Dramatische struktuur in tweevoud

Een vergelijkend onderzoek van Pietro Aretino's Hipocrito en P.C. Hoofts Schijnheiligh

[p. 7]

Woord Vooraf

Bij de voltooiing van dit proefschrift weet ik mij aan velen dank verschuldigd.

In de eerste plaats aan mijn promotor, professor Stuiveling. Hij was het die mij ruim vijf jaar geleden betrok in de voorbereiding van de Bredero-herdenking, bij welke gelegenheid mijn interesse voor de Schijnheiligh-teksten werd gewekt. Dat hij mij vervolgens in de opzet en de uitwerking van het onderzoek een grote vrijheid heeft gelaten, heb ik evenzeer gewaardeerd als de zorg waarmee hij het resultaat ervan tot in de kleinste details heeft nagezien. Met zekere hand wist hij de plaatsen aan te wijzen waar een konklusie te zwak gefundeerd was, een formulering onvoldoende helder, of de stijl minder fraai. Aan onze gesprekken over het proefschrift bewaar ik de plezierigste herinneringen.

Ik dank professor Kamerbeek voor de toewijding en zorgvuldigheid waarmee hij als co-referent het manuscript van waardevolle kanttekeningen heeft voorzien.

Veel heb ik te danken aan het onderwijs van professor Hellinga. De invloed ervan op belangrijke gedeelten van dit proefschrift zal geen vakgenoot ontgaan. De hoge standaard van wetenschapsbeoefening die hij zijn studenten voorhield, heeft mij steeds als een ideaal voor ogen gestaan.

De bewerking van dit proefschrift zou niet mogelijk zijn geweest zonder een studieverlof dat mij in staat stelde in 1971 enige maanden in Italië door te brengen. Ik dank de Universiteit van Amsterdam voor het toestaan van dit verlof en mijn naaste kollega's aan het Instituut voor Neerlandistiek voor hun bereidwilligheid de taakverzwaring te accepteren die mijn afwezigheid voor hen meebracht. De Italiaanse regering ben ik erkentelijk voor de verleende subsidie, de Nederlandse Instituten in Florence en Rome voor hun onvolprezen gastvrijheid. Professor Innamorati van de Universiteit van Florence was zo vriendelijk enkele moeilijke plaatsen in l'Hipocrito voor mij te verklaren en mij op de jongste studies over Aretino te attenderen.

[p. 8]

De aard van het onderzoek maakte mij afhankelijk van een groot aantal bibliotheken. Van deze instellingen noem ik er slechts één: mijn ‘thuishaven’, de Universiteitsbibliotheek te Amsterdam. Ik ben met name de konservator van de handschriften en het overige personeel van de handschriftenkamer erkentelijk voor hun nooit aflatende dienstvaardigheid. Door hen in het bijzonder te bedanken wil ik echter niet te kort doen aan al degenen die mij in binnen- en buitenlandse bibliotheken steeds op zo vriendelijke wijze hebben geholpen bij mijn werk.

Voor iemand die zich op terreinen waagt buiten zijn direkte vakgebied, is het kritisch oordeel van specialisten op die terreinen van grote waarde. Ik heb het dan ook zeer op prijs gesteld, dat dr. P.W.M. de Meijer het gehele manuscript heeft willen doornemen en dat James S. Holmes zich heeft willen buigen over de vertaaltheoretische aspekten. Al in een betrekkelijk vroeg stadium heeft dr. W.Ph. Pos het koncept van hoofdstuk 4 van enige kritische kanttekeningen voorzien. Aan hen allen dank ik doeltreffende suggesties ter verbetering van het betoog. Ook van mijn naaste kollega's H. Pleij, M. Spies en dr. F. Veenstra ontving ik nuttige op- en aanmerkingen.

Ik dank mijn vrouw en mevrouw A. de Meijer-Concas voor de zorg die zij hebben besteed aan de vertaling van de samenvatting in het Frans, en mejuffrouw G.M. Padt voor haar assistentie bij het korrigeren van de drukproeven.

In augustus 1972 sloot ik de werkzaamheden aan het manuscript van dit proefschrift af. Dat de publikatie ervan in de hier geboden vorm gerealiseerd kon worden, is te danken aan de Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek ZWO, die de uitgave heeft gesubsidieerd, en aan de uitgeverij Tjeenk Willink/Noorduijn, die het boek op onbekrompen wijze heeft willen verzorgen.