Het getijdenboek van Geert Grote

[p. 36]

[Getijden der Heilige Maagd]

(Proloog op Onser Vrouwenghetide)

⁺Dese ghetijde onser urouwen sijn in duytsche ghesat van woerden te woerden als hi naest konde die si ouersatte beholden heelheit ende verstandelheit ende waerheit des sinnes. Want die woerde sijn ende dienen om die sinne ende die sinne niet om die woerde. Daer om heeft hi in sulken steden daer die slechte duytsche woerde niet proper en stonden na den sinne of den sin verdonckerden. ⁺ daer heeft hi ghesat die naeste duytsche woerde. die / den rechten ende den opensten sin gheuen. Waer om bidt hi dat hem gheen eenuoldich mensche daer an en stote. Want also ist noet ende alsoe doet¹⁾ die heilighe lerers in ouersettene. Neemt exempel int beghin. nae slechtheit der duytscher woerde wten latine solde men segghen. In die eere der alre salichster ioncfrouwen marien iubiliere wi den here. Want men dat uerstaen mochte dat men den here iubilieren solde . om ende tot eren onser vrouwen dat en waer niet recht . mer die sin is. In der eerlicheit die marien toe ⁺ behoert ende die wi van haer spreken dat wy / daer of iubilieren den here. Ende oec want die ghemeynt nyet en weet wat iubilieren is. soe heeft hi daer uoer ghesat uolhertelike bliscap Want iubilieren anders niet en is dan uolhertelike bliscap die men niet ghewoerden en kan.

+ (12^r)

+ (12^v)

1) l. doen (M, 778, 779, L, Fulda, B, 185, H, AM).

+ (13^r)

(Hier beghint onser vrouwen ghetide M)

Die Metten.

Here du salt mine lippen opdoen²⁾ Ende mijn mont sal uoertkundighen dijn lof.

God wilt denken in mijn hulpe. Here tot mi te helpen haeste / ⁺ Glorie si den uader ende den sone ende den heilighen gheist - Alst was in den beghinne ende nu ende altoes ende ewelike sonder eynde Amen.

(Gloria dats claer ende hoghe eer mit loue, glosse M 3^r.)³⁾

2) B, 185 opdoen m.l.

+ (13^v)

3) In L luidt de glosse f. 40^r (begin der prima): dats hoghe claer eer mit loue.

[p. 37]

Inuitatorium

In der eerlicheit der alre salichster ioncfrouwen marien laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren.

Venite exultemus

Comet laet ons¹⁾ seer uerurouwen den²⁾ heren laet ons iubilieren gode onsen heilgheuere sijn aenghesichte³⁾ laet ons te voren begripen mit beliene ende laet ons mit psalmen [Glose. Dat is mit loue sanghe.] tot hem uolhertelike bliscap hebben. In der eerlicheit ⁺ der alre salichster ionc/frouwen marien laet ons volhertelike bliscap hebben ten heren. Want god is groet here ende groet coninc op alle die ghene die gotlic sijn . want die here en verdrieft⁴⁾ niet sijn uolc. want in sine hande sijn alle eynde van eertrike ende hoecheit der berghen siet hi. Laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren Want sine is dat mere ende dat heeft hi ghemaket ende dat droghe⁵⁾ lant heeft hi⁶⁾ gheuest coemet laet ons hem anebeden ende laet ons uoer gode nederuallen laet ons screyen voerden here die ons ghemaect heuet want hi is onse here ende onse god. ⁺ ende / wi sin sijn uolc ende schape sijnre weyden. In der eerlicheit der alre salichster ioncfrouwen marien laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren Of ghi huden hoert sine stemme verhardet niet iv herten ghelike dat iv vadere mi vertoernden in den daghe der becoringhen in der woestinen daer mi uwe vadere becoerden ende proueden ende saghen mine werken. Laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren Viertich iaer was ic naest desen gheslechte ende sprac altoes dese⁷⁾ dwelen⁸⁾ in den herten ende sie en bekenden ⁺ niet mine weghe ende ic swoer hem in / minen toerne dat si niet en solden gaen in mine ruste. In der eerlicheit der alre salichster ioncfrouwen marien laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren. Glorie si den vader ende den sone ende den heilighen gheist Alst was in den beghinne ende nu ende altoes ende ewelike sonder eynde Amen.

1) M. ons. ons.

2) l. ten (M, B, 185)?

3) M, 185 aensichte, B aensicht; dezelfde varianten verderop herhaaldelijk.

+ (14^r)

4) l. -ijft of -iuet (M).

5) M drueghe.

6) M, B, 185 hebben sine hande.

+ (14^v)

7) In het hs. aan het eind nog een onvoltooide letter.

8) B, 185 dwalen.

+ (15^r)

[p. 38]

Laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren. In der eerlicheit der alre salichster ioncfrouwen marien . laet ons uolhertelike bliscap hebben ten heren

Salm. Domine

O here onse here hoe wonderlic is dijn name ouer al eertrike ⁺ Want dine groetda/dicheit is uerheuen bouen die hemele Du heues volmaect dinen lof wt monde der iongher kindere ende der sukender om diner viande wille . op dattu uerderuen woldes den viant ende den wreker Want ic sal sien dine hemele die werke dijnre vingheren . die mane ende sterren die du ghemaket heues Wat is die menschen¹⁾ dattu sijns ghedachtich bist of des menschen sone dattu hem vandes Een luttel heuestu hem gheminret beneden den enghelen . mit glorien ende mit eren heuestu hem ghecroent ende du heues hem ghesat bouen die werke dijnre hande . ⁺ Alle / dinghe heuestu gheworpen onder sine voete schape ende alle rundere ende daer to alle beesten in den velden²⁾. Die voghele des hemels ende die vissche des meers die daer wanderen die weghe des meers O here onse here hoe wonderlic is dijn name ouer al eertrike Glorie si den vader ende . Alst was.

+ (15^v)

1) l. mensche (M, B, 185).

+ (16^r)

2) M, B, 185 velde.

Antiffen

Ghebenedijt bistu onder allen wiuen ende ghebenedijt is die vrucht dijns bukes

Salm. Celi enarrant -

Die hemele die³⁾ wtspreken die glorie godes ende dat firmament apenbaert die werke sijnre hande Die dach die⁴⁾ wtkundighet den ⁺ daghe dat woert ende / die nacht wiset der nacht die wetentheit⁵⁾ Alse niet sijn die sprake ende die redene . der men hoer stemme niet en hoert Der hemele gheluyt is wtgheganghen⁶⁾ in al eertrike ende hoer woerde in den eynden van eertriken Sijn tabernakel sette hi in die sonne . ende hi is voertghegaen als een brudegom wt sijnre slaepcamere Hi verurouwede hem seer te lopene den wech

3) ontbr. M, 185.

4) ontbr. 185; in M in de rand er bij geschreven.

+ (16^v)

5) M, B, 185 wetenheit.

6) M, B, 185 -gaen.

[p. 39]

als een ruese sijn wtganc was van den ouersten hemele Ende sijn weder loep totten hoechsten des hemels ende niemen en is die ⁺ voer sine hette hem verhuedet Die ewe des heren is onbe/ulect ende bekeert die sielen dat ghetuych des heren is ghetrouwe ende gheeft den cleynen smakende wijsheit. Die gherechticheiden des heren die¹⁾ sijn gherecht ende uerbliden die herten . dat ghebod des heren is lichtich ende verlichtet²⁾ die oghen Die heilighe anxt des heren bliuet ewelike die gherichte des heren sijn waer sie sijn gherechtich³⁾ in hem seluen Sie sijn begheerlike bouen golt ende bouen seer duerbaer steen ende sie sijn suete bouen honich ende seem Dijn knecht holdet sie ende in den dat men die holt is vele ⁺ weder gheuens Wie versteet alle die ver/sumenisse here reynighe mi van minen heymeliken quade⁴⁾ ende spare dinen knecht van den vremden Ist dat mi dese niet en verheren soe sal ic onbeulect wesen ende ic sal weerden wtghereynighet vander alre meester versumenisse Soe soelen al sullic werden die wtsprekinghe mijns mondes ende dat ghedenken mijns herten dat sie⁵⁾ behaghen in dinen anghesichte Here mijn hulper ende mijn uerloser Glorie si den vader Alst was

+ (17^r)

1) die ontbr. M, B, 185.

2) -lucht- M, B; de eerste maal in M u uit i gecorrigeerd.

3) M, B, 185 -tighet.

+ (17^v)

4) M, B quaden.

5) M, B voegen altoes toe.

Antiffen

Als wtuercoren mirre gheuestu⁶⁾ roeke der sueticheit heilighe godes moeder.

6) 185 gauestu.

Salm. Domini est

⁺Dat eertrike ende sijn uolheit / is des heren . die werelt al ommetrent alle lande ende alle die daer inne wonen Want hi heeft die werelt ghestedighet op dye meere ende hi heeft si voerbereit op die vloeden Wie sal op climmen in den berch des heren . of wie sal staen in sijnre heiligher stede Die onnosel is van handen ende van reynen herten . die sine siele niet ontfanghen en heuet in ydelheit noch ghesworen sinen euen menschen in loesheit Dese sal ontfanghen van den here benedictie ende van gode sinen heilgheuere barmherticheit Dit is dat baren der gheenre die den heren

+ (18^r)

[p. 40]

⁺soeken . die daer / soeken dat anghesichte godes den iacob anebede. Ghi princen heffet op iv poerten ende werdt uerheuen ghi ewighe poerten ende tsal ingaen die coninc der glorien Wie is dese coninc der glorien . dat is die here starc ende gheweldich die gheweldighe here in den stride Ghi princen heffet op¹⁾ poerten ende werdt uerheuen ghi ewighe poerten ende tsal ingaen die coninc der glorien Wie is dese coninc der glorien . die here alre machten²⁾ hi is coninc der glorien Glorie si den vader Alst was

+ (18^v)

1) add. iv; M iu, L, Fulda iuwe, B iv, 185, H, 106 uwe.

