Werken. Deel 2: Proza

[VIII]

Ic sach enen groten berch die hoghe was ende breet,⁺ende van onseggheleker scoenre ghedane. tote dien berghe ghinghen v. weghe hoghe staen, die alle dien edelen berch⁺op ghinghen ten hoechsten⁽⁵⁾ sittene dat daer boven was. Mer si ghinghen hoghe ende meer hoghe ende noch hogere⁽⁶⁾ ende alre hoechst, Soe dat hi selve die hoechste was gheheel ende dat hoecste wesen selve. Ende ic wert opghenomen ende wert ghevoert op dien berch. daer sach ic i. aenscyn van eweleker ghebrukenessen daer alle die weghe in inden, Ende daer alle die ghene die de weghe

+ viij.

+ 50a)

(5) hoechsten] C hoechten.

(6) meer hoghe ende noch hogere] C noch hoghere ende meer hoghere.

[p. 148]

volbrachten, een in worden. Ende een die mi daer op voerde, toende mi hem selven, ende alse ic daer op was, seide hi te mi: Sich hier hoe ic ben kimpe ende rijclec ghenen ghewareghen aenscine, dat al dore siet ende dore licht den volcomenen diensten, dat volleidet ende leert diviniteit ende vroetheit ende rijcheit gheeft aller ghebrukenessen van allen vollen consteleken smake. Ic ben ghetoent kimpe; siet dat mine sierheit es alse al verwinnende ende moghende derre dinc die al es daer de hemel ende die hille ende die erde vore dienen. Ende ic ben dese weghe hoechst op comen ende gheleide di ende ic ben dijn gherechte verconde vanden vieren ende den⁽¹⁾ vijften die dine es. die sal di oercunden de gherechte god, die hem di sende ende die hem di sent. ende doe toende hi mi voert dat onseggheleke scone aenscijn, ende dat was ane te siene alse ene grote viereghe vloet, widere ende diepere dan di zee; ende doe hoerdic eene grote stemme uter vloet, sprekende te mi: Comt ende wes selve⁺die overste wech i. inden wesene diere volcomen in sijn,⁺die met corten uren alle lange uren vervolghen. Dijn grote derven van minnen heeft di ghegheven den oversten wech in mijn ghebruken, daer ic van aneghinghe⁽²⁾ derre werelt na hebben ghehaect⁽³⁾, dattu dicke met swaren begherten⁺ontgouden heves ende noch sels, dies te dervene datmen boven al beghert ende mi te gherijnne die ongherijnlec ben; dat es die corte ure, die alle langhe uren verwint. Ende dats de wech te mijns selves naturen, daer ic te mi selve mede ghecomen hebbe ende gheghaen; ende daer

(1) den] B vanden.

+ 50b)

+ parva hora consequitur quando negat.

(2) aneghinghe] C anebeghinne.

(3) ghehaect] B gewaect.

+ pena eius

[p. 149]

mede ghinic ute te minen vader te di ende te dinen ende quam weder van di ende vanden dinen te minen vader. Die ure hebic di ghesent met mi ende di; sent voert ten⁺dinen met mi. Die ure die dat iaer verwint dat men pinen soude, dat bestu ende die ghene die altoes in nuwen vlite sijn van meerre begherten, Ende daer omme doghen grote versmaetheit ende die onghehoert⁽¹⁾ boven macht, ende sijn van allen beclaghet ende twifelende boven alle de goede ghewerleke⁽²⁾; die doemtmen Ende niemen en es hem wel na ghenadech. den godleken twifelt Ende den anderen wondert ende selke benident. die ure verwint dat iaer. De maent die dat iaer verwint, dat bestu⁺ende de ghene die lettel troests hebben in haren vernoye⁺ende in haren ghebrukene⁽³⁾ van buten ende van binnen, ende dat gherne doghen om mi ende op minen troest te verlatene, dat ic hem comen sal; die vervolghen mi naerre⁺ter maent dan die getroeste ten iare. Die wile dat die maent verwint, dat sidi ende die ghene die om mi ende om andere die haers behoeven⁽⁴⁾ en in⁽⁵⁾ quale sijn om mi ende om hare mestaet ende om hare scade ende om hare verlies, van buten ende van binnen in al hare noet ende selve altoes arbeiden om te besittene kinnissen van minnen. Die daghe die de weke verhalen, dat bestu ende die⁺ghene die in iammere vallen sonder scout ende daertoe niedech ghenoech te gode datse ghene scout en hebben verhaelt. Ende want du eneghe dine caritate van allen met

