Het kasteel van Aigermont, en d'omleggende landtstreeken in de heerlykheit van Nederkan, nevens de stadt Maastricht
(1715)–François Halma–
Auteursrechtvrij
[pagina IX]
| |
Pligtrede aan de wel edele, hoogachtbaare heeren, hooftschout, burgermeesteren, schepenen en raaden (van de Brabantsche zyde) der stadt Maastricht.
VErgun myn Zangeres, ô Edele Achtbaarheden,
Dat zy een korte poos, met alle eerbiedigheit,
In uwe Raadtzaal koomt met haare toonen treeden,
En lauwerkranssen voor uw Landtvoogdts kruin bereidt.
't Verrukkend Aigermont, een Tempe om 't hart te streelen,
In uwe Landtstreek, en een Lusthof van vermaak,
Laat ik met zyn geboomte eerst hier voor d'oogen speelen,
En 't omgelegen landt, in Febus godenspraak.
Dan treede ik verder, om de daaden af te maalen,
En krygsbedryven van den dappren Veldtheer Dopff;
Waar uit men zyn verdienste en heldendeugdt ziet straalen;
Wier onbezwalkte glans blaakt aan het starrenhof.
| |
[pagina X]
| |
't Is uwen Stedevoogdt, vermaart door oorlogsstukken
In Mavors bloedig veldt, verheerlykt door de Faam;
Den Heldt, door wien gy u uit 's vyandts klaau zaagt rukken,
Dien myn gezang vertoont, tot lof van zynen naam.
Door zooveel heusheit in uw stadtsbezoek ontfangen,
Wel Edele Achtbaarheên, vonde ik my zelfs belust,
Om dat van uwe Stadt te melden in myn zangen,
't Geen my, als 't heughelykst en heerlykst, was bewust.
Ik schets den Maasstroom af, daar hy bespoelt uw vesten,
En 't schoon Gezicht rontom der landen in 't verschiet;
't Zy datmen Zuidtwaarts gluurt, ten Oosten, of ten Westen,
Of naar den Noorderkant, zoo verre als d'oogstraal ziet.
't Aanzienlyk Raadthuis, trots uit zynen grondt verheven,
Als 't Roomsche Kapitool, voor uw Vergadering,
Wordt voor een kleen gedeelte in mynen zang beschreven,
Zoo aan den buitenkant, als in den binnenkring.
Dan meldt ook myne Nimf iets van uw groote Kerken,
Zoo aan den Christennaame, als Outaardienst gewydt:
Zy streeft uw straaten door, om alles aan te merken,
Doch vindt dat zy daar in zich niet ten halven quyt.
Op uwe Merktplaats slaat zy, door 't gedrang, aan 't dwaalen,
En raakt als buiten rooi in d'orde van 't gezang:
Dies zoekt zy uit de Stadt verademing te haalen,
Maar deze zoete lucht geniet zy daar niet lang.
Sint Pieters Sterkte en Berg most van haar zyn bekeken,
Niewsgierigheit dreef haar naar die Spelonken heen;
Dies most zy, naar onthoudt, van d'akeligheit spreeken,
Die voor haare oogen hier by 't fakkellicht verscheen.
| |
[pagina XI]
| |
Ook kon zy 't Klooster van Slavanten niet vergeeten,
Op 't hangen van den Berg vermaakelyk gesticht;
Om 't geen zy daar ontmoette in 't zingen uit te meeten,
Waar toe de heusheit des Prioors haar heeft verpligt.
Maar, Edele Achtbaarheen, terwyl ik in uw wallen
De Kerkvergadering bywoonde, voor een jaar,
Is stip de staatiedag der Omdragt voorgevallen
Des heiligen Servaas, geviert met plegtgebaar.
Ik was beschouwer van die Roomsche Tempelzeden,
Gelyk ik in 't Gezang bekort hebbe aangeroert;
Waar by noch Dolmans quam, vervreemt van 't licht der reden,
Als toonende in zyn Schrift dat hy was dol vervoert:
Vervoert, om schaamteloos de Ketterstraf te staaven
Van Sint Dominikus, dien helschen Stookebrandt:
Dies vond ik my genoopt om wat van 't spoor te draaven,
Daar hy had opentlyk de moordtbanier geplant.
Heb ik 't Roomsch Babylon wat heftiglyk besprongen,
Waar door den valschen dienst van Mauzzim wordt ontdekt:
Dat Dolle wangebroet heeft my zulks afgewrongen,
't Geen slechts tot moordtlust der Parysche Bruiloft strekt.
Wien noemtmen Ketters, om hun levenslicht te dooven?
Wien doemtmen om de leer van heiligschendery?
Wien past den laster van Godts heerlykheit te rooven?
Wien, dat hy waardt den haat van Godt en menschen zy?
Zyn wy het, dien men durft vermetelyk betichten
Met deze gruwelen, en daarom waardt die straf?
Zyn wy dan zulken, die den afgodtsdienst verrichten,
Den Kalverdienst, dien Godt aan Isrel nooit vergaf?
| |
[pagina XII]
| |
Wy, die den waaren Godt alleen godtsdienstig eeren?
