| |
Haadstik 95
De rook fan de kul moat ôfstjerre
Midden yn de buorren remme in auto, piipjend, en bleau doe stean. De Lytsk seach der nei. De auto glinstere lykas dy fan De Nus foar't dy oan gruzleminten rekke. Dizze wie grutter. It dak koe net iepen lykas by de auto fan De Nus.
It wie in woansdeitemiddei dy't net oars wie as alle oare woansdeitemiddeis. Ien ferskil foel op, De Lytsk wie te let. De oaren hiene net op him wachte. Mei't er earst ôfwaskje moast en doe noch syn heit helpe sloech de klok no al hast twa oere. De Lytsk flokte, hy hie de pest yn. En doe stie ynienen dy auto dêr.
De Lytsk seach foar de twadde kear, en hy rydboske. Hy werkende de auto en de man achter it stjoer mar al te goed. Hy koe fuortdrave, it tsjerkhôf opstowe, of krekt dwaan oft er neat yn 'e rekken hie. Mar dat doarde er net.
De Lytsk hie de auto hjir eins net ferwachte. De man waard wat langer wat bretaler. De Lytsk seach it jild op 'e tafel, dat syn heit liend hie. In skoft lyn. Fan dizze man. Hy werkende ek wer de eagen fan dy man. Doe, oan de oare kant fan de tafel, no achter it rútsje fan de blinkende auto.
De Lytsk pluze oan syn mûle, hy slokte in pear kear. Ferdomme, dat er no krekt hjoed sa let west hie. Altiten fregen se him thús om wat te dwaan. As er it ferdomde setten se him te hakjen, yn de tún of op it lân fan De Pot. Mei in lange lodde, want dan wie it noch swierder, en kaam er noait klear. Hy hie wolris in hele woansdeitemiddei of sneon hakke, sadat er jûns de blierren yn de hannen hie, en der nachts alle- | |
| |
gearre wjirmen om him hinne rûnen. Hy stuts al dy wjirmen midstwa, mar dan rûnen der ynienen twa kear safolle, want wjirmen hiene op beide einen koppen en sturten. It makke gjin soademiter út, in wjirm bleau altiten in wjirm, ek al stuts er se yn fjouwer stikjes. Hy soe it noait wer ferjitte dat er doe yn in bêd fol wjirms lein hie. Soms barde dat noch wol.
No hie er einlings in frije middei, mar no stie dy frekte auto dêr. Mei dy dweil. De Lytsk seach wer nei de man achter it stjoer. Hy hie in read gesicht, en dêrboppe stie syn pet bol op syn kop. Alles like wol rûn oan dy man. Wylst de Lytsk seach rûkte er al de stjonkende siken dy't út dy holle kamen, en de stank fan rotsjende blêden fan syn mesjesterpak. It like wol oft it reinwetter allegeduerigen smoarch út dat pak ferdampte. Miskien hie dat pak ek wol de stank fan syn lichem opslein. De man hie de hannen mei de koarte woarstfingers op it stjoer lizzen. De man seach ek nei him. Troch it sydrútsje, mei healtichtknypte eagen. In bytsje ûndersykjend, mar foaral befeljend en bazich.
De Lytsk hearde gjin inkeld lûd, mar yn syn holle tongere it wol. De buorren lei der stil hinne. Gjin mins kaam foarby. De smid wie der fêst op út, want de smidderij like leech. De bakker lei op bêd, want dy hie om fjouwer oere moarns al de earste broadsjes bakt. En ek de klok koe de Lytsk net mear hearre. Hy tocht oan wat der earder bard wie. Dat hong as in stien om syn hals, hy koe dy gedachten net fuorttriuwe, en dêrtroch waard dy stien grutter en grutter. It makke him soms lam en dof. Hy waard ek bang fan alles wat der plak fûn hie. En samar wer barre koe.
De Lytsk seach wer nei de man yn de auto. Dy knipte mei syn wiisfinger. It like op it bewegen fan in snaffel, op it pikken fan in roek yn in strontbuit. De Lytsk woe dy snaffel negearje en krekt dwaan oft er blyn wurden wie. Hy koe wegerje, hy koe mei de holle skodzje, of de man útskelle. Mar dat die er net, want hy tocht oan dy snein, mei al dat jild op 'e tafel. Doe't it jild fan de iene hân yn de oare oergong seach de man nei him. As woe er him opfrette. Sa like it.
