|
| |
| |
| |
III. Zwerfdag.
Toen ik wakker werd schemerscheen 't twijfellicht van den na-herfstmorgen in de kamer, maar de alcoof was nog donker, dieper in zwart. Sam zat op m'n bed.
‘Jopie, toe nou, sta nou op’....
‘Heb je me geroepen?’
‘Ja, we gaan, weet je wel hoe laat 't is?’
‘Nee... vroeg nog... zijn de kruiers d'r al... regent 't weer zoo erg?’
‘Asjeblieft, zeg, 't stort, hoor maar d'ris... kom d'r nou gauw uit, 't is over half tien, ik heb je maar zoolang laten liggen, maar nou moet je d'r toch ook uit... de heele boel is al ingepakt.’
‘Ja... ik kom.’
In de rommelkamer stonden we vlug even te eten. 't Regende wel en feller nog dan gisteren, maar 't lichte was lichter-wit, dat de heele week groezelgrijs was geweest, de hooge huizen stonden helder-gespoeld in 't doorgeregende zonnelicht. Maar zonder zon.
‘Kijk eris Sam, wat 'n grappig wit licht, net of de heele zaak schoongewasschen is... gek, hè, dat 't met dat licht zoo regenen kan.’
| |
| |
‘Ja, regende 't maar niet... zeg, daar heb je de kruiers... wil je nog naar de Flesch gaan?’
‘Och ja, laten we d'r maar even goeiendag zeggen... zoo bar is ze toch voor ons ook niet geweest... ik zal d'r maar even roepen... juffrouw Bont’....
‘Ja, m'neer’....
‘Nou juffrouw we gaan d'r vandoor. Krijgt u misschien nog iets van ons?’
‘Nee, m'neer Sam hèt alles betaald.’
‘Dan gaan we maar... dag juffrouw’....
‘Dag heere... ik hoop, dat u 'n goed huis krijgt.’
Vlug liepen we de straat af, een luchtig witte vreugd in ons, al regende 't hevig, zonder weten, waarom we zoo blij waren. De kruiers vooruit met de kar, een groote vent en een klein kereltje ernaast, scharminkelig.
Langs 't Sarphatipark reeën we, dat druipendbruin in 't waterwitlichte zonnetje lag.
‘Wat 'n lollige regen hè?’
‘Ja, dat's anders dan gisteren, de heele boel lijkt nou wel anders, ik heb heerlijk geslapen, ben jij vroeg-op geweest?’
‘Gaat nogal, 'n uur of acht, ik heb jou maar laten liggen.’
‘Je zal d'ris zien, wat 'n mooie kamer 't is, en zoo'n heerlijke alcoof, je kon nou best bij juffrouw Kater opzeggen... je bent nou toch al zoo'n tijd bij me... hoelang al?’
‘Laat 'k is kijken... 'n maand of vier. Maar laat ik die kamer nou maar houën je kan nooit weten... en de Kater kan de huur ook niet missen.’
‘'t Is anders zonde van 't geld.’
De Govertflink; Maar die gewoon grijs, grauwkil, waar 't witte regenlicht niet zonde, benauwend nauw.
| |
| |
‘Wat voor nummer is 't ook weer, m'neer?’
‘Twee honderd vier en vijftig, eenhoog.’
Even stonden ze stil en zat de kleine op de natte karrekruk, schuinleunde de groote tegen de wagen. 't Zeil glom regenzwartnat met kleine waterplaskuiltjes, waar een putje was.
‘Ziezoo Dries, vooruit maar weer... nummer drie honderd vier en vijftig, dat 's nog 'n goeie vijf en twintig huizen.’
Onze witte regenzonlichtvreugde vergroeselde grijzig in de nauwe huizenstraat tot koele gelatenheid.
‘Ziezoo, we zijn d'r, dat is 'n zwaar vrachie geweest... heere.’
De kleine weer op de karrekruk, bang dat de wagen anders dompen zou, en de groote bewegend onder 't zwartnatte zeilkleed, om z'n touwen en z'n rommelgereedschappendoos. Maar ik belde. Geen geluid. Een lang wachten, dan weer een bel, die nijdigschel de regenruischstilte stukrammelde... geen antwoord. Sam keek naar boven....
