Werken. Deel 2: Proza
(1895)– Hadewijch– Auteursrecht onbekend[XIII]Ic was tsondaechs vore sinxenen vore die dagheraetGa naar margenoot+in den gheeste opghenomen te gode die mi minne cont makede, die mi tote diere uren ye verborghen hadden geweest.Ga naar margenoot+daer sachic ende hoerde wie die love ludenGa naar voetnoot(1) die comen van stilre minnen, die oetmoedecheit berghet, Die waent ende seghet ende swert, datse niet ne mint, endeGa naar margenoot+gode noch den menschen noch ere noch rechtGa naar voetnoot(2) en doet van minnen noch van dienste van gherechter doghet. daer saghic ende horde wie die love ludenGa naar voetnoot(3) ende cierden de minne alre minnen. Ende op die ure wert mi vertoent .i. nuwe hemel die mi nye eer en versceen ende der seraphinnen sanc alleluia. Ende die seraphin riep met groter stemmen ende seide: Sich hier den nuwen verlorenenGa naar voetnoot(4) hemel die besloten es vore alle die ghene die nyeGa naar margenoot+moeder gods der volcomenre dracht en waren, noch ne doelden met hem in egipten noch alle weghe, noch ne presenteerden hem daer der prophetien swert dore die | |
[pagina 168]
| |
ziele ghinc, ende dat kint niet manne soechden, Noch ten inde niet te sinen grave en waren; dien sel hi eweleke verborghen bliven. Na dien sanc ende na die stemme wert die nuwe hemel ontdaen. Daer openbaerde dat aenscijn van gode, daer hi allen heileghen ende menschen int lancste sire ewelecheit ghenoech met sal doen. Dat aenscijn hadde .vj. vloghele ende die waren alle buten besloten ende binnen vloghense alle uren. Doe ontdaden buten alle die slote diere vloghele, Ende ic sach waer si vlieghen ende te welcken staden. Die .ij. overste vlieghen in die hoghede daer god die overste cracht der minnen metGa naar margenoot+ghebruket. Die .ij. middelste vlieghen in de wideGa naar voetnoot(1) der volcomenre seden der minnen. Die .ij. nederste vlieghen in die grondeloese diepte daer hi alle wesene in verslint. Die vloghele waren alle rechte effene ane dat aenscijn ende die zeghele die buten die vloghele ende om dat aenscijn sluten, dat sijn gherechteGa naar voetnoot(2) wesene der gheweldegher godheit, die niemen hem selven volcomen ghevenGa naar margenoot+en mach, hine wille sijns selves god ende mensche pleghen. Hier na sachic ene grote menechte der seraphinne die songhen alle alleluia amen. Die brachten met hem elk de sine ene grote scare gheciert der geeste, die waren alle ghecierdt metter overster trouwen der godleker redenen van crachtegher minnen. Ende si hadden in hare hande den openen zeghel der minnen, dat es te allen van minnen volle trouwe, Ende si hadden in haren hovede den name. Dit sijn die heersche heerscape dien de seraphinne staen ten dienste, want si hebben in minne verwonnen datse verwonnen sijn alse de onverwonne cracht | |
[pagina 169]
| |
der wassender minnen. Ende die seraphinne namen die ende ontsloten metten seghele haerre hande die .ij. middelste vloghele dies aenscijns ende si sijn ghevaren daer in ende besitten die wijtheit ende cierense met dire nuwer coenst, want die onbekint wasGa naar margenoot+ghelaten in de werdeghe minne. Ende si verbliden oec daer met verhoelen sanghe die ye in minnen verholenleke met groter stemmen gheroepen hevet. Ende die seraphin die mine es ende die mi daer brachte, hi hief mi op ende al te hant sachic in die oghe dies aenscijns enen setel, ende daer op sat die minne gheciert indie vorme van eenreGa naar voetnoot(1) coninginnen, ende die crone die op hare hoeft stoetGa naar voetnoot(2), was gheciert metten hoghen werken der oetmoedegher die der gherechter minnen lof gheven ende dat voor waer houden datse der minnen niet ne dienen, Noch ne minnen dat swert hare waerheit altoes, Want sineGa naar margenoot+weten hem selven niet ende si weten minne allene al. Daer ome recht hare ellendeghe dolende lof die wideGa naar voetnoot(3) al dore, die nemmer meer dore vloghen en wordet. Ende die lof cierde ende verblijdde met nuwen sanghe die nemmermeer niemen verstaen en sal dan die de minne in oetmoedecheiden alGa naar voetnoot(4) verloren hadden. Der minnen voeren uten oghen swerde al vol vieregher vlammen. Hare voeren uten monde blixenen ende dondere. Haer was dat aenscijn dore scenen dat menre dore mochte sien alle die werke van wondere die de minne ye wrachteGa naar voetnoot(5) ende werken can. | |
[pagina 170]
| |
