Winterbloemen

(1879)–J.P. Hasebroek– rechtenstatus



[pagina 23]
Twee stemmen. Daar fluistert van Boven Een stem tot den mensch: ‘Voor 't heimwee der ziele Stelt de aarde geen grens.’ Daar klinkt langs de straten Een stem van Beneên: ‘Zoek onder de wolken Uw heil maar alleen!’ Die tweederlei stemmen Omhoog en omlaag, Ze plaatsen ons telkens Voor de opperste vraag:
[pagina 24]
‘Wat zijt gij, o stervling, Van d' aanvang geweest? Uw levensbeginsel - Is 't Stof, of is 't Geest?’ Wie zal 't ons verklaren? - Natuur geeft geen licht. Zij bindt zich den sluier Te vast voor 't gezicht. De Rede staat twijflend: Zij tuurt, of de schaal Ter rechte of ter slinke Omhoog rijze of daal'? Der Wetenschap leent zij Nu luistrend het oor; Straks geeft zij aan de inspraak Des harten gehoor; Maar als zij nu beiden Hun antwoord haar biên, Wat rest dan als slotsom? - Een eeuwig Misschien! En wat spreekt de Tijdgeest? Voor hem toch, als heer, Buigt vaak zich èn Rede Èn Wetenschap neêr! O! hij heeft gekozen! O! hij noemt de Stof Zijn Maker, zijn Meester. En maakt hem zijn hof.
[pagina 25]
Als eens Polyphemus, Heeft hij maar één oog, Ter nêerziende op aarde, En geen voor Omhoog. Hij graaft uit den bodem Der mijnen zijn Schat; Hij laaft zijn Genotzucht, O druif! met uw nat; Een glimlach der wereld Volstaat hem voor Roem.... Hij zelf en zijn streven - 't Zijn vlinder en bloem! Is 't vreemd, dat hij 't zoeken Des broeders belacht, Wiens hart nog iets Hoogers, Iets Beters verwacht? Onnoozele dweeper! - Zoo hoor ik een stem, Die schaterlacht naast mij: - Belachen wij hem! Ter kinderenkamer Ga 't kind, waar hij hoort; Daar heeft hij van baker Zijn sprookjes gehoord. Wat spreekt hij van vleuglen, Gehecht aan de ziel? - Van was zijn die wieken!... Hoe Phaëton viel!...
[pagina 26]
Hij droomt zich een wereld Ter keerzij' van 't graf? - Zoo schildert men kinders Luilekkerland af. Hij spreekt van een Wezen, Dat eenmaal ons schiep.... Wij waren 't, wier dichting 't In aanwezen riep! Hij roept van Geweten, Van Inspraak en Plicht? - All' klanken! De webbe Der spin heeft meer wicht! Reeds leerde ons Voltaire: ‘Leef vrij naar 't u lust! Een kind is het leven: Dodijn het tot rust!’ Zoo spotlacht de Tijdgeest, En hoor ze om u heen, 't Legioen zijner kindren Is gansch met hem één. Een blijd Gaudeamus Van 't dartele koor Klinkt rond door de wereld, Van achter tot vóór. Doch ginds zit in 't eenzaam Een peinzende neêr; Hij hoort in zijn celle 't Gejubel van veer;
[pagina 27]
Maar luider toch heft zich Een kreet in zijn hart, Die galmt als de noodkreet Van 't weesje in zijn smart. Die kreet klinkt als weêrspraak, En luidt roept zij: Neen! Op 't lied der verleiding Van de ijdle Sireen. Neen! neen! roept die stemme, Mijn hart, bang te moê, Het stopt voor uw zangen Zijn zielenoor toe. Een afgrond toch gaapt hier, Als 't zeebed zoo diep: Dien vult de Oceaan slechts, Waarom hij steeds riep. Geen trekvogel zonder Een Zuid, dat hem trekt: Geen ziel zonder hemel, Die 't heimwee verwekt! Geen kind zonder vader, Geen mensch zonder God! Mijn hart is zijn maaksel, Zijn werk is mijn lot! Ik ben als het water: Van boven kwam 't neêr, En 't keert weêr naar boven.... Mijn Einde is de Heer!
[pagina 28]
Van keerkring tot polen, Die kreet klinkt rondom: Hem galmt ook mijn ziele Luid roepend weêrom. En 't Ja! der Ervaring Stemt mede in dat woord: Er is toch daarboven Een Oor, dat mij hoort. Er is toch Daarboven Een Hart, dat mij kent, En dat tot zijn schepsel Genadig zich wendt. Er is toch Daarboven Een Liefde, wier gloed De weêrmin mijns harten Kan wekken en voedt. Er is toch Daarboven Een God, wiens bestaan Van 't raadselvol leven 't Geheim mij doet raân. Ontneemt gij dien God mij, 't Wordt rondom mij nacht: Maar geef hem mij weder - En 't morgenrood lacht. En niet slechts hier binnen Verneem ik die stem; Een stemme ook van Boven Weêrgeeft haar vol klem.
[pagina 29]
Die stemme des hemels, Zij spreekt in Gods Woord, Waarin voor 't geloove Gods wonderlicht gloort. Ze is Gods Evangelie; Zijn bô bracht het hier, Op wolken gedragen Van bliksemend vier. Ze is 't boek vol van wondren, Maar, zoo gij ze zocht, Nog meer zijn de wondren, Die 't zelf heeft gewrocht. Dat boek, als het Godswoord, Dat de aard heeft gesticht, 't Zij licht! dus gebood het, En zie! het werd licht. Dát boek, als het Godswoord, Bracht, sinds men het hoort, Uit 's Heidendoms bajert 't Schoon Christus-rijk voort. Vraag honderd geslachten, Vergaan sinds dien stond: Een honderdvoud Amen Weêrklinkt uit hun mond. Vraag Dichters en Wijzen, Die staan aan ons hoofd: Zij hebben als lichtbron Dat Godswoord geloofd.
[pagina 30]
En sprak zoo noch Wijze, Noch Dichter op aard, Één mensch - o! ik bidde 't - Één mensch bleef bewaard, Die, scholden ook allen Zijn licht voor slechts schijn, Op 't Godswoord zou steunen.... Die laatste.... ik zou 't zijn! Maar neen! neen! geen laatste, Geen enklen alleen, Die met mij voor 't Godswoord In 't worstelperk treên. Nog duizenden zijn er, Ja, zonder getal, Wier Amen mijn Credo Bezegelen zal. Ja, 't is soms, als scheurden De wolken omhoog, En daagde uit den hemel Een lichtplek voor 't oog; Als baadden steeds meerdren Hunne oogen in 't licht, Na zoo lange ontbering Meer lief voor 't gezicht; Als klonken er stemmen Van vooglengezang, Die fluiten: De lente, Zij toeft niet meer lang;
[pagina 31]
Als klonk een bazuine Van verre uit den dom: ‘De Heer gaat verschijnen!...’ Ja, Heiland! ja kom! Maak einde aan de worstling, Die de aard scheidt in twee: Verdeel.... neen! deel blinden 't Geloofsgezicht meê!

Vorige Volgende

Twee stemmen.