Werken. Deel 2: Proza

[XXIX]

⁺ God si met u ende gheve u troest metten ghewareghen troeste sijns selves, daer hi hem zelven ghenoech met es. Ende alle creaturen na haren wesen ende na hare ghetamen. Ay soete kint, uwe bedroeven es⁽⁵⁾ mi leet, Ende uwe swaerheit ende uwe rouwe. Ende dies biddic u oversere ende mane ende rade ende ghebiede alsoe moeder haren lieven kinde, dat si mint ter hoechster eren ende ter soetster werdecheit der minnen, dat ghi alle vreemde rouwen van u doet, Ende dat ghi u om mi bedroevet, soe ghi minst moghet. Hoe soet met mi gaet, Eest in doelne achter lande, Eest in ghevancnesse, want⁽⁶⁾ hoet sijn sal, het es der minnen werc. Jc weet oec wel dat ic u gheen vreemt rouwe en ben, Ende dat ic u na ben van herten

+ xxix cap^m.

(5) es] B dat es.

(6) want] in A door een later hand op den rand bijgevoegd.

[p. 107]

ende bekint Ende die liefste mensche die levet na saren. Daerbi weet ic wel dat ghijt niet wel ghelaten⁽¹⁾ en cont, ghine bedroeft u om mine misquame. Dat wet wel,⁺lieve kint, dat vremt rouwe es; want dat merct selve, na dien dattu van al diere herten gheloefs, dat ic van gode ghemint ben, Ende hi zine werke werct in mi stille ende openbare, Ende sine oude wondere vernuwet in mi. Soe moechdi oec wel weten dat der minnen werke sijn, Ende dat den vreemden wonderen moet van mi ende eysen. Want si en connen aldaer niet werken daer minne geet, want sine kinnen niet hare comen noch hare gaen. Ende ic hebbe noch overlettel metten menschen hare zeden geploghen Jn haren etene, noch in haren drinkene, noch in haren slapene, noch mi⁽²⁾ gheciert met haren clederen, noch met hare verwen, noch met haren scine; noch mi en wert nie blijscap te goede van allen dien die⁽³⁾ menscheleke herte verbliden mach, Ochte vercrighen, ochte ontfaen⁽⁴⁾, Sonder bi corten uren van ghevoelne van minnen, dat al verwint; mer tierst dat dan die opslach miere verlichter redenen ontwaecte, die mi oyt, sint datter god in sceen, verlicht hevet in al dien dat mi volmaectheit ghebrac Ende oec den anderen.⁺Soe toenese mi ende gheleide ter stat, daer ic mijns lieves na werdecheit van dore gane in⁽⁵⁾ ghebruken soude. Die stat van Minnen die mi verlichte redene toende, was soe verre boven menscheleken sennen, dat ic dat weten moeste, dat mi niet en behoerde te hebbene blijscap noch

(1) niet wel gh.] C gh. niet wel.

+ 38a)

(2) mi] A in, B in.

(3) die] B dat.

(4) ontfaen] A en B ontgaen (in A staat een f boven de g).

+ 38b)

(5) in] C een.

[p. 108]

rouwe ne gheen, groot noch cleine, Sonder van dien dat ic mensche was, Ende dat ic ghevoelde Minne met minleker herten, Ende dat god soe groet es Ende ic soe onghebrukeleke metter menscheit ane die godheit gheriven can. Die onghebrukeleke begheerte die mi minne altoes om ghebruken⁽¹⁾ te hare hevet ghegheven, die hevet mi ghequetst ende ghewondet in die borst ende in dat herte, Jn armariolo Ende in antisma. Armariolo dat es dat binnenste van der aderen der herten daer men met mint, Ende antisma, dat es dat binneste van den gheeste daer men mede levet ende alsoe ghevoelleke es in den meesten erenste. Doch hebbic metten menschen ghelevet in allen dienste van werken. Ende daer toe hebbense mi vonden⁽²⁾ beset te al haren behoevene met ghereder doghet, Dat te onrechte⁺es openbare. Jc hebbe oec in allen met hem gheweest. sint mi god eerst met gheelheiden van minnen ghereen, soe ghevoelde ic elcs menschen noet, na dat hi was. Met siere caritaten ghevoelde ic, ende gaf elken onste na sijn behoeven. met siere wijsheit ghevoelde ic⁽³⁾ siere genadecheit ende waeromme dat men den mensche soe vele vergheven moet, Ende hare vallen ende hare opstaen, Ende dat gheven van gode ende dat weder nemen, Ende dat slaen ende dat heilen, ende sijn toegheven hem omme niet. met siere hoecheit ghevoelde ic alle de gheerre mesdaet, die ic hier hoerde noemen ende sach. Ende daer op gavic oit sider met gode alle gherechte doemsele na den gront siere waerheit op ons allen wie soe⁽⁴⁾ wi waren.

(1) om ghebruken] A onghebruken.

(2) vonden] B bevonden.

+ 38c)

(3) ende gaf elken....ghevoelde ic] in A op den rand bijgevoegd.

(4) soe] ontbreekt in C.

[p. 109]

met siere enecheit van minnen ghevoelde ic oyt sider verlorenheit van ghebrukene in minnen ende passien van ghebrekene⁽¹⁾ dies ghebrukens, Ende gherechter minnen weghe in allen Ende hare zeden in gode Ende in allen menschen. Jn minnen heb ic al dese wesene Ende den mensche hebbic ghenoech ghedaen⁽²⁾, die mi soe vele te lettel zijn. Al hebbic dit⁽³⁾ in minnen met eweleken wesene, Jc en hebt noch niet in ghebrukene⁺van minnen in mijns selves wesen. Ende ic ben de mensche die met christo toter doot doeghen moet in minnen, want met gherechter Minnen salmen scande doeghen onder alle vremde, tote dien dat minne te hare zelven comt Ende tote dien datse met ons in doechden volwaest, daer minne met j. wert metten menschen.

(1) in minnen ende....ghebrekene] in A op den rand bijgevoegd - C heeft ghebrukene.

(2) menschen. Jn minnen....hebbic ghenoech ghedaen] C menschen hebbic ghedaen (hebbic is doorgehaald en Jn minnen....hebbic ghenoech is van onder op den rand bijgevoegd).

(3) dit] C dat.

+ 38d)