2) M, B almachtich, Fulda der dogeden.

Antiffen

Voer deser ioncfrouwen beddekijn singhet ons stedeliken suete sanghe der mynnen

versikel

⁺Wide ghestort is die gracie in dinen lippen . daer om heeft di god ghebenedijt in ewicheiden. Pater noster. Vader onse³⁾. Ende en inleit ons niet in becoringhen. Mer uerloes ons van quade Amen Ouermits ghebet ende verdienste der heiligher godes moder ende maghet marien troeste ende bescerme ons die milde ende barmhertighe here Amen. Here heit gheuen die benedictie. Die hoechste ioncfrouwe alre ioncfrouwen bidde uoer ons den heren Amen.

+ (19^r)

3) Het Onze Vader staat voluit in M., f. 11^r: Uader onse die bist inden hemelen gheheilighet werde dijn name tocomende sij dijn rike dijn wille ghewerde alsoe inder eerden als inden hemele. onse daghelixe broet ghif ons huden (gesubstituëerd voor daghelike). ende verghif ons onse schulden. als wi uergheuen onse schulders. ende en inleyde ons niet in becoringhen. mer uerloes ons uan quade Amen (Amen met rode inkt doorgestreept). Wes ghegruet maria uol (11^v) ghenaden die heer is mit (verbeterd uit met) di ghebenedijt bistu onder allen wiuen. ende ghebenedijt is die vrucht dines bukes ihesus cristus Amen. Ende en inleyde....

Die eerste lexe

Heylighe maria ioncfrouwe alre ioncfrouwen moder ende dochter ⁺ des conincs van al . sent in ons dinen / troest op dat wi ouermits di verdienen te hebben dat loen des hemelschen rikes ende mitten gods wtuercoren ewelike regnieren mote. Mer du here ontferme di onser Gode segghe wi danc.

+ (19^v)

[p. 41]

Respons -

Heilighe ende onbeulecte maghedom ic en weet mit¹⁾ wat loue ic di voertspreken moghe . want den die hemele niet begripen en mochten den heuestu in dinen scoet gheleghet

1) M, B niet mit.

vers.

Ghebenedijt bistu onder allen wiuen ende ghebenedijt is die vrucht dijns bukes Want den die hemele niet begripen en mochten den heuestu in dinen schoet gheleghet.

⁺Here heit gheuen die benedictie. Die heili/ghe gods moder si altoes onse hulpester Amen

+ (20^r)

Die ander lexe

Heilighe gods moder maria die weerderlike²⁾ verdiendes den to ontfanghen dien alle die werlt niet begripen en mochte mit dijnre milder bede voer ons dwae of onse sunden . dat wi ouermits di clymmen moghen op den stoel der ewigher glorien . daer du regnieres mit dinen kinde sonder tijt. Mer du here ontfarme di onser . Gode segghe wi danc -

2) B, 185 -elike.

Respons

Selich bistu maria die den heren droghest den schepper der werelt . den wonnestu die di makede ende du bleues³⁾ maget ewelike

3) M 185 bliues, -est.

Vers.

⁺Ghegruet sijstu / maria uol ghenaden die here is mitti. Den wonnestu die di makede ende du bleuest⁴⁾ maghet ewelike. Here heit gheuen die benedictie. Mit horen goedertieren kinde benedie ons die maghet maria Amen.

+ (20^v)

4) M, B bliues, 185 bliuest.

Die derde lexe

Heilighe maria die alre hogheste bouen allen creaturen gode oefenste⁵⁾ bid uoer⁶⁾ alre heilighen heilichste . dat hi uermits di onse ghebet ontfanghe die van di om ons gheboren wart ende

5) l. ontfencste (M ontfencs, B oefenst).

6) add. ons (M, B, 185).

[p. 42]

regniert bouen die hemele dat mit sijnre waerre mynnen werden ghedelicht onse sunden. Mer du here ontferme di onser. Gode segghen wi danc

Respons

⁺Selich bistu ioncfrouwe maria ende alles loues alre weerdichste . want wt di is gheboren die sonne der gherechticheit cristus onse god

+ (21^r)

Vers.

Bidde voer dat ghemeyne uolc . sette di voer di clercscap . sprec voer dat ynnighe wijflike kunne . alle moeten sie vernemen dine hulpe die hoghe begaen dine hoechnisse. Want wt di is gheboren die sonne der gherechticheit cristus onse god Glorie si den vader ende den sone ende den heilighen gheist Cristus onse god.

Te deum laudamus te

Dy god louen wi . die¹⁾ here belien wi Al eertrike eert di ewighe ⁺ uader Alle enghelen / hemelen ende alle potestaten - Cherubin ende seraphin roepen to di sonder aflaten mit deser stemmen Heilich Heilich Heilich here god der heeren Vol sijn die hemele ende die eerde des heerliken ghewoldes dijnre glorien Dat gloriose choer der apostelen Dat louelike ghetal der propheten Dat blenckende heer der mertelaren louen²⁾ di Die heilighe kerke ouer alle die werlt beliet di Vader onghemetenre gheweldigher heerlicheit. Ende dinen eerbaren waren³⁾ enighen sone Ende den troester den heilighen ⁺ gheist Du criste coninc der glorien Du bist des uaders / ewighe soen Doestu om te verlossene den menschen hem aennemen woldes ontsaghestu niet der ioncfrouwen buyc. Als du verwonnes den anghel des doedes soe op dedes du den ghelouighen die rijke der hemelen. Du sittes tot godes rechterhant in die glorie des uaders Men ghelouet di te wesen toe comende richter - Daer om bidde wi di help dinen dienre⁴⁾ die du mit dinen dueren blode heues uerloest Laet si beghauet werden mit dinen heilighen in die ewighe glorie - Here maec ghesont dijn volc ende benedie dine

1) l. di (M enz.).

+ (21^v)

2) B, 185 louet.

3) M, 185 waren ende.

+ (22^r)

4) l. dienren (M, B, 185).

[p. 43]

⁺erfnisse Ende berichte¹⁾ sie ende verhoghet sie tot / in ewicheiden Alle daghe benedie wi di Ende wi louen dinen name ewelike ende vmmermeer Gheweerdighe di here ons te behoeden desen dach sonder sunde Ontferme di onser here ontferme di onser Dine barmherticheit gheweerde op ons also wi in di ghehopet hebben In di here heb ik ghehopet . laet mi niet scandelike confuys staen in die ewicheit

+ (22^v)

1) M, B regier.

Versikel.

Die here sal hoer helpen mit sinen aensichte. Ende in mits hoer sal god bliuen onbeweghet.

Die laudes . Deus in ad.

God wilt denken in mijn hulpe. Here tot mi te helpen haeste ⁺ Glorie si den / vader Alst was.

+ (23^r)

Salm Dominus regnauit

Die here heeft gheregniert ende heeft aenghetoghen die scoenheit . die here heeft aenghetoghen die macht ende heeft sich omghegort. Hi heuet gheuesticht²⁾ dat ombegrijp des eertrikes dat niet en sal beweghet werden Bereyt is dijn stoel van doe . van ewicheiden bistu. Here opgheheffet hebben die vloede . here opgheheffet hebben die vlode hare stemme³⁾ Opgheheeft hebben die vlode hare vloyen mit stemmen voelre watere Wonderlike sijn die verheffinghe des meers ⁺ wonderlike is die here in den hoghen Dine ghetughe sijn alte / loeflic gheworden . dinen huys betemet heilicheit in der daghe lancheit [Glose Dat is in ewicheit -] Glorie si den vader Alst was.

2) 185, B gheuest.

3) M, B stemmen.

+ (23^v)

Salm. Iubilate

Hebbet tot gode al eertrike volhertelike blijscap . dient den heren in vrouden Ingaet voer sijn aensicht mit hogher vrolicheit Weet dat die here is god hi heeft ons ghemaect . ende wi en hebben ons seluen niet ghemaect Wi sin sijn volc ende schape sijnre weyden gaet in sine poerten⁴⁾ mit belijnghe⁵⁾ in sinen breyden inganghe

4) M poerte, 185 porte.

5) B beliene.

[p. 44]

mit louesanghe ende beliet hem Louet sinen name want die here ⁺ is suete . in ewicheit is sine / barmherticheit . ende van ghebuerten te ghebuerten sine waerheit Glorie si den vader ende den sone. Alst was

+ (24^r)

Salm. Deus deus meus

God mijn god van dat¹⁾ ijrst beghint to lichtene waecke ic to di. Mijnre sielen dorste in di . woe²⁾ menichuoldelijc begheerde di mijn vleisch Inden woesten lande inden onweghe daer gheen water en was daer verscheen ic di als in heilighen begheerten . op dat ic saghe dine crachte ende dine glorie - Want beter is dine barmherticheit bouen leuen . mine lippen solen di louen Aldus sal ic di ⁺ benedien in minen leuen ende sal / in dinen namen verheffen mine hande Als mit smeer ende mit vetticheit werde veruult mine siele ende mijn mont loue di mit lippen hogher vrolicheit Aldus was ic dijns ghedachtich op minen bedde . in di wil ic vroe eerste denken . wanttu mijn hulper heues gheweest Ende onder die deckenisse dijnre vloghele wil ic hoechlike verurouwen nae di aenhenc mine siele dine rechterhant ontfenc mi Mer sie sochten mine siele to uergheues ingaen moeten sie in dat nederste der eerden . ghegheuen werden sie in die hande des sweerdes . sie soelen werden der vossen ⁺ deel Die / coninc sal sich uerbliden in gode alle die in hem sweren solen ghelouet werden . want bestopt is die mont der gheenre die quaet spreken

1) M, B van den dat.

2) M, B, 185 hoe.

