|
| |
| |
| |
[XI. Non me demergat tempestas aqu ae]
| |
| |
| |
| |
Non me demergat tempestas aquae /
neque absorbeat me profundum.
Psalm. 68.
| |
Dat het tempeest van vvaeter my niet en
verdrincke, noch dat my de diepte niet
en verslinde.
Psalm. 68.
| |
HOe onghestaedich is den padt
O Zee van u aen-lockich nat
Daer soo veel schepen inne sincken!
Ghy vloeyt soo effen als ghelas
Dan op, dan af, in eenen pas
Om alle mensch tot u te vvincken.
Somvvijl en hebt ghy gheen ghevoel
Ghy light soo stil als eenen poel
Die nimmermeer en kan gherijsen:
Maer met dat eenen storrem-vvindt
U alsoo neer-ghestreken vindt,
Hy doet u haest om hooghe sijsen.
Van wervelen hy niet en flouwt
Rondtom het uytgheholde hout,
VVaer teghen sy geeft sulcke spronghen,
Dat neder-svvackt tot op den boort,
Dat 't schijnt dat alle vvordt versmoort,
En tot den gronde neer-ghedronghen.
| |
| |
Ghy laet met yser, en metael
Oock u door-schrabben teenemael
Om u te slaen de riemen krielen,
Door vvelcke ghy wordt op-ghescheurt
Ghelijck door-slaeghen en besleurt
Wordt eenen her-wegh van de wielen.
Met dat het schip nu is ontmeert
En het diep-vvyde vvoest in-keert
Hoe haestelijck ist ons onweken!
Op min dan niet is het verpast,
Men siet noch seyl, men siet noch mast,
Noch gheene vlagghe meer uyt-steken.
Maer noch en isser niet dat schromt
Ten zy dat in het blacke komt
Daer soud' ghy sien als raesend' honden
Met groot ghedommel en gheruysch
Van AEolus het rauw ghespuys
Heel bulderigh en onghebonden?
Hier ist in noot, in anghst en vrees
Ghelijck een slaeve die sijn vleesch
Met laeten scheuren van de dieren,
Of als een die te lande reyst
Van vele roovers eer hy't peyst
VVordt aenghetast niet by manieren.
Als-dan, ô Zee, ghy u op-sluymt
Ghy bast, ghy grommelt, en ghy schuymt
En ghy staet heftich opghesvvollen!
Als-dan het Oosten teghen 't VVest
'T Zuydt teghen 't Noorden om het best
Afgrijsselijck daer tucke-bollen?
| |
| |
Ghy vvordt ghekloven en ghescheen
Als elck sijn nat meynt vvech te leen,
Neptunus oock comt hem ontduycken
Met sijnen dry-ghetanden spriet,
Die soo vervaerelijck daer siet
Of hy het schip vvoud' neder-stuycken!
Als-dan sijn hop' en sijn gheducht
Hanght tusschen 't vvaeter en de lucht
VVat faelter aen dan lanckst de golven
Ghelijck een loot te sincken af
En in soo gronde-loosen graf
Al metter vaert te zijn ghedolven?
Nu vvilt dan hier eens mercken aen
De schilderey van Thetis baen
Somtijdts soo kalm en ghestaedigh,
Somtijts oock min als op een uer
Alsoo beroerigh ende stuer
Soo schroomelijck en onghenaedigh!
Maer vvat! het ghen'ick hier gevvaegh'
My selven ick heel aene-draegh.
Ten zijn ô Theti niet miin lusten
Te gaen beschrijven uwen plas,
VVil ick mijn sinnen gheeren rusten:
VVant ick de selve noyt en brack
Met Typhis die te Colchos track,
Mijns vaeders huys my meer behaeghde,
Mijns vvetens ick oock noyt en sagh
Den vvaeter-godt met sijn bejagh
Noch naer al dit ick noyt en vraeghde.
| |
| |
My zijn die vvinden onbekent
Mijn schip en is die niet ghevvent
'Ken hebb' hier toe my noyt begheven
Het schip, de zee, en desen vvindt
VViens eyghentheden men hier vindt
VVil ick ghelijcken by mijn leven.
