Vier vingers

[p. 19]

[3]

De werkkamer van Rechter Tie lag vlak achter de grote hal die als gerechtszaal diende. De achterwand van het kleine kamertje werd geheel in beslag genomen door een houten rek, beladen met ambtelijke publicaties en dossierdozen van roodgelakt varkensleer. Rechter Tie zat in zijn armstoel achter de lange schrijftafel en keek vlug de stapel stukken door die Tao Gan voor hem uit de kanselarij had gehaald.

‘Alleen maar een paar routinezaken,’ merkte de rechter op. ‘De ochtendzitting zal dus wel niet veel tijd in beslag nemen, denk ik.’ Hij proefde van de thee die Tao Gan voor hem had ingeschonken en hernam: ‘Ga zitten, Tao Gan, ik heb nog ongeveer een half uur, eer ik me voor de zitting moet verkleden. Vertel eens, heb jij enig idee wat die afgehakte vingers kunnen betekenen?’

Tao Gan dronk zijn kop leeg en ging eens verzitten op zijn houten krukje. Peinzend begon hij: ‘Ik dacht een ogenblik dat de man misschien bij een steekpartij betrokken was geweest en het mes of het zwaard van zijn tegenstander had vastgegrepen. Maar dan waren de vingers er niet zo glad afgegaan, de botjes incluis. Nee, die vingers zijn er met opzet afgehakt.’

‘Waarom ben je daar zo zeker van?’

‘U weet wel, Edelachtbare, dat die zwerversbenden dikwijls georganiseerd zijn in een soort geheime broederschappen, hoewel die natuurlijk bij de wet verboden zijn. Elk nieuw lid van zo'n broederschap moet aan de leider een eed van trouw afleggen en als bewijs dat hij het ernstig meent en een onverschrokken man is, hakt hij dan zelf plechtig de top van zijn linkerpink af. Die verminking geldt in de onderwereld als overtuigend bewijs dat men tot een geheime broederschap behoort. Indien we aannemen dat dit een bendemoord was, dan zullen de moordenaars die vier vingers hebben afgehakt om het ontbreken van de top van de

[p. 20]

pink te verbergen en daarmee tevens de achtergrond van deze misdaad.’ ‘Dat is een goedberedeneerde theorie!’ zei de rechter tevreden. ‘Hoewel we natuurlijk ook rekening moeten houden met de mogelijkheid dat ze hem gepijnigd hebben alvorens hem dood te slaan, om de een of andere inlichting uit hem los te krijgen. Maar...’

De deur ging open en de lijkschouwer kwam binnen. Nadat hij de rechter eerbiedig gegroet had, legde hij een ingevuld formulier voor hem neer en sprak: ‘Dit is mijn rapport, Edelachtbare. Ik heb alles ingevuld, behalve de naam uiteraard. Het slachtoffer was om en nabij vijftig jaar oud en verkeerde in goede gezondheid. Ik heb geen lichamelijk gebrek aangetroffen, evenmin littekens, grote moedervlekken of andere bijzondere kentekenen. Hij werd gedood door een slag op het achterhoofd, vermoedelijk met een kleine, maar zware hamer; de rand van het gat in de schedel is duidelijk gemarkeerd en ongeveer anderhalve duim diep. De vier vingers van de linkerhand zijn kort voor of na de moord met één slag of houw afgehakt. Te oordelen naar de graad van stijfheid moet de dood gisteravond laat zijn ingetreden.’ Hij keek de rechter aan en vervolgde ietwat onzeker: ‘Ik zit nogal te tobben over die vier vingers, Edelachtbare. Ik heb de stompen aan de hand goed onderzocht en geconstateerd dat de botten niet verbrijzeld zijn, maar samen met vlees en huid glad afgesneden. Men moet de hand wel vlak hebben uitgespreid op een tafel of hakblok. Daarna zijn de vier vingers er gelijktijdig afgehakt met het een of ander vlijmscherp snij-instrument. Het kan niet met een bijl of een zwaard zijn gebeurd, want dan had men nooit zulk een rechte gladde snede gekregen. Ik weet waarlijk niet wat ik er van denken moet.’

