Vier vingers

[p. 79]

[10]

Rechter Tie zweeg. Het was doodstil in de kamer.

Het gelaat van Wang was asgrauw geworden. Hij keek met trillende lippen naar de gouden ring met de fonkelende smaragd. Hij slikte een paar keer en sprak toen met nauwelijks hoorbare stem: ‘U heeft dus alles ontdekt. Nee, nu is er niets meer aan te doen.’ Hij liet moedeloos zijn hoofd hangen. Na enige tijd keek hij op en hernam met vaste stem: ‘Ja, ik beken dat ik Twan Mou-tsai vermoord heb, Edelachtbare. En het is precies zo gegaan als u zei. De verleiding was te groot voor mij. Ik zat in grote financiële moeilijkheden, mijn schuldeisers dreigden me failliet te verklaren. Als het binnensmokkelen van de kisten gelukt was, dan zou ik weer voor een tijd gedekt zijn geweest. Maar toen ook dat misliep, moest ik het goud dat Twan me had toevertrouwd gebruiken. Ik wist dat Twan aan niemand gezegd had dat hij gisteravond bij mij zou komen, want hij wilde natuurlijk niet dat iemand te weten kwam dat ik de tip van zijn pink zou amputeren. Hij had er op aangedrongen dat zelfs mijn huisgenoten niet van zijn bezoek zouden weten, ik zou hem zelf door het tuinpoortje binnenlaten.’ Hij streek met zijn hand over zijn gezicht en zei toonloos: ‘Ik ben bereid een volledige bekentenis af te leggen, Edelachtbare.’

‘Daar heb ik nog niet om gevraagd, Meneer Wang,’ sprak de rechter kalm. ‘Er zijn namelijk nog enige punten die om een nadere toelichting vragen. In de eerste plaats: waarom wilde Meneer Twan altijd en overal zulk een groot bedrag aan geld tot zijn beschikking hebben?’

‘Dat kan ik u zeggen, Edelachtbare. Omdat Twan de hoop niet opgaf dat die vrouw er in zou toestemmen met hem te trouwen. Hij wilde dan dadelijk haar broer kunnen afbetalen, vertelde hij me en vervolgens een klein landgoed kopen om een nieuwe huishouding op te zetten.’ ‘Juist. Ten tweede: waarom hebt u Twan niet eerlijk gezegd dat u zijn

[p. 80]

goud gebruikt had omdat u in geldnood zat? En dat u hem later in termijnen zou terugbetalen, met een redelijk bedrag aan rente? Het is toch een ongeschreven wet dat gildegenoten elkaar altijd en overal moeten blijven bijstaan? En bovendien was Twan een zeer rijk man die werkelijk niet om de goudstaven verlegen zat.’

Wang keek de rechter ontsteld aan. Zijn lippen bewogen, maar hij kon geen woord uitbrengen. Toen hij dan ook het antwoord schuldig bleef, ging Rechter Tie voort: ‘Ten derde: u bent een tenger gebouwd man van middelbare leeftijd. Hoe heeft u het lijk van uw huis naar die hut kunnen dragen? Het is waar dat het bergaf ging, maar het was toch een taak die beslist boven uw krachten lag.’

Wang vermande zich en zei hoofdschuddend: ‘Ja, ik begrijp zelf niet goed, hoe ik daartoe in staat ben geweest, Edelachtbare. Toen ik Twan gedood had, besefte ik plotseling wat ik had gedaan. Dat ik mijn oude vriend en collega die mij volkomen vertrouwde wreed had vermoord. Buiten mezelf van wroeging en angst werd ik bezeten door de gedachte dat het lijk verdwijnen moest. Dat gaf me de kracht het door de tuinpoort naar het bos te slepen en vervolgens naar beneden, naar de hut. Zodra ik echter weer thuiskwam, was ik meer dood dan levend. Ik...’ Hij haalde een zakdoek uit zijn mouw en veegde zijn vertrokken gelaat af. Toen keek hij de rechter aan en sprak gelaten: ‘Ik geef me rekenschap van het feit dat ik een rechtschapen man om zijn geld vermoord heb, Edelachtbare, en dat ik daarvoor met mijn leven zal moeten boeten.’

Rechter Tie ging overeind zitten. Hij zette zijn ellebogen op de tafel en keek Wang lang aan. Toen hij weer sprak was zijn stem ongewoon zacht.

‘U heeft zich echter geen rekenschap gegeven van het feit, Meneer

[p. 81]

Wang, dat, indien u formeel bekent deze moord te hebben begaan, al uw bezittingen zullen worden verbeurd verklaard. En uw zoon zou trouwens toch nooit van u kunnen erven, want ik zal hem ontoerekenbaar moeten verklaren.’

‘Wat zegt u?’ riep Wang uit. Hij boog zich voorover en sloeg met zijn vuist op de tafel. ‘Dat is niet waar, het is een leugen! Mijn zoon is niet ontoerekenbaar! De jongen is alleen maar wat achterlijk. En hij is toch nog maar pas twintig! Als hij ouder wordt, zal het zeker beter gaan. Met wat geduld en als men hem niet opwindt, zal het best in orde komen.’

Hij keek de rechter smekend aan en vervolgde met trillende stem: ‘Het is mijn enige zoon, Edelachtbare, en het is zo'n goede jongen! Ik verzeker u dat hij...’ Zijn stem verstikte en tranen liepen langs zijn ingevallen wangen.