Eerst dan het vvinden sot ghesvvier
Hun rauvv gheschauffel en ghetier
Zijn die mijn siele dickx beruren,
Dees vvinden doen mijns levens schip
Klabotsen teghen 's vvereldts klip
En teghen 't radt van avonturen.
O wereldt, wereldt onghetrouvv
Die al u blijdschap keert in rauw
In bitterheydt en in vernoeyen!
Het schijnt dat u niet en onbreeckt
Het schijnt ghy vol vvellusten steeckt
En alle vveelden u aen-vloeyen!
Och hoe mijn on-ervaeren jeughdt
Bedroghen is in haere vreughd!
Och! och! helaes! vvat moet ick lijden,
Soo saen het dertel Venus kindt
Een plaetsken in mijn herte vindt
Om teghen my te moghen strijden!
Maer soo ick nu dit loose vvicht
Met veel ghevvorstel ben ontsvvicht
Dan sien ick eerstmael hoe ghevaeren!
Als ick vvierdt over-handt gherolt
Ghesleurt, ghetrocken en ghesolt
Dan van den vvindt, dan van de baeren!
| |
| |
Men siet als eenen mensch verdrinckt
Dat hy tvvee-dry-mael eer hy sinckt
'T hooft uyt het vvaeter noch gaet rechten,
Och oft my dit oock soo gheviel
Dat mijn by-nae versmoorde siel
Uyt desen noot haer kost ghevechten?
Hy die daer valt in eenen kuyl,
En maeckt hem niet alleene vuyl:
Maer is in anghst van te versmachten,
Alsoo de siele die daer duyckt
En in haer sonden light versmuyckt
Van vvie sal sy haer hulpe vvachten?
Mijn Godt ick strijde teghen tvvee
Dat's teghen vvindt, en teghen zee
Die elck met my soo vverre-ballen,
Ten zy hoe dat ick krijgh' uvv' handt
'K en can gheraecken aen het landt;
VVant ander hulp is niet met allen.
Staet my dan by in mijnen noot
Siet mijnen Godt ick ben half doot
VVilt nu ter tijdt my niet verlaeten!
Houdt boven 't vvaeter mijne kin
'T sal my mijn leven moghen baeten.
| |
| |
| |
Non me demergat tempestas aquae,
neque absorbeat me profundum.
Psalm. 68.
| |
Dat het tempeest van vvaeter my niet en
verdrincke, noch dat de diepte my niet
en verslinde.
Psalm. 68.
| |
Aug. soliloq. cap. 35.
HOe langhe sal ick ellendich mensche
noch worden ghesmeten tusschen de bae-
ren mijner sterffelijckheydt / roepende tot u ô
Heere / sonder my te aenhooren? O Heere ver-
hoort doch den ghenen die u aenroept van de-
se groote zee, ende geleydt my tot de haeven
der eeuwigher saelicheydt. Gheluckich zijn sy
die de perijkelen deser zee ontkomen zijnde /
tot u ô Godt de aldervrijtste haeven, ver-
dient hebben te gheraecken! Voorwaer sy
zijn gheluckich / die van de zee tot den oever,
van den ban tot het vaderlandt / van de ghe-
vanghenisse tot het vry hof zijn ghekomen /
om te ghenieten de ghewenschte ruste: ende
wy kattijvighe zijn ongheluckich / die door
de baeren ende door de conckelen deser
grooter zee stieren het schip, onseker oft wy
tot de haeven der saelicheydt sullen konnen
gheraecken!
| |
| |
| |
Aug. soliloq. cap. 37.
