|
| |
| |
| |
X. Kippelol.
Juffrouw Meks zei, dat ze 't zóó niet dee. Zoo verkocht je geen kip, as je 'n kip verkocht, dan dee je dat, omdat je daar voordeel in zag, maar een kip slachten en de eene helft zelf moeten houen, dat dee je niet. En d'r eige kippen opeten, dat kon ze niet en heelemaal de manke niet.
Huisjuffrouw over de schutting kalmpraatte weer, dat zoo'n manke kip toch eigelijk geen deel van leven had en dat je 'n weldaad dee, met zoo'n beest uit z'n lijen te helpen. Maar juffrouw Meks koppigde tegenin, dat de manke d'r heelemaal geen last van had en nooit anders geweten had, want toen 't gebeurde, was-ie nog zoo klein, dat je geen eens zien kon of 't 'n kip of 'n haan was, en hij had 'r geen ditje of geen datje weet van.
Ons raam stond open, want het was een lekkere Maartdag, dat we uitluchten konden en de heele sombere kamer bezonnen. Buiten hoorden we de kakelpraatjes van juffrouw Meks en juffrouw Bramer, in 't kippenhok klokten de kippen, baaskakelde de haan, scharrelde de manke lampootig. Die met z'n eene poot tusschen 't hokkedeurtje gezeten had toen-ie nog klein was. En we keken ernaar, prettig aangedaan door de kleine dingen om ons heen en omdat de zon scheen.
Maar huisjuffrouw begon er weer over: as je je eigen
| |
| |
kippe niet op wou eten, dan mocht je ze ook maar niet verkoopen, want dan at een ander ze op, en as ze dan toch opgegeten moete worre, dan doe ik 't liever zelf.
En kortafferig vroeg ze, of 't zoo goed was, de helft van de manke witte voor twaalf stuivers, dan kon juffrouw Meks de andere helft houen. Maar 't Meksenmenschje tegenspartelde nog. Zoo maar ineenen kip te eten, dat paste d'r heelemaal niet, en as de manke uit 't hok ging, dan moest ze d'r minstens 'n daalder voor hebben, minder ging-ie niet, want dat was-ie best waard. En huisjuffrouw tegenbeweerde weer, dat 'n daalder veel te duur was, om dezen tijd van 't jaar en dat ze 'm best heelemaal wou hebben, as ze maar wist, waar d'r man en zij 'm moesten laten met z'n tweeën en dat 'n bordje kippesoep juffrouw Meks zelf toch ook geen kwaad zou doen en Toos ook niet, die d'r toch de laatste tijd maar weer wat pips uizag.
Maar juffrouw Meks was geen huur achter en dus zei ze goed en resoluut, dat de manke niet beneden de daalder 't hok uitging, dat Toos d'r heelemaal niet pips uitzag en dat zij, juffrouw Meks, geen kip noodig had.
Dan juffrouw Bramer ineenen:
‘As we 'm eris an m'neer Sam en m'neer Driesse overdeeën, zulke heere hebben daar toch ook 't meeste verstand niet van... je zal zien, dat ze wat graag wille... m'neer Sam is maar wat 'n lekkerbek.’
‘Dat kan mijn niet schelen, als u maar weet, dat ik mijn heere niet laat afzetten... u moet zelf maar weten, wat u doet, maar ik zeg maar, wie kip wil eten, moet 'm betale, net zoo goed as wie in 'n huis woont.’
‘Zijn ze thuis?’
‘Ja, ik geloof 't wel’.
‘En d'rlui raam staat open.’
‘O, dat doenen ze wel meer, m'neer Sam het zeker weer hoofdpijn.’
| |
| |
‘Nou dan kom ik effen, doe maar even open’...
Lichtprettig hadden we 't gehoord, maar nu in onze teervergulde zonstemming zei Sam, dat we net moesten doen of we van niks wisten en dat ik hem maar moest laten gaan.
Juffrouw Meks klopte met de knop in d'r hand en kwam dadelijk, toen ik binnen riep, en de huisjuffrouw wachtte, lieflachend.
‘Dag juffrouw Meks... hé, dag juffrouw Bramer.’
‘Dag m'neer Sam, dag m'neer Driesse... ja, u zal wel vrage, wat kommen die twee doen, maar we hebben 'n zaakie voor u’.
‘'n Zaakie voor ons?’
‘Ja, juffrouw Meks wil d'r manke kip an mijn verkoopen.’
Boosbruin fonkelden Meks d'r oogen op, 't even schele oogje toornbeefde.
‘Ikke... mensch hoe kom je d'rbij, sta me hier geen leugens te verkoopen.’
Maar Sam zeer pacifiek:
‘Dat is heel verstandig van juffrouw Meks, zoo'n mank dier het waarachtig geen deel van leven meer, en iedere dag, dat je 'm leven laat is zonde.’
Huisjuffrouw triomfte.
‘Ziet u nou wel juffrouw Meks, dat m'neer Sam 't met me eens is. Affijn, ik wil nou de kip wel koopen, daar niet van, maar juffrouw Meks wil d'r maar liefst 'n daalder voor hebben.’
