Goed geboekt

[p. 46]

Missie

‘Geef 'n boek,’ zei ik, toen een paar dagen geleden in onze familiekring de vraag werd geopperd, waarmee we Oom Jan ditmaal op z'n verjaardag eens plezieren konden. ‘Je kunt het doen,’ zei Alida, ‘maar je hebt kans dat hij zich dan ook verplicht zal voelen het te lezen.’ In deze opmerking school ongetwijfeld enige waarheid. Oom Jan is een trouwe en edele ziel. Alleen reeds omdat hij het gekregen had zou hij een gedeelte van zijn vrije tijd opofferen om zich door het boek heen te worstelen. En het was natuurlijk de vraag, of we hem dit mochten aandoen. Hij is geen lezer op de lange baan. Met de krant en de kerkbode is hij volmaakt tevreden. En de krant kan hij dan 's avonds na een uurtje nog wegleggen met de verzuchting: je zou suf worden van al dat gelees. ‘Dus geen boek voor Oom Jan?’ zo was vragenderwijs de conclusie van mijn overpeinzingen. ‘Wèl een boek,’ zei Aart, ‘boekheidenen zijn er om bekeerd te worden.’ ‘Met welk boek moeten we dan beginnen?’ vroeg Alida. ‘Lichte kost,’ antwoordde Aart, ‘je kunt hem niet meteen Vestdijk in de maag splitsen, geef 'm Karl May of Agatha Christie of Wodehouse.’ ‘Weet je niets christelijkers?’ vroeg Alida. ‘Ja,’ zei Aart, ‘je kunt natuurlijk ook Dinges nemen en Dinges, je weet wel...’ Enfin, toen noemde hij een paar namen. Ik kijk wel uit om ze hier te herhalen. Ik lok geen dreigbrieven uit. We werden het tenslotte eens over, nou ja, over een boek, zo tussen-

[p. 47]

beide, boeiend, licht en gegarandeerd zonder lelijke woorden. Onze boekhandelaar maakte er een pakje van en wij pakten dat pakje nog eens opnieuw in met bulten, bobbels en uitstekels opdat Jan niet bij eerste oogopslag de inhoud zou herkennen. Bij Oom Jan en tante Klaartje bestaat namelijk de charmante gewoonte, dat zij op hun verjaardag als zij een pakje krijgen, eerst moeten proberen te raden, wat er in zit. En u begrijpt, hoe dat gaat. Jan en Klaartje raden altijd erg bescheiden, om de schenkers niet te veraffronteren. Verbeeld je dat ze een kist sigaren zouden raden en 't was een kurketrekker.

Jan zag er echt kwajongensachtig uit toen hij het pakje van alle kanten bevoelde. En hij begon ook deze keer in de laagste regionen. ‘Een boek,’ zei hij. ‘Geraden,’ zei Alida. Jan keek haar ongelovig aan. ‘Je moet mij niet in de maling nemen,’ zei hij. Hij pakte het cadeautje zorgvuldig uit en toen hij het boek in zijn handen hield, zei hij jolig tegen Alida: ‘En nou dacht je zeker dat ik er in zou vliegen.’ Voorzichtig deed hij het boek open in de verwachting, dat hij achter de band toch zeker wel een sigarenpijpje of een stropdas zou vinden. Er zat echter niks, noch aan de voor- noch aan de achterkant, noch in het midden. ‘Asjemenou,’ gaf Jan toen eerlijk toe, ‘je hebt me d'r tussen.’ Alida probeerde enig missiewerk te doen. ‘Je moet het toch eens lezen,’ zei ze. Jan is meegaand genoeg. ‘Ja,’ zei hij, ‘dat zou ik natuurlijk óók nog kennen doen.’ Jan is ook fijngevoelig. Hij voelde wel dat hij de plank een beetje misgeslagen had. ‘Wie weet,’ zei hij, ‘wat er nog gebeurt als ik eens ziek kom te liggen of zo.’ ‘Dat hopen we natuurlijk niet,’ zei Alida. ‘Nee,’ zei Jan, ‘maar dan heb ik 't vast. Je kunt er toch altijd beter méé verlegen zitten dan er òm verlegen.’

d. van der stoep