Vaeder der bermherticheden / aenhoort het
ghekerrem van uwe weese / ende steeckt naer
haer uwe handt / want die alleene haer kan
trecken uyt de diepte der vvaeteren, ende uyt
den poel der ellenden, ende uyt het grondt-
slijck, op dat ick aenschouwende de bermher-
ticheydt uwer ooghen / ende uwe innighe
sachtmoedicheyd / niet en verdrincke: maer
dat ick / ô mijnen Heere / mijnen Godt / tot u
mach gheraecken!
| |
Chrys. hom. 82. in Matt.
Want dit ellendich leven is een diepe, lan-
ghe, uytghestreckte zee: ende ghelijck in de
zee zijn verscheyden omme-keeren / die door
verscheyden tempeesten ghemeynelijck wor-
den beroert / als de Aegeaensche die versuert
wordt door de heftighe winden / ende de Tyr-
reensche zee / die haer baeren lichtelijck voort-
drijft / om dat sy nauw is / ende Charibdis
haer streckende naer Lybin, doet dobbelen
haere waeteren / ter oorsaecke van haere on-
diepten ende sandt-plaeten / Pontus is oock
verschrickelijck / om haere hefticheydt ende
felle baeren; den Oceanus van Spagnien is
vreesselijck / door haere onaengheraeckelijcke
haevenen / ende door de onbekentenisse van
haere plaetsen / alles quaedt voor de schip-
vaerders / insghelijcks oock om eenighe an-
dere oorsaecken is't met de reste van de Zee:
ende wy sien dat het selve ghebeurt met ons
| |
| |
leven / het welcke gheduerich wordt ghedre-
van op de zee van dese wereldt.
| |
Rupert. lib. 5. in cap. 8. Apocal.
Op den naeme van de schepen wordt oock
beteeckent dit verganckelijck menschen-le-
ven / ghelijckerwijs in Iob: Mijne daghen,
seght hy / zijn voor-by gevaeren als de sche-
pen, ghelaeden met appelen.
| |
Greg. l. 9. mor. c. 24. in cap. 29. Iob.
Ende het schip van onse siele wordt her-
waerts ende derwaerts ghedreven / op dat wy
den schoonen hemel souden ghedencken / ende
verduldelijck verdraeghen de moeyelijcke
baeren der vleeschelijcker bekoringhe.
| |
Ambr. praefat. in 4. lib. super Evang. Lucae.
Wat zee isser schrickelijcker dan dese we-
reldt? soo trauwe-loos / soo beroerigh / soo die-
pe ende soo voortghestijght door de winden
der bekoringhen?
| |
Chrys. hom. 33.
Ende om dies wille dat sy uytbortelt van
verscheyden sonden / ende verscheyden beko-
ringhen / daerom wordt sy ghenoemt / ghe-
lijck wy bemercken / die groote ende vvijde
zee.
| |
Hieron. ep. 1. ad Heliod.
En wilt u niet betrouwen al oft schoon
de zee u is aen-lacchende / ende dat sy schijnt
uytghestreckt in maniere van eenen staenden
poel / ende al waert dat den bovensten rug-
ghe van dit ligghende element door eenighen
| |
| |
windt noch quaelijck wierdt opghestruyvelt /
soo heeft nochtans dit open veldt vierderhan-
de gheberghten. Binnen inne is ghesloten
het perijkel / ende den vijandt houdt hem
daer verborghen. In dese Zee den Charyb-
dis der wellusten / werrebalt met de saelicheyt
van den mensche. In dese zee Scylla, is ons
lockende met eenen vleyenden mondt tot de
schip-braecke. Hier is een quaede haeven /
hier is den duyvel een zee-roover / ende hy
met sijnen aenhangh brenght de ketenen om
te vanghen.
| |
Amb. in orationibus.
In desen grooten wereldtschen sond-vloedt
(waer dat om ende omme wervelen sulcke
winden) en wordt bevonden eenighe goede
haeven / oft eenich heuvelken / daer dat de duy-
ve een weynich soude konnen rusten.
| |
Ambr. Apolog. poster pro Dauid c. 3.
