Drie dode dwergen (onder pseudoniem F.R. Eckmar)

[p. 28]

Hoofdstuk IV
Late bezoekers in het Vuile Weespad

Toen inspecteur Boyarski huiswaarts keerde zat zijn vrouw, de slanke benen op het tafelblad, hem rokend op te wachten. De inspecteur veronderstelde althans dat zij op hèm had zitten wachten, al zei de stem der werkelijkheid in zijn binnenste dat het professor Heavenstone geweest was die haar wakker hield, de schrijver van: ‘Construction of the cranulum and Criminality’. Mevrouw Inspectrice Yvonne Boyarski-Delpêche was een geleerde mevrouw, haar charme was dat geen van beide kwaliteiten haar aan te zien waren. Een man was vermoord in het Vliegenbos, van de dader was alleen de pet gevonden; de recherche zocht als razend naar de leverancier van de pet, doch mevrouw Yvonne Delpêche had haar opgemeten. Deze opmetingen, in combinatie met wat Lombroso, Heymans, Heavenstone en Montegrazza de moeite waard hadden gevonden om neer te schrijven, hadden haar medegedeeld dat de moordenaar: a. een habsburgse onderkaak had, b. een kalebasneus en zitwangen, c. dat hij vermoedelijk linkshandig was en d. dat zijn jeugd was verontrust door kinderstuipen. Enkele hypothetische punten konden nog worden verondersteld: knopvingers, platvoeten en rildijen; maar hiervan kon inspectrice Delpêche niet zeker zijn, daarom hield zij het voor zichzelf. Dat de pet nog verrassingen in petto had, daarvan was zij zeker; en daarom trof haar man haar, diep in de nacht, zittend met de benen op de tafel, een ‘Régie’ sigaret tussen de lippen en een pruttelende samowar naast zich op een driepoot.

Hij zuchtte nadat hij met de deur had gebonkt, mikte zijn hoed op de haak met een plof; eindelijk klonk het geliefde geluid: ‘Bonsoir, mon amour. Tu es tard.’

Zij kusten elkander; zij spraken Frans, zij dronken thee, zij praatten over petten, over de rochelaar van tweehoog, en eindelijk, als night-cap, over koning Rouperdopouppy.

Het meisje, dat inspecteur Gregor Boyarski H.P.A. met trots zijn betere helft mocht noemen, zette grote ogen op, hetgeen altijd een genoegen was om naar te kijken. Boyarski voelde zich plotseling meer man dan hij die ganse dag gedaan had; hij ver-

[p. 29]

haalde, met geraffineerd luchtige stem, van de diefstal, de driedubbele intoxicatie en de pijnappelachtige mummie.

‘Tiens!’ zei het meisje. ‘En alle ramen waren gesloten?’

‘Absoluut.’

‘Geen opening, hoe klein ook, was over?’

‘Geen enkele. De ramen zullen allicht niet hermetisch gesloten zijn geweest; maar ruimte om een hand door te steken, of een pistool, of een mes voor mijn part; nee. Die was er niet.’

‘H'm.’ Een rookwolk schoof omhoog. ‘Ténébreuse affaire...’ ‘Dat zei de professor ook...’ mompelde Boyarski.

‘Quel professeur...? Fidèldy?’

‘Nee... de man heet trouwens Fiedeldij. Een eerbare Hollandse naam. Waarom dacht je dat 't Fiedeldij was?’

‘In verband met 't vergif. Ik dacht dat je zijn advies ingewonnen had; hij is een van de knapste toxicologen.’

‘H'm. Nee, 't was professor Viruly. Anders geen kwaad idee van je, ik denk dat ik maar 's naar die Fiedeldij toe zal gaan.’

‘Dan moet je 't vannacht doen. Overdag ligt hij te slapen.’

‘O ja, da's waar. “De Schone Slaapster van het Vuile Weespad” noemen ze 'm, is 't niet?’

‘Ja. 's Nachts scharrelt hij rond. Ik heb hem 's opgebeld, toen met die vergiftigings-affaire in de Ossenspooksteeg. Un grand savant, maar...’

‘Maar een raar nummer. Jaja, ik weet 't. Vannacht maar 's op af gaan. Thee!’

Zij dronken thee. Zij aten sandwiches. Zij rookten weduwen en régies. Eindelijk Yvonne:

‘Tiens, toi... Weet je al waar je beginnen moet?’

De kleine man zei h'mh'm en knikte.

‘Vreemd hè, van die pigmeeën-mummie...’ ging het meisje voort.

‘Dat-ie zo zeldzaam is, wat?’ zei de kleine man, geheimzinnig grijnzend.

‘C'est ça...’