dat moet ic laten, Want dat ic daer inGa naar voetnoot(1) sach, daer af mochtemen meer scriven dan die soutere davids in hevet. diesGa naar voetnoot(2)Ga naar margenoot+swighic nu ende wane altoes. Si hadde hare arme ontploken ende daer in bevaen alle die dienste die men ye dore hare dede ende hare tesue side was al vol gheheelre gheoefender cussene sonder sceden. Hare lichame was al volwallender wondere Ende in hare wijdde onder hare voete hadse de .vij. gaven Ende daer vore hadse enen zetel staende. Ende die seraphin die mi op hief, Sette mi daer op endeGa naar voetnoot(3) seideGa naar voetnoot(4) te mi: Sich hier, dits de minne die du sies in midden den aenscine der naturen gods; deseGa naar margenoot+ne wert noyt creaturen hier vertoent. Al was marien rechte minne cont, ende die seven gaven int werc der volcomenre doechden, sine plach nie hemelscher revelatien vore hare op wert vaertGa naar voetnoot(5). Want si was van stilre redenen ende vol van godleker minnen ende versekert bi verwandelinghen ende bi oefeninghen haers soens, daer hare ghenoech te vollen die innechste ende die hoechste hemel cont bi was. Doe seide hi: sich hier selve alle dese hebbene der minnen sijn di condere voertane meer dan mi. Want du moeder der minnen, heves ghesijnGa naar voetnoot(6) in dese .iij. verhoelne wesene die du sies in daenscijn der minnen. Wi sient met dienste dat wi u dienen in wondere ende ghi siet ende selet zien in claerre redenen van kinnessen metter menscheit. Nu besiet ende besit voertGa naar margenoot+dit ghehele rike dat ghi die minne hier siet besitten; soe | |
[pagina 171]
| |
besiet dese .iij. gecierde wesene die ghi siet dat hier de minne vercieren ende die hoghe lof die soe verblidet. In dese alle .iij. besiedi u selven ende vent, Ende ye doch besittijt hier gheheel ende gheciert met al dien ghehelen wesene daer ghi die minne met gheciert siet. Ende als ic mi besach, soe waest alsoe. Ende doe seidic den seraphin dat hi mi ontslote die .ij. overste ende die .ij. nederste seghele vanden vloghelen die aent aenscijn waren ende hi deedt. Ende alse hi op hadde ghedaen die .ii. overste seghele, doeGa naar voetnoot(1) quamen die die bi oetmoedecheiden alle uren teGa naar margenoot+nieute waren worden, ende nemmeer ure hem selven ne gheloefden der minnen lieve yewerinc aneGa naar voetnoot(2) te gherakene, ende houden hem alle uren vore minne onsalechst. Ende die cierheit die de ghene brachten, die was onseggheleker dan enege dincGa naar voetnoot(3) daer men ye af las ochte bi onsen tide sach. Die wesene warent die de minne ghecroent hadden ende gheciert hare aenscijn. Hare lof ludeGa naar voetnoot(4) oec met soe soeter stemmen, dat opwaert vloyde met nuwen aderen, ende die vlammen met soe nuwen ontstekene menechfoutGa naar margenoot+dat eweleke nuwen brant soude maken. Al die overste hoecheit waert daer binnen soe menechfout verhoghet ende die wijtheit waert daer met soe wonderleke wijt ende verciert boven alle die daer te voren dore die middelste seghele comen waren. In die diepheit der minnen soe quam oec .i. nuwe gheruchte dat al waghede ende wonderende onghehoerde love. Ende .i. nuwe wallende opspronc wiel daer op met nuwen storme weder te vulne die | |
[pagina 172]
| |
nuwe coemste, die daer bernen. Dese ghecierde geeste quamen metter hogher maren vore minne ende vore mi in dat aenscijn der vloghele. ende si worden alle gheset op die ure elc van sinen seraphin. Ende al te hant werden dese gheciert alle in die selve vorme die minne ane hadde, daer se gheciert sat, ende diese mi hadde ghegheven. Ende doe op waren ghedaen die .ij. nederste zeghele vanden vloghelen dies aenscijns, Doe quam ene scare ommenegher ende met menegeGa naar voetnoot(1) menechfoldegher verwonderen dan alle dandere hadden ghedaen. Dese waren deGa naar margenoot+ghene die oetmoedecheit begheven hadden tuschen hem ende hare lief bi vriheiden van minnen, Ende die kinnessen hadden ghenomen tuschen hem ende haren god,Ga naar margenoot+hoe ghedaen hi ware in siere cracht van siere redenen ende van sinen rike ende van sireGa naar voetnoot(2) goede ende van sire suetheit ende van al sinen wesene daer hi sijns selfs in pleghet. Dese wesene haddense bekint met dien .vij. gaven, die ic eer seide die de minne onder die voete hadde. Ende doe si in dienste waren om die gaven, doe haddense oetmoedecheit marien ende der gherre die ute den oversten seghelen quamen ende van oetmoede der minnen lochenden ende der minnen waerheit soe na bekinden ende soe hoghe boven hem, Ende hem anders niet en wisten danGa naar margenoot+vore minne niet. Die .vij. gaven sijn .vij. tekene der minnen. Ende dat achtende es gherijnnesse van ghebrukeneGa naar margenoot+die al af doet datter redenen behoert ende lief in lief .i. valt. Mer wantse de gaven hadden ende dat achtende kinnende worden ende hem minne dat eischede, soe maen- | |