‘Jezes, Joop, dat huis is leeg.’
‘Leeg, och je bent mal.’
‘Nou kijk dan zelf.’
'n Endje van 't huis af, m'n hoofd achterover keek ik zelf... 't huis was leeg. Mal gaapten de gordijnenlooze ramen, geen mensch te zien.
‘Nee maar, daar begrijp ik nou niks van... 't is toch wel twee honderd vier en vijftig? kijk 's éven.’
‘Nou, of 't... ik begrijp 't best, die lui hebben 'm gesmeerd met d'r vier pop.’
De kruiers impassibel zaten op de karrekruk, kwalsterden hun bruine tabaksspuug uit.
‘Ik snap d'r niks van, 'k zal maar d'ris tweehoog bellen.’
Uit 't raam de juffrouw van tweehoog, witgrijs wit jak, slonsharen.
| |
| |
‘Wat is dat voor 'n gelazerbel?’
‘Juffrouw, we moeten één hoog zijn...
‘Nou bel dan een-hoog.’
‘Daar is geen mensch in, we hebben de achterkamer met 't alcoof gehuurd, en nou is ze d'r van door met vier gulden statiegeld’....
‘Jezes, is ze d'r van door met 't statiegeld, nou maar, dat hoef u d'r niet bij te laten zitte, loop u effe naar de Ferdinand Bol... wat 'n enge klier, smeert ze 'm zoo met 't statiegeld.’
Van den overkant een juffrouw uit 't raam één hoog, uit 'n souterain een ouë schoenmaker, rimpelkrom, doovig.
‘Wat is dat voor 'n geschreeuw uit 't raam... ik zie jullie al 'n heele tijd schreeuwen is d'r wat?’
‘Die neet van een-hoog is d'r met vier gulden van deze heeren van door.’
‘Wel, wel, die met dat kind, met dat hooge ruggie, zal ik maar zeggen?’
‘Zeg maar gerust met die kriek.’
De juffrouw uit 't raam aan den overkant gebaart verbaasd, doof schoesje naar binnen weer, kan toch niet hooren. De kar beregend en kruiers beregend, en een troepje menschen erom heen, druk-vragen wat d'r te doen is.... de juffrouw van twee-hoog vertelt. Politie.
‘U mag hier niet staan.’
‘Weet u, waar we naar toe moeten?’
‘Moet ik dat weten, daar heb ik niks mee te maken, u moet oprijen.’
De menschen troepen dichter om ons heen, malzwart in den regen... met paraplus op, die vuil druipen op anderen, en dan ruzie daarom. Twee jongens vechten en heviger strakvalt de regen.
‘Doorloopen, menschen, doorloopen... en kruiers, jullie motte oprijen.’
| |
| |
‘Wij motte niks, wij bennen door deze zwarte meneer angenomen, motte we oprijen m'neer?’
En Sam in eenen vast-beslist.
‘Ja, rijen jullie maar op, terug naar de Ostadestraat.’
Dan douwt de zwartplompe kar 't natte menschenzoodje op zij, en voort gaan we, doordruipnat, weer terug naar de Ostadestraat.
‘Ga je terug?’
‘Ja, ik ga naar de Flesch, die is natuurlijk niet verhuisd, we zullen gauw 't zoodje neerzetten, dan kunnen we verder zien, misschien kunnen we er wel blijven.’
De kruiers kalm vooruit fluiten een deuntje, vinden 't leuk mopje, maken een goeie daghuur d'rvan.
Voor 't raam van wat onze kamer was, de Flesch, hing kanten gordijnen op.
‘Zie je wel, wat zei ik je - d'r komt 'n ander.’
‘Dat had ik nou toch niet van d'r gedacht.’
‘Ik wel.’
De Flesch bedaard-doend, stapte haar trapje af, een eind achteruit de kamer in, keek, hoe haar gordijnen vielen. Open deed ze niet.
‘Hoe vin-je d'r? Daarvoor hebben we nou geschikt.’
