Jonas de boetgezant
(1723)–Joan de Haes–
Auteursrechtvrij
[pagina 78]
| |
 | |
Jonas profecy.
| |
[pagina 79]
| |
| |
Poetische uitbreiding van Jonas histori.aant.
MAer Amithaons zoon zoo zacht van inborst niet
Begint het hart in 't lyf te zwellen van verdriet,
Dat hy die hooftstat ziet verschoonen voor zyne oogen,
Als waer' zyn bootschap niet dan ydelheit en logen.
Des vaert hy uit van blinde oploopentheit ontstelt:
Dit hebbe ik wel gezeit, dit hebbe ik wel gespelt,
Toen ik in 't lant nogh was, dat my eerst braght in 't leven.
Dit was de reden ook van al myn wederstreven,
Waerom ik uw bevel ontgaen wou over zee,
En eenen vryburg zocht voor my aen Tarsus reê.
My was te wel bekent, hoe licht gy wordt verbeden;
Hoe noô gy in 't gerecht wilt met den zondaer treden;
| |
[pagina 80]
| |
[Histori]lankmoedigh, groot van goedertierenheit en berou hebbende over 't quaet. 3. Nu dan, Heer,
neem toch myne ziel van my:
want het is my beter te sterven dan te leven.
4. En de Heer zeide: Is uw toorn billyk ontsteken?
5. Jonas nu ging ter stat uit; en zette zich tegens 't Ooste der stat:
en hy maekte zich aldaer een verdek, en zat 'er onder de schaduwe, tot dat hy zage, wat van de stat worden zou. 6. En Godt de Heer beschikte eenen wonderboom,
en deedt hem opschieten boven Jonas, op dat 'er schaduw moghte zyn om hem te redden van zyn verdriet: en Jonas verblydde zich over den wonderboom met groote blyschap. | |
[pagina 81]
| |
[Poëtische uitbreiding]Hoe langsaem gy tot straf, hoe vaerdigh en gereet
Gy tot vergiffenis uw ongelyk vergeet.
Terwyl 't u dan behaegt die snoode stat te sparen
En voor den ondergang haer burgers te bewaren,
Zoo keer nu al 't gewelt van uw getergde roê
Alleen maer tegens my, die droef en bang te moê
Het licht verwensch, waer uit ik liever heb te scheiden,
Dan zulk een leven, dat me een doot verstrekt, te leiden.
Maer d'Allerhoogste geeft aen Jonas dit bescheit:
Hoe zyt gy zoo vervoert? is dit ook billykheit?
Is dit ook recht, dat gy die straffe nu zoudt dragen?
Wat reden hebt gy toch om zoo vergramt te klagen?
Flux trekt de Boetprofeet al morrende en gestoort
De stat van Ninus uit, niet wydt van d'oosterpoort,
Die 't eerst den vorst des lichts de purpre morgenkimmen
Op zynen wagen van robynen ziet beklimmen.
Hier zet zich Jonas neêr in schaduw van de blaên,
Vol ongedult, hoe 't wil met Ninive vergaen.
Strax schept d'Almaghtige, om de schaduw te vermeeren
En 't vinnigh stralen van de zomerzon te keeren,
Een' hoogen wonderboom, die ylings 't hooft bedekt
Van Jonas, en in 't hart een nieuwe blyschap wekt.
| |
[pagina 82]
| |
[Histori]7. Maer des anderen daegs in 't opgaen van den dageraet beschikte Godt eenen worm; die stak den wonderboom,
dat hy verdorde. 8. En het geschiedde, als de zonne oprees,
dat Godt eenen stillen oostenwint beschikte;
en de zon stak op het hooft van Jonas, dat hy bezweek: en hy wenschte zyner ziele te mogen sterven, en zeide: Het is my beter te sterven dan te leven.
9. Toen zeide Godt tot Jonas: Is uw toorn billyk ontsteken over den wonderboom? | |
[pagina 83]
| |
[Poëtische uitbreiding]Maer naeuwelyx begint de tweede zon te pralen
In 't morgenbarend oost met puik van vuur en stralen,
Of Godt beschikt een' worm, die flux den wortel slyt
Des wonderbooms, en met zyn' angel knaegt en byt,
Tot dat hem 's levens sap en kracht is afgezogen,
En al zyn bladeren verdorren en verdroogen.
De zon, in 't zuiden nu van sterker vuur bevrucht,
Begon recht neêr op 't hooft te branden uit de lucht,
En door een' zoelen wint gesteven uit het oosten
Den ganschen aerdkloot uit haer middaghpunt te roosten;
Wanneer de Boetgezant, geblakert van dien gloet,
Bezwykt, en al zyn hoop laet varen met den moedt,
En weder wenscht, dat hy zyn rampen en elenden
Hoe eer, hoe liever met zyn' levenstyt magh enden.
Des schreeut hy weder uit: Waer toe worde ik gespaert?
Tot hoe veel zielsverdriet worde ik helaes! bewaert?
Wee my, die afgepynt hun zeker moet benyden,
Die in 't geruste graf verlost zyn van hun lyden!
Toen vat d'Almaghtige het woort dus weder op:
Voedt gy met reden ook die belgzucht in den krop?
Zyt gy al billyk met dien wonderboom bewogen,
Die in een oogenblik verdorde voor uwe oogen?
| |
[pagina 84]
| |
[Histori]en hy zeide: Billyk is myn toorn ontsteken
ter doot toe.
10. En de Heer zeide:
Gy verschoont den wonderboom, waer aen gy niet hebt gearbeidt, noch dien groot gemaekt: die in eenen nacht wert, en in eenen nacht verging. 11. En ik
zou die groote stat Ninive niet verschoonen? waer in (behalven veel vee) veel meer dan hondert en twintigh duizent menschen zyn, | |
[pagina 85]
| |
[Poëtische uitbreiding]O ja, dus roept hy weêr, 't is billyk, dat ik klaeg'
En die verbolgenheit in mynen boezem draeg',
Tot barstens toe zoo zeer verkropt, dat ik met reden
Myn leven wensch gekort met al myn zwarigheden.
Maer d'Allerhoogste stopt hem daetlyk dus den mont:
Op wat rechtvaerdigheit is toch uw klaght gegrondt?
Gy waent het billykheit genade te betoonen
Aen een' geringen struik, en wilde hem verschoonen:
Dien wonderboom, dien gy noghtans met uwe hant
Niet tot zyn hoogte braght, dien gy niet hebt geplant,
Die al zyn' wasdom heeft in eenen nacht gekregen,
En die in eenen nacht ook neder is gezegen.
En ik die stat, (o neen. dit staet my geenszins vry)
Ik Ninive, die bloem van Assurs heerschappy,
Ik Ninive, die stat vol steden niet bewaren?
Ik duizent duizenden niet in het leven sparen?
Waert gy, om eenen boom met gramschap dus belaên,
Om 't stomme vee geenszins medogende begaen,
Schoon my dit zeker, en met recht, ook legt aen 't harte:
Uw ziel moest echter zyn bewogen met de smarte
Van zoo veel kinderen, die hangende aen de borst
Der moeder met geen vlek van zonden zyn bemorst;
| |
[pagina 86]
| |
[Histori]die geen onderscheit weten tusschen hunne rechterhant en tusschen hunne slinkerhant?
EINDE.  | |
[pagina 87]
| |
[Poëtische uitbreiding]Of die gekropen uit de wieg met krank vermogen
Noghtans niet maghtigh zyn de waerheit van de logen
Te schiften, of de slinke uit hunne rechte hant
Recht t'onderkennen door 't onnoozele verstant.
Dus klonk de sterkste stem in 's Boettrompetters ooren,
En Jonas laet nu geen meer wederrede hooren,
Maer in zyn oordeel zelfs verwonnen draegt zich stil
En buigt gehoorzaem voor den goddelyken wil.
EINDE.  |
|