Rechter Tie bestudeerde zwijgend het formulier. Daarna keek hij op en vroeg: ‘Hoe zagen zijn voeten er uit?’

[p. 21]

‘Echte landlopersvoeten, Edelachtbare. Vereelt en met gescheurde nagels: de voeten van iemand die elke dag lange tijd op de been is.’

‘Heb jij die vent misschien al eens eerder gezien?’

‘Nee, Edelachtbare. Ik was er bij toen het personeel langs het lijk defileerde, maar niemand kende hem.’

‘Goed, je kunt gaan.’

De lijkschouwer liep in de deur bijna tegen de voorman op. De voorman mompelde wat over mensen die altijd haast hebben en vervolgens rapporteerde hij onderdanig: ‘De heer Wang is hier, Edelachtbare.’

‘Laat hem binnenkomen!’ Tegen Tao Gan zei hij: ‘Het komt goed uit dat ik hem nog te woord kan staan voor de zitting begint.’

De drogist was een kleine tengere man, keurig gekleed in een zwartzijden gewaad en met een hoge zwarte kap op zijn grijzend hoofd. Hij had een bleek, nogal gereserveerd gezicht, met een stijve snor en een klein sikje. Toen hij zijn eerste buiging had gemaakt sprak de rechter hem joviaal toe: ‘Gaat u toch zitten, Meneer Wang! Het spijt me dat ik u uit uw zaken moest halen, maar ik heb een paar inlichtingen van u nodig. Overdag bent u natuurlijk in uw winkel op de grote markt, maar 's avonds gaat u altijd naar uw villa boven op de bergrug, nietwaar?’ ‘Zeker, Edelachtbare,’ antwoordde Wang afgemeten. ‘In dit seizoen is het daar aanmerkelijk koeler dan in de stad.’

‘Precies. Ik hoorde toevallig dat gisteravond een troep vagebonden daar herrie heeft gemaakt. Hebt u daar wat van gemerkt?’

‘Nee, gisteravond niet. Edelachtbare. Er loopt in die buurt 's avonds laat anders wel heel wat kwaad volk rond, het zijn vooral zwervers uit de vlakte, die de nacht in het bos doorbrengen. 's Avonds durven ze de stad namelijk niet binnen te komen, omdat ze bang zijn dat de nachtwacht hen dan oppakt. De aanwezigheid van dat schorriemorrie is het

[p. 22]

enige bezwaar van het wonen ginds. Maar alle villa's, inclusief de mijne, hebben een hoge buitenmuur, zodat we niet voor roofovervallen bevreesd hoeven te zijn. We horen dat volkje dus alleen dikwijls krakelen, buiten, op straat en in het bos. Maar gisteravond heb ik niets gehoord en ik ben de hele avond thuis geweest. U zou mijn buurman, de lommerdhouder Leng, natuurlijk eens kunnen vragen. Die leeft nogal... eh, ongeregeld en komt vaak op late uren naar boven.’

‘Juist,’ zei Rechter Tie. ‘Gildemeester Soe woont ook bij u in de buurt, is het niet?’

‘Ja, Edelachtbare. Zijn villa is de derde in de rij. Soe woont daar nu, maar in het koele seizoen is er alleen de huisbewaarder. Leng woont op nummer 1, dan komen mijn huis en dat van Soe en tenslotte drie villa's die slechts een paar weken in het jaar bewoond worden. Ze behoren aan rijke kooplieden uit de hoofdstad, die er hun vakanties doorbrengen.’

De rechter knikte.

‘Dank u zeer, Meneer Wang. De voorman zal u nu even meenemen en u het lijk van een dode vagebond laten zien. Ik zou graag willen weten of u de laatste tijd die man misschien in de omgeving van het bos hebt zien rondhangen.’