‘'n Daalder? Nou, dat vind ik heelemaal niet duur... ik wist niet, dat juffrouw Meks 'm verkoopen wou, maar ik heb laatst nog tegen m'neer Driesse gezegd: ‘Joop’, zei 'k, ‘as we nou die witte manke d'ris konnen koopen, dat zou me nog 'n daalder of vijf en dertig stuiver waard zijn.’
‘O, maar m'neer’ blijvlugde klein Meksje uit ‘voor vijf en dertig stuiver heb u 'm, dan zal ik 'm wel voor u braaien.’
| |
| |
‘Dat is goed’ kalmpraatte Sam ‘Joop, we eten morgenmiddag soep en kip... de helft in de soep en de helft gebraden.’
Maar huisjuffrouw roodnijdigde:
‘Ja maar, dat bennen nou geen meniere, m'neer Sam neem ik 't niet kwalijk, die wist d'r niet van, maar zoo doe je niet. Ik had de halft van de kip voor 'n daalder gekocht as m'neer Sam de andere halft nam, dat was afgesproken’.
‘D'r was niks afgesproken, ik heb alleen gezegd, dat ie niet minder as 'n daalder ging.’
‘'t Benne geen meniere, juffrouw Meks, wat zou u zegge, as ik u huis deris onder u gat weg an'n ander verhuurde of ineen 'n kwartje opsloeg?’
Juffrouw Meks begreep.
‘Ja’ susknuste ze ‘dat is nou ook weer waar, daar het juffrouw Bramer nou ook weer gelijk in, ik heb de halve kip eigelijk al an juffrouw Bramer verkocht... maar as u de andere halft wil hebben?’
‘O, dat is best... de helft, dat is dan voor elk zeventien en 'n halve stuiver.’
‘Ik heb 'm voor 'n daalder gekocht, de helft is dus maar vijftien stuiver’ spitsgierigde huisjuffrouw.
Maar bewegingloos kalm Sam weer.
‘'n Daalder is te goedkoop, dat is geen prijs voor zoo'n kip, u kan de helft krijgen voor zevenentachtigen'nhalve cent, en as u dat niet wilt, dan nemen wij 'm heelemaal... ik begrijp niet hoe u zoo op twaalf en 'n halve cent kan kniezen, 't is 'n kip van 'n paar gulden bij de poelier’.
‘Welzeker, waarom geen rijksdaalder’ smaalde juffrouw Kramer, maar fatsoenlijk zuurzoette zij: ‘ik knies niet op twaalf en 'n halleve cent... je maakt een goeie, juffrouw Meks, vijf en dertig stuiver voor zoo'n kip.’
‘'n Kip van twee gulden’ kalmsarde Sam ‘u heb nou de helft gekocht en gekocht is gekocht, maar ik wou 'm best alleen hebben voor twee gulden ook.’
| |
| |
De huisjuffrouw toornbeefde, maar Sam beredeneerde voort:
‘En recht in de lengte doorsnijen, dat wij niet alleen 'n vette kont krijgen, met nog wat, maar eerlijk de helft.’
‘O, natuurlijk, as mijn man dan maar 't hartje en 't levertje krijgt, want daar is-ie dol op, dan kan u 't maagie krijgen’....
‘Maar hoe moet 't nou, hij moet geslacht en geplukt en gebraaien worren, want we moete 'm eerst braden en dan deelen.’
‘Ik slacht 'm niet’ tegensprak juffrouw Meks ‘'k zou geen gerust oogenblik meer hebbe, as ik een van m'n eigen kippe had geslacht, en plukke wil ik 'm ook niet, wel braaien.’
‘Welzeker, u heb nog gelijk’ weersmaalde juffrouw huisjuffrouw ‘niet slachte, niet plukke, de vuile baantjes voor 'n ander overlaten.’
‘Nee maar die is goed’ viel Meksje kijfnijdig uit ‘as ik 'n kip an 'n ander verkoop, dan heb ik d'r lang zoo'n last niet van, as ik d'r wat an doe, dan is 't, omdat 't voor meneer Sam is, en anders dee ik d'r niks an.’
‘Toe lig nou niet zoo eeuwig te kibbelkletsen’ vredigde Sam d'r over heen ‘late we nou zóó doen, ik zal 'm wel slachten, juffrouw Bramer plukt 'm, en juffrouw Meks maakt 'm schoon en braadt 'm. En zoo is 't goed en niet anders.’
‘Ja, dat is goed’ napraatte huisjuffrouw, ‘laten we n'm dan dadelijk slachten, want ik wou 'm graag voor den avend geplukt hebben. Dan kan juffrouw Meks 'm morgen braden.’
Met z'n vieren stonden we in den tuin voor 't kippenhok.
‘'t Kan me nog spijten’ klaagpraatte juffrouw Meks ‘as 't niet om 't geld was, had ik 't waarachtig niet gedaan... 't is toch zoo'n best beest.’
In de kippenloop werd wild gewirrel, toen Sam 't deurtje-opendee
| |
| |
en z'n hand erin stak om manke witte te pakken en ze vlogen loopvliegend de hoek in, de weerbetere haan erachter toornkakelend.