+ (24^v)

+ (25^r)

Salm Deus

God ontferme sich onser ende benedie ons sijn anghesichte inlichte hie op ons ende ontferme onser Op dat wi in eertrike moghen kennen dinen wech ende onder allen volke³⁾ dijn heil. Belien moet di god dat uolc dij moten belien alle uolke Hem uerbliden ende hoghe verurouwen hem die ghemeyne lude . want du richtes dat uolc in lijcheiden ende die ghemeyne lude op der ⁺ eerden leydes du - Belien moet di got dat uolc . / di moten belien alle uolke dat eertrike heuet sine vrucht ghegheuen Ons moet

3) M, B -en.

+ (25^v)

[p. 45]

ghebenedien got onse here ons benedie god ende hem moeten ontsien alle eynde van eertrike Glorie si den vader Alst was.

Dit is der drier kinder sanc den si songhen in den vuerighen ouen¹⁾. Benedicite omnia opera

Benediet den here alle werke des heren louet ende ouerhoghet hem in ewicheiden Benediet den here ghi enghelen des heren benediet ghi hemele den heren. Benediet den here alle watere die bouen den hemelen sint . benediet den here alle crachten des heren ⁺ Benediet den / heren sonne ende mane . benediet den heren ghi sterren des hemels Benediet den heren al reghen ende douwe . benediet alle gheiste godes den heren Benediet den heren vuer ende brant benediet den here kolde ende somer Benediet den here douwe ende ripe benediet den here vorst ende kolde Benediet ijs ende snee den here benediet nacht ende dach den here Benediet licht ende duysternisse den heren . benediet den here blixene ende wolken Die eerde benedie den here si loue ende verhoghe²⁾ hem in ewicheit. Benediet den here berghe ende houele benediet den ⁺ here allet / dat groyet in der eerden Benediet ghi fonteynen den here . benediet ghi meren ende vloeden den heren Benediet den heren ghi waluissche ende allet dat waghet in den wateren benediet den here ghi voghelen des hemels Benediet den here alle beesten ende vee . benediet den here soene der menschen Benedie israhel den here hi loue ende ouerhoghe hem in ewicheit Benediet den here³⁾ priesteren des heren . benediet den here dienre des heren Benediet den here gheisten ende sielen der rechtuerdigher . benediet den here ghi heilighen ende oetmoedighen van herten Benediet / ⁺ den heren anania azaria ende misael louet ende ouerhoghet hem in ewicheit [Gloes Dit sijn namen der drier kinder die dit lof in den vuere songhen] Benedien wi den vader ende den sone mitten heilighen gheist louen wi ende ouerhoghen wi hem in ewicheit Ghebenedijt bistu here in den firmamente des hemels louelic ende hoghe gheeert ende ouerghehoghet⁴⁾ in ewicheit.

1) M sanc die inden vuer saten inden ouene.

+ (26^r)

2) B, 185 ouerhoghe.

+ (26^v)

3) M, B voegen ghi in.

+ (27^r)

4) Mogelijk is in dit woord iets gecorrigeerd; M, B, 185 ouerhoghet.

[p. 46]

Salm

Louet den heren ghi van den hemelen louet hem in den hoghen Louet oen alle sine enghelen louet oen alle sine crachten Louet oen sonne ende mane louet oen alle sterre ende licht Louet oen ghi ⁺ he/mele der hemelen ende die watere die bouen den hemelen sijn moten louen den name des heren Want hie sprac ende sie sijn ghemaect hi gheboet ende sie worden¹⁾ gheschapen Hi sat²⁾ sie ewelic in ewicheit hi sat²⁾ tghebod dat niet achter bliuen en sal Louet den heren ghi vander eerden heymelike weghe onder der eerden ende al afgronden Vuer haghel snee ijs wint der waghen die wercket³⁾ dat woert des heren Berghe ende alle houele vruchtbaer holte ende alle cedarbome Beesten ende alle vee⁴⁾ serpenten ende alle uoghele gheuedert Coninghe van eertrike ende alle volcke / ⁺ princen ende alle richtere in der eerden. Ionghen ende magheden olden mitten ionghen moten louen den name des heren want sijn name allene uerhoghet is Sijns weerdichlike⁵⁾ belien is⁶⁾ bouen hemel ende eerde ende sijns uolcs horn heeft hi uerhoghet Louesanc alle sinen heilighen den kinderen van israhel den volke dat hem ghenaket

+ (27^v)

1) M, B sijn (sin).

2) M satte, B, 185 sette.

2) M satte, B, 185 sette.

3) M, B werken.

4) M, B veen; in B is de n doorgeschrapt.

+ (28^r)

5) M, B, 185 weerdelike(n).

6) M dats, B, 185 dat is.

Cantate domino

Synghet den heren nyen sanc . sijn lof is inder heilighen uergaderinghe Israhel uerblide hem in den die hem ghemaket heeft ende die dochteren van syon hoghe vrouwen⁷⁾ sich in horen coninghe ⁺ Sie moten / louen sinen name in eendrachtighen versamenden sanghe in der bonghen ende in den santoer singhen sie hem. Want den here wal behaghet in sinen volc ende die sachtmodighen heuet hi verhoghet in salicheit In glorien solen sich die heilighen hoghe verurouwen . ende in horen slaepcameren solen sie uerbliden Die hoghe vroude godes sal hem wesen in horen kelen . ende op beiden siden snidende sweerde in haren handen Om wrake te doen in den die veer gheboren sijn . ende om te bescheldene die ghemeyne lude ⁺ Om te bindene hare conincghe in voethelden ende hare ede / linghe

7) l. vervrouwen (M, B, 185).

+ (28^v)

+ (29^r)

[p. 47]

in yseren hantbanden. Op dat si doen moghen in hem dat bescreuen gherichte dese glorie is alle sinen heilighen

Salm.

Louet den here in sinen heilighen louet den here inden firmamente sijnre crachten Louet oen in sinen crachten louet oen nader menichuoldicheit sijnre groetheit Louet oen in den ghelude der basunen . louet oen in den santoer¹⁾ ende in der herpen Louet oen in bonghen ende in eendrachtighen versamenden sanghe . louet oen in snaren²⁾ ende in organen Louet oen in walludende cymbalen ⁺ louet oen in cymbalen der uolherteliker blij/scap alle gheiste louen den here [Glose. Cymbalen dat sijn dinghe gheformt van clocspisen als cleyne schelliken die die ene an die ander gheslaghen suete clinkende gheluyt gheuen. (verder naar L 36^v [zie Moll 43]: Also slaen die gheestelike lude mit woerden ende mit werken die ene an dander ende spreken ende werken scoen³⁾ suete gheluyt wtwendich ende inwendich in eendrachticheit)] Glorie si den vader Alst was.

1) M snaren.

2) M inden sanctoer.

+ (29^v)

3) evenzo 778; M voegt ende in.

Antiffen.

O wonderlike vergaderinghe die scepper des menscheliken kunnes die⁴⁾ ontfenc den leuenden licham ende gheweerdichde hem gheboren te weerden van eenre ioncfrouwen ende is voertghecomen mensche sonder mans to doen ende heeft ons ghegheuen sine gotheit

4) ontbr. B.

Ymnus⁵⁾

O gloriose vrouwe bouen den sterren hoghe. die di voersiende ⁺ sciep den zokedes du mit dijnre heiligher / borst. Dat ons eua drouich nam dat gheefstu⁶⁾ weder mit hogher vrucht . op dat sie die men bescreyet in hoecheit gaen so bistu ghemaket een hemels⁷⁾ vinster Du des hoghen conincs doer . du des lichtes blenckende porte ghi uerlosede uolc vervrouwet v⁸⁾ om tleuen dat ons ouermits

5) M, 185 ymmen.

+ (30^r)

6) M, 185 g(h)auestu; L, H, B, 106 gheuestu.

7) 185 hemelsch.

8) M, 779, 778 -we dij (di).

[p. 48]

hoer is ghegeuen Glorie si di here die van der ioncfrouwen gheboren bist . mitten vader ende den heiligen gheist in ewelike ewicheit¹⁾ Amen

1) 779 eweliken in ew., L, 106 ewelike sonder eynde, B in ewichlike ew.

Capittel.

Als een wijnranc droech is²⁾ vrucht³⁾ suetichheit des ruekes ende mine bloemen weren vrucht der eeren ende der eerlicheit. Gode segghe wy danc.

2) l. ic (M, enz.).

3) der doorgeschrapt.

Versikel

⁺God vercoes sie / ende wtuercoes sie. Ende doet sie wonen in sijn tabernakel

+ (30^v)

Dit is zacharias sanc den hi sanc⁴⁾ doe hem sine tonghe ontbonden waert Benedictus

Ghebenedijt si die here god van israhel . want hi sijn volc gheuant ende uerloest heeft Ende hi heeft ons op ghericht den horn der salicheit in dauid⁵⁾ sijns kindes gheslechte Als hi ghesproken heeft wt monde sijnre heiligher profeten . die van beghinne der werelt gheweest hebben Heil van onsen vianden . ende van al der gheenre handen⁶⁾ die ons haeten Om te doen barmherticheit mit ⁺ onsen vaderen ende te ghe/denken sijnre heiligher ghelofnisse. Den eet den hi swoer tot abraham onsen vader dat hi ons hem seluen gheuen wolde Op dat wi sonder anxt verloest vanden handen onser viande hem dienen In heilicheit ende in rechtuerdicheit voer oen al onse daghe. Ende du kint du bist een profete des ouersten gheheiten . want du salste voergaen voer dat anghesichte des heren to bereydene sine weghe [Gloes. Dat kint was sunte iohan baptista.⁷⁾] Toe gheuen wijsheit des heils sinen uolke in vergheuenisse hoerre ⁺ sunden Mitten binnensten der barmherticheit ons / gods daer ons mede heuet⁸⁾ gheuandet die vten hoghen opghegaen is Inlichte⁹⁾ here den die sitten in duysternissen ende in scheme des dodes to

4) M screef ende sanc.

