Ga je mee naar Groenland?

[p. 8]

2.

Het dichterschap is een zielsziekte. Als de weltschmerz meer dan 50 procent volume haalt, is wie ermee behept is ongeneeslijk ziek. Een dichter heeft elke dag hoge koorts. Waanzin natuurlijk. Na mijn huwelijk moest ik elke dag een paar uur kunnen schrijven. Elk woord dat op papier kwam, was een bloedzuiger op mijn verhit bestaan. Gedurende de periode die aan deze dagelijkse ‘echelkuur’ voorafging, liep ik droomverloren rond, verdwaasd, misselijk van onmacht. De publikatie van een dichtbundel betekende een kortstondige verademing, een schoonmaken van de lei, een korte ontwenningskuur... om daarna met een verbetenheid in het kwadraat weer jonge klare uit mijn oud onderbewustzijn te stoken. De uitgave van mijn eerste dichtbundel (‘Waan en Pijn’) had nochtans een les moeten zijn... In die tijd gold het bij ‘De Bladen voor de Poëzie’ te Lier nog als een conditio sine qua non dat de auteur van het door hen op de markt gebrachte werk instond voor de verkoop van honderd eksemplaren. Een akkefietje voor een marchand, een hondsmoeilijke karwei voor een dichter. Toen ik de boer opgegaan was (dat wil zeggen: mijn moeder, broers, zusters en twee ooms en een tante een bezoek had gebracht, met de schoorvoetende bekentenis dat ik gedichten schreef), bleven er nog eenennegentig boekjes over. Maaike verkocht er vier aan haar familieleden, plus één aan een Joodse diamantair (waarin ik inderhaast iets oneerbiedigs over Joden moest schrappen), één aan de slager, één aan de melkboer, één aan de bakker en één aan de brouwer... De kruidenier weigerde. Het restant was tweeëntachtig. Bepaald niet opbeurend voor een pas gehuwd paar. En toen, op een regenachtige dag, stond plotseling de deus ex machina naast mij in de klas... De god in kwestie stelde zich voor als Jan Berghmans en beweerde een dichter te zijn. Hij had van mijn poëtisch bravoure-

[p. 9]

stuk gehoord en verlangde nu mijn medewerking aan ‘Noodklep’, een door hem opgericht literair tijdschrift. Mijn hart maakte een karpersprong. In mijn euforie verklapte ik hem dat ik met een tweeëntachtigvoudig probleempje zat... De god in kwestie lachte hartelijk. Geen nood! Met drie tot vier poëtische frazen maakte hij van mijn probleempje warempel een goudmijn. Hijzelf zou vijftig eksemplaren afnemen, hij kon die in een mum van tijd verlappen: gegadigden waren er in overvloed... 's Anderendaags bracht ik het pak met al dat gouderts naar zijn woning. Het was een pak van mijn hart. Maanden gingen voorbij. Op een zaterdag kwam Maaike ietwat mismoedig thuis van de kapster. Of ik wist wat zij meegemaakt had? Ze gaf me de raad op een stevige stoel te gaan zitten... Wel, terwijl de kapster met de permanent wave bezig was, vertelde ze naast haar neus weg dat ze de avond voordien aan de zwier geweest was met een fantastische vent, een dichter. Toen Maaike de naam van de charmeur vroeg, zei de kapster dat hij Robin Hannelore heette. Totaal uit haar lood geslagen stamelde Maaike dat het pseudoniem van haar echtgenoot, van mij dus, zo luidde... Tableau! De kapster liep naar haar huiskamer en kwam dadelijk weer, triomfantelijk zwaaiend met ‘Waan en Pijn’... De dedikatie liet aan duidelijkheid niets te wensen over. En was de handtekening niet prachtig? Met een allesbehalve duurzame watergolf was Maaike naar huis gegaan... Alsof het zo moest zijn kreeg ik 's anderendaags een brief van Herman van Fraechem, de uitgever van ‘De Bladen voor de Poëzie’. Of ik op mijn hoofd gevallen was? Waarom liep ik alle boekhandels in Vlaanderen af, op zoek naar resterende eksemplaren van ‘Waan en Pijn’, en met de bewering dat de bundel uitverkocht was? Hij had nog een flink gedeelte van de oplage in voorraad, als ik dat maar wist! Het liefst had ik toen Robin Hannelore, die duidelijk een eigen én ander bestaan gaan leiden was, voorgoed

[p. 10]

afgezworen, maar... er moest nog een financiële put gedicht worden. Dus toog ik nog dezelfde dag naar het huis van mijn... alterego. Daar werd mij in schampere woorden diets gemaakt dat hij waarschijnlijk voorgoed was opgetrokken. Jaren later - bij een bezoek aan Jaak Brouwers te Battel, bij Mechelen - kreeg ik een ietwat klaardere kijk op wat zich toen had afgespeeld. Brouwers, die als journalist van ‘Het laatste Nieuws’ een onderzoek had ingesteld naar Dichtung und Wahrheit in de zaak Jan Berghmans - Lambert Jageneau (Jageneau zou enkele werken van Berghmans geschreven hebben - hij had er alleszins verscheidene acrostichons in verwerkt), wilde mij interpelleren over het een en ander... Wat Brouwers mij onder de neus duwde, was verbijsterend: tientallen eksemplaren van ‘Waan en Pijn’ met amikale, amoureuze en andere dedikaties op de titelpagina: gedichten met in de marge cryptische verwijzingen naar erotische en andere avonturen...