Het joodsche lied

(1915)–Jacob Israël de Haan– rechtenstatus



[pagina 121]

Aan de Nederlandsche Zionistische Studentenorganisatie
[pagina 123]
Aan de Nederlandsche Zionistische Studentenorganisatie (Bij het eerste lustrum) Vijf jaren voeren voort, sinds van ons Volk 't uitlandig lijden U sterk te zamen bracht, Vijf jaar van trots en trouw, van hoop en van hartstochtlijk strijden Meerden uw tal en macht. Herdenkend viert gij feest, in overmoed niet maatloos dartel, Maar trotsch in trouw en tucht. Want niet één oogenblik laat één hart los het wreed gemartel Dat ons Volk lijdt of ducht.
[pagina 124]
Maar óók: geen oogenblik laat één hart los het strijdbaar hopen- Op keer van wreede kans. Ons Land ligt open, al de wegen naar 't Land liggen open, Die vluchtten keeren thans. Want lijdend dierven wij, en werd duldloos het dulden, vluchtend Zochten wij beter oord, Maar waar ons 't leed ook liet, leven wij toch verdrukt en duchtend Steeds rauwte en roof en moord. Toch niet één oogenblik laat één hart los het strijdend hopen Naar eigen heerschappij. Ons Land bloeit open, al de wegen naar 't Land liggen open Voor één Volk trotsch en vrij. Wij dulden veel, maar nooit, nooit, zal één volk van ons Volk dulden Wat elk ons lijden deed, Maar óók, nooit zullen wij, die twintig eeuwen ban vervulden Weer dragen dit rauw leed.
[pagina 125]
Want als één volk opnieuw ontwijdt de weelde van onze erven En schendt ons vrij bestaan, Zal liever nog de laatste man in de laatste schans sterven Dan weer in banschap gaan. Zij laken ons als laf, die vast in tal en kracht ons kwelden Met gemeene overmacht. Maar geen terger telt ooit het tal van onze trotsche helden Wreedaardig omgebracht. Hoe kunnen wij, die trotsch eens heerschten, nu nog needrig dienen, In 't beste land, toch vreemd? Wij herstichten onze Sterkte uit zoutgeploegde ruïnen, Ga naar voetnoot1 Wij keeren belt tot beemd. Toen het Romeinsche rot keerde Stad tot steen, beemd tot belten Verbeten van wreed zout, Kon één toen hopen, dat ons Volk vervolgd met wreedste felte Ooit weer kwam tot behoud?
[pagina 126]
Kon één toen hopen, maar kan thans één hart het hopen laten Op keer naar 't oude Land? Vergeten zijn al rampen voor één almachtige bate: Herstel van Stad en stand. Vijf jaren voeren voort, en ieder jaar vindt trouwer, vaster Der makkers machtig heer. Hoe menig machtloos zoeker en hoe menig tuchtloos taster Keerde tot zijn plicht weer. Ik was der zwervers één, dier tarters, geen wiens tuchtloos tergen Zijn volk zóó heeft gesmaad, Maar óók: niet één wien wroeging nacht en dag zóó fel komt vergen Tot keer naar beter baat. Zóó kom ik tot uw feest, wel met heugnis van leed beladen Maar óók met levend lied, En 'k weet zóó goed, gij telt uit dank voor 't lied mijn duistre daden, Mijn tuchtloos tarten niet.
[pagina 127]
O, Jeugd van ons oud Volk, uw jeugd doet zijn ouderdom bloeien Tot ongeweten pracht, Wij herwinnen ons land, waar mild weer melk en honing vloeien En 't veld zijn Volk verwacht. O, Jeugd van ons oud Volk, geen volk is oud, dat nog zóó heerlijk Zóó strijdend zijn Jeugd vindt, En sloeg menig wreed lot door onze rangen wild en deerlijk Uw sterke jeugd herwint. Vijf jaren voeren voort. Die uw Bond stichtten, werden ouder Maar hoop houdt harten jong, En jongren voegden zich tot strijden vaster en vertrouwder, Daar nood tot daden drong. Wat brachten mij vijf jaar? Verlies van wat ik het meest achtte, Maar winst van vaste zang. En geen lied is mijn hart zóó lief als 't lied van trouw verwachten Van keer uit drift en drang.
[pagina 128]
Ik, die uw smader was, hoe werd ik hartverheugd een Dichter Wiens lied uw daden meet, Uw strijd looft en wiens zang begroete juichend eens den Stichter Van 't nieuw Rijk na 't oud leed. Vijf jaren brachten u ruim winst, mochten vijf verdre jaren Het eind zien van uw Bond. Daar ons Volk, eens verloren in werveling van gevaren Zijn veilig Land hervond. Gij streedt getrouw, mocht ge eens vreedzaam in eigen Stad en erven Herdenken uwen strijd. Als geen man, die graag keert, meer onder vreemden heeft te zwerven Benard door nood en nijd. En als gij keert, ik weet, dat gij den Dichter zult gedenken Van menig strijdbaar lied. O, Jeugd van mijn trotsch Volk, veracht tusschen uw feestgeschenken Dit lied, mijn gave niet.

