Beschryving van de Straat Davids, benévens des zelven inwooners, zede, gestalte, en gewoonte, mitsgaders hunne visvangst, en andere handelingen

Als mede een kort en beknopt verhaal van de Westkust van de zelfde Straat, of anders Noord Amerika

VI. Hoofdstuk.

I.	Van het Landt-Vee.
II.	Van hunne Rheene-vangst.
III.	Van hunne Vossen en Haazen-vangst.
IV.	Van het gevogelte.
V.	Van hunne negotie.
VI.	Van hunne ontrouwheid en verraderye.

I. DEs lands gediertens die alhier gevonden worden, zyn genaamt, Rheenen, Haazen, Vossen en Honden, de Rheenen zyn ’er menigvuldig, en van een groote gestalte: maar byzonder wild en gezwind.

II. Deeze Rheenen worden meest ’s winters van hen gevangen, door het schieten van pylen uit boogen, daar ze byzonder gezwind zyn in ervaaren en geoeffent, en by uitstek net iets weeten te treffen, dat roemens waardig, en onverbeeterlyk is.

III. De Vossen en Haazen worden van hen met Vallen gevangen, van steenen op elkanderen gelegt, en daar een stukje spek ofte vis in gedaan, daar zy dan naar koomen aazen.

De Vossen zyn meest blauw van koleur, uitgenomen, des Zomers, als ze in ’t verhairen dan zyn, zo zyn ze grys ofte vaal.

De Haazen zyn gantsch spier wit, en ook byzonder goet van smaak, en by uitneementheid lekker om te eeten.

De Jakhalzen, ofte Honden, zyn hier verscheidenen van koleuren, gelyk by ons; hoewel het meerdergedeelte grys, ofte wit is,

[p. 23]

ze kunnen weinig, of byna niet baffen of blaffen, maar huilen geweldig; hebben steile ooren, even eens als de Yslandsche Honden hebben: maar worden veel grooter; indien men ze jong krygt, en van ons worden opgevoedt, zo zyn ze heel vriendelyk; maar zyn en blyven ongemeen gulzig en ongeschikt in het eeten.

IV. Het gevogelte is daar in overvloedigheid, met naamen, Berg- en wilde Endvogels, graauwe Ganssen, Veldhoenen, Mussen en Ysvogelen, ook mede allerlei Zee-gevogelte, te weeten Meeuwen, Raadsheeren, Papegayen, Lommen, Kouwen, Gekken, Duivies, Oerhaanen, Starrens en Penduikers, deeze gemelde Vogelen leggen daar een groote meenigte eyeren, die redelyk goet van smaak zyn om te eeten.

De Wilden vangen de Berg-Enden, met Vallen, gelyk ze de Vossen vangen, ook wel met strikken, en ten laatsten schieten ze het gevolgelte wel met hunne handpylen, uit hunne schuiten, indien ze dezelven onder hun bereik kunnen krygen, ze weeten het gevogelte heel net en korekt te treffen, gelyk wy meermaalen gezegt hebben.

V. Al het geene deeze Heidenen hebben te verhandelen, brengen de manspersoonen met hunne Manne of Vrouwe-schuiten aan ons boord of Schip, alle het welke gedaan wordt op deeze navolgende wyze: Indien ze iets hebben om te verhandelen., vraagen ze ons naar deeze of die waare, daar ze wel de allermeeste zinnelykheid in hebben, en dat ze alleen be-oogen te erlangen, op hunne spraak, en hoe veel wy daar voor zouden begeeren van hunne waare, ja ze dingen zo langen tot dat men eyndelyk en ten laatsten koop raakt, dan geeven wy elkander de waare over; maar ze moeten dan noch iets van ons toe hebben, voor een geschenk: want van geld ofte eenige munt weeten ze niet het allerminste af: maar handelen al waare voor waare. Ook zouden die Wilden veel liever eene naald of een strengetje koraalen hebben, als eenen gouden Rozenobel. De handeling is tegenwoordig weinig, of niet waardig te melden, en niet veel meede te gewinnen, en de Cargazoenen al te zwaar moeten gemaakt worden, en vry te veel voor hunne goederen heden moeten geeven, dat in mynen eersten tyde wel meêr als vier parten, ja hoofdzommen, by nu ruim is verschillende, de oorzaak daar