De Lytsk skrok fan dy eagen. Der stie wetter yn, mar se gûlden net. Nee, it wie heel oars. It wiene eagen om bang fan te wurden. It jild like op dat fan feehannelers dy't kij kochten fan boeren op 'e feemerk. It jild makke jildich wat dêrfoar noch ûnmooglik en geheimsinnich west hie.
| |
| |
Foar de man. Mar hy prate nearne oer. Nei dizze keap en ferkeap soe er noait wer werom kinne. No wie er folslein ferkocht. No wie de oerienkomst sletten mei't syn heit de hântekening setten hie. Oan de Lytsk wie neat frege. Hy wie werombrocht ta in ko of in keal. Dy waarden ek net frege oft se wol of net eigendom fan in oar wêze woene. Eins fielde er him no wat minder skuldich, omdat syn heit sûnder dat er it wist ek mei yn it komplot siet. Mar hy waard der net minder bang troch. En de ôfgriis bleau ek. Foaral fan de stjonkende hannen.
De Lytsk fielde him wat minder skuldich, no nei de oerienkomst en nei't it jild oer de tafel gongen wie, oer wat er dien hie en wat der mei him dien waard. Hy wist dat it frjemd wie, en miskien ek wol net doogde, mar syn heit hie syn hântekening setten en dêrmei eins tastimming jûn. De Lytsk koe fierder libje en hoegde net daalk oan de strontdwinger te tinken dêr't De Tjemsk yn ferdwûn wie. De Tjemsk hie út te riden west mei De Nus. Dat wie neffens De Lytsk heel wat oars. Mar dan twifele er ek wer, want eins wist er ek net presys wat it ferskil dan wêze moatte soe. Fansek, De Nus hie in sinnebril op 'e noas, en hy rûn simmers yn hele koarte broekjes. Dat die de man mei de snaffel-finger net. Oer De Nus waard praten, oer de man yn it mesjesterpak net. Alteast, net dat De Lytsk wist. Want oars hie syn heit fansels ek gjin jild liend. Dêr gong er fanút. Mar hy wie der net wis fan, want syn heit siet folslein oan de grûn, en sokken wiene by steat en ferkeapje alles. Lykas yn âlde tiden guon manlju har hele besit ferdobbelen. It hûs, it fee, de dochters en sels har wiif. De Lytsk begûn wat langer wat mear te twifeljen.
Troch dy grutte jildliening betsjutten de pear gûnen en de pear sigaretten dy't er soms krige eins neat. Sterker, De Lytsk fûn dat er der wol rjocht op hie. Yn wêzen holp er syn heit mei't er út en troch ris út te riden gong mei de snaffelman. Dat makke him dan wer foar in skoftke rêstich. Mar djip yn him friet it troch. Hy moast dingen dwaan dy't er eins net dwaan woe. As er wegere soene de gefolgen ferskriklik wêze. Dêrfan wie er oertsjûge. Dan moast it jild werom, en dan hiene se fêst net iens mear te iten. Miskien waarden se wol oppakt, of troch de buorren sleept lykas De Popsk en dy oare froulju. Kealskeard en mei stiennen smiten. Wa wit, yn Snyp like alles mooglik.
Lykas de kearen dêrfoar waard De Lytsk senuwachtich doe't de finger- | |
| |
snaffel op it rút pikte. Syn skonken fielden swier, hy waard mislik en moast hast spuie. It soer kaam him yn syn keel. Syn earen bûnzen, en it waard him even swart foar syn eagen. Hy begûn te rydboskjen, hy waard bang. Hy fielde him in leffert, omdat er net fuortdraafde. Mar hy wist op itselde stuit dat it net koe, omdat de snafifelman dan it jild opeaske, dat syn heit al brûkt hie om de skulden foar in part te beteljen. It koe net iens werombetelle wurde. It jild wie al lang wer oer oare tafels yn oare hannen skood. Miskien hie it al tsjinne om oare bern te keapjen en te ferkeapjen.
