Jenever uit Pulle

[p. 101]

11.

Toen de Pulse lucht doordrenkt was van azalea's, seringen, lelietjes-van-dalen, meidoorn en lijsterbes en ik aan dit Pulse brokje petite histoire zat te werken, gebeurde er iets dat mijn leven bijna totaal overhoop haalde... In de avond van de tweede zondag van mei zond ik mijn zoon Bart met de wagen naar ‘Bij Jan’, het ouderhuis van de familie Corthout, in Pulle om enkele zakjes frieten met stoverij. Toen hij een kwartier weg was en mijn vrouw zich al bezorgd afvroeg waar hij toch bleef, telefoneerde mijn zwager Herman. Of ik niet eens kon langskomen? Zo spoedig mogelijk, aanstonds. Er was iets gebeurd. Niets ergs. Een niemendal. Ja, het betrof onze Bart, maar wij hoefden niet ongerust te zijn, zeker niet te panikeren... In panische angst reden wij met de wagen van een broer van mijn vrouw naar ginder. Het regende. Van in de verte zagen wij de flikkerlichten van het onheil. Pulle leek mij eensklaps het voorgeborchte van de hel. Wij stormden bij mijn zuster binnen en liepen in de keuken op onze Bart, met zijn gelaat vol bloed, een ingedrukt kaakbeen... maar voor de rest intakt. In shocktoestand zei hij aldoor dat het zijn fout niet was. En het was zijn fout niet... Guy Wens, een jongeman uit Pulle, was met zijn wagen naar Grobbendonk gereden... om frieten. Bij zijn terugkeer had hij, door de gladheid van de weg of omwille van een te hoge snelheid, de boordstenen van het fietspad geraakt, zodat zijn wagen begon te tollen en zijdelings op de onze knalde. De ravage was kompleet... Mijn wagen was a tatal loss: frontaal voor de helft in elkaar gerammeid; het stuur was tweemaal gebroken; een deuk in de gebarsten maar niet versplinterde voorruit toonde aan dat mijn zoon - geremd door zijn veiligheidsgordel - daar met zijn kin tegenaan gevlogen was. De andere wagen was nog minder dan een hoopje schroot: het was alsof er een bom in de flank ontploft was, de benzinetank was eraf gerukt... De bestuurder lag onder een deken in het gras te kreunen. Een uur later, in het ziekenhuis van

[p. 102]

Herentals, vertelde mijn zoon dat hij aanvankelijk niet uit de wagen geraakte, terwijl hij de benzine rook en dacht dat alles in brand zou vliegen... Hij had zijn elleboog kapotgestoten tegen het portier. Toen hij dan toch vrijgekomen was, liep hij naar mijn zuster... die juist een kalmerend middel had ingenomen, omdat precies drie jaar geleden, zelfde dag, zelfde uur, haar zoon Luc - mijn petekind - in een auto-ongeval was omgekomen, terwijl zij in het ziekenhuis lag. Nu ik dit schrijf is onze Bart eindelijk weer thuis. Zijn kaakbeen is op vier plaatsen gebroken. Zijn tanden zijn met metalen draadjes aan elkaar gehecht. Tenminste zes weken moet hij proberen zijn honger te stillen met uiterst fijn gemixt vloeibaar voedsel. De voorbije weken heb ik dan ook helemaal geen zin gehad om te schrijven. Met schrijven, ontdekte ik eens te meer, moet je zeer voorzichtig zijn. Stel je voor dat ik de dag na het ongeval in de krant las dat de brandweerlieden mijn zoon met snijbranders en -ijzers uit het wrak hadden moeten bevrijden. Vele vrienden durfden mij pas verscheidene dagen later opbellen. Nu, met praten - maar dàt wist ik al héél lang - is het nog veel erger gesteld. De kletspraat varieerde van twee dronkaards die elkaar frontaal hadden aangereden tot twee vrijers die hun lief tijdens het rijden frieten zaten te voeren...

Gisteravond vond ik dan eindelijk de tijd om, zoals beloofd, een tweede maal op bezoek te gaan bij Gust Corthout. Ditmaal moest ik naar het Godshuis in Grobbendonk, waar ik hem aantrof in kamer 205. Op zijn bed lag hij naar een jeugdfeuilleton op televisie te kijken. Hij zag er goed uit, een beetje vermagerd misschien. Terwijl hij de televisie afzette, keek ik door het raam: rode en witte meidoorns stonden in de tuin te bloeien in de regen. ‘Genezen, Gust?’ vroeg ik. Hij gaf me moeizaam zijn rechterhand en stapte een paar maal de kamer op en neer, om te tonen dat hij zijn gedeeltelijke paralytische aandoening aan het overwinnen was. ‘Jammer dat het mijn rechterarm is,’ zei hij. ‘Dat is altijd mijn moeilijke arm geweest. Hij is na dat ongeval met het jenever-

[p. 103]

stoken bij Mietje Baptist nooit meer geweest zoals voordien. Voel maar eens...’