‘En dat ze 'm zó maar cadeau hebben gekregen? Hè...?’

‘Juist, 't British Museum is anders niet erg vrijgevig...’

‘Engel van mijn hart, je trof de roos. Dáár ga ik beginnen. Punt één: waarom gaf men de mummie cadeau, die toch zo bijzonder kostbaar moet wezen?’

Zij zwegen. De zoutige stank der weduwe en de geur der régie sloten vrede onder de zoldering.

[p. 30]

Het meisje:

‘Er is nog iets raars...’

Boyarski:

‘Dat professor Viruly niet om Rouperdopouppy gesmeekt heeft...’

‘Het “kostbaarste stuk van het laboratorium”.’

‘Precies. Zijn stilzwijgen wil ongeveer zeggen: houd 'm maar, mij brengt-ie toch niks als gedonder.’

Yvonne wierp een peukje in de haard.

‘Conclusie: aan Rouperdopouppy zit een luchtje.’

Boyarski grinnikte in een observatie-wolk. ‘Mevrouw; mijn overtuiging is nogmaals bevestigd.’

Toen de samovar was leeggedronken en de sigaretten waren opgerookt, pingelde de Westertoren het versleten liedje van enen. Het echtpaar Boyarski begaf zich op weg; de maan scheen helder boven de grachten. Ze spraken niet veel onder de wandeling; halverwege ontfutselden ze een pakje sigaretten aan een automaat. Hun schimmen beenden haastig door de duisternis, af en toe viel een woord.

Tegen twee uur stond men in een dompig slop; het Vuile Weespad, hartje Mokum. In een scheefgezakt huis woonde een hooggeleerde vos: professor doctor Georg Fiedeldij, schrijver van een veertigtal werken en verschrikker van een ontelbaar aantal dames. Autoriteit op gifgebied, meester op het slappe koord der historie van heksenprocessen. Hij had een hond en hij had een aap; een huisknecht en een lorre. De hoogste elektriciteitsrekening ter stede was zijn en de gruwelijkste reputatie van het pad. Boyarski kende hem hoofdzakelijk van naam; gemiddeld eens in de maand rukte de brandweer uit, omdat een zenuwachtig man in nachthemd een verschrikkelijke ontploffing had te melden in het Vuile Weespad; onveranderlijk kwam de politie er aan te pas, om aan een deur te bellen waar niet bellen op stond, en onveranderlijk was het antwoord van een rimpelig hoofd, dat om een kiertje kwam kijken: ‘Het is niets, mijne heren, het is volstrèkt niets: er is een retortje gesprongen.’

Die nacht belde men zonder brandweerman, het duurde lang voor er antwoord kwam. Eindelijk dreinde een luikje open en een schorre stem vroeg: ‘Wat mot dat daar?’ Yvonne zei: ‘Madame Boyarski-Delpêche’. Het luikje ging weer dicht, zij wachtten een wijle, toen rammelden kettingen en de stem zei: ‘Kom d'r in; máár... denk erom. Voeten vegen.’

[p. 31]

Men volgde de huisknecht; hij bleek al even scheef als het huis zelf. In de gang, laag en donker van tapijten, hing een penetrant oosters luchtje. Zij deponeerden hun buitenkleding op een klerenstander, die reeds aanzienlijk was overladen met mantels, pijen, mutsen, jassen, bouffantes, knuffelaars en paraplu's. De huisknecht keek argwanend toe.

Zij werden binnengelaten in een muf vertrek. Een roze schemerlamp gaf een weekhartig licht, dat naar odeur leek te ruiken. Gordijnen, stoelen, canapé en tafelkleed, alles was pluche, rood-verschoten. Bij het raam stond een paardeharen stoel, in alle zetels hingen antimakassartjes; het was als betrad men op een historische tentoonstelling een burger-milieu uit het eind van de negentiende eeuw. Een geschilderd beeld van een negerin stond water te putten boven een bloemenbak met primula's en gedraaide poten. Een antiek schaakspel stond op een standertje waarvan het blad was ingelegd met sigarenbandjes. Aan de wand gekleurde platen uit 's werelds sentimenteelste periode, dametjes met üppige Brüste, vogeltafereeltjes en stillevens van haasjes met groenten, gevat in zwart-ovalen lijsten; onder de lijsten hingen zwart-zijden kwasten. In een hoek stond iets met een buik onder een doek, af en toe hoorde men onder de tafel de mopshond snurken. De huisknecht zei dat men mocht gaan zitten, de professor was even ergens.

Men ging zitten; keek argwanend rond. Opeens een krijtstem: ‘Sit je lekker?!’

Yvonne schrok, Boyarski gaf een onderdrukte kreet, stond op, keek rond... niets. Stilte.

Hij ging weer zitten, ietwat verontrust.

Weer de stem: ‘Hee! Sit je lekker?!’

De inspecteur stond op als een man, keek onder tafel (de mopshond gaf een grauw), achter de gordijnen, in de bloemenbak. Daar stond alleen een buste van Luther, met in de schedel een gat voor een gedachtenisbloem, een roosje-zonder-doornen of een immortelletje. Weer ging hij zitten, op alles voorbereid.

‘Aha! Hee! Sit je lekker?!’

Toen ging Yvonne naar de doek, waaronder het iets stond dat een buik had. Zij ontblootte de buik: het was een kooi. Op een stokje zat een papegaai tegen het licht te knipogen. ‘Puk! Ete!’ zei de papegaai, deed toen allebei zijn ogen dicht met witte velletjes, alsof hij iets veel te groots had ingeslikt, en stak de kop in de veren.

[p. 32]

Boyarski, die een dierenvriend was, kriebelde op de kooi; maar hij deed het vals. In zijn hart had hij het gedierte reeds gekeeld. Een theosofe zou het hebben voorspeld: de papegaai voelde zijn fluïdum met het onbevlekte instinct der dieren. Eén oog ging open, het andere bleef dicht, toen zei de papegaai: ‘Sekreet. Jawel professor.’

Yvonne trok de doek weer neer, uit de buik sprak de stem: ‘Puk! Ete!’

Na verloop van tijd zeurde een deur, de mopshond geeuwde en zijn staart kwispelde tegen de tafelpoot met het sinister geluid van een klopgeest. Het gordijn, dat in een hoek van het vertrek hing, bewoog, een hand zocht daarachter naar een uitgang. Toen kwam de hand te voorschijn, geel en sappig als was zij van kaas, toen een pijp en eindelijk de professor. Hij was niet groot, ‘een gematigd manspersoon’ om met het politieblad te spreken. Op zijn hoofd droeg hij een soort tulband met een tompoes, om zijn pafferige leden een kamermantel, aan de voeten een paar berenpantoffels met kaalgesleten tenen. Alles had als kleur rat-bruin, behalve de tulband die zwart, en het buikkoord dat ook zwart was. Maar het gezicht van professor Fiedeldij was werkelijk iets aparts: het leek op dat van een witstuit-gorilla. Groot, plat en bleek, dat waren de hoofdtrekken. Haast geen neus, haast geen ogen, haast geen mond en helemaal geen haar; de verst-uitstekende delen waren de adamsappel en de achterhoofdskwab, doch dit zag men pas toen de professor het gordijn dichtdeed.

‘Goeden avond,’ zei hij. ‘Goeden avond, goeden avond. Goeden avond.’

Zijn stem was fluisterend en vol binnenpret, als die van een conspirateur; zodra hij sprak kwamen roze blosjes te blozen op zijn konen, hetgeen de indruk nog verhoogde dat men elkander hier ontmoette om iets gruwelijks te bekonkelen onder de deken van de nacht. De professor drukte hun handen met de linker; met de rechter hield hij het roer van zijn pruttelende hangpijp vast, waaraan hij, zenuwachtig glimlachend, zoog na ieder woord, zonder dat er rook uitkwam.

Het was kennelijk dat de hooggeleerde zijn krachten tot het uiterste inspande om beleefdheid te betrachten en voorkomendheid. Hij schoof hun stoelen naderbij, glimlachte en babbelde onophoudelijk, informeerde naar de gezondheid van lieden die hem en hun volstrekt onverschillig waren, maar uit de zijdeling-

[p. 33]

se blik van zijn fletse ogen en uit het schrikachtig gebaar, waarmede hij bij tijd en wijle het hoofd luisterend wendde naar de deur, bleek dat zijn geest elders vertoefde en dat hun inbreuk op zijn afzondering van de wereld hem hoogst ongelegen kwam, al droeg hij zijn kruis als een heer. Hij futselde met een thee-outillage die achter een gordijntje stond; toen Yvonne hem aanbood te helpen wees hij haar zo gechoqueerd en zenuwachtig af, als had zij hem een oneerbaar voorstel gedaan. Hij keerde terug met een tweetal koppen thee, pootje-badend in overstroomde schoteltjes; daarna, zette hij zich in de paardeharen stoel en waste zijn handen op het droge.

‘Professor,’ begon de kleine inspecteur, nadat hij een slok van het lauw-bitter vocht met mannenmoed had omlaaggewurgd, ‘wij zitten...’

‘Haha! Sit je lekker?!’ krijste de papegaai in de buik onder de voile.

De professor schonk er geen aandacht aan, hij keek naar Boyarski's mond met weemoedig glimlachende veins-belangstelling.