De menichte der begheerlijckheden maec-
ken een groote beroerte / die den mensche her-
waerts ende derwaerts verstooren / als vae-
rende in een lichaemelijcke zee / soo dat sijn
siele haer selven niet en kan bestieren.
| |
Greg. l. 11. mor. c. 23. in cap. 13. Iob.
Den menschelijcken gheest wordt beroert
met soo veel winden als sy is onderstaende
bekoringhen: want somtijdts de gramschap
verstelt die uyt haer selven / als de gram-
schap verschuyft volght daer een onbequaeme
| |
| |
vreughdt / die ghedreven wordt door de pric-
kels der onkuysheydt / die ghespannen
wordt door den brandt der giericheydt / om
te begheeren dat aerdsch is / somtijdts de
hoovaerdije verheft die / ende somtijdts
een ongheschickte vreese brenght die ten
onder.
| |
August. medit. cap. 39.
Heere, siet mijne boosheden zijn mijn
hooft te boven ghegaen, ende ghelijck
een svvaer pack zijn sy op my versvvaert.
Ende 't en zy dat ghy (wien altijdt is ey-
ghen te vergheven / ende den ellendighen te
spaeren) daer onder stelt de rechter handt
uwer groot-daedicheydt / soo worde ick el-
lendighlijck bedwonghen in den afgrondt te
versmooren.
| |
Psal. 88.
Ghy heerscht over de macht der zee,
vvant ghy versoet de beroeringhe van haere
baeren.
| |
Aug. in Psal. 68.
Den afgrondt der menschelijcker boos-
heydt is eenen diepen put. Een ieder die daer
inne valt / sal leelijck vallen. Dese saecke
is grootelijcks te beduchten. Is't by aldien
dat ghy siet dat eenich mensche heeft quaedt
ghedaen / hy is als in eenen put neer-ghe-
soncken / ende soo wanneer ghy aen hem sult
hebben gheseydt sijn boosheydt / ende dat
| |
| |
hy ghetuyght; waerachtelijck ick bekenne /
hoe dat ick hebbe ghesondight / soo en heeft
over desen den put sijnen mondt noch niet
ghesloten; maer als ghy hem sult hooren seg-
ghen: Wat quaedt hebbe ick ghedaen? hy
is gheworden eenen beschermer sijner sonde /
ende over desen heeft den put sijnen mondt
ghesloten / noch hy en heeft gheene macht om
uyt dien te gheraecken.
| |
Aug. soliloq. cap. 35.
O Iesv Christe, eenighe hope van het
menschelijck gheslachte / waerachtich Godt
van den waerachtighen Godt voort-gheko-
men / onse toe-vlucht / van wien den klaeren
glans tusschen de duyster wolcken van verre
beschemelt onse ooghen / op dat wy gheleydt
door uwe klaericheydt / tot u / als tot de ver-
sekerde haeven moghen gheraecken. Be-
stiert / bidde ick u / ô Heere / ons levens schip
door uwe rechter handt / ende door het roer
van u cruyce / op dat wy niet neer en sincken /
ende op dat het tempeest van vvaeter ons
niet en verdrincke, noch dat ons de diepte
niet en verslinde: maer treckt ons met den
haeck van u cruyce uyt dese zee / tot u / onsen
eenighen troost / die wy-lieden (ghelijcker-
wijs de morghen-sterre / ende de sonne der
gherechticheydt) op het hooft van het he-
mels vader-landt by-nae met weenender
ooghen ons sien verbeyden. Aenhoort ons
| |
| |
Godt onsen Heyl-landt / hope van alle de
eynden der aerde, ende van alle kanten
der zee. Wy spuelen ende drijven in een be-
roerighe zee / ghy staet op den oever ende
ghy aensiet onsen noot. VVilt ons behoe-
den door uvven naeme. Heere ghedooght
ons soo te houden de middel-streke tusschen
Scylla ende Charybdis, dat wy gheschouwt
hebbē van dese twee de perijckelen / vrijmoe-
delijck tot de haeven der eeuwigher salicheyt
moghen gheraecken.
|
|
Auteursrechtvrij