog grieft ons hart, Andromaché, uw klagt;

 

Nog zien we uw Ga zijn zoontje in de armen drukken,

 

En hoe ge, uw oog in tranen glinst'rend, lacht! -

 

 

 

Zoo strekt, wat ook de vuist des tijds verpletter',

 

Een 's Helmers roem zijn woede nooit ten buit;

 

Der graven nacht verdoove 't licht zijns levens,

 

Niets dooft de zon van zijne glorie uit;

 

teloog Eeuw op Eeuw in 't peilloos niet verzinken,

 

Geslachten rijzen en Geslachten ondergaan,

 

Voor elk geslacht zal zij op 't heerlijkst blinken,

 

Elke Eeuwkring staart verrukt haar glansen aan.

Algemeene vaderlandsche letter-oefeningen 1813 ii 508-509.

Motto van Friedrich von Schiller (1759-1805), Duits dichter, historie- en toneelschrijver: DHN vi 256. Geciteerd zijn de slotregels uit ‘Nänie’ (1799-1800): Friedrich Schiller, Gedichte (cd. Georg Kurscheidt) (Frankfurt am Main 1992: Werke und Briefe 1) 182-183.

Barthold Hendrik Lulofs (1787-1849) studeerde rechten te Groningen, werd in zijn geboortestad Zutphen advocaat, maar in 1815 te Groningen hoogleraar Nederlandse taal en welsprekendheid. In zijn aantekeningen van 1836 op geschriften van Huge Blair gewaagt Lulofs voortdurend van de ‘grote Helmers’. Eerst na zijn dood werden zijn verspreide gedichten door Hajo Albert Spandaw (zie aantekening) gebundeld.