Den lust-hof der Christelycke leeringhe
(1622)–Benedictus van Haeften– Auteursrechtvrijbron
Benedictus van Haeften, Den lust-hof der Christelycke leeringhe. Hieronymus Verdussen, Antwerpen 1622
codering
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
logboek
-
verantwoording
gebruikt exemplaar
exemplaar Universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1203 B 12, scan van Google Books
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Den lust-hof der Christelycke leeringhe van Benedictus van Haeften uit 1622.
redactionele ingrepen
In het origineel komen verschillende drukletters voor die in deze digitale editie niet kunnen worden weergegeven. Om dit onderscheid niet verloren te laten gaan, is in het hoofdwerk alle romeinse tekst weergegeven als cursief. Gotisch is in deze hoofdstukken zonder opmaak weergegeven. Op fol. *4v en p. 366 is gotische tekst vet weergegeven.
fol. *1r, *4v, 109: de enkele gotische letters op deze pagina's zijn in deze editie vet weergegeven.
fol. *6v: eude → ende: ‘ende daer beneven, dat menige soo plomp van verstand, ende kort van memorie waeren’.
fol. ***2r: ten behoeve van de leesbaarheid van het acrostichon is in deze digitale editie de eerste letter van elke regel vet gemaakt.
fol. ***5v: 8, → 83: ‘Van het Ghebedt. 83’.
fol. ***6v: rot → tot: ‘Af-scheydt vande vvereldt, ende vluchte tot een klooster’.
p. 11: in het origineel wordt een Griekse letter met een afkortingsteken gebruikt. Hier is waarschijnlijk ‘Christum’ bedoeld. Om het acrostichon te volgen is dat in deze editie als volgt opgelost: ‘X ristumm’.
p. 84: 5 → 7, 6 → 8: ‘7. Met hope, met 8. betrouw'’.
p. 122-124: de strofen bovenaan p. 124 horen bij het lied op p. 122 dat op p. 123 onderbroken wordt door een ander lied. Ten behoeve van de leesbaarheid zijn in deze digitale editie de strofen op p. 124 verplaatst naar p. 122.
p. 123-125: de strofen bovenaan p. 125 horen bij het lied op p. 123 dat halverwege p. 124 wordt onderbroken door notenbalken van het volgende lied. Ten behoeve van de leesbaarheid zijn in deze digitale editie de strofen van p. 125 verplaatst naar p. 123.
p. 168-170: in het origineel begint een Nederlandstalig lied op p. 168. Dit wordt op p. 169 onderbroken door een Latijns lied. De rest van het Nederlandstalige lied staat bovenaan p. 170. Ten behoeven van de leesbaarheid is in deze digitale editie de Nederlandstalige tekst van p. 170 verplaatst naar p. 168.
p. 169-171: in het origineel begint een Latijns lied op p. 169. Dit wordt op p. 170 onderbroken door een Nederlandstalig lied. De rest van het Latijnse lied staat op p. 171. Ten behoeven van de leesbaarheid is in deze digitale editie de Latijnse tekst van p. 171 verplaatst naar p. 169.
p. 174: claghengroot → claghen groot: ‘Schoon lief eerbaer ,, aenhoort mijn claghen groot’.
p. 174, 186: pag.. → pag.: ‘Oft als vooren, pag.’.
p. 178: ICck → ICk: ‘ICk ben u Godt, u Heer'’.
p. 189, noot: Synõdum. → Synodum.: ‘Vide 7. Synodum.’.
p. 190, noot: beeelden → beelden: ‘Dat het gheoorloft is beelden te maecken’.
p. 209, noot: initiātur → initiatur: ‘Amb. lib. de iis qui mysteriis initiatur’.
p. 213: in het origineel ontbreekt het ‘Ant.’ na de voorgaande vraag. Dat is in deze digitale editie aangevuld.
p. 220-223, 234, 235: in het origineel wordt Nederlandstalige tekst afgewisseld met Latijnse tekst. Ten behoeve van de leesbaarheid zijn in deze digitale editie koppen toegevoegd om dit aan te geven.
p. 248, 365: in het origineel is een deel van de tekst moeilijk leesbaar. Dat is in deze digitale editie tussen vierkante haken aangegeven.
p. 274, noot 8: het onjuiste nootnummer 7 is verbeterd.
p. 276: vaude → Vande: ‘Vande Deughd’.