5) M, 185 dauids huys (huus).

6) M, B, 185 hande.

+ (31^r)

7) bapt. ontbr. M.

+ (31^v)

8) M, B, 185 daer mede heuet (hi M, B) ons.

9) M, 185 Inluchte.

[p. 49]

leyden onse voete in den wech des vreden Glorie si den vader Alst was

Antiffen

Eersame¹⁾ ioncfrouwe gods moder ioncfrouwe ewelike maria du worts weerdich den heren der enghelen te draghene ende hem te zoekene enighe ioncfrouwe wi bidden di²⁾ denc onser milde maget bid cristum voer ons dat wi mit dijnre hulpe ten hemelschen rike weerdich werden Here uerhore³⁾ mijn ghebet . ende mijn ropen come tot di

1) 185 O eersomme, B Oersame.

2) M, B, 185 ic bidde (dij 185).

3) M hoer.

Collecte

⁺Verlene barm/hertighe god hulpe onser crancheit dat wi die godes moder der ioncfrouwen marien hoechnisse begaen mit hulpe hoerre beden van onsen sunden moeten op staen. Ouermits onsen heren ihesum cristum dinen soen die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder eynde Amen. Here uerhore mijn ghebet. Ende mijn ropen come to di. Benedien wi den here Gode segghen wi danc. Alle ghelouighe sielen moeten rusten in vreden Amen.

+ (32^r)

Die prime

God wilt denken in mijn hulpe. Here tot mi te helpen haeste ⁺ Glorie si den vader. / Alst was in den be.

+ (32^v)

Ymnus

Criste coninc alre goedertierenste besitte onse herten op dat wi di tot alre tijt behoerlike loue gheuen Ghedenke meister der salicheit dattu hier to voren aen nemest⁴⁾ een ghedaente ons lichams ende du gheboren wordes vander onbeulecter maghet Maria moder der ghenaden⁵⁾ moder der barmherticheit bescherme ons voer den viant ende in der stonde des dodes ontfanghe ons Glorie si di here die gheboren bist vander maghet mitten vader ende⁶⁾ den heilighen gheist ewelike sonder eynde Amen.

4) B, 185 naemste.

5) M gracie.

6) M, B, 185 ende mitten (mit den).

[p. 50]

Die eerste salm van den XV graden

⁺Totten here riep ic als ic bedroeft was ende hi verhoerde mi Here uerlose mine siele van¹⁾ quaden lippen ende vander ualscher tonghen Wat salmen di gheuen of wat machmen di voersetten weder die ualsche tonghen Scharpe pile des mechtighen mit verderuende colen [Glose Scarpe pile dat sijn lere ende woerde der heilighen. Verderuende colen sijn exempel der heyter bernender heilighen die to voren crancke of sundighe menschen waren . dese machmen setten weder die valsche tonghe²⁾ int herte -] Och mi want mine ellendighe wanderinghe is verlenghet ic hebbe ghewoent ⁺ mitten die in cedars tabernakel woenden . mine siele / was alte sere wonende in ellende. (De glosse naar L 41^v: In cedars tabernakel heyten te³⁾ wonen die bosen die in duysternissen wanderen want cedar is also vele als duysternisse ende cedar was abrahams soens soen van ismael die vanden bosen sade was ende weder ysaac dat is weder cristum) Mitten die den vreden haetten was ic vredesom. wanneer ic hem sprac⁴⁾ soe anuochten sie mi te uergheues Glorie si den vader Alst was.

+ (33^r)

1) den is hierna doorgeschrapt; B vanden.

2) M, L tonghen.

+ (33^v)

3) ontbr. M, 778.

4) M, B toe spr.

Die ander salm vanden XV graden

Inden berghen hebbe ic uerheffet mine oghen . daer mi hulpe van comen sal [Glose Berghe dat sijn heilighe ende enghelen.] Mijn hulpe comet van den here die ghemaect heuet hemel ende eerde Hi en sal niet gheuen dinen voet in beweghinghe . noch hem en sal niet vaken die di behuedet Nu sie hem en sal niet vaken noch slapen . die israhel behoet Die here behoet di . die here is dine ⁺ bescher/minghe op diner rechterhant. Di en sal die sonne niet bernen des daghes noch die mane des nachtes Die here behoet di van allen quade⁵⁾ die here moet behoeden dine siele Die here behoede dinen inganc ende dinen wtganc van nu hent in ewicheit Glorie si den vader Alst was inden.

+ (34^r)

5) M, B, 185 quaden (in M is de n doorgeschrapt).

Die derde salm vanden XV graden.

Ic bin uerblijt in desen die mi gheseghet sijn . wi solen gaen int

[p. 51]

huys des heren Onse voeten stonden in dinen widen salen hemelsche iherusalem Du bist iherusalem die ghetymmert wordes als een ⁺ stat . welker ghemeenscap te gader is in een enich een Want / daer sijn opgleclommen¹⁾ die gheslechte die gheslechte des heren die tughe van israhel om te belien den name des heren Want daer die stole int gherichte solen sitten die stole sijn op dauids huys - (de glosse naar M 35^v/36^r: Die stole dat sijn die rechtuerdighe sielen daer god inne rustet ende mede richten sal) Bidt die ten vrede sijn iherusalem . ende oueruloedicheit si den ghenen die di mynnen. Vermits dijnre cracht moet vrede werden . ende oueruloedicheit in dinen toerne Iherusalem om mine broederen ende omme mine naesten . heb ic vrede van di ghesproken Om des heren huys ons godes heb ic goede dinghe di ghesocht Glorie si den vader. Alst was.

+ (34^v)

1) l. opghe- (M, B).

Antiffen

⁺Doe du / onsprekelike wordes gheboren van der maghet doe worden veruult die scrifturen . du quames neder als die reghen in die huyt op dat du mochtes salich maken des menschen kunne di god louen wi. (de glosse naar L 44^r: Gedeon een richter van israel . dien gaf god een teyken dat hi tfolc van israel verlosen solde dat die reghen of dou quam op ene hute ghestrect op die eerde int haer ende anders nerghent op die eerde Anderwerf quam die dou op die eerde ende niet op die hute Aldus quam cristus ierst in marien ende na over al eertriken mit prediken.)

+ (35^r)

Capittel

Van anebeghinne ende voer die werlt bin ic gheschapen . ende hent totter toecomender werlt en sal ic gheen eynde nemen . ende in der heiliger woninghe diende ic voer hem. Gode segghen wi danc

Respons

Criste leuendighe gods soen ontferme di onser

[p. 52]

vers

Die gheboren bist van¹⁾ der maghet . Ontferme di onser . Glorie ⁺ si den vader ende den sone ende den heilighen / gheist. Criste leuendighe²⁾ gods soen ontferme di onser

1) M, B, 185 voegen in: marien.

+ (35^v)

2) B des l-en.

versikel

Na den dattu kint wonneste bleuestu maghet onbeulect. Gods moeder bid uoer ons.³⁾ Here ontfarm di onser. Criste ontfarm di onser. Here ontferm di onser. Pater noster. Vader onse . Ende en inleide ons niet in becoringhe. Mer uerloes ons van quade Amen. Dat woert is uleysch werden⁴⁾. Ende heeft in ons ghewoent. Credo in deum. Ic gheloue in god. Weder opuerrisenisse des uleisches . ende dat ewighe leuen Amen.⁵⁾ Bid uoer ons heilighe gods moder. Dat wi weerdich weerden der gheloften cristi. Here uerhore mijn ⁺ ghebet / Ende mijn roepen come to di

3) M, B Bid(t) u.o. godes m.

4) M is worden ul.

5) In M. fol. 38^r-39^r voluit: Ic gheloue in god den uader almachtich schepper hemels ende eerden ende in ihesum xm sinen enighen soene onsen heren. Die ontfanghen is uanden heilighen gheeste gheboren uan marien der ioncfrouwen ghepassijt ende ghepijnt onder poncio pylato [in de uitgangen is wellicht iets veranderd] ghecrucet ghestoruen ende begrauen Hie clam neder ter hellen inden derden daghe uerrees hie uander doet . hie uoer op ten hemelen ende sit ter rechter hant gods des almachtighen uaders Ende uan dane sal hi weder comen te richten leuenden ende doden

Credo in spiritum: -
Ic gheloue inden heiligen gheist . die ghemeynde heilighe kerke ghemeenscap der heilighen uerghiffenisse der sunden uerrisinghe des uleysches . ende dat ewighe leuen Amen . uerrisinghe des uleysches . ende dat ewighe leuen amen [amen de beide keren met rode inkt doorgestreept]. Hierna het opschrift: versikel, B versik.

+ (36^r)

Collecte

Here god wi bidden di dattu dine ghenade stortes in onse sinne dat wi die van des enghels boetscap cristi dijns soens menscheit bekennen mit sijnre passien ende cruce totter glorien sijnre op-uerstandenisse moeten werden gheleit. Die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder eynde

[p. 53]

Amen. Here uerhore mijn ghebet Ende mijn ropen come to di Benedien wi den here. Gode segghen wi danc Alle ghelouighe sielen moten rusten in vrede Amen

Die tercie

⁺God wilt denken in mijn hulpe. Here tot / mi te helpen haeste Glorie si den uader Alst was.

+ (36^v)

Ymnus.

Criste coninc alre goedertierenste besitte onse herten op dat wi di tot alre tijt behoerlike loue gheuen Ghedenke meyster der salicheit dattu hier te voren aennaemst een ghedaente ons lichams ende du gheboren wordes vander onbeulecter maghet Maria moder der ghenaden moder der barmherticheit bescherm ons voer den viant ende inder stonde des doets ontfanghe ons Glorie si di here die gheboren bist van der maghet mitten vader ende den¹⁾ heilighen gheist . ewelike sonder eynde Amen.

1) B, 185 mitten.

⁺Die vierde salm / vanden XV graden. Ad te leuaui.