‘Zoo krijg u 'm niet... zoo krijg u 'm niet’ hooggichelde huisjuffrouw ‘u moet er heelemaal in, en 'm dan met twee handen tegelijk pakken.’
‘Dank-je wel... 't stinkt me te veel, juffrouw Meks, roep u 'm nou deris even, hij is toch aan u gewend.’
‘Schande genoeg om van 'n beest z'n gewennigheid misbruik te maken,’ maar ze riep toch met hoogvlugge kipkipgilletjes, één langgerekte eerst en dan vijf vlugge schreeuwtjes erachter. Tot hij kwam. Met de manke hinkepoot achter slepend. En bedaard tegen d'r bovenarm zat hij, z'n kop tegen z'n borst aan en dan even kakelend.
‘Hoe doet u 't, snijdt u 'm z'n nekkie af?’ vroeg de huisjuffrouw lippetrillend, en haar wangen roodden kleurig-gerrood.
‘Nek u 'm?’ Heethevige lol begon in haar te broeien, dat die kip daar nou zoo geslacht werd, en ze pretgierde twee keer ‘nek u 'm... nek u 'm.’
Sam kalmwaardig:
‘Nee, 'k zal 'm z'n nek afsnijen met een flinke keep, en dan 'm laten uitloopen, dan zit d'r geen bloed in 't vleesch... juffrouw Bramer, houdt u 'm nou effen vast’....
‘Ik... voor geen geld... dat is nou toch ook geen dameswerk, laat m'neer Driesse 't even doen’....
Wit kippeding hield ik vast en het beefde.... vleugels en pooten bij mekaar in een hand en de dunne vleeschplooi van 't fijne halsje in twee vingers van de andere. En Sam de kop vast; plukte de donswitte halsveertjes uit, dat de snijplaats roodjesbloedbevend openkwam. De huisjuffrouw lolbegeerig keek ernaar en juffrouw Meks ook.
Toen sneed Sam hem. Het vleeschrose snijplekje over
| |
| |
vlekte bloedig, een kort angstklokje snikstootte uit de stukgekeepte keel. Sam smeet hem van zich af, een hoek in. De snee was niet diep genoeg, want kippebeest moeilijkte tegen een muur aan, en zat daar stil, even en even zacht klokkend, kapotte hals slap op de borstveeren, en die rood werden van 't langzaam drupdruipende bloed....
‘Gut, wat zal dat beessie 'n pijn hebben... u heb 't ook zoo onhandig gedaan... zoo kan-ie nog wel 'n uur blijven zitten’ jammerkloeg Meks.
‘Niks geen pijn, mensch’ gierprette huisjuffrouw, die 't lollig vond ‘z'n zenewe benne doorgesneeë, nou voelt-ie niks meer. Wat jij kippie, voel jij nog wel wat?....
Tegen 't druipende diertje stootte ze met haar voeten. En dat opsukkelde en een eindje verder weer zitten ging, 't fijn roode bloed drupsproeide, over de halsveertjes.
‘Kippie dan, kippie’ klaagriep juffrouw Meks.
Huisjuffrouw lollachte:
‘Hij hoort 't niet... hij is doof gesneeë.’
Kip snikkakelde klagelijkjes. En dan juffrouw Meks weer nijdig tegen de huisjuffrouw: ‘Dat zoo'n stom dier nou geslacht wordt, dat is nog daarentoe, maar dat u d'r 'n lolletje van maakt, dat vind ik gemeen, gewoonweg gemeen, en as u mijn nou een pleizier wil doen, dan snijdt u 'm nog eens, m'neer Sam.’
Flikkerblauw licht helde achter Sams oogen, die straalwreed staalden:
‘Ja, 't is gemeen,’ diepmoeilijkte z'n stem in z'n keel ‘we zullen 'm wel even waarnemen.’
En vlugbukkend pakte hij levendbevende kippediertje en smeet het in een zak. Toen begon hij te slaan, met wilde draaiingen en weer neerbonzingen de gezakte kip tegen de schutting tusschen de tuinen aan. Even klaagklokte in de zak, maar dan stil. Overgrootopen verschrikt keken de bruine oogen van juffrouw Meks naar mij, en ze schreeuwgilde
| |
| |
het uit: ‘M'neer Sam, wat is dat nou ... hou u toch op.’ En huisjuffrouw tierlachlolde los. Maar Sam sloeg 't beest boos-ruw, hardruw, en hij was kalmslecht, die anders kalmgoed was.
In een schuttingspijker sloeg de zak en scheurde, de roodgescheurde halssnee gaapte uit 't zakkebruin, en almaar sloeg Sam met lange armzwaaiingen de kip tegen de schutting aan.
Toen ineenen haakte de scheur in een spijker; met zacht vallend geluid sneed de zak heelemaal op, en de kip viel fladdergevallen over de schutting in den tuin van huisjuffrouw.
Daar lag hij, kramptrillend z'n breeklijke pootjes en z'n oogen open-en-half-dicht, zwartbruingebroken.
We keken ernaar, verstild en dan Sam ineenen: ‘Wel jezes, 't kreng leeft nog.’
|
|
Auteursrechtelijk beschermd