p. 298: accolades verspreid over meerdere regels kunnen in deze digitale versie niet weergegeven worden. Daarom wordt de accolade hier, met bijbehorende tekst, op iedere regel herhaald.
p. 298: in het origineel wordt een Griekse letter met een afkortingsteken gebruikt. Hier is waarschijnlijk ‘Christi’ bedoeld. Om het acrostichon te volgen is dat in deze editie als volgt opgelost: ‘X risti’.
p. 354: het onjuiste paginanummer 254 is verbeterd.
p. 367: Soue → Sone: ‘Ick JESVS, die den Sone Godts almachtigh’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (*1v) is niet opgenomen in de lopende tekst.
[fol. *1r]
DEN
LVST-HOF
DER
CHRISTELYCKE
LEERINGHE,
BEPLANT MET GHEESTELYCKE
LIEDEKENS,
Tot verklaringhe vanden Catechismus
des Artsbischdoms van Mechelen:
Door Benedictvm van Haeften,
Proost van Affligem.
TOT ANTVVERPEN,
By HIERONYMVS VERDVSSEN.
A. cIↄ. Iↄ. c. xxii
Met Gratie ende Privilegie.
[fol. ***5r]
TAFEL Vanden Lust-hof der Christelijcke Leeringhe.
IN-leydinghe in den Lvst-hof der Christelijcke Leeringhe. | pag. 1. |
Iesvs-Christvs als een tvvaelf-jarigh kindt vermaent de Jonckheyd tot de Christelijcke Leeringhe. | 5 |
Gebed der Christelijcke Jonckheyd tot Iesvm, om den Catechismum vvel te leeren. | 8 |
Gheestelijcken A.B.C. | 11 |
Kort begrijp van de gantsche Christelijcke Leeringhe, in tvvee liedekens besloten, dienende voor een kleyne Catechismus. | 13 |
Het eerste liedeken van't gheloove, ende de heylighe Sacramenten. | 13 |
Het ander liedeken van de gheboden Gods, ende der H. Kercke, deughden, sonden, ende andere leeringhen des Catechismus. | 17 |
HET EERSTE DEEL VAN DEN Lvst-hof der Christelijcke Leeringhe.
Van de Christelijcke Leeringhe. | 20 |
Van den Mensche. | 21 |
Liedeken van den Mensche, ende het eynde daer hy toe gheschapen is. | 23 |
Wie een Christen mensch is. | 24 |
Van het teecken des Christen mensch. | 24 |
Liedeken van de xij artijckelen des geloofs. | 31 |
Wat men ghelooven moet. | 33 |
Van de H. Schrifture. | 33 |
Vande Traditien oft Ouerleueringen. | 34 |
Liedeken van de H. Dryvuldigheyd. | 36 |
Liedeken van de Mensch-vvordinghe ende Geboorte Christi. | 39 |
Iesv Christo recens nato. | 41 |
Nieuvve Jaers-liedeken van de Geboorte, Besnijdenisse, ende den name Iesus. | 43 |
Augustissimo dulcissimoq́ue nomini Iesv. | 48 |
Klacht-lied Iesv Christi hangende aen 't Kruys, ouer de ondanckbaerheyd der menschen. | 51 |
Antvvoord des mensche, tot Christum aen 't Kruys hanghende. | 55 |
Iesv Christo amori meo crucifixo. | 58 |
Liedeken tot den gekruysten Iesvm. | 61 |
In sacro-sanctam & adorandam Iesv Christi Crucem, hymnus. | 64 |
Liedeken van de Verrijsenisse ons Heeren. | 67 |
Liedeken vande Hemel-vaert ons Heeren Iesv Christi. | 70 |
Liedeken vanden H. Gheest. | 73 |
Vande H. Kercke. | 74 |
Van den Paus. | 75 |
Liedeken van de H. Kercke. | 77 |
Liedeken teghens de ghenoemde Gereformeerde Kercke. | 81. |
HET TVVEEDE DEEL VAN DEN Lvst-hof der Christelijcke Leeringhe.