Wy, die ons heil alleen verwachten door het Kruis,
En 't Offerbloet van hem, dienwe als den Heer der Heeren
Aanbidden, en het Hoofdt van zyn geheiligt Huis?
Zyn wy de Ketters, die, om minder straf te draagen,
Jong moeten uit den kreits der wereldt zyn gevaagt?
Wien moet die Dolle taal geen schrik in 't harte aanjaagen,
In wien de minste straal van liefde is opgedaagt?
Maar dit hiet liefdewerk ons met de doodt te straffen,
Ja 't is een Godtsdienstpligt, naar Christus heeft voorzegt,
In waan: maar zeker 't is den Helhondt na te blaffen,
Die 't Goddelyk gebodt zoo valsch heeft uitgelegt.
Hy hiet van 's wereldts wieg te zyn een Menschenmoorder:
Wie draagt nu 't naaste aan hem zyn eigen beeldt en merk?
Is 't niet Dominikus, die Wereldts rustverstoorder,
Met zyn bloetdorstig Rot, tot steun der Roomsche kerk?
Ontsloot gy d'oogen eens, gewaande Katholyken,
En staarde aandachtig op dit groote rechtsgeding;
Of hier een sterflyk mensch kan zulk een vonnis stryken,
En 't stuk beslechten door den wereldtlyken kling?
Gewis gy vielt ons toe, door 't lezen der Orakelen,
En doemde Romens wyze en menschenmoordery.
Maar och! gy zyt geboeit in vastgesmeede schakelen,
Van Romens bygeloof en snoode dwinglandy!
Zegt, waarom wilt gy niet naar 't Hooft der Kerke luisteren,
(Roepe ik voor 't laatste u toe) maar hoort een vreemde stem?
Zegt, waarom laatge u aan een menschenleering kluisteren,
Zoodat Godts heilig Woordt op u heeft vat noch klem?
| |
[pagina XIII]
| |
Godt koome door zyn licht in uwe harten schynen!
De Geest der waarheit leere u zynen zin verstaan!
Dan zal 't vooroordeel haast uit uwen geest verdwynen,
En zultge alleen tot Godt door Jesus kruisbloet gaan.
Dan zult gy, nevens ons, bloetdorstigheit verfoeijen,
En rustig wraaken 't geen de Dolheit daar van leert:
Ja zelfs als Cederen in 's Heeren voorhof groeijen,
Als, van den Afgodt, tot den waaren Godt bekeert.
Vergeeft dees' tusschenrede, ô Edele Achtbaarheden;
Het Roomsche Bygeloof, gezien in uwe Stadt,
Ontstak in my dien gloet; doch meest des Monniksreden,
In zyneGa naar voetnoot* Onfeilbaarheit der Roomsche Kerk bevat.
Ontfangt in uwe gunst myn Landt- en Stadtsgedichten,
Gelykze onmiddelbaar hier t' zamen zyn gevoegt:
Ontfangt myn flaauwe schets van uwe Stroomgezichten,
Waar van 't herdenken my noch dagelyks genoegt.
Ontfangt de Rede, daar de kracht in wordt ontsloten
Der Dichtkunde, en hoezeer haare achting gelden moet;
Als in den top geroemt door d'allergrootste Grooten,
Van wien zy is geviert, beschermt, en aangevoedt.
Met deze Rede steeg myn Zoon op hooger trappen
In Ballas oeffenschool, waar op hy verder ryst,
Om door te dringen tot de hoogste wetenschappen,
De kennis die den mensch naar 't Opperwezen wyst:
Naar Godt het Hoogste goedt, om in hem 't heil te vinden,
Dat nimmer sterveling op aarde heeft bevat;
Opdatwe ons door geloof en liefde aan hem verbinden,
Van wien wy zyn door 't quaadt en misdryf afgespat.
| |
[pagina XIV]
| |
Ontfangt dit Tweelingschap, door zyne stof verbonden,
Als wiens verandering de lezenslust ontsteekt;
Naardien in beide wordt met zekerheit ontwonden
't Geen heughelyk vermaakt, en nutte leering queekt.
Ontfangt de Drukken die u worden toegezonden,
Met allen eerbiedt voor uw lofflyk Stadtsbestier;
De naam uws Stedevoogdts wordt aan het hoofdt gevonden,
Wiens kruin gy ziet versiert met blinkende lauwrier.
Hy leeve Nestors tydt, om voor uw heil te leeven!
Leef alle lang in vreê, Maastrichtsche Burgerraadt!
Nooit moge een wisselval uw welvaart tegenstreeven!
Godts hoede dekke uw Stadt, dien Sleutel van den Staat!
Zyn waarheit breeke door met kracht in uwe muuren!
De vrede moge altoos in Sions vesten duuren!
Zoo wenscht van harte,
Uwe edele hoog-achtbaarhedens,
ootmoedige en onderdanige dienaar, François Halma. Leeuwarden, den 24. van Grasmaandt, 1715. |
|