Mijn benul

[p. 57]

Schulz' Peanuts

Ik knipte dit korte stripverhaalde van C.M. Schulz uit Het Parool en wil proberen duidelijk te maken hoe ik 'm begrijp.

Een zekere Robert Short heeft een heel boek geschreven (The Gospel According to Peanuts) om Schulz' strip aan de hand van de Bijbel en vele andere klassieke werken te interpreteren, dit blijkbaar in verband met Schulz' religiositeit.

Voor mij is Short echter de toegewijde liefhebber die niet anders kan liefhebben dan door te belasten en daardoor te deformeren. Ik wil daar verder niet veel over zeggen, alleen nog dit dat ik vind dat zich hier een vervelende, in wezen oer-puriteinse, Amerikaanse trek vertoont.

De Bijbel heeft Peanuts niet nodig, noch Peanuts de Bijbel, d.w.z. niet meer dan in het algemene menselijke verband dat er bestaat tussen de Bijbel en al het andere (welk verband uiteraard niet gering is).

Ik geloof niet in poly-interpretabiliteit. Ik weet dat iets op verschillende manieren geïnterpreteerd wordt, maar dan is de beste manier tenslotte de beste, en er zal maar één interpretatie zijn die

[p. 58]

de beste is. Die - begrijp mij goed - veelomvattend en gedifferentieerd mag zijn.

Of mijn interpretatie van dit, bovenstaand, stripje (ik laat die niet gelden voor de hele Charles M. Schulz) een goede zal zijn, is niet aan mij om te beoordelen. Ik geef haar maar. En ze komt dan hier op neer:

1.	geen hoge, vergezochte associaties erbij halen (dit punt is dus speciaal bedoeld voor, of bever tegen, Robert Short).
2.	Schulz' humor heeft zoals kenmerkend is voor de hedendaagse humor, een absurd karakter.
3.	het absurde zit 'm bij het jongetje (en de andere ‘kinderen’ van Schulz) in de combinatie van a. kleuterleeftijd en -uiterlijk met b. een volwassen, zelfs soms hoogdravend-intellectuele beschikking over begrippen en termen.
4.	maar met het subtiele element erin: dat de denkwijze en problemen van kinderen in wezen en ook in feite niet veel verschillen van die van volwassenen. Ook kleuters zijn echte mensen, en ze zijn even serieus als volwassenen.
5.	wat het hondje Snoopy betreft: ook hiervoor geldt: dat het als organisch wezen met een verfijnd hersen, en zenuwstelsel - levend en stervend op dezelfde aardkorst waar wij mensen op leven en sterven, etend ongeveer hetzelfde voedsel, ja existerend in hetzelfde sociale bestel als wij - betrekkelijk weinig van ons verschilt, en zeker van kleuters, die immers ook geen eigen portemonnee en andere volwassenen-rekwizieten hebben. Dit is dus gewoon een constatering van Schulz, zij het met aanzienlijk meer dan gemiddelde inlevingskracht voor wat er in een dier kan omgaan.
6.	toch moet men in Schulz' strips en m.i. heel duidelijk in deze strip, het menselijke in het dier een niet te grote plaats inruimen. Doet men dit wel, dan doet men ernstig afbreuk aan

[p. 59]

het subtiele, dat zich op de grens van het reële beweegt. M.i. is deze strip het beste zo op te vatten (en ik hoop dus dat ik Schulz hier goed volg) dat - bij alle erkenning van het feit dat een hond een soort verstand heeft, ja dat er waarschijnlijk veel meer in hem omgaat dan men durft vermoeden - het jongetje Charlie Brown(en Schulz!) speelt, of zich verbeeldt, dat Snoopy hem de brief dicteert. Schulz legt de protesterende brief in de uitdrukkingsvolle ogen^*. Dat houdt hij vol tot en met het laatste plaatje, de climax in het absurde.

7.

dat wat bij elke strip of cartoon heel belangrijk - misschien wel het doorslaggevende punt is (en wat ik dus eigenlijk ongenoemd zou kunnen laten): de manier waarop het getekend is. De omgekeerd tolvormige lijfjes van de kinderen, de uitstaande rokjes van de meisjes, de zeer op de groei berekende broekspijpjes van de jongens, waar wel twintig kleuterbeentjes naast elkaar in kunnen, en dan Snoopy's eigenwijze image.

Nog even terugkomend op het laborieuze maar er naast schietende boek The Gospel According to Peanuts, op blz. 101 aan het slot van het hoofdstuk The hound of Heaven staat het volgende

* Schub is dus eigenlijk gewoon een dierenbewonderaar, een hondenliefhebber -; een zo groot liefhebber dat hij zich kan veroorloven soms wat met het dier te spotten. Schub - zelf - beoefent op een absurde, spelende manier de polyinterpretabiliteit! (van de uitdrukking van hondeogen.)

[p. 60]

plaatje, omgeven door imposante teksten (Bijbel, Hamlet, Pascal).

Short interpreteert de cartoon akelig religieus-sentimenteel, aldus (ik vertaal): Zo is het waarschijnlijk Snoopy's overeenkomst met deze vreemde mensen genaamd ‘Christenen’ - ‘een merkwaardig volk, ijverig in goede werken’ (Titus 2:14)- die het raadzaam maakt op zijn hoede te zijn zelfs voor deze ongevaarlijkste van alle wakers.

Ik durf echter beweren dat Short, het veel te hoog zoekend, de mop gewoon niet heeft gesnapt. Het bord ‘pas op voor de merkwaardige hond’ betekent natuurlijk: pas op, zorg dat u hem niet iets doet, laat 'm niet van z'n hok rollen of trap niet op het gekke beestje zoals men ook niet op een zeldzame orchidee mag trappen of een raar kevertje mag hinderen. De omkering dus van de richting waaruit het gevaar kan komen, i.c. van de mens voor de waakhond!... Akkoord?