[p. 24]

van moogen wy wel toeschryven, en het is wel de zuivere waarheid, aan de meenigvuldige vaarte of navigatie, die wy voor het tegenwoordige op dat land doen, wy hebben daar door ons zelven in den grond gevaaren. Ten tweeden, door de Schepen, die op de Walvisvangst daar naar toe gaan, waar door het vangen der Walvissen aan dien volken word belet; alzo de plaatzen dier visscherye niet heel groot in zyn omtrek of begrip is, en niet meerder als 10 a 12 mylen in het Oost en West, en 4 a 5 mylen in het Zuid en Noord, voor zo verre tot noch toe van wegens den loop dier Walvissen, ons is bewust: alhoewel men nu en dan eenen enkelden Vis in deeze STRAAT DAVIDS; byzonder aan het West-ys wel komt te aanschouwen: nochtans de meeste visscheryen geschieden by het zo genaamde Eylandt Disko, te weeten, aan den zuidkant. Dit Eylandt legt de Zuidhoek op 69 graden, 10 a 12 minuten. Van daar loopt deeze STRAAT noch al noordwaards in: maar hoe verre, of op hoe hooge graaden is ons noch niet bekend geworden; daar zyn ’er van gevoelen en gedachten, dat hier een doortocht zoude weezen: maar dat blykt ons mede niet al te klaar te zyn: doch myn gevoelen daar van is, dat indien hier al een doortocht was, echter onmogelyk zoude kunnen bevaaren worden, door het menigvuldige Ys, dat zich aldaar het geheele Jaar door onthoud; in den Jaare 1715. heb ik in de maand July, tusschen 71 en 72 graaden breete, op een eylandt geweest, en toen het Ys benoorden noch zo onwrikbaar vast zien leggen, dat het onbeschryflyk is.

VI. Een yder zy kennelyk en bewust, die deze STRAAT DAVIDS bevaaren, en van mening zyn, om met die ingezeetenen te handelen en negotie dryven willen, voor alle goede voorzorge en zorgen te draagen, en hen lieden, met naamen, die heidenen wel gade te slaan, om hen niet onverhoeds te overrompelt of overvallen te worden, gelyk het al menigwerf gebeurd, en ons genoegsaam bekend is, het welke hier naa wytlopiger zal verhandelt en verhaalt worden: Want deeze wilden: of Heidenen zyn geensints in het allerminste deel te vertrouwen, gelykze menigvuldige maalen zulks ons hebben doen blyken, dierhalven moet men byzonder zorgvuldig op zyne hand geweer passen, dat het wel in

[p. 25]

staat genoegzaam is om zich te verweeren, en dat het niet in ’t allerminste hapert: want voor schieten zyn ze ongemeen bevreest; zo dat men hen daar door alleen in bedwang en toom moet houden, alhoewel zy voor het tegenwoordige al eenigsints daar toe gewennen, door de overgroote sterke vaarte, die ’er thaans gedaan word.

Voor deeze tyden, eer die vaart zo menigvuldig is toegenomen, kon men hen lieden met een water-pompje of een Toebakspypdoos doen vluchten en wegjaagen, door dien ze meenden, dat men daar mede konde schieten: maar de tyd heeft hen wyzer gemaakt.

Dit Landt is naer zyn groote niet heel volkryk; het grootste gedeelte dier Heidenen, die ik immermeer by elkanderen bevonden ofte gezien hebbe, is ontrent drie a vier hondert menschen geweest, indien ze den naam van menschen mogen draagen. Ze woonen gemeenlyk by vyf, zes, zeven, tien a twaalf huisgezinnen by elkanderen, en ze onthouden zich wel ’t allermeeste aan den Zeekant, on op de Eylanden, om dies wille, dat ze dies te eerder in Zee kunnen weezen, om te visschen.

Landwaards inne heeft men zelden of noit Heidenen of Wilden bespeurd, of vernomen, of het is geweest, dat ze op de Rheenen-jagt en andere Land-jagten waaren, en deeze Jagten geschieden wel ’t allermeest des winters.

VII. Hunne spraak is verscheiden, en onderscheiden van andere spraaken en taalen, en komt voor zo verre my bekend is, met geenerlei spraak over een, ofte de allerminste eigenschap van woorden; indien ze iets willen zeggen, zo haalen ze de woorden heel diep uit hunner keelen, of strot van daan, gelyk de Hottentotten aan de Kaap de goede Hoop doen: ze kunnen weinig van ons verstaan worden, als alleen eenige woorden, om met hen te handelen, door dien wy door de ervaarentheid weeten, hoe zy ons Cargazoen en hoe ze hunne waare noemen, en dan noch zo eenige woorden meerder. Ze weeten van geen hooger getal te tellen, als aan vyf toe, en van vyf tot tien; en wat meerder of hooger in getal is, zo steeken ze handen en voeten op, om daar mede het groot getal wel duidelyk te willen beduiden, en ons aan te toonen: maar wat boven of meerder als een gemeen getal bereikt, is voor hunlieden oneindig, en ze kunnen daar in zich niet doen verstaan, zo dat voor ons

[p. 26]

zulks ongemakkelyk is, met hen handelinge te dryven, gelyk wy ons aan het oordeel der wyzer lieden daar over gedraagen.