Den lust-hof der Christelycke leeringhe

Van het H. Sacrament des Autaers.

Vra.

Wat dat het Sacrament

Des Autaers is, ons leert?

Ant.

⁺'tVleesch Christi ongheschent

Met siel en bloedt vereert.

Vra.

Hoe kan doch in soo kleen'

Ghedaente Christus wesen?

Ant.

'tIs sijne macht alleen'

Die't doet; want, soo wy lesen,
Een kemel hy wel kan
⁺Door d'oogh eens naelde trecken:
In kleyn' ghedaente dan
Hy hem wel kan bedecken.

Vra.

Bewijst dat 'tvleesch en bloedt

Christi hier is waerachtigh?

Ant.

Christus dit selver doet;

Wiens mondt niet leughenachtigh
⁺Spreeckt: Mijn vleesch is voorwaer
Een' spijs', mijn bloed een dranck.
En noch seydt hy seer klaer,
⁺'tBroodt nemende met danck:
Neemt, en nut allegaer;

+ Ioan. 6. 56.

+ Matt. 19. 24.

+ Ioan. 6. 55.

+ Matth. 25. 26.
Marc. 14. 20.
Luc. 22. 29.

[p. 213]

 

Want dit mijn lichaem is.

 

En nemende daer naer

 

Den kelck, seydt hy ghewis:

 

Neemt ende drinckt dit al';

 

Want dit mijn bloedt is roodt,

 

Datmen uyt-storten sal,

 

Voor al' des wereldts noodt.

 

Was 'tbloedt dat Christus heeft

 

Ghestort, waer', en natuerlijck;

 

Waerachtigh hy dan gheeft

 

Sijn bloedt, en niet figuerlijck.

 

Vra.

 

Wat breeder my bediedt

 

Dit moghelijck te zijn?

 

Ant.

 

Hy die van niet, kan yet;

 

Van water, maecken wijn:⁺

 

Wiens wille is de daet;

 

Als't hem belieft, kan maecken

 

Dat in een' and're staet

 

Verkeeren alle saecken.

 

Soo kan hy sonder pijn'

 

Boven nature wetten,

 

Sijn lichaem onder 'tschijn

 

Des broodts waerachtigh setten.

 

Dat het dus is gheschiedt,

 

Ghetuyght sijn eyghen woordt.

 

Dus oft ghy 'tniet en siet;

 

Ghelooft maer, soo ghy 'thoort.

 

Vra.

 

 

Hoe kan Christus in veel'

 

Plaetsen zijn, ende steden?

 

Ant.

 

Ons' siel die is gheheel

 

In alle onse leden,

 

Gheheel oock in elck deel,

 

In 'thooft, handt, voet, en hiele;

 

Nochtans niet uytghespreyt

 

En is't maer eene siele:

 

Soo kan Godts moghentheyd

 

'tLichaem Christi verheven,

 

De teghenwoordigheyd

 

Op veele plaetsen gheven.

+ Ioan. 2. 6.

[p. 214]

 

Vra.

 

Waer toe is in-gheset

 

Dit Sacrament ghepresen?

 

Ant.

 

Om in de nieuwe wet

 

⁺Die offerand' te wesen;

 

En datmen sou' daer by

 

⁺'tLijden Christi ghedencken:

 

De spijs' is't oock, die hy

 

⁺De siele woude schencken.

+ Malach. 1. 10.

+ 1. Cor. 11. 26.

+ Ioan. 6. 57.

[p. 215]

Lof-sangh, ter eeren het H. Sacrament des autaers.
Ghetrocken uyt den Lof-sangh der heylighe Kercke: Lauda Sion Saluatorem.

Op de wijse:
Adonay, ghenadigh' Heere.

LOoft, o Sion, u behoeder,
Met een vreughd en soet gheklanck:
Looft u herder, ende voeder;
Doet hem eere met lof-sanck:
Doet hem al wat ghy vermeught,
Hy is weerdigh alle vreughd.