Rechter Tie wierp hem een meewarige blik toe. Hij sprak ernstig: ‘Ik zal persoonlijk toezien dat er goed voor hem gezorgd wordt, Meneer Wang, voor de duur van uw gevangenisstraf. Daar geef ik u mijn erewoord op. Maar als we geen afdoende maatregelen nemen, dan zou uw zoon nog meer ongelukken veroorzaken. Hij moet beslist onder curatele worden gesteld, hij mag niet meer geheel vrij rondlopen. Eergisteren, toen hij uw winkel op de grote markt verliet, zag hij die knappe zwerversmeid, die juist uit de lommerd van Leng kwam. Zijn verwarde geest deed hem haar voor zijn geliefde houden. Hij wilde haar vastgrijpen, maar Twan zei dat hij van haar af moest blijven, omdat zij van hem was. En haar broer heeft uw zoon weggejaagd. Toen Twan gisteravond bij u kwam, zag uw zoon hem. Overtuigd dat dit de man was die hem zijn geliefde had ontstolen, doodde hij hem. U heeft uw zoon toen het lijk naar het bos laten dragen. Voor hem betekende dat niets, want

[p. 82]

evenals vele geestelijk misdeelden, is de jongen buitengewoon groot en sterk.’

Wang knikte verwezen. Diepe lijnen tekenden zich af op zijn grauw gezicht; zijn schouders waren gebogen als onder een zware last. In deze weinige ogenblikken was hij plotseling een oude man geworden.

‘Het was een vreselijk... een vreselijk ongeluk,’ sprak hij voor zich heen. ‘Voor het eten had ik nog een lange wandeling gemaakt met de jongen, dat deed hem altijd zoveel goed. Toen heeft hij met de huismeester gegeten en is naar bed gegaan. Zijn lichaam is sterk, maar zijn geest is altijd zo gauw moe... Ik had de huismeester gezegd mijn avondeten in mijn bibliotheek klaar te zetten en dat hij dan kon gaan slapen. Op de afgesproken tijd heb ik Twan door de tuindeur binnengelaten en hem naar mijn bibliotheek gebracht. Onder het eten heb ik hem verteld dat ik zijn goud gebruikt had. Twan verzekerde mij dadelijk dat ik me daarover geen zorgen hoefde te maken, hij kon altijd meer goud laten komen als hij het nodig mocht hebben. Ik kon hem terugbetalen wanneer het mij zou schikken. “De vriendendienst die u mij zo dadelijk zult bewijzen, zal ik als de rente beschouwen!” voegde hij er nog glimlachend aan toe. Hij dronk vlug een grote beker wijn en vervolgens gingen we naar de kleine werkplaats die ik bij me thuis heb. Ik onderzoek daar 's avonds vaak nieuwe geneesmiddelen. Twan legde zijn linkerhand op de snijplank en sloot zijn ogen. Juist toen ik het mes had opgeklapt, stootte iemand tegen mijn arm. “Hij heeft m'n meisje gestolen!” schreeuwde mijn zoon achter me. Het mes sloeg neer en verminkte de hand van Twan. Hij viel voorover op de tafel, met een kreet van pijn. Ik greep vlug zijn hand om het bloeden te stelpen, maar ineens pakte mijn zoon de stamper van de koperen vijzel die op de tafel stond en verbrijzelde de schedel van Twan met een vreselijke slag...’ Wang hief zijn handen op.

[p. 83]

‘De jongen wist immers niet wat hij deed, Edelachtbare! Hij is altijd zo goedig en behulpzaam en zo lief voor dieren... Hij heeft nog nooit...’ ‘Uw zoon gaat natuurlijk vrijuit, Meneer Wang,’ zei de rechter vlug. ‘Geestelijk misdeelden staan buiten de wet. Wat uzelf betreft, ik zal u vanavond op de zitting van het hof moeten veroordelen tot een lange gevangenisstraf, wegens smokkelarij. Ik verzeker u echter nogmaals dat er voor uw zoon goed gezorgd zal worden. En later, als u weer vrij bent zult u hem geregeld kunnen zien.’

Hij gaf een teken aan de voorman die Wang wegleidde.

De rechter staarde enige tijd naar de gouden ring voor hem op de tafel. Tenslotte nam hij het kleinood op en gaf het aan Tao Gan.

‘Zorg er voor, Tao Gan, dat deze ring aan de nabestaanden van Twan wordt toegezonden. Doe er een kort verslag bij van de wijze waarop hij zijn dood vond en vraag tevens of het lijk moet worden opgezonden, of dat het hier ter aarde kan worden besteld. Ga nu naar de kanselarij en laat een ijlbode te paard zich gereed maken. Ik zal een brief aan mijn collega in Tsjiang-pei opstellen en die moet terstond daarheen worden gebracht. Ik zal er ook een briefje aan Wachtmeester Hoeng bijdoen, dat hij met Ma Joeng en Tsjiao Tai kan terugkomen, zodra de bendeleider Liao gearresteerd en verhoord is.’ Hij dacht even na en hernam: ‘Laat ook de lommerdhouder op vrije voeten stellen. Misschien heeft Leng de uren in de gevangenis benut om eens over zichzelf na te denken. Dat zullen we tenminste maar hopen.’

Rechter Tie haalde een zakdoek uit de lade en wiste zijn gelaat af. Toen hief hij zijn hoofd op en keek zijn luitenant somber aan. Hij sprak met vermoeide stem: ‘Het is een zwaar ambt, Tao Gan!’