Mei lead yn de skuon en stiennen yn syn liif gong De Lytsk op it lêst stean. Hy rûn stadich nei de auto mei de pikkende finger. Dizze auto like al wer grutter en wer moaier as hokker auto dy't er oait sjoen hie yn syn doarp of yn de omkriten. Sels op de strjitwei riden komselden sokke auto's. Yn it begjin fûn De Lytsk it prachtich. Dy skitterjende weinen mei sa'n prachtich stjoer en al dy knopkes oan de binnenkant. Sels de stuollen sieten geweldich. No krige er der in ôfgriis fan. De Lytsk besleat dat er de snaffelman fier fan syn lichem hâlde woe dizze kear. Hy wie op it lêst gjin boarterspopke of in hûntsje dêr't alles mei dien wurde koe. Tsjin syn sin rûn er om de auto hinne. Hy skopte tsjin in tsjil. It die him sear, want syn teannen stompten tsjin it útein fan de klomp. De Lytsk flokte, de triennen spatten him yn de eagen.
De rjochterfoardoar gong as fansels iepen. De Lytsk stapte yn. De foarbank like heel grut en breed. Hy die de doar ticht en bleau ticht by dy doar sitten. Hy fielde him no al opsletten. Hy sakke sa djip yn it kessen fan de bank, dat er noch mar krekt troch it foarrút sjen koe. Alles glom yn de auto. It rûkte ek noch nij, mar dêrtrochhinne krige er daalk wer de moassige rook fan it mesjester yn syn noas. Hy hate dy rook sa njonkelytsen. Hy moast der fan hoastje, want it sette syn luchtpiip ticht. Dêrnei slokte er in pear kear. Hy krige ek wer pine yn 't liif lykas de lêste kear.
Doe seach er skean út syn eachhoeke nei de man mei de fûgelfinger. De man lake in bytsje, en sei ek wat, mar De Lytsk ferstie der neat fan. As prate de man in taal dy't er net ferstean koe.
De man aaide him even oer syn holle en starte doe de auto. De Lytsk skrok, troch dy hân of troch it lawaai fan de motor. No koe er net mear werom. Hy draaide syn holle fansiden. Hy fielde it einepikefel op syn
| |
| |
earmen en op syn skonken. De lytse hierkes gongen omheech stean. Syn skonken fielden noch swier en ferlamme. Hy hope mar dat gjin mins him sjen soe. Hjir yn de buorren, en letter as se troch it doarp rieden. Hy liet him noch wat mear nei ûnderen sakje.
De man skeakele en de auto begûn te riden. Hurder en hurder. De man fertelde dat er nei de haadstêd moast. Hy woe binnentroch ride dan koe De Lytsk aansens even besykje en rydt in eintsje. De earste kear dat it barde - yn in oare auto - fûn er dat prachtich. Nei wat dêrnei kaam koe it him letter neat mear skele. De Lytsk rydboske wer, want hy woe helendal net ticht by de man sitte en op dy wize it stjoer fêsthâlde. Autostjoere hoegde wat him oanbelanget net mear. Eangstich seach er nei de huzen en de beammen dy't foarby skeaten. Aansens soe de dyk folslein leech wêze. Dan rekke it ek stil op 'e dyk, want op dizze lytse binnendykjes kamen hast gjin minsken. Soms in hynder-en-wein of in losse fytser. Mar dy seagen je fan fier al oankommen.
De Lytsk draaide de holle nei de doar en frege him ôf hoe't dy iepen moast. Hy seach gjin kruk of in hendel. Mei syn hân fielde er oan de sydkant. De man hie it daalk troch en warskôge him, dat er net oan de doar komme mocht. Hy soe der sa útfalle kinne, en de dyk wie tige hurd foar sa'n lyts kopke. De Lytsk knikte, hy woe der ek net útstappe as de auto oan it riden wie, mar as er stilstie. Fluch de doar iepen dwaan en dan fuortdrave. Mar dat like ek gefaarlik, want de man soe him fêst achternei komme. Mei de auto of dravend. Aansens stiene der ek gjin huzen mear. Hy koe eins nearne hinne. Boppedat soe de man fansels ôfgryslik lilk wurde. Hy koe him miskien wol deaslaan. Gjin mins soe it yn 'e rekken hawwe en se soene de dieder noait fine.
