Beschrijvinghe van alle de Neder-landen

De Banerye van Diest.

⁺ DIest gheleghen op den watervloet Demere, een myle van Halen, ende drie van Thienen, is een fraeye stadt ende groot van ghebiedt.

Byv. [Dese stadt Diest is een halve ure gaens wijdt in't ronde, uytbrenghende over de 750 Roeden: heeft aen d'een zyde drooge grachten, ende aen d'ander zyde weynich waters, ront

+ Ghelegentheydt van Diest.

[p. 113]

sonder groote sterckte oft flanckeringhe, om de wallen te moghen bevryden: ligghende buyten verscheyden berghen ende hoochden.]

Daer worden lakenen ende andere waren ghemaeckt. Hier zijn twee Canonisyen, d'eene van Sint Sulpitius, d'ander van Sint ⁺ Jan. Van dese stadt was geboren Nicolaus Clenardus, een seer geleert man in de drie talen: soo dat hy veel boecken heeft geschreven, onder andere de Griecsche Grammatica, seer vermaert ende ghebruyckt over al van de Studenten: oock heeft hy met prijs ende lof ghemaeckt de Hebreeusche Grammatica. Ende heeft daer en boven in Granaden geleert d'Arabische tale: ende om die beter te verstaen, is voort getrocken in Africa, tot de groote stadt van Fes, in't jaer 1540, daer hy van den Koninck selve seer gheeert ende ghevoordert is geweest. Dese treffelijcke man hadde soo hooghen, ⁺ edelen ende Godtvruchtighen opset gemaeckt, dattet wel vertellens weerdich is, ten minsten op dat een ander verwect worde het selve te volbrenghen: zijn opset was, dese tale soo volkomenlijck te leeren, dat hy hem daer mede mocht behelpen om tegen Mahumets secte te schryven. Want hy seyde dat hy den Alcoran in Arabisch, ende noch eenen anderen Schryver ghenoemt Sunna, gelesen ende wel doorlesen hebbende, soo veel sotternyen ende beuselinghen daer in ghevonden hadde, licht om te wederleggen ende te berispen, dat hy zijn voornemen gantschelijck meynde te volbrenghen, zijn hope vastelijck stellende op goeden voortghanck, om met goede redenen ende gheschriften het ghene te verwerven, dat met gheweldt van wapenen niet te krygen en was: maer de doodt die gemeynlijck het opset ende de hope der menschen breeckt ende te niete brenght, heeft dit belet, grootelijck tot schade der gantscher Christenheyt. Diest is een seer oude Banerye, ende de Heer van deser stadt is oock van oudts altijdt Borggrave ⁺ van Antwerpen. Het behoort nu teghenwoordichlijck den Prince van Orangien toe, ende zyne voorsaten de Graven van Nassau hebben het ghekreghen van den Hertoge van Cleve, by wisselinghe van Hensberghe. By ⁺ de stadt staet het edel Convent Bechenmort, van Duytsche Cruysheeren: ende heeft rontom een seer schoone ende lustighe landouwe, vol van Wijngaerden.

Byv. [In dese Nederlantsche beroerten heeft dese stadt Diest veel gheleden, als onsterck zijnde, als nu van de een zyde, als dan van de andere, soo dat zy in seventhien jaren tijdts ses mael van d'een ende d'ander partye inghenomen is gheweest, ende meermael gheplondeert. Onder andere werdt zy in't jaer 1580 den achtsten ⁺ Junij, van weghen de Staten generael, by de garnisoenen van Herentals, Bruyssel ende Mechelen ingenomen ende beklommen, onder den Fransoyschen Collonel la Garde ende Capiteyn Alonso een Spanjaert den Staten dienende: alwaer twee vaendelen Walen ende drie stercke vaendelen Duytschen, (waer onder des Graven van Lodrons Collonel vaendel) binnen waren. Der Staten volck overklimmende van de moerassche zyde, versloegh de wacht, ende opende de Sichemsche poorte, daer Alonso met de peerden in quam. Het garnisoen weerde hem seer manlijck, ende sloeghen haer vyanden meermael te rugghe. Doch ten lesten bleven zy meest alle doot ter plaetsen daer zy hun ghestelt hadden sonder omkeeren, als oude soldaten die veerthien jaren in het landt ghedient hadden, veel van haer partye doodtslaende. Ten lesten in't jaer 1583 werdt Diest van Graef ⁺ Karel van Mansveldt inghenomen, daer den Collonel Paulus Toecker doen in was met ontrent drie hondert soldaten ende vijf hondert borghers, sonder peerden, die niet gheraden vonden langher teghen te houden: ende quam soo weder onder den Koninck: oyt sints met sterck garnisoen, ende mutinatien daer van seer overlast wesende.]

+ Nicolaus Clenardus van waer gheboren.

+ Welck het voornemen van Clenardus.

+ De Baron van dese stadt is Borggrave van Antwerpen.

+ Hoe Diest ghekomen is aen den Prince van Orangien.

+ Diest ingenomen.

+ Diest overghegheven aen den Grave van Mansvelt.