De kruiers zaten weer op de karrenkruk, kwalsterden het bruine pruimnat uit, lieten zich bedaard natter regenen.
‘Juffrouw Bont... juffrouw Bont.’ Het eene raam ging open.
‘Gut, bent u daar weer, m'neer Sam?’ En u ook, m'neer Driesse? Wat 'n regen hè?’
‘Ja, we kommen nog eris bij u schuilen.’
‘Schuilen bij mij? Waarom is dat? U hadt toch immers al gehuurd?’
‘Ja, toe nou, juffrouw Bont, doe nou open, we regenen kletsnat zoo, we kommen maar weer bij u terug... u verhuist nou, toch niet, dat zien we ook wel, wat jij Sam?’
| |
| |
‘Nee, ik verhuis ook niet, net toen ik u had uitgelaten, bracht de post me 'n brief, dat m'n conditie afsprong.’
‘Nou, dan kunne we toch weer bij u terug komen.’
‘Nee, want d'r kwam toevallig net 'n m'neer langs, die kamers zocht en an die heb ik ze verhuurd’....
‘Je zou 't haast gelooven... Joop geloof jij 't?’
‘Geloof 't dan niet... kan mijn wat schelen, wat of u gelooft.’
‘Nou Sam, 't kan best, en juffrouw Bont zal d'r niet om liegen’....
‘O, zoo, zeg u dat wel.’
‘As 'n ander gehuurd hèt, dan kennen wij d'r niet op, dat 's glad, maar we kunnen onze boel toch wel zoo lang bij u neerzetten?’
Dicht het raam, de Flesch weg.
‘Je zal zien, dat we best de boel bij haar kunnen bergen.’
Maar de deur dicht en bleef dicht. Bedaard zaten de kruiers op de kar, kalmpjes pruimden ze en 't regende heviger. Twee scholen naast-an liepen uit en lachend-luid lawaaiden de jongensstemmen in de straat. Het was halftwaalf. Mal stonden we voor die dichte deur, de Flesch gewoontjes-weg ging door met d'r gordijnen.
Toen besliste Sam.
‘We moeten vandaag met die rommel onderdak Joop, daar is niks an te doen, wij zulle net zoo lang moeten sjouwen, tot we wat hebben’....
‘Ja.... en ik ben nou al zoo moe.’
‘Kom, toe nou, 't zal wel losloopen... zeg mannen, wat krijg jullie van me?’
‘Wil u al afrekenen? Motten we niet verder?’
‘Nee, zeg maar wat jullie krijgt.’
De twee vlug oogknippend beraadden, rood klein kruiertje zei 't:
‘Nou m'neer, we hebben zoowat 'n paar uur in de regen geloopen, we dachten van 'n daalder de man.’
| |
| |
‘'t Is goed, ik zal jullie nog 'n gulden extra geven, maar dan moeten wij de kar ook tot vanavend houè.’
‘De enkele kar? Dat doenen we nooit.’
‘Dan doe jullie 't nou maar deris, we zalle d'r niet mee aan de rol gaan.’
De twee kruiers heen, en wij daar in de bleekgrauwe verlatening van de lichtschemerlichte regenstraat, verlegen en verlaten.
‘Vooruit dan maar.’
En Sam douwde de kar, die knarskrakend opschoot.
‘Nou beurt om beurt, we gaan eerst de Jan van der Heijde door... en als ik rij, dan ga jij vragen, en als jij rijdt, dan doe ik 't.’
De Ostadestaat uit tot de Ruysdaelkade en dan de Jan van der Heyde in.
‘Wil ik nou deris douwen?’
‘Nee kijk jij maar uit... zie je wat?’
‘Ja, blijf jij nou effen staan... dan ga ik erin.’
Juffrouw, kwijnend en mager, twee pufbleeke kinderen, een benauwd zijkamertje.
‘Ja ziet u, ik had eigenlijk liever een dame as twee heere d'rop... wanneer wil u 't aanvaarden?’
‘Als 't kan vanavond nog.’