[pagina 129]
Aan de Zionistische Studenten Ga naar voetnoot1 Ik, Dichter van mijn Volk, Dichter van schoonheid en van jeugd Voel diepverblijd mijn hart, Dat ik van wroeging en van vreugd Van smaad en van smart, Mijn liedren lezen mag voor U, Jongren, die toegewijd Met woord en kloeke daad, Voor ons Volk streeft naar nieuwen Tijd En een sterken staat.
[pagina 130]
Gij wilt ons Volk weer vrij, zijn land vrij, wat heb ik gewild Voor land en volk ten goede? Mijn macht, mijn moed heb ik verspild Snel als water spoedde. Geen dag, dat ik niet schond het Heilig Woord met daad en lach Geen Wet, niet blij gekrenkt, En nu: geen daad, die 't hart niet dag En nacht wreed gedenkt. Maar 't is het wonder van de vreugd en 't wonder van de smart, Zij worden in het lied Tot schoonheid en het zingend hart Voelt zijn smarten niet. Zoo wordt het mij nog vreugd, dat ik mijn lied van scherpe spijt, Dwaling, wroeging, berouw, Mag lezen voor U, die saam zijt. Krachtig en getrouw.
[pagina 131]
Maar kan ik gaan tot U, met last van weelde en lust beladen, Op speelsche zonden ras? Ik weet, wat elk van mijne daden En mijn woorden was. Gij vraagt, en 't lokt mij zoo gast te midden van U te komen, O, trouwe en kloeke jeugd. Welaan, ik laat mijn schaamvol schromen Dan voor deze vreugd. Gij vraagt. En 't wederwoord: ‘Ik kom, ik kom en U meer vreugde Dan mij doet mijn komst niet. Dank, dank, dat uwen harten heugde Mijn droef hartenlied’. En gaande langs den dorren weg van mijn verlaten dag Genoot ik reeds de vreugd Dat ik, een smader, keeren mag Tot uw trouwe jeugd.
[pagina 132]
Geen, die zoo ver als ik van zijn Volk is gedwaald, maar geen Die zoo bezinnend keert, Geen, dien zoo wroeging en geween Dag en nacht verteert. Maar 't rustloos-wroegend leed wordt voor deez' vrome vreugd vergeten Weer valt mij 't leven licht, O nimmer nog heb ik geweten Zoo zoet mijne plicht, Dichter te zijn van ons trotsch Volk, dat niet één volk ter aarde Gelijkt in kracht en leed, Worde mijn lied eer zonder waarde Dan ik U vergeet. En 's avonds door de stad ging ik tot U, waar 't ijl gewoel Warrelt langs gracht en baan Waar moede zoekers zonder doel De duizenden gaan.
[pagina 133]
Ik was der duizend een in dwalen, geen wiens gul begeeren Zoo gretig greep en won, Maar geen, die zoo vermoeid zijn keeren Van vreugd weg begon. Want blij betrad ik daaglijks vroeg de strakgespannen ronde Die vreugd aan vreugden bindt, Totdat het hart, verzaad van zonden Walg in vreugde vindt. Tot om iedere vreugd berouw komt en genaadloos wroegen Martelt mijn snel hart nu En toch: tot rust wordt 's harten zwoegen Te midden van U. Ik las mijn nieuw lied, hoe velen heeft mijn oud lied gebonden, Aan nacht- en ochtendmaal, Ik zong het zoet der schuwste zonden In de teerste taal.