Ik tastte op de aangewezen plaats van zijn bovenarm en voelde de vergroeiing van het bot. ‘Hoe gaat het nu met je zoon Tony?’

‘Goed. Hij mag deze week naar huis komen. Hij verongelukte met de wagen van zijn moeder. Toen kwamen ze mijn wagen halen om hem te kunnen gaan bezoeken. De laatste vijf weken heb ik niemand nog gezien...’

Terwijl Gust weer op zijn bed ging liggen, nam ik plaats in een met matrood similileder overtrokken fauteuil. ‘Ik had je graag nog wat horen vertellen over je carrière als motorcrosser...’

Gust knikte. ‘Die carrière duurde drie jaar. Zesendertig wedstrijden won ik, en al even vaak was ik tweede. Als mijn machine het niet begaf, was ik eerste of tweede. Zaten de beste plaatsen er niet in, dan draaide ik trouwens de gaskraan open totdat mijn motor niet meer meekon.’

‘Hoe ben je feitelijk begonnen?’

‘Na de oorlog kocht ik drie legermachines en daar monteerde ik één goede motor mee. Mijn glorieperiode beleefde ik nochtans op mijn Tiger. Die kocht ik voor negenenveertigduizend frank. Het was een viertaktmotor met twee cilinders. Die maken ze niet meer, tenzij voor zijspannen. Als ik hier binnenzit en ik hoor er soms een passeren, dan spits ik intuïtief de oren. Twee jaar heb ik met mijn Tiger gereden. Ik won er tweemaal mee te Herentals, te Lier, te Geel, te Mol én te Grobbendonk... Op die Tiger was ik onklopbaar.’

‘Haal eens enkele écht mooie herinneringen op...’

‘In 1948 reed ik in Tsjechoslovakije, te Pardubice, honderd kilometer boven Praag. Jan Tuerlinckx uit Herentals, die daar voor de oorlog aan een wedstrijd had deelgenomen, voerde Albert van Hove (de Grote, want je had ook nog de Kleine Albert van Have), Frans Thomas en mij met zijn bestelwagen naar ginder. De dag voor de race kwamen wij er aan. Tot onze grote verbijstering waren daar al zeker honderd-

[p. 104]

vijftigduizend mensen aan het kermisvieren. Wij, de Belgische delegatie, werden er met veel tamtam verwelkomd. De wedstrijd werd gereden op een piste van drie kilometer. Ik draaide de gashandel open van bij het vertrek. Mijn machine echter was daar niet tegen opgewassen. Toen ik in vijfde positie reed, begaven mijn beide pistons het... Ook in Parijs heb ik gereden. Onze Fons en ik reden er met de motor naartoe. Er kwamen daar veel fameuze buitenlandse piloten aan de start. De cross liep over twintig ronden. Op een bepaalde plaats van het parcours voerde ik daar telkens een nummertje verspringen met de motor op dat de toeschouwers wild entoesiast maakte. Toen de Grote Van Hove aan de leiding hing, hield ik de Franse kampioen op afstand. Tot bijna aan het einde reed ik in derde stelling, maar toen viel ik. Mijn versnellingsbak was aan gruizelementen. Gelukkig dat de Grote Van Hove toen een bestelwagen bijhad, zodat ik met hem naar huis kon keren.’

‘Gebeurde het meer dat je met de motor naar de wedstrijden reed?’

‘Hoe moesten wij daar anders geraken? Wij waren de pioniers van de motorcross, weet je...’

‘Naar het schijnt, dronk jij in die tijd nogal veel bier...’

‘Ik móest gedronken hebben... Ik dronk om lef te hebben, om in een euforie te verkeren. Toen ik in Grobbendonk als senior de internationaal Milhoux naar huis reed, had ik voor het vertrek dertien glazen Stout gedronken. Toen ik in Moorslede de Grote Van Hove klopte, was dat met vijftien glazen bier in mijn lijf. Ik verloor toen trouwens een laars. 's Anderendaags in Oostkamp was ik tweede, óók met de nodige dosis alkohol in mijn bloed...’ Hij schudde dromerig het hoofd. ‘Ik weet niet meer of ik bier gedronken had toen ik in 1948 op de Wezenberg te Berchem Van Obbergen versloeg...’

‘Hield dat geen risiko's in, als je zo... beroesd was?’

Gust knikte. ‘Ik griezel nog als ik eraan denk... Ooit eens, in Olen was dat, wilde ik onze Fons laten winnen. Er waren

[p. 105]

daar twee bomtrechters in het parcours. Onze Fons reed aan de leiding, en Devos zat in mijn wiel. Ik zag dat onze Fons moeilijk zijn positie kon handhaven. Op het ogenblik dat hij in één van die kuilen dook, sprong ik er zo maar over, rakelinks boven zijn hoofd. Ik huiver nog altijd als ik eraan denk wat toen had kunnen gebeuren. Enfin, ik won; en onze Fons eindigde tweede, omdat Devos ten val kwam toen hij hem wilde passeren...’