Van de Hope. | 83 |
Van het Ghebedt. | 83 |
Liedeken van het Gebedt des Heeren, |
[fol. ***5v]
ofte den Pater noster. | 86 |
Oratio Dominica, modulis aptata. | 89 |
Liedeken van den Pater noster, ende Aue Maria. | 91 |
Vande Enghelsche groete, oft Aue Maria. | 92 |
Liedeken van de Enghelsche groetenisse. | 95 |
Angelica salutatio, modulis paraphrasticè expressa. | 97 |
Lofsangh ter eeren der H. Maghet ende Moeder Godts Maria. | 102 |
Lofsangh der H. Kercke tot de Moeder Godts Maria, Aue maris stella. | 104 |
Canticum Ecclesia, Salue Regina, rhychmis expressum. | 109 |
Liedeken ter eeren van 't Roose-kransken der H. Maghet Maria. | 111 |
Lof-sangh ter eeren van de salighe moeder S. Anna. | 115 |
Van het Morghen-ghebedt. | 117 |
Liedeken van het Morghen-gebedt. | 120 |
Morgen-lofsangh, uyt verscheyden lofsanghen der H. Kercke by een ghehaelt. | 123 |
Daghelijcksche lofsangh der H. Kercke tot Godt den H. Gheest: Nunc sancte nobis Spiritus. | 126 |
Liedeken, tot den H. Engel, die ons bevvaert. | 129 |
Ad Angelum custodem. | 132 |
Liedeken tot Godt almachtigh, ende alle Heylighen. | 136 |
Ad omnes Sanctos hymnus. | 140 |
Liedeken, ter eeren vanden salighen Bischop ende Martelaer S. Rvmoldvs, Patroon van Mechelen. | 143 |
Magno Martyri, sancto Praesuli, D. Rvmoldo, Archiepiscopo Dublinensi, Metropolitana Ecclesia, & ciuitatis Mechliniensis Patrono, Ode Sapphica. | 146 |
Leeringhen in den dagh te overdencken. | 148 |
De Benedictie der tafel voor den eten. | 152 |
Dancksegghinghe naer den eten. | 154 |
Een saligh vermaen om daghelijcks t'overpeysen. | 155 |
Eene Dancksegghinghe tot Godt voor verscheyden vveldaden. | 158 |
Gratiarum actio pro diuinis beneficiis. | 162 |
Van het Avondt-ghebedt. | 163 |
Het Avondt-ghebedt op sangh. | 165 |
Avondt-liedt, uyt het latijnsche, vanden H. Ambrosio ghemaect: Deus Creator omnium. | 168 |
Lof-sangh die de H. Kercke 'savondts singht: Te lucis ante terminum. | 170. |
HET DERDE DEEL VAN DEN Lvst-hof der Christelijcke Leeringhe.
Vande Liefde. | 172 |
Liedeken vande liefde Godts. | 174 |
Van Godts Gheboden. | 176 |
Liedeken vande thien Geboden Godts. | 178 |
Van het eeren der Heylighen. | 179 |
Liedeken van het eeren ende aenroepen der Heylighen. | 182 |
Liedeken van de reliquien, ofte gebeente der Heylighen. | 186 |
Liedeken van het eeren der Beelden. | 189 |
Liedeken van den Sondagh ende heylighe daghen te vyeren. | 192 |
Liedeken van het eeren der ouders. | 195 |
Liedeken vande gebreken der tonge. | 197 |
[fol. ***6r]
Vande gheboden der H. Kercke. | 199 |
Liedeken van de vijf gheboden der H. Kercke. | 201. |
HET VIERDE DEEL VAN DEN Lvst-hof der Christelijcke Leeringhe.
Van de HH. Sacramenten in't gemeyn. | 203. |
Liedeken vande seven Sacramenten. | 205 |
Liedeken van het Sacrament des Doopsels. | 208. |
Liedeken van het Sacrament des Vormsels. | 211 |
Van het H. Sacrament des Autaers. | 212 |
Lof-sangh der H. Kercke Lauda Sion overgheset. | 219 |
Van het ontfanghen des alder-heylighsten Lichaems ons Heeren. | 223 |
Liedeken van het vveerdigh nutten des H. Sacraments. | 225 |
De sacro-sancto ac venerabili Eucharistiae Sacramento. | 228 |
Aenbiddinge des H. Sacraments, uyt het Latijn, Adoro te deuotè latens Deitas, overgheset. | 232 |
Iesv Christo sub Eucharistico velamento praesenti. | 237 |
Naer het ontfangen des lichaems Christi. | 238 |
Lof-sangh, der H. Kercke, ter eeren van't hooghvveerdigh Sacrament des Autaers, Verbum supernum prodiens overgeset. | 241 |
Vande H. Biechte. | 242 |
Vermaninghe, om terstondt op te staen van sonden, ende sijn leven te beteren. | 245 |
Poenitentis ad Deum humilis supplicatio. | 248 |
Oeffeninghe van oprecht berouvv der sonden. | 251 |
Expostulatio Iesv Christi, cum homine suapte sponte percunte. | 253 |
HET VYFDE DEEL VAN DEN Lvst-hof der Christelijcke Leeringhe.