Toe di uerheffede ic op mine oghen die daer woneste in den hemelen²⁾ Sich als die oghen der knechten in die hande hoerre heren Ende als der deernen oghen sijn in die hande hoerre vrouwen . also sijn onse oghen tot onsen heren gode hent hi onser ontfermet Ontfarme di onser here ontferme di onser. Want wi seer veruult sijn mit smaeheiden. Want seer veruullet is onse siele laster den ouervlodighen ende versmanisse den houerdighen. Glorie Alst.

+ (37^r)

2) M hemel.

Die . V. salm vanden . XV graden

⁺Want en hadde die here in ons / niet gheweest also spreke nv israhel . want en hadde die here in ons niet gheweest Doe die lude op stonden teghen ons si hadden ons bi auenturen al leuendich uerslonden Doe hoer douinghe hem op ons toernde³⁾ . doe hadde ons bi auenturen dat water in gheslonden⁴⁾ Een beke ghinc onse siele ouer bi auenturen onse siele hadde ouerghegaen een onuer-

+ (37^v)

3) M, B -en (B uert.).

4) M uerslonden.

[p. 54]

drachlic water (de glosse naar M 42^r: Die beke dats die ruschende loep deser sterflicheit) Ghebenedijt si die here die ons niet en gaf in gheuanghenisse¹⁾ horen tanden Onse siele is uerloest als een mussche van der yeghere stricke Dat stricke is te wreuen ende wi sijn / ⁺ uerloest Onse hulpe is in den name des heren . die ghemaket heeft hemel ende eerde Glorie si den vader Alst was in den.

1) M uenghe-, B vanghe-.

+ (38^r)

Die VI salm vanden XV graden.

Die betrouwen in den here als die berch syon . hi en sal niet werden beweghet ewelike dye woent in iherusalem Berghe sijn al om²⁾ oen ende die here is al om ende om sijn uolc van nv voert³⁾ in ewicheit Want die here en sal niet laten achter⁴⁾ die rode der sunderen op dat toe gheuallene deel der rechtuerdigher op dat die rechtuerdighen niet wt en reyken hoer hande toe boesheit Here doe ⁺ wal den goe/den ende den rechten van herten. Mer die afneyghen die salstu here brenghen int uerbont⁵⁾ mit dien die boesheit doen urede si op israhel Glorie si den vader Alst was

2) M, B, 185 om ende om.

3) M, 185 hent.

4) B achterlaten.

+ (38^v)

5) M, B, 185 int u. dadelijk na afn. (M afnighen).

Antiffen.

Wi kennen dat die doerne bossche den moyses sach onuerbrant was dine beholdene louelike maghedom godes moder bid uoer ons

Capittel.

Ende aldus bin ic gheuest in syon ende in die gheheilichde stat heb ic gheliker wijs gherust ende in iherusalem is mine macht. Gode segghe wi danc

Respons.

Mit diner ghedaente ende mit diner schoente⁶⁾

6) B schoenheit. Evenzo 2 × in de volgende regels.

Vers.

⁺Sie toe vromelike gae voert / ende regniere. Mit diner schoente. Glorie si den uader ende den sone ende den heilighen gheist Mit diner ghedaente ende mit diner schoente.

+ (39^r)

[p. 55]

Versikel

Wide ghestort is die gracie in dinen lippen . daer om heeft di god ghebenedijt in ewicheit . Here uerhore¹⁾ mijn ghebet . ende mijn roepen come to di

1) M hore.

Collecte -

Reyke ons here dine rechterhant ende ouermits dat ghebet der alre heilichster²⁾ maghet marien sent in ons dine hulpe diner gotliker cracht Ouermits³⁾ onsen heren ihesum cristum dinen soen die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een ⁺ god ewelike son/der eynde Amen. Here uerhore⁴⁾ mijn ghebet. Ende mijn ropen come to di. Benedien wi den here. Gode segghe wi danc Alle ghelouighe sielen moten rusten in vrede Amen.

2) B, 185 salichster.

3) M, B uermits (-ds).

+ (39^v)

4) M hore.

Die Sexte.

God wilt denken in mijn hulpe. Here tot mi te helpen haeste Glorie si den vader Alst was

Ymnus

Criste coninc alre goedertierenste besitte onse herten op dat wi di tot alre tijt behoerlike loue gheuen Ghedenke meister der salicheit dattu hier te voren aennaemst een ghedaente ons lichaems ende du gheboren wordes vander onbeulecter maghet Maria moder ⁺ der ghenaden mo/der der barmherticheit . bescherme ons voer den viant ende in der stonde des doets ontfanghe ons - Glorie si di here die gheboren bist vander maghet mitten vader ende den heilighen gheist ewelike sonder eynde Amen

+ (40^r)

Die VII salm van den XV graden

In dien dat die here omkeerde die gheuanghenisse syon sijn wy gheworden als ghetroeste lude. (de glosse naar L 52^r [zie Moll 43]: Mit hem dat is mitten kerstenen [dit behoort verderop] dat dede hi int ghemeyne in sinen op staen vander doot doe bekeerde hi die gheuanghenisse syon ende voert mit allen die in hem ende mit hem gheestliken op staen . hoer⁵⁾ gheuanghenisse bekeert hi) Soe⁶⁾

5) 778 der, M deer.

6) M, B Doe.

[p. 56]

is onse mont veruult mit blijscap ende onse tonghe mit hogher vrolicheit Soe soelen sie spreken onder den heydenen die here heeft grotelike mit hem ghedaen [Glose Mit hem dat is mitten kerstenen.] ⁺ Die here heeft grotelike / mit ons ghedaen¹⁾ ende wi sijn worden blide Here omkeer onse vanghenisse als die riuieren vanden suyden winde (de glosse naar L 52^r [zie Moll 43]: Die suden wiint is heet dats des heyligen /52^v/ gheestes hette die opent gheestelike die fonteynen die van couden besloten waren) Die mit tranen seyen die solen mit hoger vrolicheit meyen Gaende ghinghen sie ende screyden ende worpen haer saet Mer comende solen si comen mit hogher urolicheit ende brenghen hoer hantuol Glorie si den uader Alst was

+ (40^v)

1) M ghedaen mit ons.

Die VIII salm . vanden XV graden.

Weert dat die here niet en tymmerde dat huys tot uergheues hebben sie ghearbeit die dat tymmeren Weert dat die here niet ⁺ en hoede die stat om niet waket hi die sie hoet Onnutte ist / iv optestaen²⁾ voer tlicht . staet op na den dat ghi neder sitten³⁾ . ghi di etet⁴⁾ dat broet des rouwen Wan⁵⁾ die here gheuet den slaep sinen ghemynden . sie dat erue des heren des soens loen vrucht des bukes Als die pile in des machtighen hant also sijn die sone der gheenre die wtgheslaghen sijn Selich is die man die van dien sijn begheerte veruult heeft hi en sal niet confuys werden wan⁶⁾ hi sinen vianden to spreken sal in der poerten [glose In der poerten dat is voer xpūs⁷⁾ ende int ghemeyne gherichte.] Glorie si den uader Alst was

+ (41^r)

2) M, B, 185 is (B ist) iv.

3) M, B sittet.

4) 185 eten.

5) M, 185 Want

6) M (misschien gecorrigeerd), B wanneer.

7) M, L xo.

Die IX salm van den XV graden -

⁺Selich sijn sie alle die den heren ont/sien⁸⁾ . die wanderen in sinen weghen Want du den arbeit dijnre hande salst eten⁹⁾ . selich bistu ende wal sal di wesen Dijn wijf sal wesen als een oueruloyende wijnranc inden sijden dijns huyses Dine sone soelen wesen alse ionghe spruten der oly bome al om ende om dijnre tafelen Sie

+ (41^v)

8) M ontfruchten.

9) M eten salst.

[p. 57]

aldus sal werden ghebenedijt die mensche die den heren ontfruchtet¹⁾ Die here wt syon ghebenedie di ende du moets sien die goede van iherusalem alle die daghe dijns leuens. Ende moets sien die sone dijnre sonen . vrede si op israhel Glorie si den vader Alst was

1) B ontsiet.

Antiffen

⁺Yesses wortele heeft ghegroyet / wt iacob is opghegaen een steerne . een maghet heeft den ghesontmaker ghewonnen . wi louen di onse god²⁾. (De glosse naar M 49^r: Jesse dat was dauids uader Jesse dat³⁾ beduut so⁴⁾ uele als een brant daer of quam xs ende mari Want uan den brant der minnen wert dauid gheboren dats de sterke inden handen dat is⁵⁾ inden werken dat is xs ende al dat hem uolghet)

+ (42^r)

2) 185 di god loue wy.

3) ontbr. L.

4) L also.

5) inden h.d.i. ontbr. L.

Capittel -

Ende in dat gheeerde uolc heb ic ghewortelt . ende des uolcs erue is in den delen mijns godes ende in die uolheit der heilighen is mijn ontholt. Gode segghe wi danc

Respons

Wide ghestort is die gracie . in dinen lippen

vers

Daer omme heeft di god ghebenedijt in ewicheit. In dinen lippen . Glorie si den uader ende den sone ende den heilighen gheist. Wide ghestort is die gracie in dinen lippen

Versikel.

⁺Die here sal hoer helpen mit sinen aen/ghesichte. Ende in mits hoer sal god bliuen onbeweghet. Here verhore mijn ghebet . Ende mijn roepen come toe di.

+ (42^v)

Collecte -

Verleen ons almachtighe god een onderstant onser crancheit op dat wi die der alre heilichster moder gods marien hoghenisse doen⁶⁾

6) B begaen, M beghaen (correctie).

[p. 58]

ouermits hulpe haerre bede moten van al onser boesheit opuerstaen¹⁾. Ouermits²⁾ den seluen³⁾ heren ihesum cristum dinen soen . die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder eynde Amen. Here uerhore mijn ghebet . ende mijn ⁺ roepen come toe di. Benedien wi den heren / Gode segghen wi danc Alle ghelouighe sielen moeten rusten in vrede. Amen

1) 185 van onsen sunden moten opstaen.