Men magh nu wel in't bysonder
Loven Godt met blijschap groot':
Want hy gheeft ons (o wat wonder!)
Sijn selfs, dat is: 'themels broodt,
'tWelck hy gaf in't Avondtmael
Sijn Apost'len altemael.

Laet sijn lof ten vollen klincken,
Eerlijck singht, naer uwe macht;
Want men ons nu doet ghedincken,
Hoe dit eerstmael is volbracht;
Doen hy machtigh, ende wijs,
Gaf sijn selven voor een' spijs'.

Wat Heer' Iesvs daer volbrachte
Inde nacht met woorden klaer',
Dat wou hy tot sijn ghedachte
Dat wy souden volghen naer:
Christus heeft ons dan gheleert,
Dat 't broodt in sijn vleesch verkeert.

[p. 216]

 

Dat 'tverstandt heel gaet te boven,

 

Dat 'tghesicht oock niet en siet;

 

Moetmen sekerlijck ghelooven

 

Boven de natuer' gheschiedt:

 

Want des Hooghste moghentheyd

 

Onder 'tbroodt verholen leydt.

 

 

 

Onsen dranck is't bloed seer krachtigh,

 

Dat vergoten is voor veel':

 

Onse spijs' sijn vleesch waerachtigh:

 

Christus blijft nochtans gheheel;

 

Want die nut het Sacrament,

 

Deylt niet Christum, noch en schendt.

 

 

 

Oft daer een tot onsen Heere,

 

Ofter oock veel duysent gaen;

 

Min heeft niemandt, ofte meere,

 

Even veel sal elck ontfaen;

 

Smaeckt den Heer' dan, hy is soet,

 

Die u met sijn lichaem voedt.

 

 

 

Yeghelijck wordt hy ghegheven,

 

Of sy goed zijn, ofte quaed;

 

Maer den goeden krijght het leven,

 

De doodt inde quaden gaet:

 

Merckt, hoe dat dees' spijse goed'

 

Soo verscheyden vruchten doet.

 

 

 

Siet ghy de ghedaente krencken,

 

Alsmen die breeckt inde Mis';

 

Twijfelt niet, maer wilt ghedencken

 

Dat Godt daer waerachtigh is:

 

Want in't stucksken is soo veel,

 

Als te vooren in't gheheel.

 

 

 

Christum kanmen niet verkroocken,

 

Door het nutten lijdt hy niet;

 

'tTeecken dat werdt maer ghebroocken,

[p. 217]

 

Aen sijn lijf gheen leedt gheschiedt:

 

De ghedaente van het broodt

 

Breecktmen, hy blijft even groot.

 

 

 

Siet der Engh'len broodt verheven,

 

Werdt des reysers spijs', en pandt:

 

'tBroodt moet-men de kinders gheven:

 

Maer niet nemen uyt de handt,

 

Om onweerdelijck met sond'

 

Dat te werpen voor den hondt.

 

 

 

'tIs in 'tvoorbeeldt eerst bewesen,

 

Doen Isac ter doodt moest gaen:

 

Soo wy van het paesch-lam lesen,

 

Dat-men alle jaer moest slaen:

 

Manna dit ons oock bewijst,

 

'tWelck d'oudt-vaders heeft ghespijst.

 

 

 

Onser, Iesv, wilt ontfermen,

 

Die ons voeder zijt en broodt:

 

Wilt ons voeden, en beschermen

 

Hier, en voorts in alle noodt:

 

Maeckt dat wy u al' ghelijck

 

Moghen sien in 'themelrijck.

 

 

 

Heyligh broodt, o Godt waerachtigh',

 

Die ons hier spijst allegaer;

 

Maeckt ons eens uw's Rijcks deelachtigh,

 

Dat wy zijn uw' gasten daer:

 

Wilt ons maecken al' bequaem,

 

Om te zijn uw' erfghenaem'. Amen.