[pagina 173]
| |
dense alle uren dat ghebrukenesse Ende en gheloefdenGa naar voetnoot(1) haren lieven minne niet ende dochte hem datse allene minden, ende hem minne niet en hulpet. Die ontrouwe maectseGa naar margenoot+soe diep dat se de minne al verwielen, Ende si ghaen hare met sueten ende met sueren ane. Wat de minne ghevet, dats ghesuert ende verteert ende verslonden. Watse nemt, dats rike gemaket van groter ghewout van ghebrukene diesGa naar margenoot+manens der minnen alle uren groet effens hare selven. Soe oec datse al die list gods besceden en can. Dese quamen vore gheciert ghelijc der minnen in alre cost ende in al gherede. Dat ghetal van desen kinic ende dat es herde cleine ende alle kinicse dijtGa naar voetnoot(2) sijn in hemel ende in erde. Ende die met allen .iij. desen wesenen volwassen sijn ende selen, van dien die nu godlec sijn, dire en sijn nu inden hemel maer .xxix. ende hier en leeftere mer .lvj. ende direGa naar margenoot+es nu gheboren inde wiegheGa naar voetnoot(3) .xi. ende .vj. loepter achter straten spelen, ende .v. salre noch geboren werden, ende nemmeer en saller in allen volwassen sijn. Die somme es hondert ende vij. Die metter middelt ende vanden nedersten, dire es van dien .ij. volwassen M.M.M. ende achte; vander diepten ende vanden oversten volwassen M.M.M.M. endeGa naar voetnoot(4) .lxxxiij, ende vander middelt widen alleene .vjM. endeGa naar voetnoot(5) CC. ende .lxxxiiij. Ende die opwal vanden opspronghe die ic vore seide, die quam met eenre groter druustheitGa naar voetnoot(6) ende verslant in enen wesene alle dandere. Ende ic seide met eenre groter vieregher stemmen: ghi | |
[pagina 174]
| |
seraphinne die dit ambacht van onsen wondere hebt te diene, staet ende huedt onse glorie; Wi selen alle .i. werden ende .i. alGa naar voetnoot(1). Ende maria die de overste was vanden xxix, si seide te mi: Sich hier eest al ghedaen; comt dore alle dese wesene ende dore smake die minne die du in oetmoedecheiden soeghets ende met ghetrouwerGa naar margenoot+redenen cierets ende berechtes ende met dire hogher trouwe ende met dire gheheelre ghewout dwonges ende .i. makes. Daer bi ende om dine hoge ghewout, soe es di desen verborghen hemel cont ghedaen aldus: alsoe du minne hier sies, alsoe esse gheciert ende met desen sangheGa naar margenoot+gheloeft. Want lochenen der minnen met oetmoede, dat es die hoechste stemme der minnenGa naar voetnoot(2). De werke der hoechste trouwen der redenen, dat es die claerste stemme der minnen ende die bequaemste. Dat geruchte der hoechster ontrouwen, dat es die suetste stemme der minnen. Daer en machse hare niet langer deilen noch sceiden. Dese heefstu van beghinne ghehadt sider dattu eerst die godheit ontfinges, dese .iij. wesene, ende ye sider was die minne van di aldus gheciert in dit ghehele aenscijn der ewegher godheit, dat nie mensche meer ne dede alsoe sonder die vanden mensten ghetale, daer ic dat .xxix. af volvulle. Sich wiltuus alsoe voert meer ghebruken alse ic, Soe moetstu dinen sueten lichame hier hebben. Mer ome die die du vercoren hebs met di in dit te volwassene, die noch niet volwassen en sijn ende te vorst die du alre meest minsGa naar voetnoot(3), soe wiltuut noch versten. Ende dieGa naar voetnoot(4) eerste | |
[pagina 175]
| |
ure die du wils, hale wi di, Ende na dattu nu weder coms, saldi de werelt cume laten leven, ende dinen lichame dien du soe edeleke houts ter minnen saltu wederGa naar margenoot+metti halen enen corten tijt na den viertechsten dach.Ga naar margenoot+Ende dat aenscijn ontdede hem al dat was, ende minne die daer gheciert sat. Dat aenscijnGa naar voetnoot(1) daer ic alle dinc inGa naar voetnoot(2) bekinde ende sach, daer sach ic hoechde, wijdde, diepteGa naar voetnoot(3). Doe ginc mi. ghebruken als te voren ende ic viel in die grondelose diepte, ende quam buten den geeste op die ure, daer men nemmermeer af segghen en mach. |
|