Een schild met everzwijnen

Zaterdag 12 september 1987

Deze namiddag had ik een lang gesprek met Veva Lorrain. Het meisje was helemaal van de wijs. ‘Gabriël Bartels is gek geworden,’ zei ze. ‘Elke dag telefoneert hij ten minste driemaal. Mijn ouders weten niet meer waar ze het hebben. Het is geen leven thuis...’

Ik voelde opluchting en zelfverachting. ‘Zolang je hem hoop geeft, zal hij blijven aandringen.’

‘Ik geef hem niet de minste hoop.

Het is definitief uit. Ik heb de rotste vakantie van mijn leven achter de rug.

Ik wil dat niet nogmaals beleven! Ze huiverde hoorbaar.

Eventjes legde ik mijn vingers op haar hand. Ik schrok er zelf van.

‘Hij is je promotor. Vrees je niet dat hij zich zal wreken?’

Ze keek mij schijnbaar verrast aan. ‘In je brief beweerde je dat hij een door en door goed mens was...

[p. 45]

Voor jou zijn alle mensen door en door goed, nietwaar?’

Ik haalde hulpeloos de schouders op. Ze had gelijk. Wie doordrongen is van mildheid en vergevensgezindheid, verdringt elke vorm van achterdocht. En ik ben in mijn leven nooit op verstoktheid gestoten. ‘Een zwak mens is bijlange nog geen slecht mens,’ opperde ik.

Veva zuchtte. Ik was nu eenmaal geen originele prater. Ze keek naar de hand die ik beroerd had. ‘Ik weet niet wat ik moet doen. Enerzijds aarzel ik nog tussen een doctoraalscriptie en een... vulgarizatieschrift. Anderzijds is daar de uitdaging om te gaan lesgeven in Columbia. Een oom van mij werkt op het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.’ Ze keek me smekend aan, alsof ik de Grote Sleuteldrager was.

De pijnscheuten in mijn oogballen waren er weer. Ik was als Adam geweest, tot zij in mijn leven kwam. Ik was integer geweest, tot zij de onrust in mijn bloed bracht. Nooit had ik mijn schamelheid beseft, tot ik haar overvloed leerde kennen. ‘Als je naar een ontwikkelingsland gaat, ben je voorgoed verlost van Gabriëls obsessionele bemoeienissen.’ Ik drukte met mijn wijsvinger op mijn ogen. Het gonsde en brobbelde in mijn hoofd, en ik voelde een ontzettende vermoeidheid.

‘Jij zou je wat beter moeten verzorgen,’ zei ze. ‘Je ziet bleek.’ Bezorgd legde ze haar vingers op mijn hand.

Ik trok mijn hand weg alsof er een wesp was op neergestreken.

‘Ook pastoors hebben het dezer dagen niet gemakkelijk,’ zei ik verward. ‘Er is geen mens die nog naar hen omkijkt. Ze twijfelen aan de zin van hun roeping. Dat wil niet zeggen dat ze twijfelen aan God...’

Ze glimlachte. ‘Het is vreemd. Bijna alle mannen die ik vooralsnog kende, liepen over van lef, branie, ijdelheid... En de enige pastoor die ik ken, is de onzekerheid zelf. Ik vraag mij af of God gediend is met bange en labiele dienaars. Mocht de Kerk een bedrijf zijn, dan zou je vlug de laan uit gestuurd worden.’

‘De Kerk is een multinational,’ beweerde ik boud.

Ze schaterde het uit. ‘Met het filiaaltje van Ykele zal ze het niet ver schoppen!’

‘Dat werd afgeschreven, geschrapt, vergeten...’ zei ik. ‘Ik ben een konservator.’

Ze keek me vol aan. ‘Een konservator heeft een zinvolle taak.’ ‘Een mussenverschrikker ook,’ repliceerde ik.

[p. 46]

Weer legde ze haar vingers op mijn hand. ‘Jij zou een goede huisvader zijn, weet je? In jouw nabijheid komt een mens tot rust. Jij laat een ander uitspreken. Wie met jou praat, praat met zichzelf en... komt tot inzicht.’

Traag trok ik mijn hand weer weg. Weer zag ik de wapenschilden: geel, lazuur, sinopel, purper, goud en zilver waaierden door elkaar... Ik ben ziek, dacht ik. Ik lijd aan hypertensie. Misschien heb ik een tumor. Ik sperde de ogen wijd open. En toen zag ik everzwijnen, gedrochten in sabel, in de wapenschilden opduiken... Hun ogen waren purper, hun slagtanden zilver... Everzwijnen, wilde zwijnen, borsteldieren... onreine beesten. Zij knorden hees, en ik hoorde de rauwe roep van raven. Ik sloeg de handen voor de oren en kneep de ogen dicht. Toen ik weer tot bezinning kwam, was Veva Lorrain verdwenen. Ik schaamde me dood.