‘Nee m'neer, dat kan niet... menschen zoo van de straat neem ik niet... u hebt toch zeker nog een kamer?’
‘O, zeker juffrouw.’
‘Nou, dan moet u die toch nog opzeggen en nog verhuizen, nee, m'neer, ik zit 'r eenmaal voor, ik wil graag verhuren, maar zoo niet’....
Tot halfdrie sjouwsjokten we de regen door, die maar niet op wou houën, Sam douwde de wagen. Toen bleekleeg
| |
| |
en wit van den honger gingen we eten, een broodje met kaas, warme koffie in de Volksbond. Eerst Sam binnen en buiten ik bij de kar, dat ze 'm niet zouden laten dompen, en toen ik binnen en Sam buiten en toen wij alletwee buiten weer in de regen, alwaar douwend en we konden nergens onder dak komen.
Half vijf. De slaande regen heeft opgehouden en 't mottigt mistig. De lantaarns roodgeel wazig branden al en de regenruiten van de winkels spiegelen geel. Ik ben zoo moe, dat 'k 't niet langer uithouën kan en op straat heel hard ga huilen met hevige schokken van pijn....
‘Toe nou Joop, doe niet zoo mal. Je lijkt wel twaalf inplaats van twee en twintig... we gaan nou de Ceintuurbaan over en dan dat stuk Willebrordusstraat door tot den Amsteldijk... misschien vinden we daar nog wat’....
Flink-op weer douwden we samen wat, keken, waar iets te huur was.
Niets. Toen in de St. Willibrordstraat... daar was wat... op 29 in 't huis... gemeubileerde kamers te huur.
‘Jezes, zeg Sam, daar is nog wat,’ en heelemaal opgemonterd: ‘je zal zien, dat krijgen we, zal ik bellen, of zal jij 't doen?’
‘Doe jij 't maar’...
Een klein meisje, bleek met zwarte schaduwplooitjes om d'r mond... 'n blauw mutsje, een keep.
‘Is je moe thuis, meissie?’
‘Me moe is dood... ik zal tante effe roepen... tante... tante, d'ris 'n meneer voor u.’
‘Laat m'neer maar effe in de gang, ik kom dadelijk.’
Gelukkig, daar stond ik droog. Tante kwam, klein vrouwtje donker, met grijzig haar al 'n beetje, eventjes scheel aan een kant...
| |
| |
‘Ga jij maar naar avondschool Toos... dag m'neer, neem u me niet kwalijk, dat ik u liet wachte, waar kan ik u mee diene?’
‘Ik wou wel even de kamers zien.’
‘O, m'neer dat kan... 't is een achterkamer met 'n alcoof... maar als u wilt kan u ook wel de voorkamer krijgen.’
‘Laat ik maar eris zien.’
Wij door naar achteren, uit de benedendiepte van een souterrain scherpte kleine-hondjesgeblaf op, ruw over-daan door gebas van een groote.
‘Stil Hec... stil Zus... An, hou de beeste vast... dat benne onze honden m'neer, maar u zal d'r heelemaal geen last van hebben, ze kommen nooit boven.’
‘O, maar ik hou juist veel van honden’....
De kamer was groot en lucht-ruim.
‘Hoeveel is 't?’
‘Achttien gulden voor u tweeën, dat's gewoon.’
‘Wilt u nog iets vooruit hebben?’
‘Dat laat ik heelemaal aan u beleefdheid over.’
‘Nou, ik zal u een week vooruit betalen.’
‘En wanneer wilt u d'rop?’
‘Dadelijk.’
‘Dadelijk?’....
‘Ja, juffrouw, dat zal u nou wel raar vinden, maar toen wij vanmorgen de juffrouw wouen roepen, vonden we alleen 'n brief, dat ze weg was met d'r commesaal en dat ze d'r boeltje achterliet voor de schulden.’
‘'t Is zonde nog 'n toe’....
‘U begrijpt, toen zatte we zonder’....
En blij onder dak te zijn riep ik de deur uit:
‘Sam, ik heb gehuurd, kom maar hier met 't zoodje.’
|
|
Auteursrechtelijk beschermd