Het dagboek van dr. G.H.C. Hart

Dinsdag 17 september 1940

't Is één uur 's nachts en ik zit op mijn 2 cm dikke matras in den schuilkelder; rechts van mij in den gang slapen (en snorken!) twee mannen; aan de andere kant twee vrouwen. Er is net een luwte in een hevig bombardement, zij 't dan niet zoo hevig (nog!) als gisternacht, waarover straks meer.

Ik kan nog niet slapen en rook, al schrijvende een sigaretje. Vijf minuten geleden zaten we weer midden in de Duitsche belangstelling: ik telde in ongeveer een kwartier een tiental bommen hier in de buurt; precies het geluid van een vuurpijl in omgekeerde richting. Geen prettig gevoel telkens: je kunt tot twintig tellen ongeveer vóór hij neerkomt. De schuilkelder heet vrij veilig, maar wat is bestand tegen een ‘direct hit’? Maar we nemen het langzamerhand nogal lakoniek op; de nachtaanvallen op Londen duren nu al ruim drie weken en in hun tegenwoordige hevigheid en Rücksicht[s]losigkeit al elf dagen.

Gisterennacht was het al heel erg: men had het vooral op de Westend begrepen en wij hebben hier dan ook ruimschoots ons deel gehad: van twaalf tot één telde ik ongeveer twintig zware bommen in onze buurt. - - -²³⁰

Van 6 tot acht slaap ik nog in mijn eigen bed: na een warm bad ben ik gelukkig weer fit en wandel met Welter naar het Departement: ons Underground Station, Regent's Park, is nu ook gesloten. De wandeltocht gaat langs allerlei omwegen: overal is een gebouw ingestort, of ligt er een tijdbom en is de straat afgesloten: Lower Regent Street, Bond Street, Bruton Street. De Burlington Arcade is opnieuw getroffen. Het Londensche straatgeluid is niet meer het gerommel van auto's, maar het gerinkel van gebroken glas, dat overal wordt aangeveegd: het waait flink en het lijkt mij, dat die glassplinters nog gevaarlijk zijn voor je oogen.

Gisteren van de 24 uur 15½ uur luchtalarm: 't is wel erg afmattend, maar men houdt zich flink. Alleen is de Regeeringszorg voor onderdak

230 Details over het bombardement weggelaten.

[p. 126]

voor de duizenden en duizenden menschen m.i. nog zeer onvoldoende: dat zal moeilijkheden geven. Gisteren hebben al 50 menschen zich meester gemaakt van de schuilkelders van de Savoy. Wie geeft hen ongelijk? Men moest alle leegstaande huizen in de West End - en dat zijn er heel vele - requireeren.

Er zijn in September volgens Regeeringsopgaven in Londen 2000 dooden en 8000 gewonden. - Daar komen de Duitsche raiders weer en het afweergeschut begint weer in actie te komen: het tweede bedrijf van den nacht begint. Ik ga maar weer wat liggen en zal trachten te slapen. Quel chien de vie! Je weet, dat ik van een hard bed houd, maar dit tweevinger dikke matrasje op een cementen vloer, nu al ongeveer een week lang, is ook mij een beetje ál te hard: mijn botten zullen wel gauw naar buiten gaan steken. Wel te rusten! Buiten hoor ik net weer de bellen van de brandweer.