[pagina 134]
Maar ik verbrak mijn ban, nu bindt mijn nieuw lied van belijding De jeugd van 't verjongd Volk Uw hoop, uw haten, uw verblijding Is mijn lied een tolk. Want mijn lied zingt voor U, wat elk steeds wreed voelt in elk land, Gij proeft van mijne zang Het zachte zoet en wat haat brandt Verbitterd en wrang. Het schoon van den Sabbath, als mijn moeder het Heilig Licht Vroom in ons huis ontstak En van het brood wetlijk gewicht Ten brandoffer brak. Het schoon van 't Loofhuttenfeest en nog schooner 't Feest der Wet, Bloemen en Oogstgetij, Van 't Paaschfeest toen wij zijn gered Uit de Slavernij.
[pagina 135]
En mijn lied schreide leed, want wie heeft als ons Volk geleden In ieder haatlijk land? Wiens velden zijn zoo wreed vertreden Zoo bar afgebrand? Wiens bloed heeft zoo mild gevloeid, als ware ons bloed waardloos water, Wiens macht werd zoo vermoord? Welk volk drijft dus honer en hater Zonder pooze voort? Zegt niet: ‘In Holland zijn wij veilig’ want het leed der broeders Is elks leed in elk land. En oovral dreigt van wreede woeders De tuchtlooze hand. En dreigt de woede niet, dan speelt en tart de smalle spot Hoont het volk met zijn lach Dat in ieder land vreest zijn lot, Elken naakten dag.
[pagina 136]
Wat is zonder land een volk waard? En zonder 't Volk ons Land, Dat eenmaal schatten droeg Van den Libanon tot het strand Voor volken genoeg? Wien dreef het haten zoo? Toch, waar wij zwierven is gebleven Hoop op krachtige keer Die ons plundrend hebben gedreven Verdrijven wij weer. Zoo zong mijn lied uw haat, uw hopen, uw hartstochtlijk strijden, Naar vrijheid van ons land, Geschopt, geslagen, wreed gescheiden, Houden wij weer stand. Een kracht streeft door ons Volk, wie zal onze kracht dan verbreken Met macht van daad of woord? Wij die verdreven, duldend weken Drijven haters voort.
[pagina 137]
Die zwierven, keeren juichend van de vier verre gestaden Der aarde naar hun Stad En Land langs meer verspreide paden Dan ooit een volk mat. Zal ik die zegen zien? Zal ik nog eens met blijde stem Vrij van pijnsnerpend zeer In 't vorstlijk-vrij Jeruzalem Bezingen die keer? Ik smaadde, O, Gij blijft trouw, dient nederig, dan heerschen wij Hersteld in onzen stand Van het duldeloos dulden vrij Sterk in Stad en Land.	voetnoot1 De Romeinen ploegden het land met zout, ten teeken, dat het nimmer zou mogen worden bebouwd. voetnoot1 Na lezing mijner Liederen op 21 October 1912.

Vorige Volgende

Aan de Nederlandsche Zionistische Studentenorganisatie

Aan de Nederlandsche Zionistische Studentenorganisatie

Aan de Zionistische Studenten Ga naar voetnoot1