Neffens de ferhalen hie de man al ris in plysje yn 'e feart slein. Yn in oar doarp, op in merke. De minsken wiene fêst bang fan him. Hy like ek ferskriklik sterk. Hy waard De Jap neamd, omdat er syn eagen altiten heal ticht hie, en neffens guon ek mei't er tige gemeen wêze koe. Dat hiene de Japanners ek west neffens in ynwenner fan it doarp dy't dêr yn in kamp sitten hie. Dat ferhaal nie De Lytsk al ris yn skoalle heard doe't de man dêroer ferteld hie. By in skiednisles. De Lytsk hie noch noait in Jap sjoen, en dus wist er ek net oft it allegearre wol wier wie. Mar as er nei de man mei de snaffelfinger seach naam er it daalk oan.
De man hannele yn huzen, kij en lân. Guon lju woene neat mear mei
| |
| |
him te krijen hawwe. Syn heit hie der blykber oars oer tocht. De Lytsk fielde wer it einepikefel. Hy koe net iens fuortrinne. Dat jild hâlde him ommers fêst. As in magneet. Hy wie in spiker wurden. Mear net.
Stiif as in planke bleau De Lytsk op syn plak sitten. Njonken de man. Der siet wol in heale meter tusken har. Hy seach nei de hannen fan de man om it stjoer. Yn dy hannen lei in pear moanne lyn it jild foardat syn heit dat krigen hie. Dy hannen telden de briefkes ien foar ien út op de tafel. Dêrnei hie syn heit in wyt stik papier mei wat rigeltsjes tekene. It jild soe yn fiif jier ôfbetelle wurde. Fiif jier like in ivichheid. It hert kloppe him yn syn keel. Ut en troch hâlde er op mei sykheljen. Syn mûle fielde droech. Syn lippen ek. Hy wie bang, en hy fielde him noch lytser as er al wie.
Folle earder as De Lytsk ferwachte remme de man de auto ôf. Hy stjoerde de auto in syddykje yn. It wie in stikje fan de âlde dyk dy't omlein wie. No die it tsjinst as biteopslach, soms stie der in boerewein mei ierappels. It lei ferskûle achter wylgebeammen en wat hagen. De man sette de auto oan de râne fan de sleat. Oan dy kant koe De Lytsk der dus op gjin inkelde wize útkomme. It wie in âlde tocht, en hy wist dat sokke sleatten ornaris tige djip wiene. En breed ek. Mei it aaisykjen moasten se meastens omrinne as se sokke fearten tsjinkamen. In inkeldenien koe der oerhinne.
Mei in hendeltsje ûnder de foarbank makke de man dy los en skode him nei achteren. Doe sloech er syn earm om de skouders fan De Lytsk en luts him nei de midden fan de bank. De Lytsk trille as in blêd en seach strak foar him del troch it foarrút fan de auto. De man preuvele allegearre wurden, dy't troch de Lytsk hast net te ferstean wiene. Of syn earen sieten ticht, of de man prate te sacht. De stim fan de man klonk heas, as wie er ferkâlden. De Lytsk ferstie der neat fan, mar hy woe der ek neat fan ferstean.
De man helle De Lytsk tichter nei him ta, en doe knope er mei syn lofterhân de gulp iepen en helle syn kul foar it ljocht. Hy die ek noch de rym fan syn broek los, sadat der mear romte kaam. De kul fan de man stie oerein. Hy wie noch dikker as de fingers fan de man. It wie in koarte kul, want dy fan De Jent hie grutter west doe't dy oan it demonstrearjen west hie. In skoft lyn. Mar dizze kul like reader. De man skode wat hin en wer op de autobank, gong mei syn hân yn syn broek
| |
| |
en helle doe alles omheech. Syn kul en syn sek. En sa stie dêre in read pealtsje tusken syn skonken. Mei syn hân weage er syn knikkerts yn de sek en beweegde dy yn syn hân as wie er in opslagger dy't de keatsballen in pear kear yn syn hân stuiterje liet. Doe luts er it fel fan de kul omleech en kaam de mânske slangekop foar it ljocht. Der siet in drup yn de spleet.
De man pakte de lofterhân fan De Lytsk yn syn eigen en lei dy twa om syn kul. Dy fielde waarm en sacht. De man ferweegde de twa hannen stadich op en del. Soms skodde er it pealtsje wat hin en wer. De Lytsk woe syn hân weromlûke, mar hy fielde dat de man syn hân stevich fêsthâlde. Syn hân koe net werom en moast wol mei op en del gean.