‘... Wij zitten met een héél moeilijk probleem,’ ging de kleine man voort. ‘Het betreft een vergiftigingsaffaire.’

‘Ach...!’ In des professors fletse ogen werden vreemde lichtjes ontstoken. Hij greep het roer van zijn hangpijp vast als was het een harpoen en zat hij op de plecht van een sloep om een walvis te dollen.

‘Hedenmiddag troffen wij twee jongelieden aan, ik zal u de preliminariën sparen, en deze jongelieden waren, althans dat veronderstellen wij, geïntoxiceerd met een onbekend gif, dat een zeer zonderlinge uitwerking had.’

‘Hoe toegediend?’ informeerde de professor; zijn stem was allerminst weekhartig meer, ook luisterde hij niet meer naar de geluiden van buiten.

‘Interveneus,’ antwoordde Boyarski, ‘een punctie tussen de halswervels. Om precies te zijn: tussen atlas en draaier.’

‘Symptomen?’

‘Ja... dat is nu juist het eigenaardige. De symptomen waren bij allen gelijk, want we hebben inmiddels een derde geval te melden. De slachtoffers zitten roerloos op een stoel, zien niets, horen niets, een toestand van algehele verdoving. Maar de hoofdzaak is... een liedje.’

‘Een liedje? Hoe dat?’

[p. 34]

‘De slachtoffers zingen een tweeregelig versje, eindeloos herhaald, er is geen stuiten aan. Zij zingen het tot zij lichamelijk volkomen uitgeput zijn, het enige middel om hen tot bedaren te brengen is een injectie met een sterke dosis morfine.’

‘Aha...’ De professor knikte verheugd. ‘Paralytische kramp van stembanden, kaakspieren en strottenhoofd dus. Inderdaad... héél eigenaardig. En vertelt u mij eens, meneer de inspecteur: zijn er andere symptomen? Braken, stuipen, bloedingen van de tong, schuimontwikkeling, krampachtig trekken van de handen, hyperfunctie van de speekselklier, tranenvloed, dodelijke bleekheid?’

‘Ik zou het u niet kunnen zeggen, professor...’ bekende Boyarski.

‘H'm... ja... 't doet er niet toe. Waar zijn de patiënten?’

‘In het Wilhelmina-gasthuis, professor.’

‘Juist. Ik zal daar om een uur of vier eens heen gaan. H'm... Jaja. Hoe laat is het nu?’ Boyarski wierp een blik op zijn polshorloge. ‘Zeven minuten voor half vier, professor.’

‘Ach...!’ Georg Fiedeldij stond op. ‘Dan zal ik mij nodig moeten gereedmaken voor het bezoek. Wanneer u naar het gasthuis gaat wilt u zeker wel zo vriendelijk zijn en een rijtuig voor mij bestellen, nietwaar?’

‘Zeker, professor, zeker...’ haastte Boyarski zich te betuigen, ‘maar... hoe zegt u? Een rijtuig?’

De wenkbrauwen van de professor gingen omhoog.

‘Inderdaad, inspecteur. Een rijtuig... Een eh... een aapje!’ ‘Ik vrees dat die om deze tijd van de nacht niet te krijgen zullen zijn...’ merkte de kleine man op. ‘Overdag staat er nog een enkele bij het Rijksmuseum, maar middernacht...’

‘Niet?’ De professor scheen in het nauw gedreven.

‘Tja...’ mompelde hij, ‘dan is er niets aan te doen... Dan moet men de patiënten maar hier brengen... Of allemaal, dat is niet nodig. Eén is voldoende. Ja, dat lijkt mij de enige oplossing; laat men mij morgennacht te drie uur een patiënt brengen, dan zal ik mijn diagnose stellen. Geheel kosteloos, natuurlijk. Dit probleem is voor mij interessanter dan voor de patiënten.’

‘Mag ik misschien een taxi voor u bestellen, professor?’ stelde Boyarski voor.

‘Een taxi...?! Een automobiel...? Hee! Zijn die dan wèl te krijgen om deze tijd?’

[p. 35]

‘Ongetwijfeld, professor.’

‘Tja...’ De hooggeleerde zuchtte en snoerde het buikkoord aan. ‘Dan in 's hemels naam maar een automobiel. Ik houd anders niet van die nieuwigheden.’

Hij opende de deur, riep: ‘Charles!’ Uit de verte kwam een stem: ‘Jewel, prefesser!’

‘Sekreet!’ riep de papegaai. ‘Jawel professor.’

De huisknecht kwam en liet hem uit. De deur viel dicht met zacht geluid. In het Vuile Weespad scheen de maan op blinde ramen.