2) M, B vermits.

3) B, 185 onsen.

+ (43^r)

Die Noen.

God wilt denken in mijn hulpe. Here tot mi te helpen haeste Glorie si den uader Alst was in den be.

ymnus

Criste coninc alre goedertierenste besitte onse herten . op dat wi di tot alre tijt behoerlike loue gheuen Ghedenke meister der salicheit dattu hier te uoren aennaemest een ghedaente ons lichams ende du gheboren wordes vander onbulecter⁴⁾ maghet Maria moder der ghenaden moder der barmherticheit bescherm ons voer den ⁺ viant ende inder stonde des doets ontfange ons / Glorie si di here . Les voert wt⁵⁾.

4) l. onbeul.

+ (43^v)

5) Voluit in M, B, 185; zie hierboven fol. 30^r.

Die X salm. van den XV graden

Van miner ioghet hebben sie mi dicwile wtgheuochten also spreke nu israhel Van mijnre ioghet hebben sie mi dicwile wtgheuochten ende sie en vermochten mi niet Op minen rugghe tymmerden die sonderen sie uerlengheden hore boesheit Die rechte here sal die necke der sunderen to snyden . confuys moten si werden ende keren moeten si achterwaert alle die syon hebben ghehaetet Sie moten werden als der decker hoy . dat eerment meyet verdorret is . Van ⁺ welken sijn hant niet veruullet en heuet diet meyet⁶⁾ sal. / noch sinen schoet die die hantuolle uergaderen sal Ende sie en seyden nyet die daer uoerghinghen die benedictie des heren si op v. wi benedien v in den name des heren . (De glosse naar M 52^v: Dits to uerstane vanden ghene⁷⁾ de daer uorghinghen dat sijn die apostelen

+ 44^r)

6) l. meyen (M, enz.).

7) L dat die ghene.

[p. 59]

ende die heilighen die alle /53^r/ tijtlike dinghe uoerghinghen die en solen die quaden niet benedien) Glorie si den uader ende den soen. Alst was in den be-

Die XI. salm. vanden XV graden

O¹⁾ here vanden diepen hebbe ic gheroepen to di . o here verhore mine stemme. (De glosse naar M 53^r: Dit sijn die diepen der inwendigher ende der wtwendigher onsalicheit ende onstedicheit²⁾ hier op der eerden). Dine oren moeten to horen in die stemme mijns biddens Of du die boesheit uerholdes here . o here³⁾ wie sal dat liden moghen Want bi di is ghenadicheit . ende om dine ewe ver-⁺beyde ic di here In sinen woerde⁴⁾ heeft mine siele uerdra/ghen mijn siele hopede in den heren Vander metten tijt wachte hent der nacht hoepte israhel in den here Want bi den here is barmherticheit ende bi hem is oueruolle uerlosinghe Ende hi sal israhel uerlosen van al sijnre boesheit Glorie si den vader. Alst was inden beghinne.

1) ontbr. B, 185.

2) L onstadicheit.

3) M o h. o h., B here . here.

+ (44^v)

4) M, 185 wo(e)rden.

Die XIJ salm vanden XV graden

Here mijn herte en is nyet uerheuen noch mine oghen en sijn niet uerhouerdicht. Noch ic en hebbe niet ghewandert in groten noch in wonderliken dinghen bouen mi Ende ist dat ic niet oet-⁺moedeliken ghesmaect en hebbe . mer heb ic uer/heffet mine siele. Als dat ghespaende⁵⁾ kint op sijnre moeder . soe si dat weder gheuen in mijnre sielen Israhel moet hoepen in den here van nu ende ewelike⁶⁾. Glorie si den vader Alst was.

+ (45^r)

5) M, B ghespeende.

6) M, B, 185 nu hent in ewicheit.

Antiffen.

Sie maria heeft ons ghewonnen den ghesontmaker den iohannes sach ende sprekende riep . siet dat lam gods siet die⁷⁾ draghet die sunde⁸⁾ der werelt

7) 185 dat, B dat die; onder dat stippels.

8) M, B, 185 sunden.

Capittel

Ic bin verhoghet in den berghe die libanus heyt als een cederboem . ende als een cypressen boem in den berch van syon . ende ic

[p. 60]

bin uerhoghet als een palme boem in cades ende als een rosen ⁺ plante in ihericho - / Gode segghe wi danc

+ (45^v)

Respons

God sal hoer helpen mit sinen anghesichte

Vers

Ende in mits hoer zal god bliuen onbeweget Mit sinen aenghesichte. Glorie si den uader ende den sone ende den heilighen gheist. God sal hoer helpen mit sinen aenghesichte.

Versikel.

God coes sie ende wtuercoes sie . Ende doet sie wonen in siner woninghe. Here uerhore mijn ghebet . ende mijn roepen come to di

Collecte -

God ewich ende almachtich die vermits den heilighen gheist siele ende licham der glorioser maghet marien voerghemaket ende ⁺ voerbereyt heues op datse een weerdighe woninghe / dijns lieues soens verdiende te weerden . ghif ons die hem van hoerre hoghenisse uerbliden . dat wi uermits hoerre godertierne bede van alre aestaender¹⁾ anxtlicheit van den ewighen dode ende van allen quade²⁾ moten werden uerloest ende totten ewighen vrouden moten werden gheuoert Ouermits den seluen heren ihesum cristum dinen soen die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder eynde Amen. Here uerhore³⁾ mijn ghebet ende mijn roepen come to di . Benedien wi den heren Gode segghen wi danc. Alle ghelouighe sielen moten rusten in vrede Amen -

+ (46^r)

1) l. aenstaender (B, 185; -en M).

2) M, B, 185 quaden.

3) M hoer.

⁺Die vesper

God wilt denken in mijn hulpe Here tot mi te helpen haeste Glorie si den uader ende den sone ende den heilighen gheist Alst was.

+ (46^v)

[p. 61]

Salm Dixit

Die here seghede minen here sitte to miner rechterhant (glosse naar L 60^r [zie Moll 65]: Dese salme is zwaer ende hoghe ende spreect of cristus toe comende waer alst was inder tiit doe dauid desen salme maecte ende is aldus te verstaen die here vader sprac tot / 60^v / ten heren den sone ende sprekende ten sone sprac hi den sone siin ewelike woert Spreken des vaders is baren des vaders alst twoert des uaders is die sone des uaders ende dat ewighe horen des soens is die ewighe buert des soens

- Sitten ter rechterhant des vaders dat is is te wesen ende te bliuene een ende ghelike den vader in wesene in machte ende in werkene ende dat sprac die uader totten sone dat is dat gaf die vader inden baren den sone) Hent ic sette dine viande een voetschemel¹⁾ dijnre voete Een roede dijnre macht sal die here wtsenden wt syon . wes herende in mids dijnre viande (glosse naar L 61^r [zie Moll 65]: Thent ic sette dat is thent ic se make vol onderdanich ende vol gheoetmoedighet onder dinen gotliken voeten thent dat sciet so bliift die sone onuermynret ende te male gheliic sittende ter rechterhant des vaders Mer doe hi sine viande bekeerde ende uol onderdanich maken wolde doe verminrede hi hem ende wert . minre dan die vader inder menscheit ende bleef gheliic den vader inder gotheit Die roede dat is xs machtich coninc in hem seluen /61^v/ na siinre menscheit die sal werden wt ghesant wt syon dat is vten hoechsten voersien godes ende die hoecheit der conincliker macht xi in der werelt na siinre menscheit die sal hier beneden vermits cristum ende die apostolen ierst wt gaen wt den berghe van syon dat is wt iherusalem Die roede sal slaen die quaden ende die guede ontholden Ende daer om sprect hi wes herende in mids diinre viande dat is die di ongheliic siin ende onghelijc willen daer saltu so in heren dat si werden na dinen wesen ghelike ende na dinen wille) Mitti is beghin in den daghe dijnre macht in der blenkeninghe²⁾ der heilighen vten buke voer lucifer heb ic di ghewonnen (glosse naar L 62^r [zie Moll 66]: Dit spreket die vader totten sone³⁾

1) 185 -scamel.

2) B, 185, 778 blen(c)king(h)e, L blenkeninghen.

3) In M bij de vorige glosse.

[p. 62]

Mitti is een beghin dat is du biste mit mi ende ic mitti een beghin alre creaturen nader gotheit ende alre heylighen op uerstandenisse nader menscheit nadien dat hi is een beghin mitten vader alre creaturen so is die dach siinre macht siin ewighe wtulietende claerheit aelmachtich in welken¹⁾ siin alre heylighen blenkenisse ende scoenheyden eweliken ende die dach was /62^v/ inder blenkenisse der heylighen ende was gheboren voer lucifer dats. voer dat ierste ghescapen op gaende licht dats voer alle ghescapen dinghen wan die uader den sone wt sinen buke dat is wt siinre heymeliker inwendicheit na dien dat cristus is beghin ende ouerste alre heylighen nader²⁾ opuerstandenisse vanden dode So is die dach siinre macht die volheit alre glorioser heyligher naden lesten gherichte dat is siin open verclaerde machtighe dach daer hi schinen sal na siinre menscheit in blenkenisse alre heylighen /63^r/ die gheboren is gheestelike nader menscheit wt den buke dat is wt den buke des heylighen gheestes dien hi bouen allen creaturen sonder mate ontfinc Ende soe was hi gheboren gheestliken bouen ende voer lucifer ende voer die morgen steerne dats voer al dat vander nacht ende vanden dode ierst op uersteet Lucifer heit die steerne die dat ierste licht kundighet als die creatuer lucifer hiet³⁾ die mitten iersten inden daghen op dinc⁴⁾ ende neder ghinc in die ewighe nacht also heit oec alre tiitliker dinghen tiitlic beghin ende oerspronc lucifer) Die here swoer ten sal hem niet berouwen du ⁺ bist / priester in ewicheit . na melchisedechs ordinancie (glosse naar L 63^v [zie Moll 66]: Die here vader zwoer aldus⁵⁾ Des here zweren is dat hi vast maket sine lofnisse ende dat hem niet rouwen en sal dat is hi en sals⁶⁾ uerwandelen Melchisedech als die leerre segghen was semnoes soens soen ende was voer die ewe priester des ouersten godes ende coninc bouen alle die gode diende⁷⁾ die offerde wiin ende broet den heren nader ordinancie was cristus bouen die ioedsche ewe die hoechste /64^r/ priester ende coninc ende offerde broet ende wiin siins ghebenediden vleysches ende bloets gode ende sinen broederen ende nam van abraham dats van allen ghelo-

1) M voegt in: daghe.