+ missa fuit

(1) onghehoert] B gehort.

(2) ghewerleke] C ghewerke.

+ 50c)

+ nota

(3) ghebrukene] C ghebrekene.

+ desolati cicius deum consecontur

(4) behoeven] C begheven.

(5) in] B ende in

+ dies

[p. 150]

mi enech heves bracht ende du mi ende⁽¹⁾ derre uren berurende waers met miere naturen weghe die ic quam ende ghinc, Soe orcondic di met⁽²⁾ gherechten oerconde, daer ic mede ben mijns vader waerheit. Ende mijn vader oerconde mi dattu best die overste wech ende dien met di heves bracht, daeric na hebbe ontbonden⁽³⁾ met minen verhoelnen weghen. Ende want du dit bekint heves in onser beider heilicheit, nu wes heilech in ons ende in alle die comen selen bi ons in dine kinnesse, die doch heilech comen; ende alsoe enech datse u boven⁺al in dit wesen kinnen ende ghetrouwen ende u dat⁽⁴⁾ dienen, dat ghijt sijt die dit es, ende datse mi in dit wesen begaren ende recht houden in u ende gheven tote dien daghe datse gheleiden soe hoech leven dat ic ende mijn vader ende ghi moghen gheven ghetrouwe oerconde, dat hare corte ure alsoe langhe tide verwint. Nu hevestu mijns ghesmaect ende ontfaen van buten ende van binnen, ende du heves verstaen die eneghe weghe die gheheel in mi beghinnen. Nu kere di in mi alse de onverwonne, die heves verwonnen alle hemelsche ende alle aerdsche ende⁺alle hilsche kimpen ende verwinre wes gheciert. Gheleide alle die ongheleide na hare werdecheit, daer se van mi toe ghemint sijn ende daerse mi in minnen ende dienen na recht miere naturen, daer ic al mede ben, dat alle creaturen behoeven ende dat hem gerieft. ende ic quam weder int ghemoet dies geests die mi daer brachte. Ende ic vraghede hem: kimpe here, hoe sidi gheciert uwen

(1) ende] B in veranderd uit ende, C in.

(2) met] B metten.

(3) ontbonden] C ontboden.

+ 50d)

(4) u dat] ontbreekt in B.

+ nota. duc oves meas

[p. 151]

hoghen oerconde, daer ghi mi toe leidet ende niet ne volleidet. ende hi seide mi wie hi was; daer na seide hi te mi: Jc oerconde u die iiij. wegen ende volleide; daer in bekinnic mi ende die tide verwinne ic. Ende den vijften gaf u die ghetrouwe, dien ghi ontfinct daer ic niet en ben. want doe ic mensche levede, haddic te lettel⁺minnen met affectien ende volghede den scerpen rade vanden geeste. daerbi ne mochtic niet beruert werden te alsoe enegher minnen, want ic der edelre menscheit groot onrecht dede, dat ic hare diere affectien buten hilt. Ende hi seide: kere weder in dine materie ende laet bloeyen dine werke ende stucken van onghenade sijn di nakende⁽¹⁾; Want du best kerende alse al verwinnende, want du al verwonnen heves. doe quamic in mi selven alse ene nuwe herde sereghe ende emmermeer wesen sal tote dien daghe, dat ic daer weder in valle daer ic doe af keerde.

+ 51a)

(1) nakende] C nekende.