It pelsrjucht
Te Warkum bûten oan de brêge
Ticht oan de grutte seesylskolk,
Dêr stie yn 't jier fan achtenfjirtich
In tropke liddich farjensfolk.
Hja hienen 't dêr, dat stiet te tinken,
Al meast oer seemanswee en need.
Dêr waarden al de stakkers helden,
De skiep dy waard dêr tiger-wreed.
Dat liigde dêr fan frjemde dingen,
(Ut fiere lânen liicht it goed!)
Mar meastal krigen hja op 't lêste
De lânsregearring by de hûd.
En wylst dat foltsen stie te praten,
Stoep de stêdstamboer op har ta;
En grutsk op swurd en glêde tromme
Sloech hy 'erop, en spriek doe sa:
‘De Burgemeester en Vroedsmannen
Verbieden aan de burgerij
Na tienen in de kroeg te zitten,
Maar aan de huzen is het vrij.’
‘Die na die tijd daar wordt gevonden,
Betaalt voor d' eerste maal een kroon,
De tweede maal drie guldens boete;
Als 't driemaal beurt is 't hok zijn loon.’
Doe seach dat foltsen op eltsoarren.
De ropper glimke en gong wer fuort.
Elk sei: ‘Binn' wy no Russen wurden,
Dat dat hjir sa yn Warkum moat?’
‘Us boargemaster, soe ik miene,
Dy spijt ek yn de romer net;
Dy het it flêsk om njoggen oere
Al feardich yn de pikel set.’
‘Dat ha de froulju wis útrjuchte,’
Sa rôp in tredde út dy kring.
Baas Piktried sei: ‘Dat kin net wêze.
Foar har wie 't in oerboadich ding.’
‘Want froulju, o, dy kinn' ús stjoere!
Dy hoeve wis de tamboer net.
O, as dy mar ris efkes brimme,
Dan is har wille al manljus wet.’
| |
‘Dêrom dy moatte krimmenearje,
Dy komt it rjucht oer manlju ta,
Nin froedslju of nin boargemasters,
Dy thús allinne in broek oan ha.’
‘Us froulju binne ús boargemasters,
En elts dy dat syn wiif net freest,
Sil ik in bêst pear skuon ferearje,
Dy just no sitte oer 'e least.’
In dei dêmei hong oan syn finster
In gloed pear nije skuon te pronk,
Mar tsjok besmard mei traan en ongel,
Dat elts al yn de noas op stonk.
Dêr hie de baas in brief oan hinge:
‘Elts dy net bang is foar syn wiif,
Jaan ik dit pear ta in ferearring,
Dy nimt se mei ta syn geriif.’
Net ien út Warkum doarst se nimme,
Elts tocht dat dêr wat efter lei.
Dêr kaam in boer oan út Ferwâlde,
Dy sei: ‘Ho! taalt dêr nimmen nei?’
‘Ik frees myn wiif net, doar ik sizze;
Ik hjit oerskis de Wylde Boer:
Soe ik, ferdomd, foar froulju swichte?
Kom, baas, jaan my de skuon mar oer.’
‘As dat sa is, sill' jy se hawwe.’
Baas nimt de skuon fan 't finster del,
En treau se him yn 't wite kyltsje;
Mar, o, wat waard dy hûsman kel!
‘Baas Jappe, dat is net gnap makke;
Besmoarkje jy dêr sa myn klean?
Wel, man! wat sil myn wiif no sizze?
In hûdfol kibjen is myn lean.’
‘Kom,’ sei baas Jappe, ‘ik sjen 't wol, maatsje!
Dy skuon behearre dy ek net.
Do bist al bang foar wivekibjen,
En dat om sa'n lyts dripke fet.’
Doe wie de onnoaz'le boer beskamme,
Koe sonder skuon nei hûs ta gean.
De klean fol smarguod swart en stjonken',
In hûsfol kibjen wie syn lean.
Dêrom, regint fan stêd en doarpen,
Wês foar de manlju net te strang;
Want, och, it âlde Fryske pelsrjocht
Dat hâldt har al genôch yn twang.
Grou, 19 febr. 1842
e.h.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd