Een schild met everzwijnen

Zondag 1 mei 1988

Alhoewel Vroonland nog één bouwwerf lijkt, werden vandaag de sporthallen al ingewijd. Het sportcomplex heet Almende, maar van de hoeve werd geen steen op de andere gelaten. Het golfterrein is angstaanjagend groot. De eiken, haagbeuken, essen, linden en wilgen zijn verdwenen. De burgemeester knipte een lint door en kreeg daarvoor een oorverdovend applaus. Toen ik het gebouw inzegende, stond iedereen al te tateren met een glas champagne in de hand. Ik liet mij echter niet van de kook brengen, ook niet toen Axel Verlaat een kelner met een glas plat water op me afstuurde. Met mijn glas in de hand stevende ik resoluut op de burgemeester af. ‘Is het nu écht waar dat jullie ook Akeldam en Hertgank verpatst en verpanjerd hebben?’ vroeg ik driest.

‘Verpatst en verpanjerd?’ echode hij. ‘Hoe kom je daarbij?’

‘Ik ken daar geen andere woorden voor,’ zei ik. ‘De laatste brokjes natuurschoon gooien jullie zo maar voor de geldwolven!’

‘Hola! Hola!’ riep de burgemeester. ‘Hola! Hola!’ echoden de schepenen en de gemeenteraadsleden van zijn partij.

[p. 99]

‘Heer, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen!’ repliceerde ik woedend.

‘Kom nu!’ smaalde de burgemeester. ‘Mogen de mensen van Ykele hun kost niet verdienen?’

‘Verdienen ze die dan niet?’ vroeg ik verbaasd.

Hij lachte luid. ‘Mag dat niet in het eigen dorp gebeuren?’

‘Dit is een oud dorp!’ zei ik wanhopig.

‘Honderd twintig percelen bouwgrond komen hier dit jaar nog te koop,’ zei de burgemeester. ‘En er zitten meer dan honderd twintig jonge mensen in de fusiegemeenten op die gelegenheid te wachten, geloof me! Op Akeldam komt de grootste installatie voor verbranding van huisvuil die in ons land ooit gebouwd werd. Ken jij een plaats die daar meer voor geschikt is? Wie heeft er wat aan een wildernis en moerassen?’

‘De... watervogels, veronderstel ik,’ zei ik.

Het hele gemeentebestuur stond te schokken van het lachen. ‘En op Hertgank,’ vervolgde de burgemeester, ‘komt een glazen zwemparadijs. Daarrond worden honderd vijftig chalets opgetrokken. Hel en hemel dus in één dorp.’

‘En hier zal het vagevuur zijn,’ mengde Axel Verlaat zich in het gesprek, ‘want hier zullen de sportievelingen boeten voor hun overdaad. Het ekologisch evenwicht is dus verzekerd.’

Ik vond geen woorden. ‘Het is verschrikkelijk. Het nageslacht zal jullie... met de vinger wijzen... vervloeken...’

‘Gelukkig leven wij niet meer in de vorige eeuw!’ riep een snuggere schepen. ‘Anders zouden de graaf en de pastoor onze plannen wel gefnuikt hebben, geloof dàt maar.’

Ik keek de man vernietigend aan. ‘Je praat alsof Ykele een ontwikkelingsgebied zou zijn.’

‘Wat scheelt het?’ vroeg de burgemeester.

‘Het gaat er bij mij niet in dat de wereld haar vuiligheid moet komen verbranden of dumpen op het laatste zuivere plekje in de Kempen,’ zei ik. ‘Hebben jullie ooit van dioxine gehoord?’

‘Dat is ook een vraag van het jaar nul,’ femelde de snuggere schepen.

‘Ik heb al wel meer gehoord van pastoors die de ontwikkeling in de weg staan,’ zei Axel Verlaat. ‘De onderontwikkeling houdt de mensen dom en arm, zodat ze gemakkelijk te beïnvloeden én te manipuleren zijn.’

Ik slaagde erin zeemzoet te glimlachen. ‘Het zal dan daarom zijn dat

[p. 100]

de kerk hier elke zondag eivol zit’.

‘Dat is jouw winkel!’ grinnikte Axel Verlaat.

De burgemeester snoof. ‘Ik hoorde dat jij zelfs de pacifisten buitensmijt.’

‘Ja! Ja!’ trad de snuggere schepen hem bij. ‘De Paskwil is een gewetensbezwaarde.’

Ik zette mijn glas water op het dienblad van een kelner. ‘Jullie zijn de blinde leiders der blinden. Adieu!’

‘En jij bent een kloot van een pastoor!’ riep de snuggere schepen mij na.

Het was beschamend, maar het krenkte mij niet eens. Ik besef eens te meer hoe zinloos het is tegen de stroom op te roeien. De tijd dat de pastoor een gezaghebbende stem had, is onwezenlijk ver. In dit dorp gebeuren nu de onmogelijkste zaken. Zou de heilige Rita een hand in het spel hebben? En wat zou Sint-Bertil ervan denken? Of zijn dit ook mirakelen van Onze-Lieve-Vrouw van het Blauwgrasland?