It like wol oft dy lofterhân net mear by him hearde, en dat der yn syn skouder in hendeltsje siet dat de hân automatysk hin en wer skode. Sa't by in terskmasine de strieklopper omheech en omleech skeat. Soms knypte de man yn syn hân as wie er oan it melken. It ferskil wie dat dit oer omheech stie. De man hime in bytsje, en syn gesicht waard ek reader.
Doe makke de man de broek fan de Lytsk iepen en helle syn kultsje foar it ljocht. Hy streake mei tom' en wiisfinger oer de sydkanten. It fielde waarm, en it prikele wat. De eagen fan de Lytsk skeaten fan de koarte tsjûke kul nei syn eigen lyts tin kultsje. Dy gong ek omheech stean. De man begûn mear en lûder te hymjen, hy hie de mûle in bytsje iepen en hy line mear achteroer. Hy wipte mei syn kont syn kul wat omheech, en weage wer syn ballen yn syn sek. Doe lei er de hân dy't syn sek hifke hie op it stjoer en hy raasde heas dat De Lytsk syn hân op en del gean litte moast. Dy hân koe de kul fan de man amper omfetsje. Syn earm waard dôf en lam.
De Lytsk woe stopje, mar it like wol oft syn hân no helendal net mear by him hearde. De hân stjoerde himsels. De Lytsk slokte wer, want syn mûle wie tige droech. Hy seach nei syn eigen kultsje en seach dat ek dat noch altiten omheech stie. De man knypte deryn, en beweegde it fel op en del sa't De Lytsk dat mei de kul fan de man die. De kul fan de man fielde no hurder en foaral waarmer. It prikeljen yn syn eigen kultsje waard ek heftiger, it striele yn syn liif en yn syn holle.
Doe ynienen skokte de kont fan de man op en del. De grouwe pyst skeat as fansels troch de fingers fan De Lytsk. De man kroande as hie er
| |
| |
in poat ferstûke. En op 'e nij skeat syn kul omheech, en op itselde stuit skeat der in wite striel nei foaren. De Lytsk fielde in part op syn hân. It wie waarm en kliemsk. It kleefde ek. Doe luts er syn hân werom. De man pakte mei syn eigen hân de tsjûke kul en skuorde der oan as woe er him fan syn liif lûke. De kul spuite noch in pear kear op de flier fan de auto. De man hime ferskriklik en raasde as in ko dft ûnder de bolle stie. De Lytsk rûkte in skerpe rook. In gearmjuks fan bûterblommen en de molke út de stâl fan in hynsteblom. De man sykhelle in pear kear djip, seach nei de flier, en doe nei it kultsje fan de Lytsk. Hy naam syn eigen kul en sek yn syn lofterhân en dêrnei gong er troch mei it hin en wer bewegen fan it kultsje fan de Lytsk. De man seach mei wetterige eagen nei de Lytsk. Dy fielde de prikeling sterker wurden, en ynienen waard it him swart foar de eagen en skeat der even letter ek wyt spul út syn kultsje. De man hime en kroande wer. De Lytsk waard helendal slop en foel achteroer tsjin it bekling fan de autobank. It like wol oft syn kultsje yn 'e brân stie. En syn liif ek. Hy sykhelle djip.
De man helle in stik poetskatoen út in laadsje en joech dat De Lytsk. Hy sei dat er in leave jonge wie en betsjutte dat er syn kultsje skjin meitsje moast. En syn skonken ek. It like wol oft De Lytsk ynienen wekker waard. Hy naam it stik poetskatoen en fage as in gek. De man makke syn eigen kul skjin, en dêrnei de flier fan de auto. De raten fan de auto wiene beslein. Se sieten yn in heel lyts hokje. Noch lytser as it bargehok fan De Ton, de slachter. De Lytsk fielde him smoarch, ek al like it no allegearre skjin. Syn skonken kleefden, en hy stonk. Lykas de man hast.
De man sei gjin wurd, hy seach De Lytsk oan mei wetterige eagen en in read gesicht. It like in bargekop. Hy knikte nei de broek fan de Lytsk. Dy skrok fan dy eagen, want der siet bloed yn. Hy draaide syn holle yn de rjochting dy't de man oanjoech, en doe murk er dat syn gulp noch iepen stie en syn kultsje der by hong as in deade slak. Hy treau de slak werom en knope de broek fluch ticht. Doe skode er wat mear nei de rjochterkant fan de bank. It stonk noch ferskriklik yn de auto. It like wol oft it mesjester begûn te dampen. De Lytsk doarde neat te sizzen.