2) der ontbr. in M.

3) M heit.

4) l. ghinc (M ghenc).

+ (47^r)

5) in M andere woordorde; here ontbr.

6) M sals niet.

7) l. dienden (M).

[p. 63]

uighen tiende gheesteliken ende liifliken) Die here heuet coninghe ghebroken tot diner rechterhant inden daghe sijns toerns . (glosse naar L 64^r [zie Moll 66]: Dat siin die coninghe die wolden deligen den rechten name cristi die breket die vader liifliken of mit verblindenisse of mit bekeringhen) Hi sal richten veer in die gheslechten . hi sal veruullen die nederualle ende in voelre lude lande sal hi die houede te gader slaen (glosse naar L 64^v [zie Moll 67]: Dats in heydenscap Die neder ualle dats allet dat neder uallet tot sinen gode als die oetmoedighen sal hi oec¹⁾ ueruullen ende die stat daer die quade wt uielen²⁾ als die quade enghelen die neder vielen sal hi oec uervullen ende in veelre lude lande sal hi die houede dat siin die hoghen staten also te gader slaen dat si ghequest vernedert ende gheoetmoedicht werden) Wte der beke sal hi in den weghe drinken daer om sal hi uerhoghen dat houet (glosse naar L 64^v [zie Moll 67]: Wt der beke dat is wt den /65^r/ loep onser sterflicheit dranc hi mittien dat hi gheboren wert ende leet ende starf om onsen wille³⁾ Daer om sal hi verhoghen thoeft dat is daer om sal siin name verhoghet werden ende mit hem als mitten hoefde sullen alle heylighen verhoghet werden) Glorie si den vader. Alst was.

1) ontbr. M.

2) evenzo 778; M wtvallen.

3) om onsen wille ontb. M.

Salm. Laudate pueri

Louet ghi kindere den heren louet den name des heren. Die name des heren si ghebenedijt van nv hent in ewicheit Vander ⁺ sonnen op ganc totten horen⁴⁾ neder ganc is die name / des heren louelic Hoghe bouen alle uolc⁵⁾ is die here ende sine glorie is bouen den hemelen Wie is als onse here god die in den hoghen woent . ende die neder dinghe aen siet in hemel ende in der⁶⁾ eerden. Hi opwect vander eerden den broet bidder . ende van den slike oprichtet hi den armen (Glosse naar M 63^r: Dits to uerstane uanden gheesteliken broetbidders ende armen) Op dat hi oen sette mitten voersten . mitten voersten sijnre lude Die wonen doet die ghene die ontvruchtbaer⁷⁾ is in den huse ende maect sie ene uerblide moeder mit voele kinderen Glorie si den vader Alst was inden beghinne

+ (47^v)

4) l. tot horen (B, 185; M to h.).

5) 185 volke, M, B volken.

6) ontbr. M, B.

7) l. onur. (M, B; 185 onfr.).

[p. 64]

Salm Letatus

Ic bin uerblijt in desen die mi gheseghet sijn . wi solen gaen int ⁺ huys / des heren. Onse voete stonden in dinen widen salen hemelsche iherusalem¹⁾ Du bist iherusalem die ghetymmert wordes als een stat welker ghemeynscap te gader is in een enich een. Want daer sijn opgheclommen die gheslechte die gheslechte des heren die tughe van israhel om te belien den name des heren Want daer die stole int gherichte solen sitten die stole sijn op dauids huys. (Glosse naar M 64^r: De stoele dat sijn die rechtuerdighe sielen daer god inne rustet ende mede richten sal) Bidt die ten vrede sijn iherusalem ende oueruloedicheit si den ghenen die di mynnen Vermits dijnre cracht moet vrede werden ende oueruloedicheit in dinen toernen ⁺ Iherusalem om mine / brodere ende om mine naesten . heb ic vrede van di ghesproken Om des heren huys ons godes heb ic goede dinghe di ghesocht Glorie si den vader Alst was.

+ (48^r)

1) M -schen i-eems.

+ (48^v)

Salm. Nisi do

Weert dat die here niet en tymmerde dat huys . to uergheefs hebben sie ghearbeit die dat tymmeren Weert dat die here niet en hoede die stat om niet waect hi die sie hoedet. Onnutte ist iv optestaen²⁾ voer tlicht . staet op na den dat ghi neder sitten³⁾ ghi die etet⁴⁾ dat broet des rouwen Wan die here gheuet den slaep sinen ghemynden sie dat erue des heren des soens loen vrucht des ⁺ bukes Als / die pile in des mechtighen hant also sijn die sone der gheenre die wtgheslaghen sijn Selich is die man die van dien sijn begheerte veruullet heeft . hi en sal niet confuys werden wan hi sinen vianden to spreken sal in der porten Glorie si den vader Alst.

2) M iu opstaen; B, 185 v o.

3) M, B -et.

4) 185 eten.

+ (49^r)

Salm. Lauda

Loue iherusalem den heren loue syon dinen god Want hi heeft toe gheuest die sloten dijnre poerten hi heeft ghebenedijt dinen sonen in di Die vrede ghesat heeft dine⁵⁾ eynden ende van vet-

5) l. dinen (M, B).

[p. 65]

ticheit des weites saet hi di Die wtsent sine sprake der eerden ⁺ snellike loept sine rede. Die den snee / gheuet als wolle ende den neuel stroyet als asche Hi sent sijn cristal als een stucke brodes wie mach hem ontholden voer den aensichte sijnre kelden Hi sal wt gheuen sijn woert ende sal sie smelten . blasen sal sijn gheist ende die watere solen vloyen Hi kundicht sijn woert iacob . sijn gherechtighen¹⁾ ende sijn gherichte israhel Aldus en heeft hi niet ghedaen allen gheslechten ende sine gherichte en heeft hi hem niet ghe-openbaert Glorie si den vader Alst was in den beghinne.

+ (49^v)

1) 1. -icheiden (M, B; 185 -ichede).

Antiffen

Heilighe moder ende mannes onkundich gloriose conincinne der ⁺ werlt bid / voer ons den²⁾ heren.

+ (50^r)

2) M, B ten.

Capittel.

In allen dinghen heb ic ruste gesocht ende in des heren erue sal ic wonen doe gheboet ende seghede mi die scepper alre dinghe ende die mi sciep die ruste in mijnre woninghe. God segghe wi danc

Respons

Alre liefte³⁾ maghet cristi wercster der dogheden brenc hulpe den ongheuallighen. Help vrouwe den die altoes tot di ropen

3) l. liefste (B, 185; M -ueste).

Vers.

Want wi mit groetheit der sunden ghedruct werden ende nieman en is die ons helpt. Help vrouwe den die altoes tot di ropen Glorie si den uader ende den soen ende den heilighen gheist. Help vrouwe den die altoes tot di ropen.

⁺Ymnus. Aue

Ghegruet sijstu sterne des meers hoghe godes moder ende altoes maghet selighe hemelsche poerte. Du neemst dat aue van gabriels monde . vest ons in vreden in den dattu den naem eua omkeers [Glose. Wanmen die litteren van eua omkiert soe wortet aue . also

+ (50^v)

[p. 66]

is¹⁾ in marien al onvrede die bi eua naem quam omghewent.] Ontbinde die bande den²⁾ schuldighen brenghe voert dat licht den blinden drijf en wech onse quade eysche ons alle goet Bewise dattu bist een moeder hij neem vermits di dat ghebet die om ons ⁺ dijn kint wesen wolde Sonderlinghe maghet on/der allen sacht-modich . maec ons van schulden ontbonden³⁾ . sachtmoedich ende cuysch Verleen een puer leuen make den wech seker op dat wi ihesum siende altoes mit di uerbliden Lof si gode den vader den ouersten cristo weerdicheit . den heilighen gheist ere drieuoldich ende een Amen

1) M wart.

2) M, B der, 185 des.

+ (51^r)

3) M onbondich.

Versikel.

Bid uoer ons heilighe gods moder . Dat wi weerdich moten werden der ghelofnisse cristi.

Onser vrouwen sanc.

Mijn siele grotet⁴⁾ den heren Ende mijn gheist⁵⁾ sich hoghe uerurouwet in god minen heil Want hi heeft angesien die oetmo-⁺dicheit sijnre deer/nen . siet daer van solen mi selich heiten alle ghebuerten Want hi heeft mi grote dinghe ghedaen die machtich is ende sijn heilighe name Ende sijn barmherticheit is van gheslechte tot gheslechten den die oen ontsien Hi heeft macht ghedaen in sinen arme hi heuet uerstroyet die houerdighen van ghedancke sijns herten Hi heeft afghesat die machtighen vanden stoel ende hi heuet ghehoghet die oetmoedighen Die hongherighen heeft hi gheuullet⁶⁾ mit goeden . ende die riken liet hi idel. Hi heeft ont-⁺fanghen israhel sijn kint hem ghedachte sijnre barm/herticheit Alse hi ghesproken heeft tot onsen vaderen . abraham ende sinen gheslechte van beghinne Glorie si den uader Alst was

4) M grote; B, 185 maect groet.