Vande Sonden. | 255 |
Liedeken, vande svvaerheyd ende grouvvelijckheyd der doodt-sonde. | 257 |
Vande vyanden der sielen. | 258 |
Liedeken vande dry vyanden der sielen. | 260 |
Waerschouvvinge om t'onderkennen ende te schouwen quade ghepeysen. | 262. |
Van de vijf sinnen. | 261 |
Liedeken vande vijf sinnen. | 264 |
Vande Hooft-sonden, ende contrarie Deughden. | 265 |
Liedeken van de seven Hooft-sonden, ende seven Deughden daer tegens. | 267 |
Teghens de Dronckenschap. | 269 |
Tegens d'ongesonde Gesontheyd. | 270 |
Vande vreemde sonden. | 272 |
Liedeken van de neghen vreemde sonden. | 273 |
Vande sonden teghen den H. Geest. | 275 |
Vande vvraec-roepende sonden. | 276 |
De opperste trappen der sondaren. | 276 |
Vande Deughd. | 276 |
Lof ende vermaninghe tot de deughd. | 278 |
Vande Goddelijcke Deughden. | 279 |
Vande Hooft-deughden. | 279 |
[fol. ***6v]
Liedeken vande vier Hooft-deughden. | 281 |
Vande gaven des H. Gheests. | 282 |
Liedeken van de seven gaven des heylighen Gheests. | 284 |
De Vruchten des H. Gheests. | 285 |
Liedeken van de tvvaelf vruchten des H. Gheests. | 287 |
Vande Euangelische Raden. | 288 |
Af-scheydt vande vvereldt, ende vluchte tot een klooster. | 290 |
De fugienda mundi vanitate. | 293 |
Gheestelijck Bruylofts-liedt, op de religieuse professie van eene Godtvruchtighe maeght. | 295 |
Alphabetum Religiosorum. | 297 |
Vande ydelheyd des vvereldts, ende gerustheyd des religieusen staets. | 300 |
Encomium status religiosi. | 303 |
Lieffelijcke aenspraec des Bruydegoms Iesv Christi, om sijne Bruydt van de vverelt tot sijne liefde te trecken. | 306 |
Antvvoord der Minnende Bruydt, op de aenspraec van haren Beminden. | 309 |
Vande Wereldt ende Religie. | 311 |
Magno Monachorum omnium in Occidente Patriarchae sanctissimo Patri nostro Benedicto. | 313 |
De deughden der Christelijcke Jonckheyd. | 314 |
Liedeken, van de deughden die de kinderen betamen. | 316 |
Vande goede vvercken. | 317 |
Liedeken vande goede vvercken. | 319 |
Van de vvercken der bermhertigheyd. | 320. |
Liedeken van de lichaemelijcke ende geestelijcke vvercken der bermhertigheyd. | 322 |
Vande Euangelische saligheden. | 323 |
Liedeken van de acht saligheden. | 325 |
Vande vier uytersten. | 326 |
Liedeken van de doodt, ende het oordeel Godts. | 328 |
Liedeken, vande doodt, helle, ende blijschap des hemels. | 331 |
Den anghst, ende benaudtheyd van een mensche, die op sijn sterven leydt. | 333 |
Liedeken, om eene voorsichtighe ende salige ure des doots te verkrijgen. | 337 |
Liedeken, van het laetste oordeel Gods. | 339. |
Klacht-liedt van eene siele, uyt het Vaghevyer. | 343 |
Treur-lied van eene verdoemde siele. | 346 |
Versuchtinghe der haeckende siele tot het hemelsch Jerusalem. | 349 |
Desiderium videndi Deum. | 353 |
De blijde inkomste van eene salighe siele, in den hemel. | 355 |
Liedeken, vande vreughden des hemels uytgheleydt door eene salighe siele. | 359. |
De AEternitate. | 363. |