Toen de voorman met Wang de kamer was uitgegaan, merkte Tao Gan op: ‘Die man kan natuurlijk ook wel in de stad zijn doodgeslagen. In een kroeg of in een verdacht huis.’

‘Dat lijkt me niet waarschijnlijk, want in dat geval hadden ze het lijk nooit hier vlak langs het gerechtsgebouw naar boven durven dragen. Ze hadden het dan beslist ergens in een achtertuintje onder de grond gestopt.’ Hij haalde de ring uit zijn mouw en gaf die aan Tao Gan.

‘Ga hier maar eens mee langs de lommerds in de benedenstad. Er be-

[p. 23]

staat altijd de mogelijkheid dat de man deze ring eens heeft verpand om aan baar geld te komen. En doe dan meteen navraag of men in de laatste dagen een bende zwervers op de been heeft gezien.’

Nadat Tao Gan afscheid had genomen trok de rechter met een zucht het dikke dossier naar zich toe dat op de hoek van de tafel lag. Het bevatte alle stukken over de smokkelzaak die zich op de grens van zijn district had voorgedaan. Drie dagen tevoren had de militaire politie in het buurtdistrict Tsjiang-pei vier kerels verrast die bezig waren twee zware kisten over de rivier te krijgen welke de grens tussen Mien-yuan en Tsjiang-pei aangeeft. De smokkelaars hadden weten te ontkomen naar de bossen, evenwel met achterlating van de kisten. De magistraat had ze laten openmaken en het bleek dat ze volgepakt waren met zakjes goud- en zilverkorrels, doosjes met ginseng - de peperdure geneeskrachtige wortels uit Korea - en andere kostbare waren, waarop een zeer hoge weg-belasting moest worden betaald aan de grens van elk district. Aangezien de smokkelwaar in Tsjiang-pei was aangehouden, ressorteerde deze zaak onder de magistraat van dat district. Maar deze kampte met personeelstekort en had daarom zijn collega, Rechter Tie, om bijstand gevraagd. De rechter had die gaarne verleend, ook al omdat de smokkelaars waarschijnlijk handlangers in zijn eigen district bezaten. Hij had dadelijk zijn vertrouwde raadsman Wachtmeester Hoeng en zijn twee stoere luitenants Ma Joeng en Tsjiao Tai naar de grens gezonden. Ze hadden de militaire wachtpost bij de brug over de grensrivier tot hun hoofdkwartier gemaakt.

Rechter Tie boog zich over de kaart van die streek welke bij het dossier was gevoegd. Ma Joeng en Tsjiao Tai hadden in samenwerking met de militaire politie de bossen afgezocht en de boeren langs de rivier ondervraagd, maar ze hadden geen enkel spoor van de smokkelaars kun-

[p. 24]

nen ontdekken. Het was een vervelend geval, want de hogere autoriteiten namen ontduiking van de weg-belasting altijd erg zwaar op. De Prefect, de directe chef van Rechter Tie en diens collega van Tsjiang-pei, had aan de laatste een eigenhandig ondertekende brief gezonden met de boodschap dat hij beslist rekende op een spoedige arrestatie van de smokkelaars. Rechter Tie was eigenlijk van plan geweest om zelf naar Tsjiang-pei te gaan, maar met deze raadselachtige moord kon daarvan nu niets komen. Hij schudde zijn hoofd en schonk zichzelf nog een kop thee in.

Er werd op de deur geklopt en de voorman kwam binnen.

‘De heer Wang heeft het lijk bekeken, Edelachtbare. Hij zei dat hij zich niet kon herinneren die man ooit onder de landlopers op de bergrug te hebben gezien.’

Drie zware gongslagen weergalmden door het gerechtsgebouw. Dat was het teken dat de ochtendzitting van het hof spoedig zou worden geopend.

‘Ga met je mannen naar de rechtszaal,’ beval de rechter. ‘En stuur de oudste klerk hierheen om me in mijn ambtsgewaad te helpen.’