5) In te voegen: heuet (M, B, 185).

+ (51^v)

6) B, 185 veruullet.

+ (52^r)

Antiffen

O⁷⁾ heilighe maria coem te helpe den ongheuallinghen⁸⁾ . help die cleynmodighen stercke die crancken . bid voer dat ghemeyne volc . sette di voer die clercscap sprec voer dat ynnighe wijflike kunne. Here uerhore⁹⁾ mijn ghebet . ende mijn roepen come to di

7) ontbr. M, B, 185.

8) l. -ighen (M, B)

9) M hore.

[p. 67]

Collecte

Verleen ons here god dinen dienres des bid wi di . dat wi uerbliden van ghesontheit sielen ende liues¹⁾ ende dat wi uermits ⁺ gloriose bede der saligher marien²⁾ moten werden ver/loest van deser teghenwoerdigher droefnisse³⁾ ende ghebruken eweliker blijscap. Ouermits onsen heren ihesum cristum dinen soen die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder eynde Amen. Here uerhore⁴⁾ mijn ghebet . ende mijn roepen come to di. Benedien wi den heren . Gode segghe wi danc. Alle ghelouighe sielen moeten rusten in vrede. Amen.

1) M, B der s. ende des l.

+ (52^v)

2) M maghet, B maghet mar.

3) M droefheit.

4) M hore.

Die complete

Bekeer ons god onse heilgheuer. Ende afkier dinen toern van ons.

God wilt denken in mijn hulpe. Here tot mi te helpen haeste Glorie si den vader Alst was

⁺Die XIIJ salm vanden XV graden.

Ghedenke here dauids ende al sijnre sachtmodicheit Alse hi swoer den heren een ghelofte⁵⁾ louede hi iacobs gode Of ic ingae int tabernakel mijns huses . of clym ic op dat bedde dat onder mi ghespreyt is Of gheue ic slaep minen oghen ende minen oghen brawen vakinghe. Ende minen dunnegghen ruste hent ic vinde den heren een stede een tabernakel iacobs gode. Siet dese stat ende tabernakel hoerden wi in effrata wi vonden si in den velde⁶⁾ des woldes Wi solen in gaen in sijn tabernakel . wi solen aenbeden in ⁺ die stede daer / sine voete stonden Stant op here in dijn ruste du ende die arke dijnre heilicheit Dine priestere moten weerden aenghedaen mit gherechticheit ende dine heilighen moten sich hoghe uerurouwen Om dauid dinen knecht en kier niet af dat anghesichte dijns cristi Die heer heeft dauid ghesworen die waerheit ende en sals niet achterlaten vander vrucht dijns⁷⁾ bukes sal ic setten op dinen stoel Ist dat dijn kindere holden mit mi mijn verbont ende

+ (53^r)

5) M, 185, Fulda, L, AM gheloefte.

6) M, 106, 185, H velden; L, Fulda velde.

+ (53^v)

7) M sijns.

[p. 68]

mine ghetughe dese die ic hem leren sal Ende haer sone solen hent in ewicheit sitten op dinen stoel Want die here heeft syon ⁺ wt/uercoren hi heeft sie wtuercoren hem tot eenre woninghe Dits mijn ruste in¹⁾ ewicheit der ewicheit hier wil ic wonen want ic heb sie wtuercoren Sine wedue sal ic benediende benedien . sine armen sal ic saden van broden²⁾ Sine priester³⁾ sal ic cleden mit heyl ende sine heilighen solen hoghe vrolich⁴⁾ sijn mit hogher vrolicheit Daer sal ic voertbrenghen dat⁵⁾ horn dauids ic hebbe bereyt een lanterne minen cristo. Sinen vianden sal ic confusie antrecken mer op hem sal bloyen mine heilicheit Glorie si den vader Alst was

+ (54^r)

1) B hent in.

2) M, B, 185, H, A M, 106, Fulda (oe) brode (B mit br.).

3) M, B, 185, 106, H (ee), A M priesteren (106, 185 Dine p.; Dine ook een regel hoger), L priestere.

4) -ic M, L, 106, H, Fulda; -ich B, 185.

5) M, H, A M den, 106 die.

Die XIIIJ salm van den XV graden

⁺Siet hoe goet ende hoe vrolich⁶⁾ / is te wonen broderen in een Alse salue in den houede die neder vloyet in den baert in aarons baert Die neder uloyet in den soem sijns cledes alse die dou des berges hermon . die neder comet in den berch syon Want daer sant die here die benedictie ende tleuen hent in ewicheit Glorie si den vader Alst was

+ (54^v)

6) M -ic, maar B, 185 -ich.

Die XV salm vanden XV graden.

Siet nu benediet den heren alle knechten des heren Ghi die staet int huys des heren in den breyden inganghe des huses ons gods Inden nachten boert op uwe handen in die heilighe ende benediet ⁺ den heren Die here moet di bene/dien wt syon⁷⁾ . die hemel ende eerde ghemaket heuet Glorie si den vader Alst was.

+ (55^r)

7) B wt syon direct na Die here.

Antiffen

Mit vrolicheit laet ons begaen die ghehoechnisse⁸⁾ der alre selichster maghet marien op dat sie voer ons bidde den here⁹⁾.

8) M hoghenisse, 185 hoechn.

9) B here ihesum xm; M x^mih^m in de rand.

Ymnus.

Doerschinich open wort die poerte cristi veruult mit voller gracien die coninc gaet doer ende si blijft gesloten alse si was van beghinne

[p. 69]

Een manier van hoghen lichte is vter maghet sael ghecomen dat is der heiligher kerken brudegom verlosser scepper ende gygant. O¹⁾ criste du bist dijnre moder eer ende bliscap ende alre ghe-⁺lo/uigher onghemeten hope vermits dijnre pinen dranc versmelte onse sunden Glorie si gode²⁾ den uader ende sinen enighen soen mitten heilighen gheest nu ende in ewicheit . Amen.

1) ontbr. B.

+ (55^v)

2) ontbr. B.

Capittel

Alse caneel ende balsame gheuende soeten roec³⁾ also gaf ic roeke . ende als wtuercoren mirre gaf ic roeke der sueticheit . Gode segghe wi danc

3) 185 goer.

Versikel

Naden dattu kint wonnes⁴⁾ bleues du maget onbeulect . Gods moder bid uoer ons.

4) M baerts, B baerdes.

Des olden symeons sanc. Nunc d'.

Nu laetstu here dinen knecht na dinen worden in vreden . Want ⁺ mine oghen hebben ghesien dinen heilgheuer Denstu / bereit heues voer dat aenghesichte alre uolke. Een licht dat is tot eenre openbaringhe der heydene ende tot glorien dijns uolks van israhel Glorie si den uader Alst was

+ (56^r)

Antiffen.

Wi glorificieren di heilighe moder gods⁵⁾ daer cristus van gheboren is . make ghesont alle die dine glorie hoghen ende di claer eer spreken mit loue⁶⁾. Here ontferm di onser Here ontferm di onser Here ontferm di onser Criste ontferme di onser . Criste ontferme di onser Criste ontferme di onser Here ontferme di onser . Here ⁺ ontferm di onser . Here ontferm di onser. Pater noster. Vader on/se. Ende en inleit ons niet in becoringhe Mer uerloes ons van quade⁷⁾ Amen. Dat wort is uleysch worden Ende heeft ghewonet⁸⁾ in ons. Credo in deum. Ic gheloue in god. Weder opuerrisenisse des

5) B godes moeder.

6) M die di glorificieren (glosse: dats die dine glorien h.) e. die di c.e.s.m.l.; evenzo L; B, 185 die di glorificieren.

+ (56^v)

7) M quaden.

8) M ende sal wonen.

[p. 70]

vleisches . ende dat ewighe leuen . amen¹⁾. Weerdighe di dat ic di loue gheheilichde maghet Ende ghif mi cracht weder dine viande. Here uerhoer mijn ghebet . Ende mijn roepen come to di

1) Bij Pater noster en Credo geven de hss. verschillende deels Latijnse deels Ndl. verkorte teksten.

Collecte

Here wilt²⁾ vergheten die versumenisse diner dienre op dat wi die di vermits onsen daden niet behaghen en moghen vermits bede ⁺ der moder dijns soens ons gods sa/lich werden . Die mitti leuet ende regniert in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder eynde Amen. Here uerhore mijn ghebet . Ende mijn ropen come todi Benedien wi den here . Gode segghe wi danc Alle ghelouighe sielen moeten rusten in vrede. Amen.

2) M wil.

+ (57^r)

Salue regina.

Ghegruet sijstu conincinne der barmherticheit des leuens sueticheit ende onse hope ghegruet sijstu wi ellendighe euen kinder ropen to di drouende ende screyende suchten to di in desen screyen dale³⁾. Eya daer om⁴⁾ onse voerspreecster⁵⁾ kier tot ons dine barmhertighe ⁺ oghen ende toen ons / na desen ellende leuen⁶⁾ ihesum die ghebenedide vrucht dijns bukes O goedertierne O goddienstich. O suete maria

3) M, 185 screiedale (M -eye-), B dalen der tranen.

4) d.o. ontbr. M, B, 185.

5) M -ectersche.

+ (57^v)

6) l. ontbr. M; B ellendighen l.

Versikel

In al onser bedrouenisse . Coem ons te hulpen alre goddienstichste maghet maria.

Collecte -

Here ihesu criste die alre glorioseste maghet maria bid⁷⁾ uoer ons nu ende inder stonde onses dodes tot diner goedertierenheit . welke⁸⁾ alre heilichste siele in der tijt diner pinen ende dijns bitteren dodes dat sweert des rouwen doerghinc. Die leues ende regniers⁹⁾ in enicheit des heilighen gheistes een god ewelike sonder einde. Amen -

7) M die bid, B bidde, 185 die bidde.

8) M welker.

9) B voegt in: mit gode den vader.