Syn hele lichem fielde kâld. Syn knibbels trillen wat en syn lofterearm hong lam oan syn skouder. De hân kleefde, foaral tusken de fingers. De
| |
| |
Lytsk seach strak en stiif nei bûten. Hy fûn himsels in leffert, want it wie al wer bard. De lêste kear hie er himsels besward, dat er noait wer meigean soe. Hy kotste hast fan de kop fan de man, en fan dy bluodderige eagen. As er in mes hân hie lykas De Kid, syn freon, hie er him wol deastekke kinnen. Mar op itselde stuit wist er ek wol dat er soks noait dwaan koe. Hy fûn it opblazen fan kikkerts en it strûpen fan katten ommers al ferskriklik. De Lytsk begûn hast te janken. As er sels dea wêze soe koe it ek noait wer barre. En doe't er dat tocht seach er De Tjemsk yn de dwinger swimmen, en letter De Harch yn syn tonne. Hy rydboske, hy kochele, want it soer en it spui kamen him yn syn keel.
De man draaide in sydrutsje iepen en smiet de stikken poetskatoen nei bûten. Doe starte er de auto. Hy draaide de auto yn in daam en ried werom. It ferhaal oer de haadstêd hie er fergetten of hy hie noait it doel hân en gean dêr hinne. In pear hûndert meter foar it doarp remme de man. Hy drige him dat er der op rekkene dat de Lytsk him de bek hâlde. Oars soe er daalk it jild weromfreegje en beweare dat De Lytsk smoarge ferhalen fantasearre. Hy naam it kin fan de Lytsk yn syn stjonkende hân en seach him mâl oan. En oft de Lytsk it wol goed begrepen hie. Hy knikte. Hy fielde dat er pisje moast, en ek skite. Hy wie sa benaud as in kat yn de feart.
De man iepene de doar oan syn kant en treau de Lytsk nei bûten. Hy foel yn de berm en rôle heal nei ûnderen. Yn de ûnderwâl bleau er lizzen. De man joech gas en skeat fuort. Nei in bocht wie er yn in omsjoch net mear te sjen.
It wie folslein leech en stil om him hinne. De triennen spatten De Lytsk yn de eagen. Hy moast syn kont tichtknipe, want oars hie er ek noch yn syn broek sketen.
Hy gong sitten en rûkte de skerpe rook doe't er mei syn hân de triennen fan syn gesicht feie woe. It soer kaam wer omheech út syn mage. Hy gong fierder de ûnderwâl yn oant er deun by it wetter fan de sleat siet. Hy besocht syn hannen mei wetter, mei einekroas en mei modder te waskjen. It slagge net goed, want it like wol oft de rook djip yn syn fel lutsen wie. Nei syn hannen besocht er syn skonken ôf te spielen. Ek dat slagge mar min. Hy krûpte even letter by de wâl omheech en doe like it wol oft er der yn sitten hie. It einekroas siet op syn hannen en op
| |
| |
syn skonken. Dat stonk ek, mar dy rook koene se wol. Dat wie minder slim.
De Lytsk rûn de dyk ôf nei it doarp. Hy fielde him leech en wurch. Hy hope mar dat se net freegje soene wat er útheefd hie, want dan moast er wer in leagen betinke. Hy koe se sa njonkelytsen net allegearre mear ûnthâlde. Hy hope mar dat se neat rûke soene. Syn hannen hearden eins net mear by syn lichem, dy moasten op 'e nij oangroeie, har fel ferlieze en nij fel krije lykas dat by hagedissen en salamanders barde. As er nij fel krigen hie soe de rook fêst fuort wêze. Mar de rook yn syn kop soe der ivich en foar altiten bliuwe. Dêrfan wie er heel wis. Dy stank foaral, fan dy grouwe kul en dat dampende mesjester, dat mongen waard mei it bloed yn dy ferskriklike eagen. It stonk lykas yn de slachterij fan De Ton. As er grut wie soe er dy man deameitsje, dêr wie er no al wis fan. En doe begûn er samar te janken, midden op de dyk. Sels de snotte kaam út syn noas.
|
|