‘Waarom gaf je het crossen op?’

‘Toen mijn Tiger minder goed begon op te trekken, beloofde het bestuur van Motorklub Oostmalle, waarbij ik aangesloten was, mij een nieuwe machine... Omdat zij zolang talmden, kocht ik met mijn eigen centen een Sarola bij onze Fons. Maar dat was mijn Tiger niet... Daaromtrent onstond dan een heftige ruzie onder de supporters. Totaal ontmoedigd gaf ik er toen de brui aan. Eénmaal nam ik nog deel aan een snelheidswedstrijd te Oostmalle, met een geleende motor van onze Fons. Ik won, en beschouwde dat als een zoete wraak... De volgende zondag reed ik met onze Sander naar Holland om er te vissen. Ik ving honderdtwintig voorns en wist meteen wat er zoal prettiger was dan crossen.’

‘Verdiende je in die jaren je brood uitsluitend met crossen?’

‘Neen, ik was ook diamantslijper... enfin, af en toe toch.’

‘Je hebt ook een paar zonen die het geprobeerd hebben als motorcrosser, nietwaar?’

‘Ja, onze Ludo en onze Jef, maar ze liepen meer met een arm of een been in het gips rond dan dat ze op hun motor zaten.’

‘Wat ben je begonnen na je sportcarrière?’

‘Ik trad in dienst bij onze Sander, als vrachtwagenchauffeur.’

‘Wanneer trad je in het huwelijk?’

‘In 1948. Met Maria Nikolaï uit Sint-Lenaarts. Maria was negen maanden gehuwd geweest met Jef Melis, en ze was zwanger toen haar man stierf. Jef was bij de Witte Brigade. Op een keer was hij met een maat van hem aan de Hollandse grens voor de truterij Engelsman contra Duitser aan het spe-

[p. 106]

len. Die maat was vergeten dat zijn mitrailette op scherp stond... en hij joeg Jef een kogel door de nek.’

‘Je hebt altijd in Pulle gewoond, nietwaar?’

‘Ja. Na ons huwelijk trokken wij in bij onze moeder. Daarna huurden wij enkele jaren het schoolhuis. Ook bij Mit Verhoeven hebben we een tijdje gewoond... Ten slotte konden wij een huis bouwen op de Zandheide, aan de Wipstraat. Daar groeiden onze zes zonen op...’

‘Was het een gelukkig huwelijk, Gust?’

‘Ja, tot in 1967 toch... eigenlijk tot op het ogenblik dat Maria in de visvijver van de Pulse vissersklub een brasem van achthonderd gram ving en daarmee koningin van de klub werd. De klub had toen ook een koning, en die haalde het toen in zijn hoofd dat die titel wel wat meer dan symbolisch mocht zijn. Aanvankelijk maalde ik niet zoveel om die idylle - voor mijn huwelijk had ik meerdere dametjes versierd - maar toen de gekroonde hoofden van de vissersklub er zelfs niet meer voor terugschrokken elkaar in het openbaar te zoenen, begon ik me toch het een en ander aan te trekken... Enfin, ik heb met die affaire in mijn maag gezeten totdat mijn jongste zoon veertien jaar werd. Toen ben ik thuis weggegaan. Dat is nu tien jaar geleden. Mocht ik destijds geweten hebben hoe het verder met mij zou lopen, dan had ik de toenmalige koning van de vissersklub gewoon doodgeschoten... Ik zou liever in de gevangenis zitten dan hier!’

‘Dat meen je niet...’

‘Toch wel! In de gevangenis kun je nog met iemand praten...’

‘Hier toch ook?’

‘Beeld je maar niets in. Hier ben ik van 's morgens tot 's avonds alleen. De oudjes zijn bijna allemaal hardhorig. Slechts één gast is jonger dan ik, maar hij heeft ze dan weer niet alle vijf. En een mens kan toch niet de hele dag in de kantine zitten? Ik kom echter terug naar Pulle. Wacht maar!’

‘Je gaat toch weer niet in die caravan wonen?’

‘Als ik weer gezond ben, geef ik daar niet om. Voorlopig

[p. 107]

echter moet ik voorzichtig zijn. Ik heb onlangs een zware longontsteking gehad. Daarom rook ik niet meer en slaap ik steeds met open raam...’

‘Je kunt het toch nergens beter hebben dan hier, Gust?’

‘Luister, ik ben drieënzestig jaar... Is dat een leeftijd om etend, slapend en rustend op je dood te gaan wachten? Het eten bijvoorbeeld is te schraal, én voor mij ontoereikend. Ik moet elke dag een kilo fruit gaan kopen om mijn honger te stillen... Weet je dat ik hier achttienduizend frank in de maand betaal? Ik wil een plaatsje in mijn eigen huis, én eten... Maria kan dat geld toch ook gebruiken?’